از خطوط لوله تابش و پارس تا تفاهم نامه با دانش بنیان ها
بی شک شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در دولت سیزدهم یکی از فعال ترین و پرکارترین مجموعه های وزارت نفت به شمار می رود که همزمان افزون بر انجام ماموریت های خود به ویژه در بحث تامین سوخت مورد نیاز کشور، پروژه های توسعه ای متعددی را از طریق امضای تفاهم نامه و قرارداد راهبری می کند. از مهم ترین آنها می توان به تفاهم نامه خط لوله انتقال فرآورده های نفتی مسیر رفسنجان، بیرجند، تربت حیدریه و مشهد(خط لوله تابش) و تفاهم نامه تامین منابع مالی احداث خط لوله مهرآران- فسا- شیراز(خط لوله پارس) اشاره کرد. در ادامه نگاهی گذرا به این تفاهم نامه ها خواهیم داشت.
تامین انرژی بازار شرق
تأمین پایدار سوخت مورد نیاز شرق و شمال شرق کشور، کوتاه شدن مسیر انتقال فرآورده، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه های حمل، تسهیل صادرات فرآورده به کشورهای همسایه، استفاده از خط لوله به عنوان جایگزین حمل ونقل جاده ای و ایجاد کریدور انتقال شمال - شمال شرق و جنوب - شمال شرق از جمله مهم ترین اهداف احداث پروژه خط لوله تابش (تأمین انرژی بازار شرق) است که تفاهم نامه تأمین منابع مالی موردنیاز آن در دی ماه سال گذشته به امضا رسید. پروژه خط لوله تابش به ظرفیت انتقال روزانه ۲۴ میلیون لیتر فرآورده نفتی به طول ۹۴۸ کیلومتر در مسیر رفسنجان - بیرجند - تربت حیدریه - مشهد احداث خواهد شد. برآورد سرمایه گذاری اولیه پروژه خط لوله تابش ۳۷۲ میلیون یورو است که ظرف چهار سال اجرا و تحویل بهره بردار می شود. ظرفیت انتقال فرآورده های نفتی با خط لوله یادشده ۱۵۰ هزار بشکه در روز خواهد بود که در طول مسیر پرپیچ وخم خود از سه استان کرمان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی گذر می کند. ۸۹۶ کیلومتر از این خط لوله ۲۲ اینچ و ۵۲ کیلومتر از آن ۱۸ اینچ خواهد بود (در مجموع با ظرفیت ۱۵۰ هزار بشکه)، در مسیر این پروژه ۲ مرکز انتقال نفت (تلمبه خانه) و ۳ پایانه ساخته می شود.
خط لوله جدید با پشتیبانی منابع داخلی
تفاهم نامه تامین منابع مالی احداث خط لوله مهرآران- فسا- شیراز(پارس) نیز در روزهای پایانی سال 1400 امضا شد. خط لوله جدید و راهبردی پارس به طول 400 کیلومتر و با قطر 14 اینچ ، روزانه 12 میلیون لیتر انواع فرآورده نفتی را از مهرآران به شیراز منتقل خواهد کرد. این خط لوله در مسیر شهرستان های مهرآران و فسا ساخته می شود و سپس به شیراز می رسد. در طول مسیر این خط لوله 2 تلمبه خانه، یک پایانه و یک انبار نفت جدید به ظرفیت 80 میلیون لیتر در فسا ساخته خواهد شد. در قالب این پروژه که منابع مالی آن از طریق اعتبارات بانکی(بانک تجارت) و نیز منابع داخلی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی تامین خواهد شد، توسعه انبار نفت شیراز در دستور کار قرار گرفته است. ظرفیت انتقال خط لوله پارس73 هزار بشکه در روز(حدود 12 میلیون لیتر فرآورده در روز) خواهد بود و عملیات اجرایی آن چهارساله بوده و از امسال آغاز خواهد شد. خط لوله جدید پارس در مسیر شهرهای مهرآران- فسا و شیراز با هدف تامین کسری و توزیع بهینه سوخت مورد نیاز استان فارس احداث می شود. استفاده از خط لوله به عنوان جایگزین حمل و نقل جاده ای و افزایش سهم انتقال فرآورده از طریق خط لوله و کاهش تردد جاده ای، از دیگر مزایای احداث این خط لوله جدید است.
طرح احداث مخزنگاه شهید مهدوی
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران همسو با اهداف راهبردی کشور در ذخیره سازی فرآورده های نفتی از جمله بنزین و گازوئیل، احداث انبارهای جدید نفت و مخازن ذخیره سازی فرآورده های نفتی را نیز به عنوان مأموریت های جدید شرکت در دستور کار قرار داده است. به همین منظور در قالب امضای تفاهم نامه ای با بانک ملی ایران، طرح ذخیره سازی فرآورده های نفتی در مجاورت پالایشگاه بندرعباس، مزین به نام پرآوازه شهید نادر مهدوی کلید زد. طرح احداث مخزنگاه شهید نادر مهدوی به مدت سه سال به همراه سرمایه گذاری بانک ملی ایران به روش BOT تکمیل، نهایی و اجرا می شود. حجم کلی پروژه با احداث 18 مخزن به ظرفیت 600 میلیون لیتر، شامل 8 مخزن 40 میلیون لیتری سقف شناور بنزین(موتور) جمعا به ظرفیت 320 میلیون لیتر، 2 مخزن 20 میلیون لیتری سقف شناور بنزین(موتور) جمعا به ظرفیت 40 میلیون لیتر، 4 مخزن 40 میلیون لیتری سقف ثابت نفت گاز(گازوئیل) جمعا به ظرفیت 160 میلیون لیتر و 4 مخزن 20 میلیون لیتری سقف ثابت نفت گاز(گازوئیل) جمعا به ظرفیت 80 میلیون لیتر است.
نوسازی نفتکش های جاده پیما
امضای تفاهم نامه سه جانبه نوسازی و تقویت ناوگان سوخت رسان جاده ای با حضور معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش از دیگر اقدام های این شرکت با هدف کاهش مصرف سوخت است. این تفاهم نامه سه جانبه با حضور جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، کرامت ویس کرمی، مدیرعامل وقت شرکت پخش فرآورده های نفتی و رضا دولت آبادی، مدیرعامل بانک ملت میان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، بانک ملت و شرکت های رخش خودرو دیزل و شرکت گروه صنعتی ماموت امضا شد. بر پایه این تفاهم نامه به ارزش 17 هزار و 500 میلیارد ریال، منابع مالی مورد نیاز نوسازی 500 دستگاه نفتکش جاده پیما از طریق بانک ملت تامین خواهد شد.
تفاهم نامه پنج جانبه با دانش بنیان ها
تقویت اقتصاد نفت با محوریت دانش محور و فناور شدن به طور جدی در دولت سیزدهم کلید خورد. اقدام های گسترده وزارت نفت برای تقویت بخش دانشی و فناورانه صنعت نفت از این نظر که نیاز به فناوری های نوین و استفاده از ظرفیت های دانش بنیان رفته رفته پررنگ تر می شود، کاملا آشکار و ملموس است. ابتکار عمل و تلاش های وزارت نفت در جهت دانش بنیان کردن این صنعت، تهدیدهای یکجانبه غربی ها را به فرصت مبدل ساخت و هجمه ها علیه این صنعت مخاطره آمیز را خنثی کرد. فعالیت شرکت های دانش بنیان به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور و تحقق اهداف علمی و اقتصادی است که نه تنها به عنوان موتور رشد و توسعه هر کشور شناخته می شود، بلکه تلاش ها، پشتکار عمل و ایده های فناورانه این دست از شرکت هاست که می تواند سرمنشا رونق، شکوفایی، بالندگی و پیشرفت علم و دانش در کشور باشد. به همین منظور و به تازگی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و پنج شرکت دانش بنیان تفاهم نامه امضا کردند. بی شک امضای این تفاهم نامه پنج جانبه با هدف استمرار و گسترش استفاده از فناوری های نوین شکل گرفته است و همسو با رهنمودهای مقام معظم رهبری و شعار سال، قدم های موثری در ارتقا و بهبود کیفیت کسب وکار این دست از شرکت ها برداشته است.
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران یکی از شرکت های زیرمجموعه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران است که با ماموریت انتقال کلان مواد نفتی ایفای نقشی موثر در تامین انرژی بخش های مختلف صنعتی و بهینه سازی اقتصاد ملی را به عهده دارد. چشم انداز شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران دستیابی به جایگاه برترین شرکت در زمینه انتقال کلان، پایدار و ایمن نفت خام و فرآورده های نفتی و ارائه خدمات مخابرات صنعتی در خاورمیانه است. همچنین این شرکت با اجرای طرح های توسعه ای در صنعت انتقال نفت از جمله طرح های جدید احداث خطوط لوله، توانسته است به ثبت رکورد انتقال ۱۲۸ میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده در کشور دست یابد که این خود تحولی چشمگیر در صنعت انتقال نفت و فرآورده محسوب خواهد شد. سال ۱۴۰۰، حدود ۶۰ میلیارد لیتر فرآورده در کشور منتقل شده که این عدد نسبت به سال قبل با ۵۳.۴ میلیارد لیتر، ۱۲ درصد رشد نشان می دهد. نگاهی اجمالی به عملکرد شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در سال های اخیر حاکی از آن است که بیشترین انتقال فرآورده در سال ۹۸ با ۵۹.۹ میلیارد لیتر انجام شده است. این مقدار در سال ۱۴۰۰ با ۹۰۰ میلیون لیتر افزایش، رکورد انتقال ۶۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون لیتر فرآورده را ثبت کرد که بالاترین رقم انتقال فرآورده های نفتی در طول عمر خطوط لوله به شمار می آید. از میزان عنوان شده بنزین و نفت گاز حدود ۹۰ درصد فرآورده انتقالی را به خود اختصاص می دهد و باقی نیز دیگر فرآورده های نفتی است. همچنین مقدار انتقال نفت خام در سال ۱۴۰۰، حدود ۶۸ میلیارد لیتر بوده است که این مقدار در سال ماقبل از آن بیش از ۶۴ میلیارد لیتر بوده و به مقدار حدود ۶ درصد افزایش داشته است. بنابراین با انتقال ۶۷.۹ میلیارد لیتر در سال ۱۴۰۰، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در زمینه انتقال نفت خام نیز رکوردی تازه را ثبت کرده است.
داخلی سازی 100 درصدی تجهیزات
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با داشتن ۱۹۴ مرکز انتقال نفت، فشارشکن و تأسیسات و ۲۹۶ ایستگاه مخابراتی وظیفه انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی را به عهده دارد که این مهم با تلاش شبانه روزی کارکنان خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام می شود؛ برخی از این خطوط از جمله خط ۲۶ اینچ بندرعباس - رفسنجان بسیار مهم و حیاتی اند که در مجموع ۳۱۵ هزار بشکه فرآورده در روز توسط این خط انتقال داده می شود. داخلی سازی ۱۰۰ درصدی تجهیزات موردنیاز صنعت انتقال نفت، توانمندی ساخت توربین های انتقال با توان بالا در داخل کشور، بهره برداری از پروژه جایگزینی خط لوله نظامیه اهواز - سبزآب در سال جاری، اجرای طرح پژوهشی با دانشگاه شریف در زمینه کشف سرقت غیرمجاز از خطوط لوله، پایش خطوط لوله نفت و فرآورده با استفاده از پهپاد، افزایش طول عمر خطوط لوله نفت و فرآورده کشور با انجام چند فاز پیگرانی های هوشمند، تعمیر اساسی 8 دستگاه توربین با قطعات داخلی و دریافت گواهینامه سیستم مدیریت انرژی در همه مناطق كشور نیز، از دیگر اقدام های مهم شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در یک ساله گذشته به شمار می آید.
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با سابقه 50 سال فعالیت در احداث پالایشگاه ها، مخازن ذخیره سازی، احداث خطوط لوله انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی، بازوی اجرایی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی به شمار می آید. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تمرکز مدیران این شرکت بر تعمیق اولویت های ساختاری و نیز تکمیل پروژه های نیمه تمام سال های گذشته، برنامه ریزی هدفمندی برای بهره مندی حداکثری از منابع داخلی و استفاده از ظرفیت توان سازندگان داخلی انجام شده است تا گام های موثری در مسیر اجرای طرح های زیربنایی در بخش پایین دستی صنعت نفت برداشته شود. مجریان و دست درکاران اجرای پروژه های ثبت شده در این شرکت نیز اطمینان خاطر داده اند تا این طرح ها در کمترین زمان ممکن به ثمر برسد و برگ زرین دیگری در کارنامه شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران ثبت شود. طرح احداث خط لوله نایین- کاشان- ری، افتتاح بزرگ ترین واحد تقطیر کشور در پالایشگاه آبادان، احداث خط لوله ۲۶ اینچ بندرعباس-مهرآران، تکمیل خط لوله مهرآران- رفسنجان، احداث واحد گوگردزدایی از ته مانده ای برج تقطیر پالایشگاه اصفهان، راه اندازی پروژه برق رسانی به مراکز انتقال نفت بندرعباس، قطب آباد و مهرآران و احداث تلمبه خانه ها و پایانه های خط لوله بندرعباس- سیرجان از جمله مهم ترین طرح ها و پروژه های اولویت دار شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران به شمار می روند. قرار است اجرای این طرح ها با تامین منابع داخلی و با در نظر گرفتن توان اجرایی شرکت های دانش بنیان و فعالان داخلی تکمیل شود. همچنین تسریع در آماده سازی و پیگیری اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، امضای تفاهم نامه با پژوهشگاه صنعت نفت در زمینه ارائه خدمات مشاوره و توسعه و تأمین دانش فنی واحدهای فرآیندی صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی و دیگر صنایع داخلی و خارج از کشور و امضای تفاهم نامه با شرکت پالایش نفت لاوان به منظور انجام خدمات مطالعاتی و مهندسی پروژه احداث پتروپالایشگاه ۱۵۰ هزار بشکه ای را نیز می توان از اهم اقدام های مهم شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران در یک سال اخیر برشمرد.