آنچه در شرح عملکرد وزارت نفت از سوی معاونت برنامه ریزی این وزارتخانه مورد اشاره قرار گرفته، تقویت اقتصاد نفت از طریق ارتقاي سطح همکاري با شرکت هاي دانش بنيان فعال و انجمن هاي تخصصي مرتبط با صنعت نفت، ایجاد لیست بلند منابع مورد تایید وزارت نفت شامل بيش از 1400 شركت سازنده ارزيابي صلاحيت شده و تامین بخش اعظم نیازهای صنعت نفت کشور از طریق سازندگان داخلی مورد تایید و ثبت 137 شرکت دانش بنیان در این سامانه، انجام بيش از 40 تفاهمنامه و موافقت نامه خريد خدمت و محصولات فناورانه و بومي سازي شده از محصولات شرکت هاي دانش بنيان و نوپا و نیز انجام بيش از 12 تفاهمنامه و موافقت نامه به منظور توسعه گروه هاي استارت آپي در سال 1400، پيگيري اجراي 22 قرارداد انتقال و توسعه فناوری بخش بالادستی منعقد شده با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور به منظور بهینه سازی فرایندهای تولید و افزایش ضریب برداشت و نيز انجام مطالعات 17 ميدان اولويت دار كشور از سوی شركت هاي مشاور داخلي كشور است. افزون بر این موارد، در اجراي مفاد بند (الف) تبصره 18 قانون بودجه 1400 ضمن انجام فراخوان، بيش از 7 هزار ميليارد تومان تسهيلات به شركت هاي دانش بنیان در زمينه طرح هاي تكميلي زنجيره ارزشي، بهينه سازي مصرف انرژي، ساخت بار اول قطعات و تجهيزات موردنياز صنعت نفت، تحول ديجيتال در صنعت نفت، احياي چاه هاي مرده يا كم بازده و كاهش فلرينگ از طريق بانك هاي عامل پرداخت مي شود. تمامی طرح هاي موردنظر به تصويب وزارت نفت و وزارت اقتصاد رسيده و براي پرداخت تسهيلات، اسامي شركت هاي واجد شرايط به بانک های عامل ارسال شده است. وزارت نفت که با رویکرد مهم خود در توجه به دانش بنیان ها، با توسعه پارك فناوري و نوآوري صنعت نفت به منظور حمايت از ظرفيت شركت هاي دانش بنیان در بخش های مختلف بالادستي و پایین دستی صنعت نفت كه فاز اول پارک به بهره برداري رسيده نیز این مسیر را دنبال کرده است. اين پارك به توسعه استارت آپ ها و شركت های دانش بنیان اختصاص يافته كه با راه اندازي آن، زمينه اشتغال تعداد زيادي از فارغ التحصيلان نخبه و كارآفرين كشور فراهم خواهد شد. انعقاد تفاهمنامه با بنياد ملي نخبگان با هدف بهره مندی از ظرفیت های شرکت های دانش بنیان، راه اندازي صندوق پژوهش و فناوري صنعت نفت برای حمايت از شركت هاي صاحب فناوری، دانش بنیان و نوپا و انجام اقداماتی نظیر خريد تضميني كالاهاي راهبردي صنعت نفت، ارائه تسهيلات، سرمايه گذاري خطرپذير و ارائه ضمانت براي ارتقاي ظرفيت فعاليت اقتصادي شركت هاي دانش بنيان، مشاركت در گشایش اندیشکده نفت و انرژی در دانشگاه امام صادق (ع) با هدف حمايت از دانشگاه ها و تحقیقات توسعه ای و بنیادی، افتتاح مركز نوآوري در پژوهشگاه صنعت نفت، ایجاد نهاد صدور گواهینامه کیفیت محصول و خدمات، پيگيري ايجاد و شكل دهي 13 انستيتوی تحقيقاتي در صنايع پایین دست با دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي منتخب كشور به منظور طراحي فرايندهاي اولويت دار و مشخص در حوزه گاز، پالايش و پخش و پتروشيمي و نيز دستيابي به دانش فني طراحي و ساخت كاتاليست هاي مربوط به آنها، انعقاد 12 تفاهمنامه همكاري علمي- تحقيقاتي میان شركت ملي صنايع پتروشيمي، پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران و شرکت ملي گاز ايران با دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي كشور، ادامه اجراي روند بيش از 190 قرارداد با دانشگاه ها از دیگر اقدام ها به شمار می رود.
پروژه هاي دانشجويي و ارائه فرصت هاي مطالعاتي و پژوهشي
تدوين و ابلاغ نظام نامه جديد پژوهش و فناوري وزارت نفت با رويكرد استفاده از زيست بوم فناوري و استفاده از شرکت های دانش بنیان، اخذ تأييديه هيأت مقررات زدايي براي كاربرگ مجوزهاي وزارت نفت و همچنين ثبت مجوزهاي وزارت نفت در درگاه ملي صدور مجوزهاي وزارت امور اقتصادي و دارايي و نيز طراحي و اتصال سامانه مجوزهاي وزارت نفت به درگاه ملي صدور مجوزها با هدف پشتیبانی و مانع زدایی در انجام طرح ها و پروژه های صنعت نفت، بخش دیگری از فعالیت ها به شمار می رود.
در بخش ساخت داخل 10 قلم كالاي مهم و اساسي مورد نياز صنعت نفت به منظور اجراي سياست هاي اقتصاد مقاومتي، خروج غيرتورمي از ركود و حمايت از ساخت داخل، تعداد 50 قرارداد براي 5 گروه از تجهيزات و کالاها منعقد شده است، به طوري كه پيشرفت اين پروژه در پایان سال 1400 معادل 74.1 درصد بوده و تا پایان این سال تعداد 955 قلم/ست کالا تحویل داده شده است. شايان ذكر است، 7 شركت از شركت هاي طرف قرارداد در مگاپروژه ساخت 10 گروه خانواده كالايي، از شركت هاي دانش بنیان هستند.
اختصاص يك سالن به صورت رايگان در نمايشگاه بيست و ششم نفت ، گاز، پالايش و پتروشيمي به شركت هاي فناور و دانش بنیان و پارك هاي علم و فناوري و ارائه نيازهاي فناورانه 4 شركت اصلي زیرمجموعه وزارت نفت به شركت هاي دانش بنیان در قالب 6 نشست تخصصي در نمايشگاه بيست و ششم نفت ، گاز، پالايش و پتروشيمي را هم باید به این فهرست افزود.
تقويت سرمايه انساني
رسیدگی به مطالبات و مساله نیروی انسانی، از اولویت های اساسی وزارت نفت دولت سیزدهم است که در مسیر تحقق آن، شاهد عملکردی مناسب هم بوده ایم. آنچه وزیر نفت، جواد اوجی پیش از دریافت رای اعتماد مجلس شورای اسلامی بر آن تاکید داشت، این بود که «موفقيت و لازمه انجام مأموريت ملي صنعت نفت را در گرو توانمند کردن و ارتقاي سرمايه انساني می دانم و آن را به عنوان يکي از امور زيربنايي و اولویت های اساسي در برنامه های ارائه شده خود به مجلس شوراي اسلامي تثبيت کرده ام. بر هیچ کس پوشيده نيست که صنعت نفت، پيشران اقتصاد کشور است و کارکنان خدوم آن با درک واقعي از شرايط حساس امروز و با مسؤوليت شناسي و ايثار بی نظیر، وظيفه خطير خود را از بدو پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي تاکنون، براي گسترش و تثبيت ارکان اقتصادي و صنعتي ميهن اسلامي که مرکز ثقلش اين صنعت است، انجام داده اند.» طبق اعلام وزارت نفت تا پایان سال 1400، این صنعت هم اکنون داراي 61 هزار نيروي رسمي، 4 هزار نيروي قراردادی مدت معين، 34 تا 35 هزار نيروي قراردادی مدت موقت و 105 هزار نيروي ارکان ثالث است. با توجه به جايگاه و اهميت منابع و سرمايه انساني در پيشبرد اهداف كلان، سياست ها و برنامه ها و نيز اجراي طرح هاي توسعه و بهره برداري از آنها، ضروري است که حمايت از کارکنان صنعت كشور به صورت جدي مدنظر قرار گيرد. در اين رابطه اقدامات مهمي در دولت سيزدهم آغاز شده كه در فهرست عملکرد منتشر شده از سوی معاونت برنامه ریزی وزارت نفت می توان به انتصابات نیروهای فسادستیز و متخصص در بدنه مدیریتی وزارت نفت، گسترش حرفه گرایی در انتصابات و برنامه های موثر به منظور حفظ سرمایه انسانی (اغلب قريب به اتفاق مديران منصوب شده برخلاف گذشته از بدنه صنعت نفت بوده اند و رده هاي مديريتي را پله پله بالا آمده اند)، طراحی، تدوین و برگزاری برنامه توسعه شایستگي های مدیران و شناسایی استعدادهای مدیریتی، ساماندهي ساير انواع جذب نيرو مثل قراردادهاي مدت معين/ مدت موقت و پيمانكاري، پرداخت کمک هزینه توانبخشي به كارمندان يا خانواده های تحت تكفل داراي معلوليت جسمي و ذهني و تخفيف مالياتي براي حمايت از معلولان و كمك به تامين هزينه هاي بهداشتي و مراقبتي آنها، ارتباط تنگاتنگ و مستمر با معاونت زنان رياست جمهوري و پاسخگويي مناسب به درخواست هاي مراجعين و حل مشكلات ذينفعان، پیگیری های لازم براي ادامه اقدامات مهم و اساسي دفتر امور زنان و خانواده رياست جمهوري در حوزه هاي مرتبط، بروز رساني ساختار سلامت اداري و حل مشكل 5 ساله جذب فارغ التحصيلان نخبه گروه (الف) دانشگاه صنعت نفت اشاره کرد. افزون بر موارد مذکور، می توان به احياي 10 هزار سمت سازماني حذف شده در سطح صنعت نفت، اصلاح شیوه نامه های حوزه منابع انساني، حمايت از بازماندگان متوفيان غيررسمي حوادث ناشي از کار در صنعت نفت، ساماندهي پرداخت فوق العاده های کارکنان قراردادي مدت موقت، تکميل فرايند جذب مشمولان ايثارگر، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل برای کارکنان پیمانکاری، بهبود معیشت نیروهای قرارداد مدت موقت و پیمانکار، متناسب سازی بودجه سالیانه ورزش قهرمانی منطبق با تعهدات صنعت نفت در حوزه مسئولیت اجتماعی با رعایت صرفه جویی، بررسی برنامه کاری اقماری نیروهای پیمانکاری در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، ساماندهی وضعیت رانندگان پیمان های حمل و نقل، بررسی درخواست های بازگشت به کار کارکنان قراردادی مدت موقت، بازنگری ابلاغیه ساماندهی جبران خدمات نیروهای پیمانکاری پیمان های مستمر غیرپروژه ای، تسهیل فرایند بازنشستگی پیش از موعد با حذف بروکراسی و واگذاری اختیارات به مدیران عامل شرکت های اصلی اشاره کرد. می توان امیدوار بود که آینده روشن است و صنعت نفت، شاهد ایجاد بارقه امید در حوزه های مختلف توسعه ای، صادرات، منابع انسانی، توجه به محیط زیست، میدان های مشترک نفت و گاز و... خواهد بود. عملکرد یکساله صنعت نفت در دولت سیزدهم، نشانگر آن است که در این دولت، همه تلاش ها با اتکا به توان داخلی بر ثمر دهی طرح ها متمرکز شده و در این میان، دیپلماسی انرژی و اثر بخشی آن در پیشبرد اهداف، موضوعی مهم است که دولت سیزدهم مسیر روشنی را برای تحقق این مهم پایه ریزی کرده و در مسیر آن گام برمی دارد.