نگاهی به ضرورت گسترش مراکز اقامتی، رفاهی و ورزشی کارکنان در صنعت نفت
خاطرات مشترک کجا ساخته می شود؟
مشعل صنعت نفت، به عنوان یکی از قدیمی ترین صنایع جهان و ایران، مجموعه ای از نخستین ها را درون خود تجربه کرده است و کارکنان و نیروهای این صنعت، شاهد بسیاری از تحولات، اتفاقات و امکاناتی بوده اند که این صنعت در هر دوره زمانی برای کارکنان و بهبود شرایط کاری خود فراهم کرده است؛ اگرچه بسیاری از امور اجرایی، زیرساخت ها و امکانات معمول در صنعت نفت متاثر از الگوهای شرکت های خارجی است که در دهه های اول صنعت نفت در کشور حاضر بوده اند، اما بسیاری از این امکانات و داشته های صنعت نفت بومی سازی شده و به عنوان گوشه ای از تاریخ نفت تا امروز در اذهان کارکنان صنعت نفت و مردم ایران باقی مانده است.
صنعت نفت همواره با مسأله سختی کار و دوری از محیط های معمول کاری، کارگاه های سخت با شیفت های کاری پشت سرهم یا دوری از خانواده و امکانات معمول زندگی رو به رو بوده است. بخش زیادی از صنعت نفت در مناطق مختلف کشور و استان های جنوبی با آب و هوایی گرم و شرجی پراکنده شده و کارکنان صنعت نفت از گذشته تا به امروز برای فعالیت در این صنعت و حضور در موقعیت شغلی در نظر گرفته برای آنها با سختی هایی رو به رو بوده اند که اجتناب ناپذیر بوده و در عوض مسئولان اجرایی و کارفرمایان همواره در تلاش بوده اند این سختی ها و محدودیت های کاری و امکاناتی را به حداقل برسانند؛ به همین دلیل است که در تهران و شهرهای بزرگ و استان های جنوبی و عملیاتی از گذشته تا امروز، برای کارکنان و خانواده های آنان امکانات رفاهی – تفریحی، آموزشی و ورزشی در نظر گرفته شده است تا بتوانند زمانی را به شکل انفرادی یا همراه با خانواده با آسودگی سپری کنند.
محمودآباد و مشهد همچنان خاطره سازند
بسیاری از قدیمی ها و نیروهای امروز صنعت نفت، یک خاطره مشترک دارند و آن حضور و دمی آسایش در مجموعه رفاهی محمود آباد است. این مجتمع رفاهی از چند دهه قبل تا کنون، متعلق به کارکنان صنعت نفت و خانواده های آنان است؛ اگرچه بجز مجموعه رفاهی محمودآباد و مجموعه رفاهی نفت در مشهد، به عنوان قدیمی ترین مجتمع های رفاهی در صنعت نفت، مجموعه های دیگری هم فعال هستند، اما این دو مجموعه نوستالژی و خاطرات بیشتری برای کارکنان دارند.
بیش از نیم قرن از زمانی که صنعت نفت ایران برای ایجاد امکانات رفاهی_ تفریحی برای کارکنان خود احساس نیاز کرد، می گذرد. کلنگ احداث این مجموعه در سال 1339 به زمین خورد تا برای اردوی فرزندان كاركنان، اتاق هایی ساخته شود و با توجه به استقبال از این فضای جدید، حدود 100 ويلای سيماني در سال های 1341 تا 1343 برای استفاده خانواده كاركنان هم در همان محدوده احداث شد و از آن به بعد مجموعه رفاهی – فرهنگی و ورزشی محمود آباد در هر دوره توسعه یافت تا به شکل امروز در آید. نکته قابل توجه در باره این مجموعه قدیمی آن است که همه فضاهای این مجتمع خاطرات و روزهایی را به خود دیده که شاید در جایی ثبت نشده است و اکنون با مرور این خاطرات، تعداد زیادی از کارکنان لبخندی بر لبشان می نشیند. مجتمع رفاهی محمود آباد تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تا حدودی تکمیل شد و در دست بهره برداری قرار گرفت، اما پس از انقلاب، بخش های جدیدی به مجتمع اضافه شد و از دهه 70 شکل و نمایی متفاوت به خود گرفت. یکی دیگر از قدیمی ترین مجموعه های صنعت نفت که تعداد زیادی از کارکنان از آن استفاده می کنند، زائرسرای نفت در مشهد مقدس است. این هتل سه ستاره با فاصله از محدوده های شلوغ و پرترافیک اطراف حرم، آب و هوای بهتری نسبت به دیگر هتل ها دارد و در عین حال از موقعیت بهتری برای رفتن به روستاها و مناطق ییلاقی مشهد برخوردار است. زائرسرای نفت مشهد شامل 9 طبقه با امکانات کامل است و کارکنان به همراه خانواده های خود می توانند در کمال آسایش از این فضا استفاده کنند.
ظهورسینما، باشگاه و مهمانسرا در صنعت نفت
در سال های گذشته و با افزایش تعداد کارکنان و گستردگی مناطق عملیاتی، بسیاری از شرکت های زیرمجموعه صنعت نفت اقدام به ایجاد مراکز اقامتی – رفاهی، تفریحی، آموزشی و ورزشی کردند. بسیاری از این مراکز کارکردهای مشخصی همچون پذیرش تیم های ورزشی و اردوهای مختلف دارند و بسیاری دیگر در تمام طول سال، آماده پذیرایی از خانواده ها و کارکنان هستند. مجتمع هایی همچون مجتمع توحید جم، مجموعه تفریحی اقامتی پازارگاد، مهمانسراهای مختلف در هر کدام از شهرهای مناطق عملیاتی و بسیاری از مراکز تفریحی و آموزشی جدید در دو منطقه ماهشهر و عسلویه و ... نمونه هایی قابل توجه هستند که کارکنان صنعت نفت به همراه خانواده های خود در طول سال یا ایام نوروز می توانند از آنها بهره ببرند. اگرچه بسیاری از امکانات صنعت نفت، دیگر همچون قبل نیست و به قول قدیمی ها آن زمان حتی از تهران برای استفاده از امکانات آنجا سر و دست می شکستند، اما بسیاری از سنت ها و برنامه های قدیمی همچنان رعایت و به عنوان برنامه همیشگی در مناطق عملیاتی و شهرک های کارکنان اجرا می شود. نمايش فيلم هاي سينمايي در باشگاه هاي كاركنان صنعت نفت یا اجرای گروه های موسیقی و کنسرت، برگزاری کلاس های آموزشی در سطوح عالی، برقراری باشگاه های ورزشی با امکانات قابل توجه برای همه کارکنان و ... از جمله مواردی به شمار می رود که از ديرباز امري مرسوم در مناطق عملیاتی و استان های جنوبی بوده است. هنوز هم در طول سال و آخر هفته ها یا مناسبت های خاص همچون دهه فجر یا ایام نوروز بسیاری از فیلم ها و اجراهای برتر تئاتر در مجموعه فرهنگي- ورزشي نفت در تهران یا مناطق عملیاتی مختلف اجرا می شود. شاید یکی از مهم ترین زمان هایی که خانواده های کارکنان و فرزندانشان می توانند از نزدیک با شرایط شغلی و محیطی که پدرشان در آن قرار دارد، آشنا شوند، همان مسافرت های نوروزی کارکنان یا سفرهای گاه به گاه آنها به مناطق عملیاتی است که بخوبی می توانند از نزدیک با سختی و حساسیت شغلی، شرایط سخت آب و هوایی و سایر مشخصات این شغل آشنا شوند. با توجه به اینکه بسیاری از این مراکز اقامتی، رفاهی، آموزشی و ورزشی با محدودیت پذیرش رو به رو هستند، از گذشته تا امروز برای استفاده از این فضاها سهمیه هایی در نظر گرفته شده یا کارکنان باید از مدت ها قبل در نوبت بمانند و یک روز مشخص را رزرو کنند. می توان گفت اگرچه این محیط های رفاهی محدود به استفاده گروهی از کارکنان است و بسیاری از کارکنان پیمانکار امکان استفاده خود و خانواده شان از این امکانات را ندارند، اما همین میزان هم قابل قبول است و چنین فضاهایی باید بیش از قبل مورد بازبینی، نوسازی، تکمیل امکانات و حتی افزایش ظرفیت قرار گیرند. افزایش چنین فضاهایی با افزایش رضایت شغلی کارکنان ارتباطی مستقیم دارد و در شرایط اقتصادی و محدودیت های معیشتی که در جامعه وجود دارد، امکان استفاده از این فضاهای رفاهی برای کارکنان نقطه اعتماد و آرامش خوبی را ایجاد می کند که در راندمان شغلی افراد اثر گذار است.