در نخستین نشست هم اندیشی مدیران عامل هلدینگ های پتروشیمی با مدیران صنعت نفت مطرح شد
از تامین خوراک تا سرمایه گذاری در بالادست نفت
مشعل نخستین نشست هم اندیشی مدیران عامل هلدینگ های پتروشیمی کشور با مدیران ارشد صنعت روز سه شنبه )بیستم اردیبهشت( با حضور مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و جمعی از مدیران این مجموعه برگزار شد. در این جلسه ابتدا معاونان وزیر نفت توضیحاتی را ارائه کردند و در ادامه، مدیران هلدینگ ها موضوعات و مشکلات مرتبط با صنعت پتروشیمی و در ارتباط با صنعت نفت را مطرح کردند که مهم ترین آنها مرتبط با تامین خوراک، نظارت بر مجوزهای صادر شده، تامین یا آزادسازی زمین پروژه ها، کمک های مالی دولت و سرمایه گذاری و... بود.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این نشست با اشاره به افق 10 ساله صنعت پتروشیمی و پیش بینی ها و بازارهای جدید تاکید کرد که در این بازار باید بر توان داخلی ها تکیه بزنیم تا منفعت بیشتری نصیب کشور شود، چراکه منافع کلان و ملی کشور در توسعه صنعت پتروشیمی دیده شده است.
همه ما در یک کشتی هستیم
مرتضی شاهمیرزایی با بیان اینکه افق جدیدی در حال رونمایی در دنیای صنعت پتروشیمی است، اظهار کرد: صنعت پتروشیمی با همت فعالان این حوزه تا ۱۰ سال آینده از لحاظ کیفی و کمی بیش از دو برابر گسترش می یابد که در منطقه کم نظیر خواهد بود. به همین دلیل است که نیاز به سرمایه گذاری و تأمین فناوری در صنعت پتروشیمی از اهمیت بیشتری برخوردار و بهتر است برای توسعه این صنعت به داخل تکیه و از توانمندی شرکت های پژوهشی و پارک های علم و فناوری استفاده کرد.
وی با تأکید بر اینکه صنعتگران متخصص بسیاری در داخل کشور وجود دارد، ادامه داد: باید نیازهای صنعت را با توان داخلی تکمیل و صنعت پتروشیمی را به معنای واقعی خودکفا کرد. امروز امکان ارائه تجربیات و دانش های فنی از سوی پتروشیمی ها به بیرون از مرزها فراهم شده است و نمونه آن را در حوزه کاتالیست ها می توان دید. امروز پیشرفت خوبی در حوزه کانالیست ها به وجود آمده و به زودی همه کاتالیست های پتروشیمی در داخل کشور بومی سازی می شوند.
معاون وزیر نفت با اشاره به اعتراضی در مورد فروش سهام پتروشیمی هایی که مجوز آنها صادرشده تاکید کرد که این موضوع را به شکل جدی پیگیری کرده اند و افزود: مجوزهایی که تاکنون صادر شده است، راستی آزمایی می شوند تا در صورت عدم پیشرفت سهمیه های حبس شده خوراک، زمین و... آزاد و فرصت سرمایه گذاری به دیگر سرمایه گذاران داده شود. همچنین باید هماهنگی بیشتری بین معاونت برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای صدور مجوزها وجود داشته باشد.
شاهمیرزایی درباره فروش مجوزهای پتروشیمی اعلام کرد: سرمایه گذاران در صورت تمایل به نقل و انتقال مجوز باید هماهنگی های لازم را با مرجع صادرکننده داشته باشند، در غیر این صورت ممکن است از اساس مجوز را از دست بدهند.
وی بر حمایت همه جانبه شرکت ملی صنایع پتروشیمی به شرکت ها، هلدینگ ها و سرمایه گذاران صنعت پتروشیمی تأکید و تصریح کرد: شرکت ملی صنایع پتروشیمی همه تدارکات و نیازهای لازم برای سرمایه گذاران را فراهم می کند تا سرمایه گذار با خیالی آسوده صنعت را توسعه دهد.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی همچنین با تأکید بر این نکته که هلدینگ ها و سرمایه گذاران پتروشیمی برای طرح های توسعه ای خود برنامه عملیاتی به شرکت ملی صنایع پتروشیمی ارائه کنند، افزود: متولی توسعه هر بخش مشخص و بهتر است منافع کلان و ملی کشور دیده شود. درست است که حوزه کاری و عملیاتی متفاوتی برای هرکدام از ما وجود دارد و عملکرد شرکت های خصوصی استقلال خودش را دارد، اما همه ما در یک کشتی نشسته ایم و در بیرون از این کشتی همه ما را به عنوان صنعت پتروشیمی می شناسند.
وی با تأکید بر اینکه شرکت های پتروشیمی در مالکیت وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیستند، اما تذکرات نهادهای دولتی و نظارتی به این شرکت ملی صنایع پتروشیمی منتقل می شود، تصریح کرد: از شرکت ها و هلدینگ های پتروشیمی می خواهیم به تذکرها و اعلام های رسمی توجه و آنها را رعایت کنند تا مشکلات با هماهنگی یکدیگر حل شوند.
شاهمیرزایی به سفر وزیر نفت به آمریکای لاتین و نتایج مثبت پیش رو در این منطقه برای توسعه همکاری ها در زمینه صنعت پتروشیمی اشاره کرد و گفت: فرصت خوبی فراهم شده است تا محصولات مرغوب و باکیفیت ایران وارد بازار این منطقه شود.
ضرورت شناخت کامل برای سرمایه گذاری در تأمین خوراک
در ادامه محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با تبیین مهم ترین طرح های صنعت نفت برای سرمایه گذاری از سوی هلدینگ های پتروشیمی تأکید کرد: اگر به دنبال جهش در صنعت پتروشیمی هستید، باید منابع مالی را که در مسیرهای غیرمولد هزینه می شود، به سمت صنایع مولد ببریم.
وی با بیان اینکه بیش از یک دهه است از عبارت «جهش پتروشیمی» صحبت می کنیم اما خوب است یک بار دیگر آن را مرور کنیم، افزود: آیا برنامه ریزی برای تعدادی طرح جهش است؟ آیا ایجاد ظرفیت بدون پر کردن ظرفیت جهش است؟ آیا برنامه ریزی برای طرح هایی که متناسب با سایر بخش ها نیستند، جهش است؟ جواب منفی است و به همین دلیل لازم است در مورد جهش پتروشیمی بازتعریف صورت گیرد و به نظر می رسد سرمایه گذاری باید برای تأمین خوراک باشد و همه ظرفیت پتروشیمی نیز باید برای این مهم صرف شود.
معاون وزیر نفت با طرح این پرسش که صنعت پتروشیمی برای تأمین خوراک باید چه اقدام های انجام دهد، افزود: پتروشیمی اگر می خواهد در این برهه یک جهش واقعی و متفاوت داشته باشد، باید رویکردش نسبت به گذشته تغییر کند تا این صنعت ارتقا یابد، از همین رو باید برای تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی سرمایه گذاری کرد تا نگرانی ها برطرف شود.
خجسته مهر با بیان اینکه همین حالا هم این کار (سرمایه گذاری برای تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی) آغاز شده اما هنوز نهادینه نشده و به سرانجام نرسیده است، اظهار کرد: هنوز شناخت کاملی برای سرمایه گذاری در تأمین خوراک پتروشیمی وجود ندارد و از آنجا که اطلاعات کافی و کامل نیست، نمی توانیم تصمیم درستی بگیریم.
وی با اشاره به اینکه وقتی گفته می شود شرکت ملی نفت ایران تا هشت سال آینده باید ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام دهد که از این مقدار ۷۰ میلیارد دلار در میدان های گازی و ۹۰ میلیارد دلار در میدان ها نفتی است، ادامه داد: با این سرمایه گذاری ظرفیت تولید نفت باید به روزانه ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه و ظرفیت تولید گاز نیز به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز برسد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران سودآوری صنعت پتروشیمی را قابل توجه دانست و با بیان اینکه به جای تزریق پول حاصل از فروش محصولات پتروشیمی در سامانه نیما (که البته خوب است) بهتر است این پول برای تأمین خوراک پتروشیمی سرمایه گذاری شود، ادامه داد: اگر به دنبال جهش در پتروشیمی هستیم، باید منابع مالی را که در مسیرهای غیرمولد هزینه می شود، به سمت صنایع مولد هدایت کرد.
خجسته مهر با بیان اینکه یکی از گرفتاری هایی که بانک ها دارند این است که نمی دانند پول خود را کجا مصرف کنند، گفت: البته علت این موضوع هم لزوماً سرمایه گذاران نیستند. شاید ما نتوانستیم طرح ها و جذابیت آنها را در معرض نگاه سرمایه گذاران قرار دهیم.
دعوت از هلدینگ ها برای سرمایه گذاری در بالادست نفت
وی با دعوت از هلدینگ ها برای سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت اظهار کرد: البته مقدمات این موضوع انجام شده و تفاهم های خوبی در این زمینه صورت گرفته است. طرح های توسعه برخی میدان ها در شرکت ملی نفت تعریف شده که از ۲۰۰ میلیون دلار تا یک میلیارد دلار در حوزه مناطق نفت مرکزی وجود دارد. مجموع این طرح ها ۳.۵ میلیارد دلار است و از طریق مناقصه و مذاکره قابل واگذاری است که ضرورت دارد در این زمینه بحث و بررسی شود.
خجسته مهر از میدان گازی پارس شمالی، میدان گازی کیش و میدان مشترک فرزاد A و B به عنوان دیگر طرح های توسعه شرکت ملی نفت ایران نام برد و گفت: میدان گازی پارس شمالی به ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد و معادل چهار فاز پارس جنوبی است و سرمایه گذاری در آن ارزشمند است.
وی طرح توسعه لایه زمین شناسی خامی را هم به هلدینگ ها پیشنهاد داد و در توضیح آن گفت: ارزش سرمایه گذاری این لایه برای تولید گاز در میدان های اهواز و مارون ۶ میلیارد دلار و دارای گاز غنی است که می تواند خوراک مایع موردنیاز بخش پایین دستی پتروشیمی ماهشهر را تأمین کند و پروژه بسیار مهمی است.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه به دلیل اطلاعات کم از توسعه طرح لایه زمین شناسی خامی استقبال نشده است، تأکید کرد: باید طرح هایی را در اولویت قرار دهیم که محل تولید و مصرف خوراک پتروشیمی نزدیک به هم باشند.
خجسته مهر استفاده از گازهای همراه مشعل را موضوع بسیار مهمی ارزیابی کرد و گفت: در این زمینه کارهای خوبی انجام شده است، اما این کارها و فعالیت ها باید خروجی مطلوب داشته باشد و صرف انجام بی نتیجه، مطلوب نیست. از شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم می خواهم در موضوع گازهای همراه میدان داری کند. چراکه سیاست گذاری الزاماً نوشتن چیزی نیست، بلکه باید حلقه وصل باشیم و میدان داری کنیم.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با تأکید بر اینکه نباید اجازه صادرات خوراک مورد نیاز زنجیره صادر شود، گفت: موضوع کمبود خوراک تنها به کمبود تولید مربوط نمی شود. گاهی خوراک با حداقل ارزش صادر می شود، گاهی طرحی آماده نیست و خوراک تخصیص داده شده برای آن صادر می شود و گاهی ظرفیت خالی وجود دارد، اما باز صادر می شود که موضوع دوم بسیار بد است.
خجسته مهر افزود: باید سیاست هایی اتخاذ کنیم که اجازه صادرات به این خوراک داده نشود، البته خود پتروشیمی ها نیز باید در این زمینه همت کنند؛ گاهی خوراک بین مجتمعی از سوی یک پتروشیمی صادر می شود که این موضوع برای دیگری دردسرساز است.
وی درباره صدور مجوز ایجاد مجتمع های پتروشیمی اظهار کرد: همه صنعت نفت آمادگی همکاری برای ایجاد صنایع پایین دست را دارند، اما نخست باید ببینیم چه خوراکی در بازه ۱۰، ۲۰ ساله در دسترس است و بعد مجوز سرمایه گذاری صادر کنیم. نباید مجوزی صادر شود که بعدها سرمایه گذار را دچار چالش کند، اگر مجتمعی ایجاد شود که خوراکش فقط پنج سال در دسترس است، ایجاد آن مجتمع معنایی ندارد و معاونت های برنامه ریزی شرکت ها نباید مجوز برای طرح هایی که خوراکش خیالی است، صادر کند.
معاون وزیر نفت با اشاره به مجوزهای صادرشده در دوره های پیش، گفت: با وجود تحولاتی که در حوزه آمایش سرزمین شکل گرفته و تجدید نظارتی که در مجوز برخی طرح انجام شده است، هنوز جای بازنگری وجود دارد تا اثربخشی طرح ها بالاتر رود.
خجسته مهر از موضوع تراز عرضه و تقاضای خوراک به عنوان مسئله ای مهم یاد و تصریح کرد: این موضوع مربوط به وزارت نفت است و هنوز آسان با آن برخورد می شود و وزارت نفت باید این تراز را ایجاد کند تا برای متقاضیان مشکلی به وجود نیاید.
وی راندمان سوخت و خوراک در شرکت های پتروشیمی را پایین ارزیابی کرد و گفت: کمبود خوراک تنها مربوط به بخش عرضه نیست، باید سهم هر بخش از جمله پایین بودن بازده مشخص شود. برخی پتروشیمی ها به دلیل قدیمی بودن تجهیزات، مصرف بالای خوراک دارند، دانش بنیان شدن و استفاده از فناوری های جدید به معنای کاهش هزینه قیمت تمام شده است و سبب بالا رفتن راندمان و افزایش کیفیت می شود و از طرفی مصرف خوراک و سوخت را کاهش می دهد، بنابراین بخشی از سرمایه گذاری ها باید به این حوزه اختصاص یابد و پتروشیمی ها در احیای خوراک سهم خود را بر عهده بگیرند. وی با تاکید بر اینکه در بخش بالادست به دنبال فروش خوراک نیستیم، بلکه آمادگی داریم به صنایع پایین دست کمک کنیم، افزود: در واقع خدمت شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان دو بنگاه اقتصادی کشور برای نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران است.