ضرورت روزآمدسازی ابزار دقیق

رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل منطقه غرب افزود: سیستم کنترل از جمله بخش های مهم و حساس هر فرآیند صنعتی به شمار می رود که طراحی و به کارگیری آنها نیازمند دانش تخصصی و به روز است. این سیستم کنترلی سه بخش اصلی و اساسی عناصر ورودی، عناصر خروجی یا نهایی و در نهایت کنترل کننده ها تشکیل شده اند و بر این اساس، عناصر ورودی انواع اندازه گیرها مانند ترانسمیترهای فشار، سطح، دما، فلو و انواع سوییچ ها و دیگر سنسورها را شامل می شوند. عناصر خروجی یا نهایی را اکچویتورها، کنتاکتورها، کنترل ولوها، سیستم های هشدار و... تشکیل می دهند و درنهایت، کنترل کننده ها هستند که انواع متفاوتی از جمله پنیوماتیک، رله ای، الکترونیکی و هیدرولیکی دارند و نوع به روز و پیشرفته آنها (PLC) یا کنترل کننده های قابل برنامه ریزی است که عملکرد آنها بر پایه کامپیوتر انجام می شود. اهمیت جایگاه و نقش واحد ابزاردقیق در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در حالت کلی و در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب به گونه ای مشخص تر، بخش مهم دیگری از صحبت های بهمن حیدری است که وی درباره آن چنین می گوید: نقش اصلی ابزار دقیق این است که سیستم های کنترلی دستگاه ها را با اجرای برنامه نظارتی همیشه آماده به کار نگه دارد. در واقع می توان گفت کنترل یکی از اجزای مهم و اساسی هرسیستمی محسوب می شود.هیچ دستگاهی به طور صحیح و درست کار نمی کند، مگر اینکه بخش ابزاردقیق و کنترل آن به درستی عمل کند و این موضوع به نوبه خود مستلزم نگهداری و به روزرسانی به موقع آنهاست. حیدری با بیان اینکه تجهیزات و دستگاه ها باید مطابق برنامه ریزی های تعیین شده، پایش و مراقبت شوند تا زمان طولانی تری در مدار بهره برداری قرار داشته باشند، افزود: نگهداری از تجهیزات مطابق یک برنامه ریزی خاص و مدون است که در قالب برنامه تعمیرات پیشگیرانه (PM) انجام می شود. در این مرحله پایش ها به گونه ای است که مانع تعمیرات پرهزینه و سخت تر خواهد شد. وی با اشاره به این که تحولات مطلوب و چشمگیری در حوزه تخصصی این واحد رخ داده است، تصریح می کند: با نوسازی بسیاری از تجهیزات قدیمی و سیستم های کنترلی این واحد، ضریب اطمینان و بهره برداری ایمن و پایدار مواد نفتی افزایش یافته است. رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب افزود: برخی مواقع به دلایل مختلف ازجمله قدمت و طول عمر بالا یا به صرفه نبودن نگهداری و تعمیرات و افزایش قابلیت ها، به روزرسانی تجهیزات و سیستم ها امری اجتناب ناپذیر است؛ در این صورت تجهیزی که دچار اشکال شده نوسازی و یا سیستم جدیدتری جایگزین سیستم قدیمی می شود تا نیازمندی ها را بهتر، دقیق تر و به روزتر انجام دهد.

مسوولیت یک مهندس ابزار دقیق

حیدری درباره مهم ترین وظایف ومسوولیت مهندس ابزاردقیق گفت: مهندسان کنترل، مسئول نگهداشت و تعمیر تمام تجهیزات و ادوات کنترلی و اندازه گیری دستگاه ها هستند. پیاده سازی برنامه های مربوطه برای حصول اطمینان از صحت عملکرد و بهره وری بهتر تجهیزات، بخشی از نقش و وظیفه مهندس ابزار دقیق است.در حقیقت مهندس ابزار دقیق و کنترل، صحت فرآیند اندازه گیری کمیت های مورد نظر را در یک سیستم از لحاظ کمی و کیفی کنترل و پایش می کند. البته وظایف و مسوولیت هایی که در مهندسی ابزار دقیق مرسوم است، خیلی وسیع بوده که قسمتی از آن تعمیر و اصلاح سیستم های موجود، رفع ایرادها و نواقص، به روزرسانی و اصلاحات برنامه های کنترل و مانیتورینگ و همچنین تعریف و اجرای پروژه های مورد نظر واحد است. حیدری یادآور شد: بخش دیگری از کارهای مهندسی ابزار دقیق و کنترل، تهیه و ارسال گزارش ها، آمار و اطلاعات مورد درخواست مدیریت منطقه و ستاد تهران است که تمام فعالیت ها و اقدام های این مجموعه براساس توجه کامل به موضوع اچ اس ای و رعایت اصول ایمنی و صرفه جویی در هزینه ها انجام می شود که همسو با حمایت و استفاده از کالاهای داخلی انجام می شود.

اهتمام به سلامت تجهیزات کنترلی

وی با بیان این که رسالت اصلی واحد ابزار دقیق و کنترل این است که سیستم های کنترلی دستگاه های در حال بهره برداری را همواره سالم و آماده به کار نگه دارد، می گوید: برای دستیابی به این هدف باید نیازسنجی انجام و طرح های توسعه ای تعریف شود. همچنین نوسازی و تامین قطعات صورت گرفته و روش ها و استانداردهای جدید به کار گرفته شود. رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب با اشاره به برخی تجهیزات ابزار دقیق و کنترل که مورد استفاده در مرکز انتقال نفت کرمانشاه و تاسیسات انتهایی کرمانشاه می گوید: برخی تجهیزات این بخش کارکرد کنترلی و اندازه گیری دارند.

PLC و HMI سیستم های کنترلی و رابط

حیدری به سیستم هایی همچون PLCو HMI به عنوان تجهیزات کلیدی و مهم در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران اشاره و اظهارمی کند: سیستم های PLC نقش مهمی دارند و کنترل اصلی تجهیزات با این سیستم است.از دیگر تجهیزات ابزار دقیق نیز سیستم های HMI که رابط کنترل کننده و بهره بردار به شمار می آید و رابطی مهم میان کاربر و ماشین (سیستم و یا تجهیزات) است و با استفاده از آن می توان عملکرد سیستم را پایش، اطلاعات را دریافت و فرامین را برای اجرا به سیستم منتقل کرد.  کنترل ولوها برای کنترل فشار و شدت جریان مواد ارسالی یا دریافتی خطوط لوله، حفاظت کننده میزان فشار موجود در خطوط، همچنین شیر اطمینان یا رلیف والو UPS یا منبع تغذیه بدون وقفه، از دیگر تجهیزات ابزاردقیقی هستند که حیدری از آنها نام می برد. حیدری برق و اهمیت پایداری آن همچنین وجود UPSها در مراکز انتقال نفت را مهم برمی شمرد و می گوید: سیستم ها و تجهیزات موجود برای عملکرد و بهره برداری مطلوب همواره نیازمند برق پایدار هستند. به همین دلیل می بایست منبعی مستقل از برق شهری وجود داشته باشد که بدون وقفه انرژی مورد نیاز تجهیزات را تامین کند. به همین منظور در اینUPS هایی نصب شده اند که شامل مجموعه ای از باتری ها، رکتیفایرها واینورترهای صنعتی است و با وجود آن بهره برداری ایمن، مطمئن و پایدار فراهم می شود.

خلاقیت در خدمت ابزار دقیق

رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب واحد ابزاردقیق و کنترل در طول سال ها تغییرات رو به رشد و شایان توجهی داشته است. این امر مرهون تلاش های فراوان، پشتکار و ظرفیت نیروهای زبده است که در کنار یکدیگر خلاقیت و نوآوری های زیادی را به منصه ظهور رسانده اند. حیدری افزود: ابتکار، نوآوری و خلاقیت، از مؤلفه های کار ابزار دقیق است که کارکنان این واحد در بیشتر پروژه ها، توانمندی و ظرفیت خود را نشان داده اند. از مهم ترین این ابتکارات می توان به تغییر در سیستم کنترل توربین های سولار ساترن 1300 HP به منظور جایگزینی استارتر AC به جای DC. ،اصلاح مدار فرمان توربین شماره یک مرکز انتقال نفت پایطاق برای انجام ایمن و صحیح مراحل Water Wash و اصلاح بخش هیدرولیک کنترل والو مسیر دریافت مواد نفتی از خط لوله 16اینچ برای ماندگاری در آخرین وضعیت (Lock Last Position) اشاره کرد.

رویارویی با چالش ها

رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب به مهم ترین چالش های حوزه کاری خود در شرکت اشاره کرد و گفت: تامین قطعات مهم ترین چالشی است که با آن روبه رو هستیم. برخی دستگاه های قدیمی همچون توربین ها هم هستند که امکان به روزرسانی تجهیزات کنترلی آنها مقدور نیست و قطعات یدکی آنها هم به دلیل وجود تحریم های ظالمانه موجود نیست که اندکی کار را با مشکل روبه رو می کند، اما تلاش کرده ایم با بهره گیری از نیروهای خلاق و زبده بر بسیاری از چالش ها فائق آییم. تعمیر و نگهداری تجهیزات کنترلی آنها برای آماده به کار نگاه داشتن این تجهیزات، بخشی از غلبه بر چالش هاست. وی افزود:هم اکنون نیز پروژه جایگزین کردن الکتروموتور با توربین ها در مراکز انتقال نفت شهید قمری و پایطاق در دست اقدام و زیرساخت های لازم برای اجرایی شدن آنها انجام شده است. حیدری گفت: کمبود فضای اداری،کمبود نیروی انسانی، حذف بخشی از سمت های سازمانی، عدم ارتقای شغلی به علت محدود و پایین بودن رتبه های شغلی، دیگر چالش هایی هستند که رفع آنها می تواند به افزایش انگیزه، روحیه کاری و بهره وری بالا منجر شود. رئیس واحد مهندسی نگهداری و تعمیرات ابزاردقیق و کنترل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه غرب افزود: نیروی انسانی، مهم ترین سرمایه هر سازمان به شمار می رود و توجه به آن با هدف ارتقای روحی و انگیزشی به تعالی سازمان خواهد انجامید. بی تردید نگاه مدیران به این موضوع و پیگیری آنها در تحقق این هدف نیز می تواند پیش برنده اهداف کلان سازمان نیز باشد.