مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران در گفت و گو با « مشعل» تشریح کرد:
گشـایش افق های تازه فراروی صادرات گاز
مهناز محمد قلی تولید گاز در ایران و تامین نیاز مصرف کنندگان و ذی نفعان در داخل و خارج از مرزها، افق هایی تازه را در صنعت گاز ایران گشوده است؛ به گونه ای که این کشور در سال جاری و در سال های آینده، برنامه ریزی گسترده ای را برای صادرات گاز به کشورهای منطقه ترسیم کرده است. سوآپ گازی ایران با ترکمنستان و آذربایجان در ابتدای دولت سیزدهم، سرآغاز فصلی نو ازدیپلماسی فعال انرژی ایران و همکاری های وزارت نفت با کشورهای منطقه است که افزون بر مزیت های اقتصادی، برگ برنده ایران در تجارت گاز به شمار می آید که به اذعان همگان با گسترش و توسعه، می توان آن را گامی محکم در مسیر تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه دانست. به گفته مجید چگنی، معاون وزیر نفت در امور گاز، قرارداد سوآپ گاز بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان یک کریدور جدید تجاری در جنوب دریای کاسپین ایجاد کرده است که از نظر شرکت ملی گاز ایران دارای اهمیت بسیار است. به گفته مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران، سناریوهای جدید صادرات گاز در حال حاضر در این شرکت تدوین شده، حال آنکه با توجه به برنامه ایران برای افزایش سهم تجارت جهانی گاز، این کشور به دنبال ایجاد اهداف جدید صادراتی و دستیابی به سهم قابل توجه گاز در سبد انرژی جهان است. در گفت وگو با مجید چگنی، معاون وزیر و مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران به بررسی برنامه ایران در افزایش صادرات و تامین گاز مورد نیاز مصرف کنندگان و ذی نفعان در این بخش پرداخته ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید.
شرکت ملی گاز ایران در حوزه های سوآپ، صادرات و واردات چه سیاست هایی را در دولت سیزدهم دنبال می کند؟ چه برنامه ای برای افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز دارید؟
اولویت سیاست دولت سیزدهم، گسترش تجارت با همسایگان است. در وهله نخست، شرکت ملی گاز ایران به عنوان مجری سیاستهای این دولت تلاش دارد زمینه لازم را برای توسعه تجارت گاز طبیعی و فراوردههای آن در چهارچوب مکانیسمهای متنوع تجاری برای همسایگان خود با توجه به ظرفیت ها و نیازهای آنها فراهم کند؛ از این رو سعی می شود هنگامی که مازاد گاز در خارج از مرزهای کشور وجود دارد، بستر لازم برای واردات آن به داخل کشور و سپس مصرف آن در کشور در قالب واردات، ترانزیت و صادرات مجدد آن به شکل سوآپ و یا تبادل آن با کالای دیگر با مکانیزم تهاتر فراهم شود. در این میان، روش های تجاری دیگری چون ترانزیت و... نیز در دستور کار است که چون هنوز اجرایی نشده اند، توضیح در مورد آن ها را به زمانی مناسب موکول می کنیم.
برای افزایش سهم ایران در تجارت جهانی گاز، برنامه ها در چند بخش طراحی شده است.
نخست و در بخش کوتاه مدت، این شرکت سعی دارد موانع تجاری موجود در حوزه گاز طبیعی را چه در داخل و چه در خارج برطرف سازد. به عنوان مثال، این شرکت مراحل اداری پذیرش گاز طبیعی را برای ارائه در بورس طی کرده و به زودی گاز طبیعی در در بورس عرضه خواهد شد.
این در حالی است که در بخش خارجی نیز تلاش شده است تا مشکلات جاری با همسایگان از جمله ترکمنستان به کمترین رقم برسد و موانع غیرتجاری برطرف شود.
همچنین تلاش شده است تا قراردادهای جاری با حداکثر ظرفیت ممکن اجرا و درخواستهای شرکای تجاری، با حداکثر حسن تفاهم بررسی شوند.
در بخش میانمدت، این شرکت تلاش دارد برخی موانع تجاری از جمله بخش زیرساختی و سخت افزاری را با توسعه خطوط لوله موجود برطرف کند و توان انتقال گاز طبیعی خود را افزایش دهد.
در بخش بلندمدت نیز برنامه اصلی، تأمین گاز هرچه بیشتر برای صادرات بر مبنای توسعه منابع تولید و یا کاهش مصرف گاز و بهینه سازی این کالای ارزشمند است که این شرکت تمام تلاش خود را به آن معطوف کرده است.
امضای قرارداد سوآپ گاز میان ایران، آذربایجان و ترکمنستان قفل پنج ساله دورانی پرتنش در حوزه گاز میان ایران و ترکمنستان را باز کرد. آیا این همکاری ها ادامه خواهد یافت؟ برای افزایش حجم و مدت زمان قرارداد، برنامه و آمادگی دارید؟
این قرارداد 5 ساله با این که از نظر حجم چندان بزرگ به نظر نمی رسد، اما با توجه به آن که توانست یک کریدور جدید تجاری در جنوب دریای کاسپین ایجاد کند، از نظر شرکت ملی گاز ایران دارای اهمیت بسیار است. شرکت ملی گاز ایران آمادگی دارد این ظرفیت را بلافاصله تا حداکثر ظرفیت مکانیکی خطوط لوله موجود ارتقا دهد و در این باره، مذاکرات سازندهای نیز با کشور آذربایجان صورت پذیرفته است.
این در حالی است که این شرکت آمادگی دارد در صورتی که طرف ترکمن تمایل داشته باشد و ظرفیت زیرساختهای خود را ارتقا دهد، برای سواپ گاز آن کشور، علاوه بر آذربایجان با سایر همسایگان نیز همکاری کند. همچنین شرکت گاز این آمادگی را دارد تا در چهارچوب مکانیسم ترانزیت، پذیرای سرمایه گذاری طرف خارجی برای ساخت خط لوله اختصاصی برای انتقال گاز از شرق به غرب و یا شمال به جنوب کشور نیز باشد.