گفت وگو با مدیر نفتی که دستی بر هنر دارد
پرسه در وادی خط و معرق
اعظم محمد شفيع زاده مجموع تعهد، تجربه، تخصص و شَم هنری را اگر در یک انسان بخواهیم با هم مثال بزنیم، سلمان خزایی را معرفی می کنیم، هم او که در آغاز دهه 50 و در شهر نهاوند واقع در استان همدان به دنیا آمد و به تازگی در سمت معاون فنی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، رخت خدمت به تن کرده است، برایمان از مجموعه کتب نفیس خطی که در منزل دارد و تابلوهای خط و معرقی که با دستان هنرمند خود نگارگری کرده است، سخن گفت. گفت و گو با وی خواندنی است که مشروح آن در ادامه می آید.
لطفا کمی از خودتان برای خوانندگان بگویید؟
تحصیلات دانشگاهی را در مقطع کارشناسی رشته مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی نفت اهواز و کارشناسی ارشد در رشته مهندسی سیستم های انرژی در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی گذراندم. 27 سال سابقه فعالیت در صنعت نفت را دارم؛ ابتدا در پالایشگاه اراک تجربه کاری کسب کردم و بعد به شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، منطقه مرکزی منتقل و به سمت معاون فنی و عملیاتی این منطقه برگزیده شدم. سال 1397 به عنوان مدیر منطقه لرستان به انجام وظیفه مشغول شدم و اخیراً هم در کسوت معاون فنی شرکت منصوب شده ام.
می خواهیم به جنبه های هنری زندگی یک مدیر بپردازیم، درباره با نحوه گذراندن اوقات فراغتتان توضیح بفرمایید؟
غالب اوقاتم را به مطالعه می گذرانم، اما در کنارش به هنر نیز علاقه مندم و به موسیقی و سازهای ایرانی گوش می دهم. جسته و گریخته خوشنویسی ایرانی کار می کنم که بیشتر دلی است تا به صورت حرفه ای و در سبک های نستعلیق، ثلث، شکسته و نَسخ دستی بر آتش دارم و اکثر دیوان های شعرا را به خط نستعلیق و چاپ نفیس در منزل موجود دارم.
چند نمونه از این کتاب های نفیس را نام می برید؟
شاهنامه فردوسی را به خط عمادالکتاب در منزل دارم که جزو آثار نفیس خوشنویسی ایران است. این کتاب را زمانی خریداری کردم که حقوق من 19 هزار تومان بود و 10 هزار تومان برای این کتاب پرداختم و جزو کتب مورد علاقه من است، دیوان حافظ به خط اخوی استاد امیرخانی، کتاب دوبیتی های باباطاهر به خط استاد کابلی خوانساری و غالب دیوان شعرای معروف مانند دیوان مثنوی مولانا و غزلیات شمس را در کتابخانه منزل دارم. این کتب جزو سرگرمی و گذراندن اوقات فراغتم است و اغلب اوقات ضمن مطالعه، موجب مشق نظری من می شود و علاوه بر آن به شعر و ادبیات علاقه خاصی دارم و این کتب را در قفسه خانه نگهداری و به آنها مراجعه می کنم و در زمینه مشق عملی هم هر زمان فرصت پیدا کنم، قلم و دوات را بر می دارم و تمرین می کنم که بسیار سرگرمی و هنر خوبی است.
از جنبه های هنری دیگر زندگیتان برایمان بگویید؟
علاوه بر این سرگرمی ها به صوت قرآن نیز علاقه دارم و صوت قاریان مصری و ایرانی که این دو کشور در این زمینه پیشتاز هستند و اساتید بزرگ را گوش می دهم و توصیه می کنم افراد در زمان اوقات فراغت به جای گذراندن وقت به بطالت و پرسه در فضای مجازی به موسیقی فاخر و قرائت استادانی مانند عبدالباسط، مصطفی اسماعیل و شحات انور گوش دهند تا علاوه بر حظ معنوی، حظ شنیداری و موسیقیایی هم ببرند.
به شعرهای کلاسیک نیز علاقه خاصی دارم.
به معرق چوب هم علاقه مند م و چندین تابلو هم در این زمینه کار کرده ام، اما این روزها به واسطه مشغله کاری ام، کمتر به آن می پردازم.
خوشنویسی و کار با معرق را نزد استاد فرا گرفتید؟
کار با معرق چوب را بیشتر با مطالعه خودآموز یاد گرفتم، اما خوشنویسی را با وجود استعداد ذاتی و علاقه نزد استاد خوبم، حبیب الله امیدوار یاد گرفتم. در کلاس های خوشنویسی وی در اراک شرکت می کردم، کلاس هایی که بسیار حال وهوای خوبی داشت و قلم استاد بسیار قوی بود و خوشنویس معاصر خوب کشور بود که مرحوم شدند و ثلث را نزد استاد رضوانی و جدیدی آموختم و در ضمن استاد جدیدی از قاریان معروف اراک نیز هستند.
در زمینه خوشنویسی در خانواده مشوقی داشتید که موجب شد به صورت جدی به این موضوع بپردازید؟
والدینم مشوق من بودند، اما مهمتر از آن معلم کلاس سوم ابتدایی مشوق اصلیم بود، خط تحریری من خوب بود و مرتب من را به ادامه مسیر تشویق می کرد.
آموزش خوشنویسی را در چه سطحی گذراندید؟
خیلی سال های قبل مدرک عالی را در هر چهار سبک خوشنویسی دریافت کردم و هنرآموز دوره ممتاز شدم که متأسفانه هنوز موفق نشده ام امتحان مدرک ممتاز را بگذرانم و در حال حاضر بیشتر با پسرم خط می نویسم.
در این زمینه نمایشگاهی از آثارتان داشته اید؟
بیشتر تابلوهایی که کار کردم، برای خانواده بوده است و حتی آثار معرق را از تابلوهای خوشنویسی خودم و سایر بزرگان خوشنویسی الهام گرفته ام، مانند سوره حمد میرعماد و امیرخانی و بیت هایی از مولانا حتی خط شکسته استاد کابلی را معرق کردم که موجود دارم و تابلوها را تقدیم اقوام و دوستان کرده ام.
متونی که برای خوشنویسی استفاده می کنید، بیشتر شعر است یا از آیات قرآن نیز استفاده کرده اید؟
از آیات قرآن برای خط ثلث و در خط نستعلیق از اشعار حافظ و دیگر شعرا استفاده می کنم.
خوشنویسی را تا کجا می خواهید ادامه بدهید؟
پرداختن به این هنر بیشتر دلی است و با وجود مشغولیت این روزها، کاری است که از آن لذت می برم، البته شاید بعد از بازنشستگی به صورت جدی و با فراغ بال به آن بپردازم، پرداختن به این هنر، پرکردن اوقات فراغت به شکل سالم و لذت بخش است.