راهکارهای بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان های اداری و منازل مسکونی
گذر از زمستان با بهینه سازی مصرف انرژی
مشعل یکی از دغدغه های امروزی، کمبود ذخایر انرژی در کره زمین است و تاکنون روش های مختلفی به منظور کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی مورد استفاده قرار گرفته است. ساختمان ها، یکی از بزرگترین منـابع اتلاف انرژی به شمار می روند که در صورت تداوم مصرف بیش از حد آن، علاوه بر دامن زدن به مسأله بحران انرژی در جهان، تشدید آلودگی محیط زیست را نیز به دنبال خواهند داشت. فصل زمستان، یکی از زمان هایی است که انرژی بیش از ایام دیگر در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد، از این رو در این گزارش سعی شده به زوایای مختلف بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها پرداخته شود که در ادامه می خوانید:
مقررات ملی ساختمان، اصولی مشترک، یکسان و لازم الاجرا در سراسر کشور دارد که بر هرگونه عملیات ساختمانی نظیر تخریب، احداث بنا، تغییر در کاربری بنای موجود، توسعه بنا، تغییر اساسی و تقویت بنا حاکم است. بر اساس مبحث 19 می توان صرفه جویی انرژی در ساختمان را مورد بررسی قرار داد. از مزایای اجرای مبحث19مقررات ملی ساختمان، می توان به افزایش رفاه نسبی در نتیجه مصرف صحیح انرژی، کمک اقتصاد خانواده، کمک به اقتصاد ملی، کاهش مصرف سوخت و در نتیجه کاهش آلودگی های ناشی از آن، امکان تنظیم دمای دلخواه منزل به منظور تامین شرایط آسان، کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش و سرمایش تا40 درصد، کاهش استهلاک سیستم گرمایش و سرمایش، توزیع متعادل حرارت و امکان برقراری دماهای متفاوت در هر اتاق و حداقل50 درصد کاهش مصرف سوخت و هزینه های مربوطه اشاره کرد.
پیک مصرف در ماه های دی و بهمن
انرژی مصرفی در خانه ها، ادارات، مراکز تجاری و صنعتی هزینه بسیاری دارد، بنابراین یکی از مهم ترین اهداف مهندسی و نظارت بر ساخت ساختمان ها، بخصوص طی چند سال اخیر، بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان و به دست آوردن راهکارهایی برای این منظور است و روش های مختلفی نیز برای دستیابی به این هدف وجود دارد.
بررسی وضعیت مصرف سوخت طی یک سال، نشان می دهد که پیک مصرف در ماه های دی و بهمن است، به این معنا که بیشترین میزان مصرف، مربوط به گرمایش فضاست؛ البته در مواردی که از چیلر جذبی برای تامین سرمایش استفاده شود، در تابستان هم پیک مصرف وجود خواهد داشت. میزان مصرف سوخت در ساختمان های اداری متاثر از زیربنا، تعداد ساکنان، افت بازدهی و تلفات در انتقال است.
راهکارهای کاربردی صرفه جویی انرژی در ادارات
بهتر است برای صرفه جویی انرژی در سطح ادارات به این موارد توجه داشته باشید:
لباس مناسب بپوشید.
در صورت امکان، سیستم های قدیمی را با سیستم های جدید و کارآمد جایگزین کنید.
برای خاموش کردن سیستم در اوقات تعطیل، از ترموستات قابل برنامه ریزی استفاده کنید.
در مواقعی که کسی در ساختمان نیست تا سیستم حرارتی و برودتی را خاموش کند، از سنسورهای حساس به حضور بهره بگیرید.
به طور مرتب، برنامه تعمیر و نگهداری داشته باشید. این برنامه می تواند شامل تمیزکاری کویل کندانسورها، تعویض فیلتر هوا، جایگزینی تسمه پروانه ها و بررسی عایق کاری کانال ها و لوله ها به منظور ترمیم آسیب های وارد به عایق ها باشد.
در ساعات تعطیل، به منظور حفظ دمای محیط، هواکش ها را ببندید.
در فصل های گرم سال، درجه ترموستات را روی 25 و در فصل های سرد سال روی 21 درجه تنظیم کنید. با این کار حدود10-20 درصد در هزینه های سرمایش 5-20 درصد در هزینه های گرمایش فضا صرفه جویی می شود.
از عایق حرارتی برای سقف و دیوارها استفاده کنید و در صورت ناکافی بودن آنها، عایق کاری را به نحوی بهبود ببخشید که تا25 درصد از هزینه های گرمایشی شما کاسته شود.
آبگرمکن و لوله های تامین آب را عایقکاری کنید.
در صورتی که از سیستم های حرارت مرکزی استفاده می کنید، از نوارهای درزگیر و مسدودکننده دریچه
روی رادیاتورها را نپوشانید و گلدان ها و وسایل را حداقل 30 سانتی متر دورتر از رادیاتورها قرار دهید تا جریان هوا در اتاق بخوبی برقرار باشد.
در صورت امکان از پنجره های دوجداره استفاده کنید.
در بالای درهایی که با خارج از ساختمان ارتباط دارند، فنر نصب کنید تا هوای سرد براحتی وارد نشود، ضمن اینکه درِ ساختمان باز نماند.
برای تنظیم دمای آب گرم متناسب با هوای خارج، از سامانه کنترل هوشمند موتورخانه استفاده کنید.
ترموستات های موضعی کنترل دما مانند شیر ترموستاتیک رادیاتور نصب کنید.
مطمئن شوید که رایانه ها از گزینه «خواب»(sleep) برخوردارند، ضمن اینکه گزینه مزبور همواره فعال است.
با نصب تنظیم کننده های زمانی روی دستگاه های تکثیر و چاپگرها، از روشن ماندن آنها در طول شب و ساعات غیرکاری اطمینان حاصل کنید.
هنگام خرید تجهیزات جدید اداری، تجهیزاتی را که از برچسب انرژی برخوردارند، در اولویت قرار دهید.
هر زمان که امکان دارد، حتی اگر کیس رایانه را روشن می گذارید، صفحه نمایش آن را خاموش کنید.
اصلاح الگوی مصرف انرژی در منازل و مهمانسراها
با توجه به آمارهای بررسی شده، یک خانواده ایرانی سالانه بیش از سه برابر خانواده ها در سایر کشورهای جهان، انرژی مصرف می کند که مقدار زیادی از این انرژی، بیهوده تلف می شود. حال بهتر است برای بهینه کردن مصرف انرژی، برخی شیوه ها را برای گرمایش منازل همواره مورد توجه قرار داد. نخست اینکه برای حفظ گرمای منزل و جلوگیری از اتلاف حرارت در هنگام شب، پرده ها و پنجره ها را ببندید و زمانی که برای مدت طولانی، خارج از منزل به سر می برید، دستگاه های گرمایشی را خاموش کنید.
در صورت امکان از یک تنظیم کننده زمانی استفاده کنید، به نحوی که قبل از ورود به منزل، دستگاه های گرمایشی را به طور خودکار به کار اندازد. درها و پنجره ها را با نوارهای درزگیر عایق بندی کنید. ضمن آنکه همواره صفحات انعکاسی بخش تابشی بخاری ها را تمیز نگه دارید. به منظور کنترل تولید گرما در موتورخانه، حتما از سیستم های کنترل هوشمند موتورخانه مجهز به سنسور دمای محیط و با قابلیت برنامه ریزی هفتگی، روزانه و ساعتی استفاده کنید. برای کنترل دمای هوای اتاق، حتما از انواع ترموستات های اتاقی استفاده کنید. بهترین نوع ترموستات برای رادیاتورها، شیرهای ترموستاتیک رادیاتور است. با نصب این شیرها، حداقل20 درصد در مصرف سوخت، صرفه جویی می شود.
صرفه جویی انرژی در روشنایی
زمانی که اتاق را ترک می کنید، لامپ های روشن را خاموش کرده یا لامپ های معمولی را با لامپ های کم مصرف جایگزین کنید. برای روشنایی مکان های عمومی، از لامپ های فلورسنت یا کم مصرف استفاده کنید. در آشپزخانه، ناهارخوری، اتاق نشیمن و سایر نقاطی که در آنجا لامپ بیش از 4 ساعت در هر شبانه روز روشن است، از لامپ کم مصرف استفاده کنید. بهتر است برای چراغ های ایمنی و چراغ های بیرون که معمولا زمان زیادی روشن می مانند، از فلورسنت یا لامپ کم مصرف استفاده شود، ضمن اینکه می توانید برای کنترل روشنایی ایمنی محوطه خارجی محل سکونت خود نیز از تنظیم گرهای زمانی قابل برنامه ریزی، حسگرهای روشنایی روز و حس گرهای مکانیکی استفاده کنید.
اتصالات، شیشه های منعکس کننده و حباب چراغ ها را به طور مرتب تمیز کرده و از به کارگیری چراغ های دارای لامپ های متعدد خودداری کنید.
از نور طبیعی، بخصوص از پنجره های مشرف به جنوب، نهایت استفاده را ببرید و از روش کردن چند لامپ با یک کلید خودداری کرده و برای روشن کردن هر لامپ، یک کلید مجزا اختصاص دهید.
صرفه جویی در مصرف انرژی آب گرم
به کارگیری آب های گرم نیز مصرف انرژی را افزایش می دهد، از این رو برای بهینه کردن این مصرف، بهتر است برای آب کشیدن البسه و ظروف، از آب سرد استفاده کنید. اطمینان داشته باشید که شیرهای آب، نشتی نداشته باشند و چکه نکنند. سردوش حمام را از کیفیت بالا و از نوع صرفه جویی کننده آب انتخاب کنید. سعی کنید به جای استفاده از وان، بیشتر از دوش برای استحمام استفاده کنید، برچسب های انرژی را هنگام خرید آبگرمکن مدنظر داشته باشید و دمای آب گرم را همواره در حد مناسب تنظیم کنید.
سخن آخر
همانطور که ملاحظه کردید، حتی افراد غیرمتخصص نیز می توانند براحتی سهمی عظیم در کاهش مصرف انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان داشته باشند و مواردی که گفته شد، باعث افزایش بازدهی دستگاه های تهویه مطبوع، کاهش هزینه های انرژی و باقی ماندن منابع انرژی برای سالیان بیشتر و نسل آینده ما خواهد شد، از این رو رعایت نکات گفته شده، لازم و ضروری است.