با انجام پروژه های جمع آوري گازهاي همراه در مناطق نفت خیز جنوب

تعهد ایران در «اجلاس پاریس» اجرایی می شود

مشعل       آنچه در سفر به شهرهای جنوبی برای هر یک از ما خودنمایی می کند، فلرهایی است که رد آنها را می توان از داخل هواپیما هم به آسانی دید؛ موضوعی که همواره به عنوان یکی از دغدغه های اصلی مردم مطرح می شود. خبر خوش برای مردم اهواز این است که مطابق استانداردهای بین المللی، بسياری از شركت هاي نفتي معتبر دنيا اعلام کرده اند سرانه انتشار گازهای گلخانه ای را به ازای هر بشکه نفت تولیدی زیر 20 کیلوگرم كاهش می دهند. با توجه به آمارهاي موجود، شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در حال حاضر در دو شرکت زیرمجموعه خود در سطح محدوده تأثيرپذيري در كلانشهر اهواز (شركت هاي بهره برداری نفت و گاز کارون و مارون) توانسته است در محدوده استانداردهای بین المللی قرار گیرد (تحقق انتشار زير 20 كيلوگرم گاز گلخانه ای به ازاي هر بشكه نفت توليدي).  این خبری است که رئیس بهداشت، ایمنی و محیط زیست(اچ اس ای)، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران  شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در گفت وگو با هفته نامه «مشعل» اعلام کرده و می گوید: در صورت اجرایی شدن پروژه های جمع آوري گازهاي همراه كه پیش تر عنوان شد، شركت ملی مناطق نفت خیز جنوب اين توانايي را دارد كه به تنهايي براي كل كشور، تعهد اجلاس پاریس در زمینه كاهش انتشار گازهای گلخانه ای را محقق سازد؛ به گونه ای که با بهره برداري كامل پروژه ها و در زمان سقف توليد، از انتشار حدود 33 میلیون تن گاز CO2  جلوگیری شود. خبر دیگر او این است که واحد حفاظت محیط زیست شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، بر اساس راهنمای انتشار برآورد آلاینده های هواي شرکت ملی نفت ايران، نرم افزاری را طراحی کردند كه امكان محاسبه انتشار آلاينده ها را تسهيل کرده است. متن کامل گفت وگو با محمدرضا نادری در ادامه می آید.

شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به مسائل محیط زیستی به ویژه موضوع هوا که در سال های اخیر به یک مطالبه سراسری تبدیل شده، چه رویکردی دارد؟

پیش از پاسخ به این پرسش اجازه دهیدگستره ای از وسعت و عملکرد شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب را بیان کنم. دامنه فعالیت شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، استان های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، فارس، ایلام و لرستان را در برمی گیرد. این شرکت 80 درصد نفت و حدود 20 درصد گاز کشور را تأمین می کند. بدیهی است به واسطه فعالیت در گستره ای به این عظمت و با حجم تولید بالای نفت، این شرکت با هزاران چاه نفت و گاز، واحدهای عملیاتی متعدد و پراکنده و صدها هزار کیلومتر خطوط لوله اصلی و جریانی سروکار دارد. در این گستره عظیم اکوسیستم های متنوع، توپوگرافي هاي مختلف، سدهاي آب آشامیدنی و كشاورزي و مناطق حفاظت شده متعددي نیز وجود داردکه نشان دهنده اهمیت بسزاي محدوده از نظر مسائل محیط زیستي است.

همانطور که بهتر می دانید، برخی تأسیسات شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب قدمت بالایی دارند؛ بنابراین هرگونه تغییرات فرآیندی و یا عملیاتی در مجموعه و تأسیسات، بر محیط پیرامون آن نیز تأثیر می گذارد. رشد مناطق مسكوني، حريم هاي ايمني تأسيسات اين شركت را نیز تحت شعاع خود قرار داده است، بر این اساس، مجاورت آنها با مناطق صنعتی بدون رعایت حریم های از پیش تعیین شده، تأثیرپذیری آنها را از فعالیت های صنعت، دوچندان خواهد کرد؛ با وجود این ضمن تعهد به حفاظت از محیط زیست، این شرکت نیز پروژه های محیط زیستی متعددی را به منظور کنترل و کاهش آلاینده های محیط زیستی تعریف و اجرا کرده است. تمام تلاش ما استفاده از تأسیسات، تجهيزات و اجراي فرآيندها همسو با محیط زیست بوده و در اين مسير هیچگاه از رسالت اصلی خود کوتاه نیامدیم. مشکلات محیط زیستی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب شناسایی و برای تمامی  آنها برنامه هاي عملياتي لازم تعريف و تدوين شده است. تعاملات خوبی نيز با اداره کل حفاظت محیط زیست استان ها با تأکید بر رعایت الزامات قانونی در محدوده فعالیت شرکت داریم، به نحوي كه تلفيقي از تجربه و دانش فني عملياتي كاركنان صنعت نفت با دانش محیط زیستي متخصصان اداره كل حفاظت محیط زیست، راهگشاي حل بسياري از مشكلات بوده است.

با این مقدمه باید بگویم پروژه ها و يا برنامه هاي محیط زیستي متعددي در بخش های مختلف به ویژه در زمينه هوا تعریف شده است. از جمله برنامه هاي اين شركت مي توان به طرح های جلوگیری از گازسوزی، ارائه گزارش های خوداظهاری منابع انتشار آلاینده (به صورت فصلي)، همکاری با اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان با هدف  پایش و کنترل آلودگی هوا، طرح های جلوگیری از نفت سوزی با استفاده از دستگاه هاي فراورش سيار نفت (MOT و MOS) و مشعل سبز (Green Burner)، تزريق پساب به چاه های دفع پساب (به عمق مخزن نفت) و ساخت حوضچه تبخیر استاندارد، انجام مطالعات ارزیابی محیط زیستي (EIA)، مديريت پسماندهاي توليدي به ویژه مديريت كنده هاي حفاري، مقابله با ریز گردها به عنوان يكي از اقدام های عام المنفعه و پروژه های ایجاد فضای سبز در جوار تأسیسات اشاره کرد.

چرا گازسوزي صورت مي گيرد؟

در واقع فلر به عنوان تمهيد ايمني براي یک کارخانه و بر اساس استانداردهای مهندسی در شرایط اضطراری طراحی شده است. از عمده دلايل فلرينگ مازاد مي توان به گازسوزي با هدف ايجاد شرايط ايمن عملياتي، گازسوزي ناشي از مشكلات عملياتي و تعمیراتی، گازسوزي ناشي از قطع جريان برق در کارخانه های نفت و گاز، گازسوزي به علت دريافت نکردن گاز از سوی صنايع پایین دست اشاره کرد. اين موارد تا زمان اصلاح مشكل و به منظور ايمن سازي، منجر به فلرينگ مي شود. در واقع مشعل ها به عنوان تجهيزي جهت فلرينگ دائمي نبوده و به دليل نياز در شرايط اضطراري كه برشمرده شد، مورد استفاده قرار مي گيرند؛ از این رو  امكان حذف كامل فلر ميسر نیست، اما اين اطمينان داده مي شود كه با اجراي طرح هاي جلوگيري از سوزاندن گازهاي همراه، از فلرينگ مستمر جلوگيري خواهد شد.

مهم ترین اقدام هایی که شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب برای جمع آوری گازهای همراه انجام داده، چه بوده است؟

پروژه هاي متعددي از طريق مسير موجود در برنامه ريزي تلفيقي این شرکت برای جلوگيري از سوزاندن گاز در مشعل تعريف شده است؛ به نحوي كه برخي از آنها بهره برداري شده اند و برخي نيز در مرحله اجرا هستند. از طرفي از طريق جلب سرمايه گذار، پروژه هايي را با عنوان جمع آوري گازهاي همراه آغاجاري و گچساران به ميزان 593 میلیون فوت مکعب در روز در قالب پروژه بهسازي و احداث تأسيسات جمع آوري گازهای مشعل (سرمايه گذار پالايشگاه گاز بيدبلند) و طرح جمع آوري گازهاي همراه كارون و مارون به ميزان 249 میلیون فوت مکعب در روز در قالب پروژه بهسازي و احداث تأسيسات جمع آوري گازهای مشعل (سرمايه گذار پتروشيمي مارون) تعريف شده و در مرحله اجرا قرار دارند. از ظرفيت بخش خصوصي نيز در دو پروژه طرح جمع آوري گازهاي مشعل واحد بهره برداری پارسي كلاستر به مقدار روزانه 3.5 میلیون فوت مکعب و مارون6 به مقدار 22 میلیون فوت مکعب در قالب مزایده از سوی شركت «تامکار گاز» و طرح جمع آوري گازهاي مشعل واحد بهره برداری مارون 3 به مقدار روزانه 12میلیون فوت مکعب و منصوری به مقدار 10 میلیون فوت مکعب در قالب مزایده از سوی شركت هیربد نیرو اجرايي شده اند.

به منظور رعایت الزامات اچ اس ای در تمامی طرح ها و پروژه های شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، اقدام های موثری در دستور کار مدیریت ها و واحدهای مرتبط قرار گرفته است. به طور مثال در تمام طرح های نگهداشت و افزایش تولید مناطق (طرح های 28 مخزن) که هم اکنون به عنوان یک مگاپروژه در حال اجراست، الزام های محيط زیستي به ویژه پاکسازی خاک های آلوده، استفاده مجدد از پساب ها، مديريت اصولي كنده هاي حفاري و عدم گازسوزی مدنظر قرار گرفته است و اين موضوع به عنوان یک الزام در قراردادهاي فی مابین قید و مورد تأکید قرار گرفته است. تأکید می کنم حمایت از شرکت های خصوصی به عنوان یکی از سیاست های مهم شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در برنامه كاري است.