بخاري هاي گازسوز با راندمان بالا وارد بازار می شوند
سال 1042 و رهایی از بخاری های سنتی
مشعل با شروع فصل سرما، گاهی شاهد اخبار ناراحت کننده ای مانند آتش سوزی یا مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در بخش های خانگی هستیم و سالانه تعدادی از هموطنان کشورمان، به دلیل صدمات وارد شده، دچار مشکلاتی می شوند که آینده شان را تحت تاثیر قرار می دهد. برای کاهش این قبیل آسیب ها، باید چاره ای اندیشیده شود و برنامه ریزی های مدونی صورت گیرد. به همین منظور، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، طرح «جایگزینی و اسقاط یک میلیون دستگاه بخاري مرسوم (گازي و نفتي) با بخاری های گازسوز دودكش دار راندمان بالاي هوشمند» را به وزارت نفت ارائه کرده که مورد تایید سازمان برنامه و بودجه قرار گرفته است. با اجرای کامل این طرح تا پایان سال 1402 میزان صرفه جویی در طول عمر مفید آن 6.6 میلیارد لیتر نفت گاز خواهد بود و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در طول عمر مفید این طرح معادل 12.9 میلیون تن معادل کربن می شود.
با اجرای این طرح، یک میلیون دستگاه بخاری گازسوز و نفتی سنتی مستعمل در مدارس، دانشگاه ها، نیروی نظامی و انتظامی و سایر اماکن دولتی و غیردولتی از رده خارج می شوند و جای خود را به بخاری های با راندمان بالا یا هرمتیک هوشمند می دهند. در ادامه، گزارشی از روند این فعالیت را می خوانید.
بر اساس برآوردها و بررسی های انجام شده، مشخص شده است که بخاری های سنتی مورد استفاده در کشور، از لحاظ رده برچسب انرژی، در رده های E، F و G قرار دارند و حتی بخاری هایی وجود دارند که به آنها برچسب انرژی تعلق نمی گیرد. به همین دلیل، طرح جایگزینی بخاری های سنتی با بخاری های نسل جدید با راندمان بالا، از سوی شرکت بهینه سازی مصرف سوخت به وزارت نفت ارائه شد. فناوری این بخاری ها با بخاری های سنتی متفاوت است، به طوری که این بخاری ها به دودکش دوجداره مجهز بوده و هوشمند نیز هستند. بخاری های نسل جدید با راندمان بالا که به بخاری های هرمتیک معروفند، وقتی دمای محیط به بیش از حد مطلوب برسد، به طور خودکار خاموش شده و به این ترتیب از محل مدیریت انرژی نیز در مصرف سوخت صرفه جویی می شود.
اما در مقابل، بخاری های سنتی یا بخاری های تایپ B، هوای احتراق را از داخل اتاق می گیرند که این کار، کاهش مصرف اکسیژن در خانه را به همراه دارد، از این رو برای دریافت هوای تازه، در و پنجره را باز می کنیم و نفوذ هوای تازه، برای جبران اکسیژن مصرف شده، باعث اتلاف انرژی می شود. بر اساس محاسبات انجام شده، می توان گفت که هر بخاری سنتی، سالانه به طور متوسط حداقل 1225 مترمکعب گاز طبیعی مصرف می کند. در مقابل، میزان مصرف بخاری با فناوری جدید یا همان تایپ C هوشمند، سالانه حداکثر 565 مترمکعب است، بنابراین با جایگزینی بخاری با راندمان بالا به جای بخاری سنتی، شاهد صرفه جویی حداقل 660 مترمکعب گاز طبیعی در سال خواهیم بود.
مدیر بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در این باره می گوید: بیشترین فراوانی بخاری های گازسوز، رده های انرژی E ،F و G هستند و سهمی بیش از 60 درصد تولیدات بخاری را به خود اختصاص می دهند. با حذف رده های مذکور از برچسب انرژی و جایگزینی آنها با 5 میلیون و 800 هزار بخاری گازسوز با رده انرژی A، در چهار ماه سرد سال، بیش از 3 میلیارد مترمکعب صرفه جویی در مصرف گاز، عاید کشور می شود.
کوروش هاشمی با اشاره به تازه ترین آمار مرتبط با مقدار مصرف گاز در کشور می گوید: سال 1398، بیش از 204 میلیارد مترمکعب و سال گذشته نیز بیش از 221 میلیارد مترمکعب، گاز مصرف شده است. ضمن آنکه در سال 1398مصرف گاز بخش خانگی و تجاری 61 میلیارد مترمکعب و در سال گذشته نیز 65 میلیارد مترمکعب بوده است، به این معنا که بیش از30 درصد کل مصرف گاز به بخش خانگی و تجاری مربوط می شود. سهم گرمایش بخاری های گازی در این بخش 75 درصد است و هم اکنون حدود 20 میلیون بخاری گازی در منازل و اداره های سراسر کشور وجود دارد که بیشتر آنها از نظر رتبه مصرف انرژی در رده بسیار پایین و مواردی نیز بدون رتبه یا رده انرژی هستند.
جمع آوری بخاری های سنتی
اماکن دولتی، مدارس کشور، بخصوص مدارس مناطق محروم که بیشتر از بخاری های گازی سنتی استفاده می کنند و با خطر گازگرفتگی یا مسمومیت با گاز منوکسیدکربن روبه رو هستند، درخواست های متعددی مبنی بر استفاده از بخاری های هرمتیک (بخاری های با راندمان بالا) دارند.بر اساس مبحث 17 مقررات ملی ساختمان، استفاده از وسایل گرمایشی موضعی (بخاری های سنتی) در اماکن عمومی، ممنوع است و تنها در صورتی که هوای احتراق از محیط بیرون تامین شود، مقررات ملی ساختمان اجازه می دهد از بخاری و پکیج استفاده شود. به عبارت دیگر، برای بخاری و پکیج باید از دودکش دوجداره ای استفاده کرد که هوا از طریق جداره داخلی دودکش و از هوای آزاد تامین شود؛ اما در مدارس روستاها که معمولا دو یا سه کلاس درس بیشتر وجود ندارد، استفاده از بخاری هرمتیک در مقایسه با پکیج فن دار و رادیاتور، از لحاظ اقتصادی به صرفه تر است.
بنابراین، مهم ترین مراکز هدف استفاده از بخاری های با راندمان بالا، اماکن عمومی شامل مدارس هستند که بهترین گزینه برای آنها، استفاده از بخاری های تایپ C یا همان هرمتیک است. از دیگر اماکنی که گزینه مناسبی برای استفاده از این بخاری ها هستند، می توان به پادگان ها، کلاس های درسی دانشگاه ها، اداره های دولتی، خانه های بهداشت، پست خانه ها و دیگر اماکن دولتی کشور، بخصوص در مناطق محروم که فاقد سیستم حرارت مرکزی شامل دیگ، مشعل و رادیاتور هستند، اشاره کرد. براساس طرح «جایگزینی و اسقاط یک میلیون دستگاه بخاري مرسوم (گازي و نفتي) با بخاری های گازسوز دودكش دار راندمان بالاي هوشمند» که شرکت بهینه سازی مصرف سوخت به وزارت نفت ارائه کرده، باید بخاری های سنتی که اکنون وجود دارند، جمع آوری و اسقاط شده و بخاری های با راندمان بالا جایگزین آنها شود. طبق مصوبه شورای اقتصاد، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، تنها شرکت های واجد شرایط را شناسایی می کند و شرکت ها خود بازار هدف را شناسایی و بخاری ها را نصب می کنند و این شرکت ها، هرگاه از جایی که بخاری در آن نصب کرده اند، برگه تایید برای ما بیاورند، به ازای کاهش مصرف انرژی، به آنها یارانه تعلق می گیرد.
توان بالای تولیدکنندگان داخلی
ظرفیتی که تولیدکنندگان داخلی در تولید بخاری های با راندمان بالا دارند، بیش از آن چیزی است که تخمین زده شده است. در مصوبه شورای اقتصاد، یک میلیون بخاری از سوی شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در خواست شده که از این تعداد درخواست، 200 هزار دستگاه مربوط به سال 1398 بوده است، درحالی که فقط ظرفیت یکی از تولیدکنندگان 360 هزار دستگاه است، از این رو می توان گفت که توان تولید داخل بسیار بالاست و باید برنامه ریزی خوبی صورت گیرد تا فصل سرما تمام نشده و بازار این بخاری ها گرم است، به موقع قرارداد بسته شود. توان تولید داخل و دانش کافی برای تولید بخاری های با راندمان بالا در کشور وجود دارد و حتی تولیدکنندگان سنتی تا کنون دانش خوبی را برای ارتقای تکنولوژی خود کسب کرده اند و با وجود تحریم هایی که اتفاق افتاده، تجهیزات کافی در اختیار داریم.
سخن آخر
در پایان باید گفت؛ اگر بودجه کافی به تولیدکنندگان برسد و از نظر مالی مورد حمایت قرار گیرند ، می توانند سهم خوبی از بازار را به دست بگیرند. تولیدکنندگان خوبی در کشور داریم، ظرفیت ها هم در بخش بازار و تقاضا و همچنین در عرضه، بسیار بالاتر از آن چیزی است که در طرح «جایگزینی و اسقاط یک میلیون دستگاه بخاري مرسوم (گازي و نفتي) با بخاری های گازسوز دودكش دار راندمان بالاي هوشمند» پیش بینی شده است.