بصیرت و آگاهی در سیره حضرت فاطمه زهرا(س)
گرچه دوران حیات ریحانه محمدی پس از ارتحال پیامبر اکرم(ص) بسیار کوتاه بود، اما خط مشی سیاسی آن حضرت در طول حیات نشان می دهد که در سیره خود با تعابیری حکیمانه همگان را به بصیرت، آگاهی، شناخت فتنه ها و گرفتار نشدن در دام دشمنان دین دعوت می فرمودند. در مطلب پیش رو کوشش می کنیم تا ابعادی از این بصیرت و آگاهی عمیق حضرت فاطمه(س) را واکاوی کنیم.
دفاع از حریم امامت و ولایت
حضرت فاطمه(س) در راه اثبات امامت و تبیین اصل ولایت از هیچ کوششی فروگذار نکرد و به منظور تحقق این هدف الهی سعی کرد با بیان خطبه های غرا و استفاده از منطق و استدلال، وصیت جانشینان پیامبر(ص)را به اثبات برساند و مردم را با جایگاه رفیع امامت آشنا فرماید. زهرای مرضیه(س) عنایت ویژه ای به موضوع دفاع از امامت و ولایت حضرت علی(ع) داشت و به عنوان یک وظیفه اجتماعی در قالب های مختلف، بر آن اهتمام و جدیت می ورزید. صدیقه طاهره(س) حرکت و هدایت انسان ها را بدون امام، سکون و زمامداری باطل نااهلان را باعث دور ماندن مردم از مسیر «صراط مستقیم» می دانست. ایشان کتاب فضائل علی(ع) را در پنج محور بنیادین گشود تا فردا و فرداها همگان با مطالعه گفتار گران سنگ وی به حقایق هستی پی ببرند و راه را از بیراهه ها تشخیص دهند. در فصل نخست، حضرت علی(ع) را در برابر خداوند عبدی مخلص معرفی کرد که بسیاری از شب ها از شوق عبادت و ترس فراوان بر روی خاک نخلستان مدهوش می شد. در فصل دوم، او را نسبت به رسول خدا سنجید و فرمود: حضرت علی(ع) بهترین جانشین پیامبر(ص) و دوست بی نظیر رسول خداست. در فصل سوم، سخن از امامت و ولایت امیرمؤمنان(ع) به میان آورد و او را امامی ربانی و الهی معرفی کرد که فقط و فقط او لیاقت رهبری امت اسلام را دارد. وی مولای متقیان را نخستین مسلمان و دین باور می دانست، از این رو، وظیفه ای سنگین و خطیر برای خویش نسبت به امام(ع) برمی شمرد و آن توصیف صفات و برکات بی پایان همسرش تا واپسین لحظات زندگی بود. در فصل چهارم، هدایت و رهبری امام علی(ع) را چنان تأثیرگذار می دید که برای تحقق امامت و خلافت آن بزرگوار خود را آماده فداکاری کرد. در فصل پنجم، مقام بلند شیعیان حضرت علی(ع) را بیان و با بصیرت و اعتقاد قلبی، سخن پدر را بازگو کرد و امام علی(ع) و شیعیان او را اهل بهشت دانست.
تبیین معارف الهی
از مهم ترین رسالت های آن حضرت در جامعه آن روز، تبیین آگاهانه معارف الهی بود. عبدالله بن مسعود از صحابه پیامبر اکرم(ص) می گوید: «مردی نزد حضرت فاطمه(س) آمد و گفت: آیا رسول خدا(ص) چیزی نزد شما گذاشته است که من از آن بهره مند شوم؟ آن حضرت به خدمتگزار منزل فرمود که برود و دستمالی ابریشمی را بیاورد. او هرچه به دنبال آن گشت، پیدا نکرد. حضرت زهرا(س) فرمود: حتماً آن را پیدا کن. خدمتگزار پس از جست وجو آن را پیدا کرد. در آن صحیفه ای وجود داشت که بر آن چنین نوشته شده بود: پیامبر اکرم(ص) فرمودند کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد، مؤمن نیست. کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد یا سخن نیکو بگوید یا سکوت کند؛ زیرا خداوند انسان های بردبار و نیکوکار را دوست دارد. همانا حیا از ایمان است و ایمان در بهشت جای دارد و ناسزاگویی نشانه بی حیایی است و آدم بی حیا در آتش است».
بیان فضائل امیرالمومنین(ع)
کوثر آفرینش در سیره انسان ساز خود در موارد لازم سابقه طولانی و فضایل بی شمار اولین فروغ امامت را به مردم گوشزد می کرد و با تمام وجود معتقد و معترف به فضایل حضرت علی(ع) بود. روزی نبی مکرم اسلام(ص)در یک جلسه خانوادگی به ارزش های حضرت علی(ع) اشاره کرد و شدت محبت و ارادت قلبی خود را نسبت به دامادش برای دختر خویش فاطمه(س) اظهار فرمود. صدیقه کبری(س) فرمود: «سوگند به خدایی که تو را به رسالت برگزید و تو را هدایت و به وسیله تو امت اسلامی را هدایت کرد، من به ارزش ها و فضایل همسرم علی(ع) معترف و معتقد بوده ام». آن بانوی پاکدامن و گرامی در بخشی از خطبه معروف خود در مسجد مدینه درباره سابقه درخشان امام علی(ع) می فرماید: «پس از بعثت رسول خدا(ص)هرگاه مشرکان آتش جنگ برافروختند، خداوند آن را خاموش کرد و هرگاه شیطان سر برداشت یا مشرکی حمله کرد، رسول خدا(ص)، برادرش علی(ع) را در کام سختی ها و شعله ها انداخت و آن امام بر جای نمی نشست، مگر اینکه مخالفان را شکست می داد. او رنج ها را برای خدا تحمل و در راه تحقق امر الهی تلاش کرد و از سرزنش کننده بیم به خود راه نداد؛ در حالی که مردم در رفاه و آسایش زندگی آرمیده بودند».
اعتراض به سکوت مردم
دخت گرامی رسول خدا(ص) می دید که با خروج رهبری از محور خود چه بسا ممکن است امور مهم دیگر نیز دچار این آفت شوند و هر نوع سکوتی در واقع مهر تأییدی بر کارهای نارواست، از این رو در مواردی مخالفت خود را با اعتراض و انتقاد و شکوه به اثبات می رساند. بخش هایی از خطبه بانوی نمونه اسلام در مسجد مدینه گواهی گویا و شاهدی زنده بر این مطلب است. زهرای اطهر(س) با دلی پرخون از حوادث ناگوار پیش آمده، با زبان شکوه و اعتراض خطاب به انصار فرمود: «ای انجمن بزرگان! ای بازوان ملت! ای حافظان اسلام! این غفلت و سستی در مورد حق من چیست؟ چرا در برابر دادخواهی من سهل انگاری می کنید؟»
افشای ظلم و خیانت
از همان لحظه های اول اعلام امامت امیرالمؤمنین(ع) در غدیر خم و تحقق بیعت عمومی برای ولایت، حضرت زهرا(س) از پیمان شکنی و دورویی مخالفان غدیر آگاهی کامل داشت. در اوج فتنه ها افشاگری عالمانه حضرت زهرا(س) بود که مانند تیغ، بندبند دام های گسترده دشمن را برید و با افشای چهره زشت جریان فتنه، مردم را از افتادن در دام گمراهی مصون داشت. پس از ستم دنیاپرستان و سکوت و بی تفاوتی خودپرستان و ایجاد انحراف در امت اسلامی، حضرت زهرا(س) به افشای خیانت خیانتکاران پرداخت و وجدان های خفته آنان را با شلاق ملامت بیدار کرد و خطاب به آنان فرمود: «وای بر شما، چه زود به خدا و پیامبرش درباره ما اهل بیت(ع) خیانت کردید، در صورتی که رسول گرامی اسلام(ص) به شما سفارش فرمود از ما پیروی کنید. ای گروه مهاجرین و انصار، خدا و دختر پیامبرتان را یاری کنید. شما با رسول خدا(ص) بیعت کردید که همان گونه که از خود و فرزندان خودتان دفاع می کنید، از پیامبر و فرزندانش هم دفاع کنید. پس بر بیعت خود با رسول خدا(ص) استوار بمانید».
پاسخ به مسائل
از وظایف مهمی که پیشوایان معصوم(ع) به عهده داشتند، تلاش و کوشش و استفاده از دانش گسترده خویش در راه بالا بردن فرهنگ جامعه و دفع شبهات و پاسخ به مسائل بود. حضرت زهرا(س) در این زمینه با تمام توان، مسئولیت بزرگ خود را انجام و از موضوعات ساده گرفته تا پیچیده ترین مسائل را پاسخ می داد. نقل می شود که روزی بانویی خدمت آن حضرت زهرا(س) رسید و گفت: «مادر پیر و ناتوانی دارم که در نماز بسیار اشتباه می کند. مرا فرستاده است تا از شما بپرسم که چگونه نماز بخواند؟ حضرت فرمود: هر چه می خواهی بپرس. آن زن سؤالات خود را مطرح کرد تا به ده سؤال رسید و فاطمه(س) با روی گشاده جواب می داد. زن از پرسش زیاد خود شرمنده شد و گفت: شما را بیش از این زحمت نمی دهم. حضرت زهرا(س) فرمود: باز هم بپرس. آنگاه برای تقویت روحیه وی، پاداش ارزشمند کسانی را که به مردم معارف دینی را می آموزند بیان فرمود، سپس ادامه داد: از رسول خدا(ص) شنیدم که در روز قیامت دانشمندان اسلام در پیشگاه الهی حاضر می شوند و به اندازه علم و تلاشی که در راه آموزش و هدایت مردم به کار گرفته اند، از خدای خویش پاداش دریافت می کنند».
دشمن شناسی
صدیقه کبری(س) نخستین معیار دشمن شناسی را دشمنی و مخالفت با اهل بیت رسول خدا(ص) معرفی می کند و با صراحت بسیار می فرماید: «هر کس با ما دشمنی کند با خداوند ستیز کرده است و آن کسی که با ما مخالفت کند با پروردگار رودررو شده است و بر مخالف ما عذاب دردناک و مجازات شدید الهی در دنیا و آخرت واجب می گردد». زهرای اطهر(س) با ارائه تدبیری خردمندانه، عرصه ستم ستیزی و میدان مبارزه با دشمن را فراتر از زمان و مکان گسترش داد تا تمام افراد از ارزش دوستی های الهی و زشتی دشمنی های شیطانی تا روز رستاخیز آگاهی یابند؛ از این رو در وصیتش به امیرمؤمنان(ع) فرمود: «وصیت می کنم که هیچ یک از آنان که به من ظلم و حق مرا غصب کردند، نباید در تشییع جنازه من شرکت کنند، زیرا آنان دشمن من و دشمن رسول خدا(ص)هستند. اجازه مده فردی از آنان و پیروانشان بر من نماز بخوانند و مرا شبانه و آن هنگام که چشم ها آرام گرفته و دیده ها به خواب فرورفته اند، دفن کن». این وصیت، ضربه سهمگینی بر پیکر دشمنان امامت و ولایت وارد ساخت؛ ضربه ای که تا قیام قیامت استمرار خواهد داشت و سندی زنده و ماندگار بر محکومیت حکومت خلفا و غیرعادلانه بودن آن از منظر زهرای مرضیه(س) به شمار می آید.
بازخوانی پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت میلاد حضرت مسیح(ع)
آن کلمه خدا در دوران گمراهی و جهل و بی عدالتی و بی اعتنایی به ارزش انسان ، پرچم هدایت و نجات انسان ها را بر دوش گرفت و با قدرت های ستمگر زر و زور به ستیزه برخاست و به بسط عدل و رحمت و توحید همت گماشت . امروز مؤمنان به آن پیامبر بزرگ یعنی مسیحیان و مسلمانان برای استقرار نظم شایسته جهانی باید به تعالیم و راه پیامبران روی آورند و فضایل انسانی را طبق آموزش آن معلمان بشریت گسترش دهند. قدرت های ستمگر عالم به خصوص در صد سال اخیر برخلاف معنویت و ارزش های والای انسانی در زندگی جوامع بشری پای فشرده اند و نتیجه آن گسترش فسادهای اخلاقی و اعتیاد و بی بندوباری و ویرانی بنیان خانواده و نیز رشد استثمار و افزایش فاصله ی میان ملت های فقیر و غنی و دوری روزافزون از عدالت اجتماعی و بی اعتنایی به کرامت انسان و تولید سلاح های مرگبار و افزایش کشتارهای دسته جمعی گردیده است . علم نیز مانند انسان، قربانی حذف معنویت و بی اعتنایی به ارزش های دینی شده است . اگر حضرت مسیح (ع) امروز در میان ما می بود لحظه ای را برای مبارزه با سردمداران ظلم و استکبار جهانی از دست نمی داد و گرسنگی و سرگردانی میلیاردها انسانی را که به وسیله قدرت های بزرگ ، استثمار و به جنگ و فساد و ستیزه خویی سوق داده می شوند تحمل نمی کرد. اینجانب امیدوارم که با بیداری جوامع بشری و تلاش صادقانه پرچمداران معرفت دینی و برانگیخته شدن وجدان های خفته ، بشریت ؛ قرن روی آوردن به معنویت و ارزش های دینی را در پیش داشته باشد و جهان ، چنان که محو حکومت های مارکسیستی را به چشم دید فروریختن همه بنیان های استکباری و ظالمانه را شاهد باشد.
بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 7/۱۰/1370