انفجار  ابر بخار  در واحد جذب و تفکیك

مشعل     صنعت نفت، از صنايع پيچيده و با ريسک بالاست که بروز حوادث در آن می تواند خسارت های جاني و مالي جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در طول تاريخ، حوادث زيادي در اين صنعت رخ داده که پيامدهاي فراواني دربر داشته است، از این رو اهميت درس آموزی از حوادث و سوانح در اين صنعت، براي شناسايي مناطق پرريسک چند برابر می شود. همانطور که می دانید، دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، می تواند اجازه استقرار اقدام های پيشگيرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشي از آن نیز باعث بهبود رفتار ايمني در افراد مستقر در فضاي صنعت نفت خواهد شد. با بهره مندی از نکات «درس آموزی از حوادث»، می توان از نوع وقايع ناخواسته تشديدکننده و بازدارنده، عواقب احتمالي وقايع ناخواسته و... به اقدام های کنترلي که می تواند عواقب ناشي از حوادث را محدود کند، دست يافت. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» قصد دارد با چاپ مطالبی درباره «درس آموزی از حوادث صنعت نفت ايران و جهان» گامي در مسير کاهش حوادث بردارد. در ادامه، درس آموزی از حادثه « انفجار ابر بخار در واحد جذب و تفکیك» در يکي از مناطق عملياتي را می خوانید:

شرح حادثه

روز حادثه کشیك ارشد نوبت کاری شب در حال تردد در سايت متوجه نشتی از اطراف فلنج مسیر ورودي به مبدل شده و سریعا به وسیله بیسیم موارد را به اطلاع اتاق کنترل می رساند. سه نفر از اپراتورها به همراه سرپرست ناحیه جهت ايزوله کردن مبدل و بستن شیرهاي ورودي و خروجی ريبويلر به محل مراجعه می کنند. هنگام تلاش براي ايزوله کردن مبدل، ناگهان دبی جريان نشتی افزايش می يابد و ابر بخار تشكیل با رسیدن به منبع حرارتی(احتمالا دودکش کمپرسور واحد جذب) منفجر می شود و برگشت حريق به منبع نشت کارکنان را دربر می گیرد. سرپرست بهره برداری و نیز کشیك ارشد که در حدود 17متر از برج دي اتانايزر قرار داشتند، بر اثر موج انفجار به اطراف پرتاب می شوند. با ادامه يافتن نشت از فلنج و رسیدن حريق به نشت، آتش فورانی ايجاد می شود که پايپ رک ها و خطوط لوله اطراف را در مواجهه با حريق قرار می دهد. تجمع ابر بخار در پايین برج سبب وقوع انفجار دوم می شود که موجب کنده شدن برج و واژگونی آن روي تجهیزات مجاور می شود. پس از گذشت چند دقیقه جداره خط برج دي اتانايزر به سمت چیلر از درز جوش پاره شده و منجر به شکل گیری آتش کروي (Fireball)به ارتفاع 87 متر می شود. در نهايت حريق در ساعت22مهار و در ساعت 3 و 27 دقیقه بامداد به صورت کامل مهار می شود. در اثر اين حادثه 4 نفر از کارکنان واحد بهره برداري جان خود را از دست دادند.

شما چه کاری می توا نید انجام دهید

   ضدحريق کردن سازه ها و پايه برج ها براساس استاندارد API2218

   استقرار يك سیستم مديريت تغییرات جامع و بررسی مجدد تغییرات عمده

   برگزاري دوره های آموزشی براساس استانداردهاي آموزشی

   استقرار تجهیزات اطفای حريق متناسب با استانداردهايAPI2030 ,NFPA15

   انجام مطالعات HAZOP برای شناسايی و ارزيابی مجدد خطرات

   بهره گیری از نیروهاي متخصص برای استقرار سیستم مديريت ايمنی فرايند

   اجراي مانورهاي مختلف و بررسی میزان اثربخشی آنها

   بررسی و ریشه یابی حوادث گذشته و برگزاري دوره آموزشی براي آگاهی کارکنان

   رعايت دستورعمل هاي راه اندازی و پیش راه اندازی

 زون بندي نواحی خطر و نصب سیستم کاشف گاز و حريق

 بررسی فرهنگ ايمنی و ارائه راه حل براي ارتقای فرهنگ ايمنی

آیا می دانستید

 درصد حوادث مربوط به گاز مايع (پروپان و بوتان) با پديده دومینو همراه است و باعث گسترش حريق به تاسیسات مجاور می شود.

 گاز مايع هنگام تغییر فاز257برابر حجم مايع خود فضا را اشغال می کند و حداقل انرژي لازم براي اشتعال آن0.1ژول است.

 گاز مايع از هوا سنگین تر است و تمايل به تجمع در نقاط پست و فضاهاي محصور دارد.

 قبل از وقوع حادثه یادشده بیش از17 نقص جزئی و متوسط در واحد جذب و تفكیك و مبدل ورودي برج در فاصله زمانی چند ماه رخ داده بود.