چرا نیمه های شب از خواب بیدار می شویم؟
بی خوابی پدیده ای آزار دهنده
بی خوابی به معنای ناتوانی در به خواب رفتن است که بسیاری از افراد آن را تجربه کرده اند، اما اگر با وجود داشتن خواب منظم، احساس خواب آلودگی کنید یا در زمان های خاصی از شب به خواب بروید و در نیمه های شب بیدار شوید و در به خواب رفتن مجدد مشکل داشته باشید، پدیده ای به نام بی خوابی میانی به سراغتان آمده است. برای این پدیده مشکل ساز می توان دلایل زیادی را مطرح کرد، دلایلی که با شناسایی آنها و برطرف کردنشان می توانید خوابی خوش را تجربه کنید. بیدار شدن از خواب در نیمه های شب نوعی بی خوابی است که می تواند بسیار آزاردهنده باشد. این مشکل هنگام داشتن استرس تشدید می شود و بر عملکرد افراد تاثیرات نامطلوبی می گذارد. عوامل مختلفی در ایجاد پدیده بی خوابی میانی نقش دارند که از جمله آنها می توان به عوامل روانی، عادت های فردی و مشکلات جسمانی اشاره کرد. از این رو برای اینکه از دست این پدیده آزاردهنده خلاص شوید باید تا جایی که می توانید استرس را از زندگی تان دور و آرامش را جایگزین آن کنید. همان طور که گفتیم، تقریبا افراد زیادی بی خوابی را تجربه کرده اند که در مورد بسیاری از افراد این امر کوتاه مدت (مانند احساس تشنگی و نوشیدن آب) است. با این حال بیدار شدن های مکرر می تواند عملکرد بدن را با مشکل مواجه کند، از آن جهت که خواب نیاز ضروری بدن است و کم خوابی یا بی خوابی می تواند مشکلات قابل توجهی را به وجود آورد. عوامل جسمانی متعددی وجود دارند که باعث بی خوابی و کم خوابی می شوند، عواملی که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.
درد های جسمانی
دردهای ناشی از بیماری هایی نظیر آرتریت، مشکلات قلبی، کم خونی داسی شکل و سرطان معمولا اختلالاتی در خواب فرد به وجود می آورند و مانع داشتن خوابی راحت می شوند.
مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی چون آسم، برونشیت و سایر بیماری های ریوی در طول شب می توانند باعث بیداری های مکرر شوند و مشکلاتی را به وجود آورند.
اختلالات مغز و اعصاب
اختلالات و مشکلات مربوط به مغز و اعصاب نیز یکی دیگر از عواملی است که خواب را در طول شب به هم می ریزد. از مهم ترین این اختلالات می توان به آلزایمر و پارکینسون اشاره کرد. به همین دلیل است که بیشتر سالخوردگان از بی خوابی در طول شب شکایت دارند.
مشکلات دستگاه گوارش
درد های معده و علائمی نظیر رفلکس معده از جمله مواردی هستند که می توانند خوابیدن در طول شب را دشوار کنند. علاوه بر این علائم سندروم روده تحریک پذیر نیز از جمله مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش است که موجب بروز خواب منقطع می شود.
تکرر ادرار
نوشیدن آب هنگام خواب یا نوشیدن آب زیاد به دلیل داشتن بیماری هایی چون دیابت، مشکلات قلبی و انواع عفونت ها نیاز به دستشویی رفتن را افزایش می دهد، مساله ای که باعث می شود افراد در طول شب بارها از خواب بیدار شوند.
دوری از وسایل الکتریکی
یکی از موارد وسوسه انگیز برای منحرف کردن ذهنتان تماشای تلویزیون یا چک کردن شبکه های اجتماعی است. از این رو برای دوباره به خواب رفتن و تجربه یک خواب راحت، دوری از وسایل الکترونیکی اطرافتان امری ضروری است. نور آبی موجود در دستگاه های الکتریکی موجب انرژی بخشیدن به ذهن می شود. این نور باعث بیدار شدن مغز شده و حسی شبیه روز ایجاد می کند. بنابراین هر چقدر بیشتر به آنها نگاه کنید احساس بیداری بیشتری نیز خواهید داشت.
خنک و تاریک نگه داشتن اتاق خواب
هنگام بیداری در طول شب چراغ اتاق را روشن نکنید تا تلاشتان برای خوابیدن دوباره نتیجه بدهد. همچنین اتاق خوابتان باید درجه حرارت مناسبی داشته باشد، به طوری که در آن نه عرق کنید و نه احساس سرما.
نگاه نکردن به ساعت
اگر به هر دلیلی از خواب بیدار شدید و تلاشتان برای خوابیدن به جایی نرسید، سعی کنید به ساعت نگاه نکنید، از آن جهت که این کار از لحاظ روحی شما را تحت فشار قرار می دهد و بر سیستم عصبی تان تاثیر می گذارد در نتیجه شما هوشیارتر می شوید و دیگر نمی توانید بخوابید، به همین دلیل از نگاه کردن به ساعت خودداری کنید تا بتوانید بار دیگر به خواب بروید.
نفس عمیق
ریلکس کردن بدن و آرام نگه داشتن ذهن نیز کمک زیادی به دوباره خوابیدن می کند. بعد از بیدار شدن به جای فکر کردن به چیزهایی که باعث بی خوابی تان می شود، نفس عمیقی بکشید و تنش را از بدنتان دور کنید و با حفظ آرامش سعی کنید دوباره به خواب بروید.
علائم روانی
یکی از مهم ترین علائم روانشناختی که باعث اختلال در خواب و بیدار شدن در نیمه های شب می شود، استرس است که می تواند خواب عمیق و راحت را از فرد بگیرد. اختلالات اضطرابی، افسردگی، اسکیزوفرنیا و... از دیگر عوامل روانشناختی هستند که می توانند باعث بیدار شدن در طول شب شوند.
با توجه به مواردی که اشاره شد، شاید تصور کنید که راه حلی برای درمان این مشکل وجود نداشته باشد که این تصوری نادرست است، چراکه با رعایت برخی نکات و انجام چند تکنیک موثر می توان مجدد به خواب رفت.
در نهایت مشخص شد که دلایل مختلفی برای بیدار شدن از خواب در نیمه های شب وجود دارد که برخی از آنها را می توان به سادگی برطرف کرد.