گفت وگو با اکبر نعمت الهی، مدیرکل سابق روابط عمومی و مدیر موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت به بهانه بازنشستگی
مشعل گنجينه صنعت نفت است
مدیران روابط عمومی باید به تمام علوم اشراف داشته باشند
مشعل اکبر نعمت الهی، مدیر پیشین موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت و همچنین مدیرکل سابق روابط عمومی وزارت نفت، پس از 35 سال فعالیت حرفه ای و مدیریت در صنعت نفت و انرژي در اردیبهشت سال جاری به جرگه پیشکسوتان صنعت نفت پیوست. او در سال های پایانی و باقی مانده از فعالیت خود با راه اندازی، مدیریت و توسعه طرح موزه ها و اسناد نفت، اثری ماندگار از خود به جای گذاشت و فرهنگ حفظ و پاسداری از میراث گرانبهای این صنعت را جانی تازه بخشید. او که باب تاریخ شفاهی در صنعت نفت را به واسطه راه اندازی مدیریت موزه ها و مرکز اسناد در این صنعت گشود تا یاد و رد پای اسطوره ها و نخبگان این صنعت برای همیشه ماندگار بماند، حال با ما به گفت و گو نشسته و بخش کوچکی از ناگفته هایش را از آغاز فعالیت های حرفه ای خود در طول این سال ها از حوزه رسانه و فعالیت در روابط عمومی گرفته تا مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت، با خوانندگان «مشعل» درمیان گذاشته است که در ادامه می خوانید.
بالقوه در کودکی، بالفعل در جوانی
اکبر نعمت الهی در ابتدای این گفت و گو درخصوص انگیزه و پیشینه ورود خود به عالم رسانه و ارتباطات از آغاز تا کنون می گوید: در تعریف مدیریت، از ویژگی های یک مدیر خوب، توانایی شناسایی و به کارگیری ظرفیت های درونی و بيروني افراد است. این ویژگی، خاصیتی نهفته و از کودکی با من همراه بود. از همان دوران به تشکیل جمع های دوستانه علاقه مند بودم و برایشان برنامه ریزی می کردم تا هدایتشان کنم. این خصوصیت به جمع خانه و خانواده هم کشیده شد. قدرت بیان خوبی داشتم و براحتی از پس موضوعات مختلف برمی آمدم. این علاقه و ظرفیت همیشه با من بود و دوست داشتم کارهای جدید انجام دهم. با ورود به دانشگاه، مسیر تازه ای پیش رویم قرار گرفت تا این ظرفیت بالقوه را بالفعل کنم.
تحصیل در رشته علوم ارتباطات با وجود مخالفت خانواده
در سال 1363 با رتبه خوبي در سه رشته مختلف (روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، جامعه شناسی دانشگاه تهران و علوم ارتباطات علامه طباطبایی) برگزیده شدم. برخلاف خواست خانواده که ادامه تحصیل در رشته روانشناسی بود، علوم ارتباطات را انتخاب کردم؛ زیرا این رشته را به روحیات خود نزدیک تر می دیدم. آن زمان، دانشکده علوم ارتباطات سابق یا همان مؤسسه عالی روزنامه نگاری از سوی مصباح زاده، نماینده مجلس و مدیرمسؤول روزنامه کیهان تاسیس و اداره می شد تا روزنامه نگار تربیت کند که البته رشته روابط عمومی هم جزئی از رشته های تحصیلی این مؤسسه به شمار می رفت؛ اما رشته علوم ارتباطات در اين دانشكده تدریس می شد و من نیز در این مرکز، تحصیلات خود را آغاز کردم. مهدی فرقانی و مرحوم حسین قندی نیز در این مؤسسه تحصیل کرده و تربیت شدند. این رشته تحصیلی را تا مقطع دکترا ادامه دادم و حدود 40 سال است که در این زمینه فعالیت می کنم.
همکاری با بیژن زنگنه با یک شرط آغاز شد!
نعمت الهی یادآور می شود: از سال 1364 به عنوان خبرنگار نشریه داخلی صدا و سیما وارد عرصه کار شدم. آن زمان 21 سال داشتم و از تحصیلاتم در دانشگاه، دو سال می گذشت. ذوق داشتم، بسیار فعالیت می کردم تا مورد توجه قرار بگیرم تا آنجا که سردبیر مجله شدم و بعد هم رئیس انتشارات روابط عمومی صدا و سیما. پله پله و با تلاش فراوان، راه خود را با جدیت ادامه دادم و چندی بعد به عنوان رئیس تشریفات منصوب شدم. نعمت الهی اوج مسؤولیت های کاری خود را از سال 70 و با شروع به کار در سمت رئیس روابط عمومی رادیو می داند و با نقبی به گذشته توضیح می دهد: در همان دوران مهندس زنگنه، بر مسند وزارت نیرو نشسته بود و محسن صفایی فراهانی، مدیرعامل شرکت توانیر بود. مهندس زنگنه از من خواست در حوزه روابط عمومی این وزارتخانه همکاری کنم. تا سال 72 همزمان در رادیو و وزارت نیرو مشغول به کار بودم. ایشان مدتی بعد، از من خواستند که از کار قبلی دست بکشم و به وزارتخانه بیایم و مسؤولیت روابط عمومی این مجموعه را به عهده بگیرم که قبول نکردم. خودم را کم تجربه می دانستم، می خواستم کار اجرایی بیشتری انجام دهم و بیشتر یاد بگیرم. به مهندس زنگنه گفتم شرط دارم. کارم را دوست داشتم و به ایشان گفتم که روابط عمومی باید زیرنظر مستقیم شما اداره شود. دستم را باز بگذارید تا تجربه کنم و در کنار این کار، فعالیت قبلی خود را نیز ادامه دهم. مدتی گذشت و او موافقت کرد. تا سال 80 مدیریت اداره کل روابط عمومی وزارت نیرو و سرپرستی روابط عمومی شرکت توانیر را عهده دار بودم؛ حدود 10 سال در توانیر بودم و 8 سال در وزارتخانه.
چگونه به نفت آمدم؟
نعمت الهی می گوید: در همین سال، مهندس زنگنه از وزارت نیرو رفت و حبیب اله بی طرف روی کار آمد. در وزارت نیرو سه شرکت اصلی وجود داشت؛ آب، برق و آب و فاضلاب. یادم می آید آن موقع آقای علی وکیلی که بعدها مسؤولیت پژوهشگاه صنعت نفت به او سپرده شد، مدیرعامل شرکت آب بود و غلامرضا منوچهری که در حال حاضر مدیرعامل شرکت اویک است، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب كشور بود. مهندس بی طرف از من خواست تا علاوه بر مدیریت اداره کل روابط عمومی وزارت نیرو، مسؤولیت روابط عمومی این سه شرکت را نیز به عهده بگیرم. در کنار این مسؤولیت ها در وزارت نیرو، در بیرون از این مجموعه نیز مشغول به کار بودم. بعد از ظهرها، بعد از کار در توانیر با شرکت مپنا که آقای صفایی فراهانی، رئیس هیات مدیره آن بود، به عنوان مشاور در حوزه روابط عمومي در کنار ایشان بودم. زمانی هم که رياست فدراسیون فوتبال را عهده دار شد، باز هم در همان حوزه با ایشان همکاری می کردم. در سال 1380 كه آقای زنگنه، وزیر نفت بود، من هم به وزارت نفت رفتم. در سال 84 کار را با سمت مشاور مدیرعامل در شرکت ملی گاز ادامه دادم. با تغییر دولت، چند سالی بلاسمت بودم تا مهندس کشکولی به عنوان مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز منصوب شد. تا سال 90 مشاور ایشان در گازرسانی بودم و همان سال از رستم قاسمی ، وزیر نفت وقت ، درخواست بازنشستگی پیش از موعد کردم و ایشان به درخواست كارفرما پذیرفت؛ اما در طول فرایند بازنشستگی تا سال 92 اوضاع تغییر کرد. با روی کارآمدن دولت جدید به ریاست حسن روحانی، آقای زنگنه وزیر نفت شد. در این دوران، مدیریت امور اداری و مالی شرکت توزیع گاز ایران را که آن زمان آقای ابراهیم رئیسی، مدیرعامل آن بود، برعهده داشتم. مهندس زنگنه مدتی بعد از من خواست مسؤولیت روابط عمومی وزارت نفت را عهده دار شوم و تا سال 1395 در این سمت، همکاری خود را با صنعت نفت ادامه دادم.