دست بالاي مهندسان داخلي در راه اندازي تجهيزات پيشرفته
تلالو نبـوغ ايرانی در ايستگاه های تقويت فشار گاز
سید شریف فرحناک توربوكمپرسور قلب تاسيسات تقويت فشار گاز بوده و راه اندازي به موقع ايستگاه ها منوط به تامين بهنگام اين تجهيز استراتژيك است. داخلي سازي اين دستگاه مهم از جمله دستاوردهاي درخشان صنعت گاز به شمار می آيد؛ موضوعي كه آينده نگري تصميم گيران را نشان می دهد و گرنه با توجه به تشديد روند تحريم ها و نوسانات نرخ ارز در سال هاي اخير، چه بسا امروزه موانع واردات توربوكمپرسور تبديل به پاشنه آشيل می شد و برنامه هاي انتقال گاز در سطح كشور را با مشكلات جدي مواجه می ساخت. سام سراني، رييس ساختمان و نصب طرح تاسيسات تقويت فشار گاز در شركت مهندسي و توسعه گاز ايران معتقد است كه داخلي سازي اين اقلام حياتي سبب شده که خللی به برنامه هاي نصب و راه اندازي این تجهیزات وارد نشود و ايستگاه ها را مطابق با زمان بندي به بهره بردار تحويل دهند. در ادامه گفت وگو با اين مهندس باسابقه صنعت گاز كه سال ها سابقه طراحي، مهندسي و اجرا در طرح سرخون و پالايشگاه بيد بلند 2 را در كارنامه دارد، می خوانيم.
ايجاد و توسعه ظرفيت هاي ساخت توربوكمپرسور در سازندگان داخلي، چه تاثيري بر روند اجراي پروژه ها داشته است؟
توانمندي سازندگان داخلي سبب شده كه طرح تاسيسات تقويت فشار گاز مشكلي در اجراي برنامه هاي ابلاغي براي احداث ايستگاه ها نداشته باشد و با سفارش كالاهاي مورد نياز به كارخانه هاي داخلي، اين دستگاه هاي پيشرفته را در زمان مورد نظر تحويل بگيرد. در حالي كه اين تجهيزات پیشتر از كشورهاي اروپايي تامين می شد و واردات آن با همه موانع و محدوديت هاي ارزي، تحريمي و تبادلات مالي بسيار مشكل بود. اين دستاورد بزرگي براي صنعت گاز كشور به شمار می آيد چرا كه براي انتقال گاز در كشور نيازمند احداث ايستگاه هاي متعدد بر روي خطوط لوله هستيم و به تعويق افتادن اين پروژه ها می توانست سبب تحميل عدم النفع از محل ميادين مشترك عسلويه، عدم تحقق برنامه وسیاست های کلی شرکت ملی گاز، گازرساني به خانوارها، صنايع و ايجاد مشكل براي مشتركان به ويژه در فصل زمستان شود.
سير تكامل و پيشرفت شركت هاي داخلي در سال هاي اخير را چگونه ارزيابي می كنيد؟
پيگيري و جديت شركت هاي سازنده در داخلي سازي قطعات اصلي توربوكمپرسورها تحسين برانگيز است. امروزه اغلب قطعات پيشرفته توربوكمپرسور در ايران و با تكيه بر توان شركت هاي داخلي توليد و ساخته می شود و دستاورد ديگر آنكه افزايش تجربيات اين شركت ها و تلاش مستمر آنها در مسير پيشرفت، سبب كوتاه تر شدن پروسه ساخت شده است. شركت هاي OTC و مپنا با به كارگيري متخصصان برجسته ايراني در بخش هاي مهندسي و توسعه فناوري، گام هاي بلندي در مسير بهبود برداشته اند و كوشيده اند انواع قطعات را مطابق با آخرين تكنولوژي دانش روز دنيا ارتقاء دهند.
به غير از دستاوردهاي عرصه ساخت، در فرآيندهاي نصب و راه اندازي چه پيشرفت هایي حاصل شده است؟
همانطور كه می دانيد عمليات راه اندازي توربوكمپرسور ماهيتي چند رشته اي دارد و مهندساني در زمينه هاي مكانيك، ابزاردقيق، كنترل و نرم افزارهاي شبيه ساز در اين فرآيند مشاركت دارند. علاوه بر تجارب ارزنده ایجادشده در طی سالیان متمادی راه اندازی این تجهیزات در طرح تاسیسات تقویت فشار شرکت مهندسی و توسعه، مهندساني كه در شركت هاي مپنا و OTC پرورش يافته اند نيز از اين قابليت برخوردارند كه بدون نياز به وجود سوپروايزرهاي خارجي، عمليات راه اندازي و رفع ايرادهاي فني توربوكمپرسور را انجام دهند. اين موضوع علاوه بر جلوگيري از خروج ارز و حذف مشكل تردد كارشناسان خارجي، سبب ايجاد اشتغال براي جوانان مستعد و متبحر در شركت هاي خصوصي شده و دورنمايي خوب براي آينده صنعت گاز ترسيم كرده است. بنابراين موفقيت هاي مرتبط با توربوكمپرسور تنها منحصر به عرصه ساخت نيست و تمام ريزه كاري هاي اين فرآيند شامل ساخت، نصب و راه اندازي در گستره دانش و تحت تسلط و اشراف مهندسان لايق ايراني قرار گرفته است.
با وجود چالش هاي ناشي از همه گيري كرونا، نوسانات نرخ ارز و مشكلات خريد كالا، پروژه ها پيشرفت خوبي دارند و در موعد مقرر راه اندازي می شوند. راز اين موفقيت ها را در چه عواملي می دانيد؟
نظارت و پايش مستمر بر روند پروژه ها انجام می شود و در جلسات هفتگي با پيمانكاران مسائل مبتلا به دقت مورد بررسي قرار می گيرد. احيانا اگر در مقاطعي پروژه با كندي مواجه شود تلاش می كنيم با اتخاذ تمهيداتي، تاخير جبران شود تا به زمان بندي كلي پروژه خدشه اي وارد نشود. تامين منابع مالي از اساسي ترين اركان پروژه ها به شمار می آيد كه با تدابير تصميم گيران شرايط مناسبي در اين زمينه مهيا شده و خطري از اين ناحيه، روند پروژه ها را تهديد نمي كند. ضمن آنكه سابقه ساليان متمادي اجراي پروژه در شركت و به كار بستن درس آموخته ها از فراز و نشيب ها و شرايط مشابه سنوات گذشته، سبب شده شركت در عبور از موانع و تنگناها عملكرد درخشاني داشته باشد. در يك كلام می توان عنوان كرد كه برنامه ريزي كلان شركت و سياست هاي مدبرانه در اولويت بندي پروژه ها و به ويژه پياده سازي مكانيزم هاي مالي كارآمد به همراه مدیریت و نگرش های راهبری پروژه از رموز موفقيت پروژه ها تاسیسات تقویت فشار است.