1400 با نفت میدان خشت
مشعل در ایامی که برنامه افزایش تولید در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته، براساس پیش بینی های انجام شده، قرار است تولید نفت از میدان خشت در نیمه نخست سال1400 آغاز شود. «خشت»، نام میدان نفتی در منطقه کنار تخته در استان فارس است که بین شهرهای کازرون و برازجان قرار دارد و با وجود فراز و نشیب های زیادی که از دهه های گذشته پشت سر گذاشته، تولید زود هنگام از این میدان با راه اندازی سه حلقه چاه در نیمه اول سال آینده عملیاتی می شود و نفت تولیدی این میدان به وسیله خط لوله ۱۰ اینچ به طول ۱۷ کیلومتر به مرکز بهره برداری نرگسی ارسال می شود. طبق اعلام رامین حاتمی، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، میدان نفتی خشت نیمه دوم سال ۱۴۰۰ با پنج حلقه چاه و تولید ۲۰ هزار بشکه به طور کامل وارد چرخه تولید نفت و گاز کشور می شود. بد نیست بدانید که حفاری نخستین چاه این میدان در مرداد سال 1371 انجام و پس از توسعه این میدان، نفت تولیدی آن از طریق یک خط لوله به طول 96 کیلومتر برای صادرات به تلمبه خانه گناوه ارسال شد. طبق گزارش ها میدان نفتی خشت یک میلیارد و ۵۳ میلیون بشکه نفت درجا دارد و می توان در مجموع ۲۷۰ میلیون بشکه نفت از آن استحصال کرد. براساس تصمیم ستاد اقتصادی دولت، وزارت نفت همه اقدام های لازم برای آماده سازی منابع و تجهیزات صنعت نفت برای تولید و فروش متناسب با ظرفیت موجود را ظرف سه ماه آینده به کار می گیرد و اکنون به نظر می رسد که با توجه به برنامه مهم افزایش ظرفیت تولید نفت خام کشور که از سوی دولت در اولویت کاری وزارت نفت قرار گرفته است، میدان نفتی خشت هم بتواند در این مسیر نقش آفرینی کند. پیشرفت فعلی طرح توسعه میدان نفتی خشت در شرایط موجود براساس آخرین گزارش منتشر شده 90 درصد است و همین به معنای نزدیک بودن به تولید مورد نظر از سوی شرکت ملی نفت ایران است و راه اندازی میدان خشت، توسعه پایدار مناطق همجوار با این میدان را به دنبال دارد.
مدیریت خشت با کدام شرکت است؟
میدان نفتی خشت، تحت مدیریت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است. افزایش ۳۷ درصدی ظرفیت تولید میدان های مشترک نفتی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران نسبت به پارسال از موفقیت های این شرکت به شمار می رود که به همین منظور اعلام شده این شرکت، برای بازگرداندن تولید نفت به سطح پیش از تحریم ها آمادگی کامل را دارد. این شرکت كه در سال ۱۳۷۷تاسيس شده و يكي از پنج شركت توليدي نفت و گاز و دومين شركت توليد كننده گاز كشور بوده و مسؤوليت توليد و توسعه بیشتر ميدان هاي خشكي در محدوده جغرافيایي استان هاي لرستان، كردستان، كرمانشاه، مركزي، قم، ايلام، خراسان، آذربايجان غربي و شرقي، اردبيل، فارس، بوشهر، هرمزگان و چهارمحال بختياري را به عهده دارد، در حال حاضر نزديك به نيمي از گاز مورد نياز كشور را تأمين می کند و به عبارتی مسؤوليت توسعه و توليد بیش از ۸۰ میدان گازی و نفتی را عهده دار است. شركت هاي تابعه اين شركت، شامل بهره برداري نفت و گاز زاگرس جنوبي به مركزيت شيراز، بهره برداری نفت و گاز غرب به مركزيت كرمانشاه و بهره برداری نفت و گاز شرق به مركزيت مشهد است که میدان نفتی خشت در گستره فعالیت شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی است که در ۱۸۰ کیلومتری شهر شیراز و در حوزه جغرافیایی شهرستان کازرون قرار دارد. افزون بر آن، حوزه فعاليت اين شركت، توليد از ميدان هاي مستقل گازي در چهار منطقه عملياتي نار و كنگان، آغارودالان، سرخون و پارسيان و توليد نفت از ميدان هاي جديد سروستان، سعادت آباد و انتقال به پالايشگاه شيراز است. بخشي از گاز توليدي برای تزريق در ميدان هاي شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب و بخش عمده آن به پالايشگاه هاي شركت ملي گاز ايران و مايعات گازي آن نيز به پالايشگاه هاي شيراز، بندرعباس، پارسيان، فجرجم و به منظور صادرات به بندر طاهري ارسال می شود.
خشت در لیست فناورانه ها
میدان نفتی خشت در لیست طرح های فناورانه شرکت ملی نفت ایران هم قرار دارد که براساس آن، اقدام های پژوهشی میدان های مورد نظر وزارت نفت با بهره مندی از ظرفیت های دانشگاهی و مراکز پژوهشی در حال اجراست.
مطالعات فناورانه 20 ميدان نفتي و دو ميدان گازي کشور به دانشگاه ها و مراکز تحقيقاتي سپرده شده است. همکاري هاي علمي، تحقيقاتي و پژوهشي در قراردادهاي ميدان محور براي اولين بار در سال 1393 کليد خورد و با هدف شناسايي راهکارهاي علمي و عملي افزايش ضريب بازيافت مخازن نفتي و گازي و در نتيجه بهبود برداشت از اين مخازن، ايجاد رابطه بلندمدت، هدفمند و جهت يافته بين مراکز علمي و شرکت ملي نفت ايران، استفاده از دانشگاه ها به عنوان مشاور فناورانه و علمي به ازاي هر ميدان، استفاده حداکثري از توان علمي دانشگاه ها و به کارگيري دانش روز در صنعت نفت، جهت دادن تحقيقات، پژوهش و فناوري در دانشگاه ها به سمت افزايش ضريب بازيافت با استفاده از روش هاي فناورانه، نوآورانه، تجاري سازي و اقتصادي کردن پژوهش هاي در حال انجام در دستور کار قرار گرفت.
در این میان، پنج طرح پژوهشی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران هم با بهره مندی بهینه از ظرفیت های دانشگاهی و مراکز پژوهشی در حال اجراست.
پروژه های در حال اجرا طی سال جاری، شامل پروژه های پژوهشی گازسوز کردن مخازن گاز میعانی با هدف بهینه سازی و افزایش تولید و همچنین ارائه راهکارهای عملی و مقرون به صرفه با استفاده از روش تحریک شیمیایی، تغییر ترشوندگی سنگ مخزن در برخی میدان های گازی این شرکت، پروژه بررسی و علل منشأ ژئوشیمیایی افزایش سولفید هیدروژن در چاه های تولیدی دهرم و سازند دشتک میدان های شانول و دالان، پروژه حذف زیستی هیدروکربن های نفتی به روش در محل با استفاده از باکتری های جداشده از خاک آلوده در منطقه واحد بهره برداری نفت شهر، پروژه بهبود عملکرد اورینگ های مورد استفاده در مکانیکال سیل پمپ های گریز از مرکز تنگ بیجار با استفاده از نانو مواد و پروژه ساخت گل سبک حفاری و تکمیل چاه (Light Mud & Completion Fluid) با فناوری نوین افزون های گازی است.
اجرای دو پروژه مهم میدان محور شامل میدان های تنگ بیجار، بابا قیر، سمند و بانکول به عنوان میدان های اقماری آن و میدان خشت قرار است با انجام مطالعات پژوهشی و فناورانه برای بهینه سازی فرایندهای تولید و افزایش ضریب برداشت این میدان ها با همکاری دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شود، همچنین مطالعات پژوهشی و فناورانه به منظور توسعه فناوری ها برای بهینه سازی فرایندهای تولید و افزایش ضریب برداشت میدان خشت نیز از سوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران در حال انجام است.
سایر فعالیت های نفت مناطق مرکزی
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، امسال اقدام های مهمی را در دستور کار داشته و موفق شده است که تولید نفت از میدان های مشترک را نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۷ درصد افزایش دهد. در بخش گاز نیز ضمن تحقق ۹۷ درصدی برنامه تکلیفی، زمستان امسال حدود ۲۴۹ میلیون متر مکعب گاز در روز به شبکه سراسری تحویل داده که کمک شایان توجهی به تامین گاز مصرفی کشور و هموطنان بوده است. در بخش ذخیره سازی گاز نیز امسال با توجه به برنامه ریزی های انجام شده در میدان سراجه، شاهد افزایش ۱۶ درصدی و در مخزن شوریجه B، شاهد افزایش ۲۸ درصدی گاز بودیم و در مجموع در پیک تولید از محل پروژه های ذخیره سازی، حدود ۲۵ میلیون متر مکعب گاز تولید و تحویل شبکه سراسری شد. در بخش توسعه نفتی، سه قرارداد نگهداشت و افزایش تولید نفت به روش EPC و EPD در میدان های سعادت آباد، دانان و نفت شهر امضا شد که پیشرفت این پروژه ها در میدان سعادت آباد ۷۵ درصد، در میدان دانان ۵۱ درصد و در میدان نفت شهر ۴۰ درصد برآورد می شود. تا پایان سال، حفاری و بخش تحت الارض میدان سعادت آباد و نفت شهر به اتمام می رسد. در میدان دانان نیز با حضور سه دکل، عملیات حفاری در حال انجام است. ۹۵ درصد کالاها در بخش پروژه های EPD ساخت داخل هستند. با توجه به فعالیت های توسعه ای نفت مرکزی در حوزه گاز، برنامه جامعی برای تامین پایدار گاز پالایشگاه ها در حوزه میادین خشکی تعریف شده است.