نگاهی به شبکه های اجتماعی مختلف از ابتدا تا امروز

از چت در مسنجر تا لایو خانوادگی

مشعل: انسان ها از همان ابتدای بشریت تا امروز همواره به دنبال راه هایی برای ارتباط با یکدیگر هستند و این تلاش و علاقه مندی در دنیای دیجیتال امروز و گستره ارتباطات و اینترنتی که وجود دارد، بسیار ساده و در دسترس شده است. از حدود بیست تا سی سال قبل و با ظهور فراگیر سیستم های هوشمند و شبکه های اجتماعی شیوه ها و راه های مختلفی برای این ارتباطات وجود داشته است. برای بسیاری از کاربران در شبکه های مختلف اجتماعی متناسب با دسترسی به شبکه های اجتماعی این رقابت و فرصت متفاوت بوده است و برخی از کشورها هم متناسب با مفاهیم این شبکه های اجتماعی محدودیت های سنی یا کلی را قائل شده اند، اما برخی از این شبکه های اجتماعی به شکلی فراگیرتر نظر بخش زیادی از کشورها را به خود جلب کرده است.

از کامپیوترهای بزرگ خانگی تا گوشی های هوشمند

سطح حضور و تاثیرگذاری این شبکه های اجتماعی در زندگی شهروندان مختلف آنقدر بالا بوده است که دیگر روزنامه ها و رسانه های مکتوب تا حد زیادی از چرخه توجه خارج شده اند و در معرض نابودی و حذف قرار گرفته اند. تا دوره ای کامپیوترهایی بزرگ در خانه و اداره ها دسترسی برای این شبکه های اجتماعی را فراهم می کرد، اما به مرور لپ تاپ و تبلت و گوشی های هوشمند، امکان دسترسی در هر مکان و زمانی به این شبکه های اجتماعی را فراهم کرد و به این ترتیب دیگر عنصر زمان و مکان در انتقال داده و اخبار تا حد زیادی بی معنا شد. قبلا باید صبح ها منتظر خواندن اخبار روز قبل می بودیم اما حالا لحظه نشستن مریخ پیمای «استقامت» روی سطح مریخ به شکل زنده از صفحه اینستاگرام ناسا برای همه مردم جهان پخش می شود.

برای ما در ایران این روند رو به رشد شبکه های اجتماعی باوجود تغییرات و محدودیت های مختلف اتفاق افتاده و امروز بخش زیادی از اطلاعات و اخبار روزانه از مراجع رسمی و غیر رسمی با همین شبکه های اجتماعی منتقل می شود. در عین حال شبکه های اجتماعی بخش زیادی از مکالمات خصوصی شهروندان را هم پوشش می دهند. به عبارتی تا چند سال پیش با تماس تلفنی و پیامک بسیاری از پیام های خصوصی منتقل می شد، اما حالا با وجود شبکه های اجتماعی و دسترسی فراگیر به اینترنت در همان فضای داخلی برنامه های مختلف تماس و پیام صوتی و تصویری یا مکتوب رد و بدل می شود.

شبکه های مجازی عمومی و تخصصی ماندگار

تا چند سال قبل که ما به یاد داریم، ایمیل و مسنجر روی یاهو و جی میل فراگیرترین مسیر برای گفت و گوهای دو یا چند نفره بود. پس از مدتی یک شبکه اجتماعی به نام «اورکات» فراگیر شد و بسیاری از افراد به خصوص قشر جوان در آن عضو شد. در دوره ای بعد شبکه ای اجتماعی دیگری به نام» 360 « فعال و فراگیر شد و تا امروز همچنان فعال است. در ادامه هم شبکه های اجتماعی دیگر فراگیر شد و همچنان پرطرفدار هستند.

بسیاری از این شبکه های اجتماعی پس از شروع به کار محلی برای حضور  همه گروه هایی مردمی بود و برخی دیگر متناسب با فضایی که داشتند به شکلی محفلی و تخصصی تر عمل کردند. به عنوان نمونه فضای توییتر از ابتدا برای اخبار و خبرهایی لحظه ای بوده است و به دلیل غلبه فضای خبری، شهروندان عادی علاقه کمتری به حضور در آن داشتند و به عکس فضای اینستاگرام و تیک تاک با توجه به غلبه عکس و فیلم بر محتوا بیشتر بین شهروندان و عامه مردم طرفدار پیدا کرد.

این فضای جدید و جذاب به وجود آمده بازاری گران و پر طرفدار را هم ایجاد کرده که بسیاری از شرکت های و سرمایه گذاران به دنبال گرفتن سهمی از آن هستند. برخی از شبکه های اجتماعی هم در این سال ها تلاش کردند تا در این بازار پرکاربرد سهم و حضور بیشتری داشته باشند و به همین دلیل داشتن قابلیت و امکانات بیشتر در اپلیکیشن مورد نظر تبدیل به یک رقابت شد.

فراگیری بیشتر شبکه های مجازی با محور عکس و ویدئو

در عین حال بسیاری از شبکه های اجتماعی هم با کاربردهایی متفاوت و اختصاصی از سال ها قبل همچنان به مخاطبان خاص خود در ارتباط هستند. به عنوان نمونه «پینترست»یا «اتسی» یک اکانت تجاری، تبلیغاتی است که با محور اصلی عکس این امکان را برای افراد مختلف به خصوص هنرمندان و تولید کنندگان فراهم می کند تا تولیدات و عکس های مورد نظر خود را با فایل های مختلف و با موضوعات متفاوت در این شبکه منتشر کنند و مشتری های خود را جذب کنند. «یوتیوب» هم معروفترین سایت و اپلیکیشن برای انتشار ویدئو است که با فراگیر شدن ویدئوها به منتشرکننده هم سهم قابل توجهی از تبلیغات داده می شود. «لینکدین» هم یکی دیگر از این شبکه های کاربردی است که در آن افراد می توانند مقالات تخصصی و آموزشی ، معرفی خدمات و محصولات ، ارائه رزومه به شرکت ها و ... را ارائه و به روز رسانی و شغل مناسب و موقعیت تحصیلی و یا کاری مناسب را پیدا کنند.

سهم فزاینده فضای مجازی از زندگی ما

اما سوال مهم این است که ما بیش از 7 میلیارد انسان روی کره زمین تا چه اندازه به این شبکه های اجتماعی نیازمند و به  عبارتی وابسته هستیم؟ این اپلیکیشن ها و فضای ارتباطی مجازی به وجود آمده تا چه اندازه زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است و می توان گفت که ما را به بند خود کشیده است؟ درست است که هر کدام از این برنامه های کاربردی- ارتباطی بخشی از زندگی ما را راحت کرده و در شرایطی مثل همین دوران کرونا به کمکمان آمده است(تماس های تصویری خانوادگی و اداری و آموزشی در دوران کرونا) اما همزمان باید نگران این وابستگی در ابعاد مختلف هم بود و از استانداردهای زندگی و تعاملات انسانی خارج نشد. ما همچنان به ارتباط با خود، خانواده دوستان، حفظ ارزش های انسانی و اخلاقی، توجه به سلامت جسم و روان و .... نیاز داریم و نباید با غرق شدن در فضاهای اجتماعی مجازی، زندگی واقعی را فراموش کنیم.

 

خیابان کاتالین

خیابان کاتالین اثر دیگری از نویسنده مجارستانی، ماگدا سابو است که می توان گفت با «رمان در» به محبوبیت رسید. ماگدا سابو، شاعر و نویسنده مجارستانی، در سال ۱۹۴۷ نخستین آثار خود را در قالب شعر منتشر کرد. سابو در دوران حاکمیت رژیم کمونیستی به مدت هفت سال ممنوع الکار شد، اما دست از نوشتن نکشید.  خیابان کاتالین، داستان زندگی سه خانواده را روایت می کند که در همسایگی هم، در بوداپست قبل از جنگ جهانی دوم زندگی می کنند و روابط نزدیک و صمیمانه ای با هم دارند. بعد از شروع جنگ، زندگی این سه خانواده از هم فرو می پاشد، مجارستان توسط نازی ها اشغال و تمام اعضای یکی از این سه خانواده که یهودی هستند، کشته می شوند. پس از جنگ هم رژیم کمونیستی، آن ها را مجبور به ترک خانه هایشان در خیابان کاتالین و زندگی در یک آپارتمان کوچک و محقر می کند. از همین رو خیابان کاتالین تبدیل به بهشت گمشده شخصیت ها و نمادی از کودکی و زندگی از دست رفته آن ها می شود. دیگر هیچ چیز درباره زندگی آن ها مثل گذشته نیست و تضاد بین زندگی ای که باید وجود می داشت با زندگی ای که وجود دارد، غیرقابل قبول است. نصراله مرادیانی ، مترجم کتاب، در قسمتی از مقدمه خود می نویسد: خیابان کاتالین تصویری بدیع از روابط خانوادگی در دورانی دلهره آور و تیره وتار برایمان ترسیم می کند و در خواننده درکی تازه از ارتباط زمان و مکان و حافظه پدید می آورد. به قول استاد دانشگاه آمریکایی، اندرو مارتینو: «نثر سابو در این رمان قویاً به ما یادآوری می کند که زبان و حافظه چه ربط عمیقی به هم دارند، خصوصاً آنجا که این نثر درگیر شبکه خانواده ها و جوامعی می شود که زیر سایه شوم فاشیسم زندگی می کنند.»

 

نفس

فرزاد فرزین خواننده موسیقی پاپ و بازیگر ایرانی است. او کار موسیقی را به صورت رسمی از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد و هفت آلبوم رسمی دارد. آخرین آلبوم فرزاد شانزلیزه نام دارد. فرزاد فرزین همچنین تیتراژ چندین برنامه های تلویزیونی مثل «صبح آمد» ، «ماه عسل» و سریالهای نمایش خانگی «عاشقانه» و «مانکن» را هم اجرا کرده است. او چندین قطعه معروف هم دارد که طرفداران زیادی دارد. از جمله «نفس» یکی از این تک آهنگ های معروف و با استقبال بالاست.

 

نتوان گفت که این قافله وا می ماند

خسته و خفته از این خیل جدا می ماند

این رَهی نیست که از خاطره اش یاد کنی

این سفر همره تاریخ به جا می ماند

دانه و دام در این راه فراوان اما

مرغِ دل سیر زِ هر دام رها می ماند

می رسیم آخر و افسانه واماندنِ ما

همچو داغی به دلِ حادثه ها می ماند

بی صداتر زِ سکوتیم ولی گاهِ خروش

نعره ماست که در گوشِ شما می ماند

بروید ای دلِتان نیمه که در شیوه ما

مرد با هر چه ستم هرچه بلا می ماند

*محمد علی بهمنی

 

دیدن این فیلم جرم است

فیلم «دیدن این فیلم جرم است» برای اولین بار در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد. کارگردان این فیلم رضا زهتابچیان است و مهدی زمین پرداز، امیر آقایی، لیندا کیانی و حسین پاکدل در این فیلم ایفای نقش می کنند. شباهت این فیلم به «آژانس شیشه ای» از مهمترین نکات این فیلم است که توسط منتقدان بیان شده است.