قراردادهای مرحله سوم طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت امضا شد

درآمد  1/2 میلیارد دلاری

مشعلقراردادهای مرحله سوم طرح نگهداشت و افزایش توان تولید، با امضای هشت قرارداد به ارزش 2/1میلیارد دلار، میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت های پیمانکار ایرانی همراه بود. طبق اعلام وزیر نفت اگر این قرارداد ۱۰۰ هزار بشکه در روز به تولید نفت اضافه کند، این عدد در یک سال به ۳۶ میلیون بشکه می رسد که با محاسبه قیمت ۴۰ دلاری برای نفت، درآمدی معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ایجاد خواهد کرد.

قراردادهای این مرحله مشتمل بر هفت بسته قراردادی میدان های بینک، سولابدر، لالی بنگستان، گچساران ۳ و ۴، گلخاری، بی بی حکیمه و اهواز ۲، ۳ و ۵ شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در استان های بوشهر، فارس، خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد و بسته قراردادی میدان رشادت شرکت نفت فلات قاره ایران در حوزه دریایی استان هرمزگان در خلیج فارس است.

قراردادهای گلخاری، گچساران ۳ و ۴، بینک، بی بی حکیمه، سولابدر و لالی بنگستان به ترتیب با شرکت های حفاری شمال (هلدینگ انرژی گستر سینا)، شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران، توسعه پتروایران، مشارکت ماشین سازی اراک، مشارکت صنایع نفت و انرژی قشم و مارون کاران، شرکت ملی حفاری ایران و مهندسی و ساختمانی جهانپارس به امضا رسید و قرارداد بسته های اهواز ۲ و ۳ و ۵ و رشادت نیز با قرارگاه خاتم الانبیا امضا شد.

نگاهی گذرا به طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت

اگر بخواهیم نگاهی گذرا به طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت داشته باشیم، باید بدانید که این طرح در گستره جغرافیایی هفت استان کرمانشاه، ایلام، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر، فارس و هرمزگان و محدوده فعالیت سه شرکت تابع شرکت ملی نفت ایران (شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، شرکت نفت فلات قاره ایران و شرکت نفت مناطق مرکزی ایران) تعریف شده و شامل ۳۳ پروژه (۲۹ پروژه در بخش خشکی و چهار پروژه در بخش فراساحل) است.

 همه مراحل قراردادی

شركت ملی نفت ایران بهمن سال ۱۳۹۷ بود که در مرحله نخست واگذاری این پروژه ها اقدام به تهیه و انتشار اسناد و برگزاری مناقصات ۱۰ پروژه از مجموعه پروژه های این طرح کرد كه نتیجه آن امضای ۱۰ قرارداد مهندسی، تأمین كالا و تجهیزات، ساختمان و نصب و اجرای حفاری (EPC-EPD) به ارزش حدود ۸۰۰ میلیون دلار شد. به موازات اجرای پروژه های مرحله اول طرح در سال ۱۳۹۸ برگزاری مناقصات ۱۳ پروژه مرحله دوم به ارزش قراردادی قریب به ۱.۷ میلیارد دلار در اولویت كاری شركت ملی نفت ایران قرار گرفت که با اتمام فرایند مناقصات مربوطه و مشخص شدن برندگان آنها، در مرداد سال ۱۳۹۹ به پیمانکاران منتخب واگذار شدند و اکنون پس از طی فازهای مهندسی و خرید كالا بتدریج وارد مراحل اجرایی می شوند.پیش بینی می شود، با فعال شدن پروژه های مرحله سوم، آمار دکل های شاغل در طرح به ۵۵ دکل حفاری خشکی و دریایی بالغ شود. تاکنون، ساخت بالغ بر ۶۶ هزار تن لوله های جداری و جریانی از سوی پیمانکاران پروژه ها به سازندگان داخل کشور سفارش گذاری شده که پیش بینی می شود تا انتهای طرح، مجموع این سفارش ها به بیش از ۱۸۰ هزار تن افزایش یابد. سایر کالاهای اساسی مورد نیاز برای حفاری چاه ها از جمله تجهیزات سرچاهی و تجهیزات تکمیل چاه نیز کاملاً به سازندگان داخلی سفارش گذاری شده اند. بر این اساس در پایان اجرای این طرح، سهم ساخت داخل به ۸۰ درصد بالغ خواهد شد. اجرای این پروژه ها در شرایط خاص اقتصادی کشور منجر به اشتغال حداکثری نیروهای بومی در استان های محل اجرا و نیز نیروهای متخصص صنعت نفت در ارکان اجرایی پروژه ها از جمله پیمانکاران، شرکت های خدمات دهنده و مشاوران شده است. عمل به وظایف و مسؤولیت های اجتماعی شركت ملی نفت ایران از طریق اختصاص ۴ درصد از مبلغ هر قرارداد به انجام پروژه های عام المنفعه شامل احداث جاده ها، مدرسه ها، آموزشگاه های فنی و حرفه ای و درمانگاه ها در روستاها و شهرستان های نزدیك به محل اجرای هر پروژه با هماهنگی مقامات استانی صورت می گیرد که متناسب با پیشرفت طرح هزینه خواهد شد.

 ایجاد ظرفیت های تازه صادرات، انتقال و دریافت پول نفت در شرایط تحریم

مجموعه فعالیت های انجام شده در قالب طرح نگهداشت و افزایش توان تولید نفت در دوره تحریم های بی سابقه را باید حاصل تدبیر وزارت نفت دانست که از یکسو طرح های مهم در این حوزه را معطل نگذاشته است و از دیگر سو ظرفیت و توان داخلی را به کار گرفته تا ضمن اشتغالزایی، تولید داخل را هم زنده نگه دارد. آن گونه که بیژن زنگنه، وزیر نفت در سخنان خود در مراسم امضای هشت قرارداد از مجموع قراردادهای طرح نگهداشت و افزایش توان تولید نفت با یادآوری این راه سخت اشاره کرد که ما در دوران تحریم به عنوان خدمتگزاران ملت بسیار سختی کشیدیم، ملت ما بسیار سختی کشیده است؛ اما درس های بزرگی آموختیم و ظرفیت های بزرگی در کشور طی این دوره ایجاد شده است. ما به دلیل مصلحت کشور نتوانستیم درباره این ظرفیت ها و توانمندی ها و چیزهایی که به آن دست یافتیم، بگوییم. تحریم ها مردنی و رفتنی هستند؛ اما از ظرفیت هایی که به وجود آوردیم، دست نخواهیم کشید و آنها را ساماندهی و تقویت می کنیم؛ ظرفیت امروزمان در بخش فروش نفت، انتقال نفت و دریافت پول نفت به هیچ وجه با ابتدای سال ۹۷ و آغاز تحریم ها قابل مقایسه نیست. ما اجازه نخواهیم داد این ظرفیت ها از بین برود. ما این ظرفیت ها را ساماندهی می کنیم.» زنگنه ضمن اشاره به ظرفیت ایجادشده در بخش پیمانکاری و ساخت تجهیزات این نکته را هم یادآوری کرد که «البته اگر شرکت های خارجی بیایند با آنها همکاری خواهیم کرد؛ اما این موضوع به آن معنا نیست که آنچه را به دست آوردیم، کنار می گذاریم. ما بر پایه جدیدی که بسیار استوارتر و در مرتبه بالاتر است، با دیگران صحبت خواهیم کرد.»

او گفت: «خوشحالم که امروز برای سومین بار در اینجا و برای امضای قراردادهای جدید نفتی در قالب EPC و EPD در خدمت دوستان هستیم. از حضور همه دوستان و همکاران، بویژه نمایندگان مجلس با وجود مشغله کاری که دارند، قدردانی می کنم. این حضور نشانه حمایت مجلس و کمیسیون انرژی و مایه دلگرمی است. در زمینه افزایش ضریب بازیافت مخازن، یک درصد افزایش ضریب بازیافت نفت خام معادل ۷ میلیارد بشکه است که با نفت ۴۰ دلاری، درآمدی ۳۰۰ میلیارد دلاری به دنبال دارد، بنابراین افزایش ضریب بازیافت باید به خواست و توقع ملی تبدیل شود و ضرایب قابل بحث نیست. ارزش این قراردادها یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار است که اگر ۱۰۰ هزار بشکه در روز به تولید نفت اضافه کند، این عدد در یک سال به ۳۶ میلیون بشکه می رسد که با محاسبه قیمت ۴۰ دلاری برای نفت، درآمدی معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ایجاد خواهد کرد، بنابراین سرمایه گذاری در کمتر از یک سال بازمی گردد؛ البته افت به طور طبیعی وجود خواهد داشت.  زنگنه گفت: «سی ویکمین قرارداد از بسته نگهداشت و تولید را امضا می کنیم که آثار بسیار مهمی دارد و خواهد داشت.» وزیر نفت در این باره به سه تصمیم مهم در این طرح ها اشاره و اظهار کرد: «نخستین تصمیم این است که تمامی قراردادها در این طرح ها، فقط با پیمانکاران داخلی و ایرانی امضا شود، همچنین تصمیم گرفته شد پیوستی در قراردادها گذاشته شود که تجهیزاتی که در قراردادها ذکر شده، حتماً باید از شرکت ها و سازندگان داخلی خریداری شود.» وی تصریح کرد: «تاکنون به ۷۲ درصد ارزش ساخت داخل رسیدیم و شرکت هایی مثل ماشین سازی و لوله سازی اسفراین فعال شدند. لوله سازی اسفراین در یک مقطع برای تولید ۱۰ هزار تن التماس می کرد؛ اما اکنون همکاران ما باید به آنها التماس کنند که کار را سروقت تحویلشان دهد؛ این به آن معناست که شرکت های دیگری نیز در این زمینه سرمایه گذاری کنند تا ظرفیت ملی بالا برود. این برای نخستین بار است که طرح های نفتی به اتکای بازار سرمایه اجرا می شود.» وی افزود: «ما در این شرایط نمی توانستیم به امید صندوق توسعه ملی بمانیم.»

 ایجاد اشتغال و امید برای پیمانکاران

زنگنه با تأکید بر اینکه هر طرحی که به پیمانکار داده می شود، یک هدف مشخص تولید دارد که باید در زمان مشخص به آن دست یابد، گفت: «پیش از این، میلیاردها دلار برای افزایش تولید هزینه شده؛ اما افزایش تولید اتفاق نیفتاده است. در این قراردادها پیمانکار پول خود را از محل ۵۰ درصد افزایش تولید دریافت می کند. همه قراردادهای طرح های نگهداشت و تولید بجز دو مورد که با قرارگاه خاتم الانبیا امضا شده، در قالب مناقصه واگذار شده است. در این طرح ها برای نخستین بار عنوان شده که ۴ درصد از هزینه های هر طرح، باید صرف فعالیت های اجتماعی شود که بسیار هم مهم است. ما در اوج شرایط تحریم و در سال ۹۷ این قراردادها را امضا کردیم. هدفمان هم این بود که برای پیمانکاران و سازندگانمان اشتغال و امید ایجاد کنیم، آن هم در شرایطی که به دلیل تحریم، ۱۴.۵ درصد سهم وزارت نفت از صادرات نفت از بین رفت.»