موفقيت هاي ادامه دار در قدیمی ترین منطقه عمليات انتقال گاز كشور
انتقال گاز در خاستگاه گاز ایران
منطقه یک عملیات انتقال گاز، اولین منطقه گازی در سطح شرکت ملی گاز و خاستگاه صنعت گاز ایران است. اين منطقه علاوه بر دریافت گاز از NGLهای مناطق نفتخیز جنوب و صادرات گاز به کشور عراق، تنها منطقه در بین مناطق ده گانه است که با 4 نوع سیستم و تجهیزات متفاوت قدیمی و جدید در تأسیسات، دارای نقش حلقه واسط در زنجیره ارزش تولید مصرف گاز در سطح کشور است و چشم انداز دستیابی به مجموعه سرآمد در تحقق ارکان جهت ساز شرکت انتقال گاز ایران در افق 1400 را هدف گذاری کرده است. از حساسیت های موجود در این منطقه می توان از همجواری با مرزهای کشور، موقعیت ژئوپولیتیک و تجهیزات باقدمت آن نام برد. این منطقه در جنوب شرقی استان خوزستان با گستردگی بیش از 3200 کیلومتر خط لوله و با دارا بودن 10 تأسیسات تقویت فشار گاز و 4 مرکز بهره برداری خطوط لوله مستقر در نواحی اهواز، بیدبلند، حسینیه و سردشت، مسؤولیت دریافت گاز از مناطق نفتخیز جنوب ( 1600و800-700-600-400-300-200-100 NGL) را بر عهده دارد که پس از جمع آوری و افزایش، آن را به خطوط اصلی در محدوده استان های خوزستان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و مبادی مصرف صنایع و شهری داخل استان خوزستان شامل نیروگاه رامین، زرگان، صنایع فولاد، نورد لوله کاویان، کارخانجات هفت تپه و شوشتر، نیروگاه آبادان و خرمشهر، منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر، پتروشیمی بندر امام خمینی(ره)، پتروشیمی رازی، تزریق گاز به میادین نفتی جنوب و کارخانه اتان زدایی پتروشیمی انتقال داده و از این طریق خدمات خود را به شرکت ملی گاز ایران عرضه می کند. این منطقه دارای 10 ایستگاه تقویت فشار، شامل 7 ایستگاه جمع آوری، 3 ایستگاه BOT و 35 دستگاه توربین است. ابوالفضل ظهیری، مدیر منطقه یک عملیات انتقال گاز در این مصاحبه ضمن تشریح برنامه های جاری، دستاوردهاي همكارانش در حیطه خودکفایی را واكاوي كرده است.
در 6 ماه امسال چند میلیارد متر مکعب گاز از سوی منطقه منتقل و در این مدت چند کیلومتر از خطوط لوله منطقه پیگرانی و نشت یابی شده است؟
از ابتدای سال 99 تاکنون، 28 میلیارد و 136 میلیون و 246 هزار مترمکعب گاز دریافت و 28 میلیارد و 110 میلیون و 103 هزار متر مکعب نيز مصرف شده است. همچنین 160 کیلومتر توپکرانی هوشمند، 75 کیلومتر توپکرانی تمیزکننده و 343 کیلومتر نشت یابی انجام شده است.
چه برنامه هایی در خصوص توسعه همکاری با شرکت های داخلی برای تأمین اقلام و تجهیزات مورد نیازداشته اید؟
ساخت قطعات مورد نیاز انجین های کلارک و وارتسیلا و توربین EM85 از طریق مهندسی معکوس، ساخت پیگ و لاستیک های عملیات خطوط لوله – پیگرانی توسط شرکت های دانش بنیان، ثبت درخواست ها در سایت سامانه دولت و دریافت پیشنهاد از جانب شرکت ها برای تأمین قطعات، مکاتبه، راهنمایی و مشاوره فنی از طریق کارشناسان مربوطه و استفاده از سامانه توانیران (توانمندی شرکتهای داخلی) از جمله این برنامه ها بوده است.
به طور خاص در سال 98 چه اقداماتی برای تحقق شعار سال (رونق تولید) و حمایت از شرکت های ایرانی داشته اید؟
ساخت قطعات مکانیکال توربین EM85 به صورت 100 درصد تولید داخلی، ساخت 70 درصد از قطعات مکانیکال انجین های کلارک، ارائه طرح ساخت قطعات وارتسیلا و بخشی از گس کمپرسورهای نئوپینیون (عقد قرارداد از طریق واحد کالا و ساخت توسط شرکت های داخلی با نظارت فنی واحدهای عملیاتی و بازرسی فنی، عقد قرارداد با شرکت دانش بنیان برای ساخت ولوهای گس کمپرسورهای نئوپینیون تأسیسات شهید محمدی، ساخت رابچر دیسک های وارتسیلا با توان شرکتهای داخلی(حداکثر استفاده در بخش ساخت و بازسازی) از جمله برنامه ها بوده است.
حفظ حریم خطوط لوله انتقال گاز از جمله چالش های مناطق عملیاتی به شمار می آید؛ چه فعالیت هایی برای حفظ حریم خطوط لوله داشته اید و از چه نرم افزارهایی در این حوزه بهره می برید؟
با توجه به گستردگی این منطقه عملیاتی و پراکندگی خطوط لوله آن در محدوده چهار استان تلاش کردیم با گشت حریم توسط نیروهای حراست و همکاران عملیات خطوط لوله و تسطیح مسیر و گرده سازی، نصب مارکر و ساپورت های بتنی در نقاط مختلف مخصوصاٌ مناطق پر تراکم جمعیت و حک مشخصات و اعلام شماره تلفن، تهیه تیزرهای آگاهی دهنده و پخش آن از شبکه های استانی، برگزاری کلاس های آگاهی سازی در مدارس و نواحی پر تراکم جمعیتی و برگزاری جلسات با شورای تأمین در شهرستان ها و مرکز استان در این زمینه گام های موثری برداریم. همچنین با بهره گیری از نرم افزار GIS برای شناسایی خطوط لوله از قبیل (مختصات، کلاس، سایز و...) به منظور پاسخ به استعلامات ساخت و ساز و شبکه های آب و گاز استفاده می شود.
در حوزه روزآمد کردن تجهیزات و نرم افزارهای کاربردی منطقه چه فعالیت هایی انجام شده است؟
منطقه یک عملیات انتقال گاز دارای بزرگ ترین سیستم رادیوهای مایکروویو و فیبر نوری خطوط لوله و مخابرات در سطح انتقال گاز ایران از سال 1356 شمسی (اولین در سطح کشور) با 11 ایستگاه رادیویی و 30 ایستگاه فیبر نوری است که از عسلویه آغاز و تا آستارا و سرخس و نکا ادامه دارد. همچنین این منطقه به عنوان یک شبکه مستقل از مخابرات دولتی تنها منطقه عملیاتی است که به شهر میانکوه سرویس های مخابراتی ارائه می دهد. لازم است عنوان کنم که با وجود گستردگی این منطقه عملیاتی، طولانی ترین و وسیع ترین سیستم های دیسپچینگ را در سطح کشور داراست. از جمله اقدامات انجام شده در این خصوص می توان به استفاده از طراحی جدید وبسایت منطقه، سیستم های به روز اتوماسیون اداری، نرم افزارهای تخصصی فنی مهندسی – خطوط لوله و نشت یابی، نرم افزارهای مانیتورینگ IT، سیستم های اسکادا SCADA جمع آوری دیتاها از خطوط لوله شامل دما، فشار، فلو، میزان نشت یابی از مناطق مختلف و ارسال آنها به IOC منطقه)، طرح جامع مخابرات، استفاده از آخرین نسخه های نرم افزاری در اتوماسیون اداری و صنعتی منطبق با الزامات امنیتی، اجرای الزامات امنیتی IT و صنعتی و ارتباط با افتا (ریاست جمهوری) اشاره کرد.
در خصوص همکاری با شرکت های دانش بنیان در منطقه چه اقداماتی شده است؟
تشکیل کارگروه های فنی پژوهشی با مشارکت همکارانی که مستقیماً با عملیات و تأسیسات سرو کار دارند، تهیه لیست عناوین Trouble Shootingهای موجود در تأسیسات و مطرح کردن آنها در شورای پژوهشی منطقه، حمایت از پایان نامه های دانشجویی ارشد و دکترا نظیر روش های مؤثر در افزایش راندمان توربین های گازی در منطقه، کاهش آلاینده های گازی (CO2,NOX) در تأسیسات تقویت فشار گاز منطقه، دعوت از دانشگاه ها و مجامع علمی برای بازدید مستقیم و حضور فعال در تأسیسات برای بررسی و کشف موضوعات پژوهشی در راستای حل مشکلات موجود و انعقاد تفاهم نامه با دانشگاه های معتبر و پیرامون منطقه، حمایت و همکاری در برگزاری سمینارها، نمایشگاه ها و کارگاه های آموزشی که در مراکز علمی برگزار می شود، از جمله این اقدامات است. همچنین طرح موضوعات تحقیقاتی مورد نظر در جمع اساتید علمی و مطرح دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان و استفاده از نظرات و ایده های آنها جهت بهبود امر، آشنایی و ارتباط نزدیکتر شرکت های دانش بنیان و صاحب ایده با همکاران شاغل درسازمان، برگزاری جلسات و دعوت از شرکت های دانش بنیان و صاحب فن با حضور کارشناسان فنی مرتبط در سازمان و ارتباط با دیگر واحدهای صنعتی و نفتی (شرکت نفت، پالایشگاه های گاز، پتروشیمی و...) و استفاده از نتایج به دست آمده در تحقیقات آنها از دیگر اقدامات در سطح منطقه بوده است. بررسی تغییر شکل خطوط لوله مدفون انتقال گاز در منطقه تنگ نالی از جابه جایی دائمی زمین و ارائه راهکار به منظور کاهش آن توسط یکی از شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری نیز عنوان پروژه پژوهشی است که در دست اقدام است.
آیا در آرایش خطوط انتقال گاز نیز تغییراتی با هدف افزایش پایداری شبکه انتقال گاز انجام شد؟
مطابق دستورعمل پدافند غیر عامل و همسو با سیاست کلان شرکت ملی گاز ایران خطوط انتقال گاز از حالت تک منبع خارج می شوند. در سال های گذشته تولید گاز تنها از طریق پالایشگاه بیدبلند انجام و مستقیماً برای مصارف و صادرات توسط خط لوله 42 اینچ اول سراسری انتقال داده می شد. در حال حاضر با عملیاتی شدن خطوط دوم، سوم، چهارم، پنجم، ششم و نهم سراسری و رینگ شدن آنها به موازات یکدیگر، امکان افزایش مانورهای عملیاتی و پایداری گاز را افزایش داده است.همچنین احداث خط لوله 36 اینچ منطقه ویژه ماهشهر که به موازات آن خط 30 اینچ به منظور پایداری و تقویت گاز مصارف صنعتی احداث شد، احداث و رینگ شدن خط پنجم به ششم در ابتدای خط نهم سراسری، احداث و رینگ شدن خطوط ششم و نهم سراسری و احداث ارتباط بین شیرخانه های بین راهی مطابق با سیاست های کلان شرکت ملی گاز از جمله این موارد بوده است.
درباره تعمیرات اساسی سال 98 توضیح دهید؟
اورهال توربین EVON واحد HP تأسیسات شهید مصطفوی، تعمیر اساسی گس کمپرسور واحد A تأسیسات شهید مصطفوی، تعمیرات میل لنگ انجین واحد A تأسیسات شهید مصطفوی، تعمیرات اساسی گس کمپرسور انجین واحد B تأسیسات شهید محمدی، ایمن سازی خط اول سراسری (42 اینچ) از کیلومتر 77 تا 115، تعویض پوشش خط اول سراسری (42 اینچ) در محدوده کیلومتر 25 الی 77، تعویض شیر کیلومتر صفر و 25 خط 10 اینچ گندمکار و پروژه تعمیر خط 24 اینچ شمال اهواز با فشار 850 psi اهم تعمیرات اساسی در سال گذشته بوده است.
درباره برنامه های تعمیرات اساسی سال 99 توضیح دهید. چه حجم فعالیت و دستور کار رقم خورد؟
براساس برنامه های تعریف شده، تا پایان شهریور، اورهال توربین پشتیبان EVON با 50 درصد پیشرفت، تعمیر اساسی الکتروموتور آنسال 2 واحد D تأسیسات شهید محمدی 60 درصد پیشرفت، تعمیر اساسی گس کمپرسور واحد D تأسیسات شهید محمدی با 50 درصد پیشرفت، تعمیرات اساسی گس کمپرسور واحد C تأسیسات شهید محمدی 100 درصد، ایمن سازی خط اول سراسری از کیلومتر 77 تا 114 با 70 درصد پیشرفت، تعمیر اضطراری کیلومتر 22 خط ششم سراسری، - پروژه تعمیر خط 24 اینچ شمال اهواز با فشار 750 psi، پروژه تعمیر خط 24 اینچ شمال اهواز با فشار 850 psi، تعمیر اساسی 48000 ساعته انجین B & C وارتسیلا تأسیسات شهید مصطفوی (در مرحله تجدید مناقصه) و تعمیر اساسی 24000 ساعته گس کمپرسور B & C تأسیسات شهید مصطفوی (در حال انجام اورهال انجین) است.