نگاهی به فیلم های کودکان و نوجوان (بخش پنجم و پایانی)
دیدن خندیدن و یاد گرفتن
دیگر تقریبا همگی معترفیم که در این اوضاع کرونایی، یکی از اصلی ترین چالش های زندگی مان، برنامه ریزی مفید برای گذراندن اوقات فراغت کودکان در خانواده هاست. با وضعیت آموزش مجازی و بسیاری شرایط دیگر پیش آمده که به دلیل همه گیری ویروس کرونا رخ داده است، کودکان در خانواده ها وقت بسیار بیشتری در اختیار دارند و از این بابت دغدغه های بیشتری را پیش روی والدینشان قرار داده اند. در این شماره از هفته نامه «مشعل» کوشیده ایم تا با معرفی فیلم های سینمایی و انیمیشن های ایرانی که مخصوص کودکان ساخته شده و براحتی در دسترس خانواده ها قرار دارد، کمی از دغدغه خانواده ها کم کنیم.، ضمن اینکه سعی می کنیم فیلم هایی را که عموما در دهه 90 اکران شده اند و در میان فیلم های بزرگسالان به میزان بسیار زیادی مهجور مانده اند، به شما معرفی کنیم. این روزها فرصت خوبی دست داده تا این فیلم ها را که هم سالم هستند و هم پیام های اخلاقی و فرهنگی - اجتماعی بسیار مناسبی دارند، برای کودکانمان پخش کنیم. بخش پنجم و پایانی این گزارش را با هم می خوانیم:
عملیات مهدکودک
فیلم عملیات «مهدکودک» آموزش تعاون و همکاری بین بچه هاست. فیلم با بازیگران حرفه ای و داستان روان و جذابی که دارد، براحتی می تواند پیام همکاری اجتماعی را به مخاطب خود القا کند. کودکان ما نیاز دارند تا بیرون از دایره خانواده و بازی های آنلاین و آفلاین خودشان را بیابند و در ارتباطات اجتماعی رشد کنند و شکل بگیرند. عوامل فیلم «عملیات مهدکودک» درباره آن نوشته اند:«داستان فیلم روایتگر چند کودک است که برای جلب توجه والدینشان دست به کار بزرگی می زنند. در حال حاضر بچه های ما دیگر با هم دوست نمی شوند. فقط کتک زدن را یاد گرفته اند که مثلا برای گرفتن حق شان باید همدیگر را کتک بزنند. در این فیلم می خواهد به بزرگترها بگوید اگر شما به داد کودکان نرسید، کسی هم به داد آنها نمی رسد.» فرزاد اژدری «عملیات مهدکودک» را در سال 1391 کارگردانی کرده است. بازیگران اصلی این فیلم عبارتند از: علیرضا خمسه، اکبر عبدی، سروش صحت، بهنوش بختیاری، فرزاد حسنی، امیرحسین رستمی، لیلا بلوکات، مریم سعادت، نرگس محمدی و شبنم فرشادجو.
رویای سینما
علی شاه حاتمی کارگردان فیلم «رویای سینما» است. فیلم «رویای سینما» یکی از برترین فیلم های کودک و نوجوان دهه 90 است. فیلمی که نماد تلاش و کوشش برای رسیدن به هدف محسوب می شود. بازی های بسیار خوب و داستان روان و جذاب، دو ویژگی بسیار بارز «رویای سینما» است. عوامل فیلم درباره آن نوشته اند:«یک گروه فیلمسازی برای انتخاب نقش اصلی یک فیلم سینمایی مشترک بین ایران و کانادا به دنبال بازیگری نوجوان می گردد. از میان نوجوانان مشتاق تست بازیگری گرفته و در نهایت کارگردان از میان آنها کاظم و فرهاد را انتخاب می کند؛ اما تنها یکی از آنها می تواند به عنوان بازیگر اصلی انتخاب شود. رقابت کاظم و فرهاد برای به دست آوردن نقش، ماجرای این فیلم است.» علی شادمان، کاظم بلوچی، نیلوفر محمودی، محمدجواد جعفرپور و سهند جاهدی بازیگران اصلی فیلم «رویای سینما» هستند.
پیشونی سفید(1و2و3)
با آغاز دهه 90، فیلم متفاوتی در حوزه سینمای کودک و نوجوان روی پرده سینما آمد؛ فیلمی که بعدها به دلیل استقبال بسیار زیاد مخاطبان، شماره های دوم و سوم آن نیز ساخته شد. سه گانه پیشونی سفید، توانست در دهه90 امیدها را به سینمای کودک دوباره زنده کند و مشخص شود که فیلم کودک و نوجوان هم قطعا اگر خوب و مفرح ساخته شود، به دنیای کودکان نزدیک شود و بازیگران خوبی هم داشته باشد، می تواند فیلم پرفروشی باشد. هر سه سری فیلم «پیشونی سفید» داستان های جذابی دارند و البته بازیگران هم بسیار مناسب انتخاب شده اند. گریم قابل توجه سه گانه پیشونی سفید و استفاده از جلوه های ویژه از دیگر نقاط قوت آن است. درباره داستان «پیشونی سفید» آمده است:«آهوی پیشونی سفید که به همراه پدر خود در جنگل زندگی می کند، از دست بداخلاقی های پدر به ستوه آمده و تصمیم می گیرد به همراه عجوزه به شهر آرزوها سفر کند. با دور شدن از خانه و خانواده، ماجراهایی پیش می آید و...». جواد هاشمی این سه گانه را در سال های 1390، 1396 و 1398 ساخته است. حسام نواب صفوی، هومن حاجی عبداللهی، لیلا اوتادی، امیر غفارمنش، محمدرضا شریفی نیا، پژمان بازغی، ارسلان قاسمی و ترلان پروانه از بازیگران اصلی سه گانه پیشونی سفید هستند.
شرمِ گفتن
بخش بزرگی از خانواده های ایرانی دغدغه مدرسه کودکانشان را دارند، اما این وضعیت دو طرفه است. آنها هم نگران هستند و درباره خانواده شان در مدرسه دغدغه دارند. فیلم «شرم گفتن»، یکی از مهمترین فیلم های دهه 90 درباره این دغدغه خاص کودکان و نوجوانان است. فیلمی که دیدن آن می تواند فرزند شما را نسبت به بسیاری از چالش ها و پرسش های روابط خانه و مدرسه، دقیق و جزئی نگر کند. عوامل فیلم «شرم گفتن» درباره آن نوشته اند:«این فیلم، داستان مردی به نام رحیم را روایت می کند که پدر یک دختر نوجوان است. روزی در مدرسه از بچه ها می خواهند درباره شغل پدرشان انشایی بنویسند و سوال این دختر از پدرش درباره اینکه او چه کاره است، بی جواب می ماند. همین موضوع باعث می شود...». حسین باباییان این فیلم را در سال 1392 ساخته و بازیگران اصلی آن عبارتند از: مهران رجبی، ابوالفضل همراه، مهسا هاشمی، سیما مطلبی، افشین سنگ چاپ، صدیقه کیانفر و لیلا عزیزی.
بچه نشو
همه والدین تمایل دارند و می خواهند که کودکشان همراهشان باشد، با آنها همفکری کند و در امور خانواده مشارکت داشته باشد و البته با چنین وضعیتی است که کودکان رشد عقلی مناسبی پیدا کرده و می توانند در خانواده، خودشان را پیدا کنند، مسؤولیت پذیر شوند و کم کم برای دوران نوجوانی و جوانی که حضور در جامعه خواهند داشت، آماده تر شوند. فیلم «بچه نشو» که احمد درویشعلی پور در سال 1393 آن را کارگردانی کرده، دقیقا به چنین وضعیتی در کودکان اشاره می کند؛ فیلمی دیدنی که هم کودکتان را سرگرم می کند و هم مسائل بسیار آموزنده ای دارد. عوامل فیلم درباره آن نوشته اند:« بچه نشو، درباره یک خانواده هنرمند است که در گوشه ای از شهر مشغول زندگی هستند. آنها یک روز صبح که از خواب بیدار می شوند تا به دنبال کارهای روزمره خود بروند، با اتفاق عجیبی روبه رو می شوند...». آشا محرابی، نیما شاهرخ شاهی، نفیسه روشن، محسن افشانی، ابراهیم شفیعی، مجید شهریاری و عرفان برزین، بازیگران اصلی فیلم «بچه نشو» هستند.
اختراع آقاجون
«قصه های مجید» خیلی خوب به یاد پدر و مادرها مانده است. حالا اگر دوست دارید فرزندتان هم بخشی از لذت دیدن «قصه های مجید» را بچشد، فیلم «اختراع آقاجون» را نشانش دهید؛ فیلمی مفرح و شاد که سرشار از خنده و احترام کودکان به پدر و مادرهاست. عوامل فیلم درباره آن اطلاعات جالبی داده اند و نوشته اند:« «اختراع آقاجون» فیلمی به کارگردانی میلاد جرموز و تهیه کنندگی حمید محمدی، براساس فیلمنامه ای از مسعود جزایری و مدیریت تولید حامد حسینی است. این فیلم، سومین بخش از سه گانه «آن روزها» در ژانر کودک است و پیش از این، دو فیلم «ماشین حساب آقاجون» و «دوربین عکاسی آقاجون» از این مجموعه ساخته شده است. این سه گانه در اصل برای ادای دین به قصه های مجید و خاطراتی که برای ما تداعی می کند، ساخته شده است. در فضای این تله فیلم، احمد بزرگ شده و دارد به سربازی می رود؛ اما با تعریف یک خاطره به دهه 60 و 70 برمی گردد...». میلاد جرموز سال 1392 این فیلم را کارگردانی کرده است. بازیگران اصلی «اختراع آقاجون» عبارتند از: هوشنگ حریرچیان، مهدی باقربیگی، آرمان صرامی، زهره فوده، بیژن رافعی، مرتضی حسینی و کیارش کامیاب.
سنجاقک های برکه سبز
«پسر بچه ای به نام لطیف که در خیابان های تهران گل فروشی می کند، تصمیم می گیرید برای یافتن خانواده خود به شمال کشور برود. او در این مسیر، دختر جوانی را که از زندگی نا امید شده، به همراه خود به شمال می برد تا با پیدا کردن مادر بزرگ، یک خانواده را تشکیل بدهد...». این خلاصه داستان فیلم «سنجاقک های برکه سبز» است؛ فیلمی که علی قوی تن آن را در سال 1390 ساخته است. «سنجاقک های برکه سبز» فضای خاص و بدیعی دارد. احساسات پاک کودکانه و تلاش برای شکل گیری خانواده، کودک شما را متوجه نعمت هایی که دارد، می کند. احتمال خیلی زیاد بدهید که کودک شما پس از دیدن این فیلم، قدر خانه و خانواده اش را بیشتر بداند. بازیگران اصلی این فیلم عبارتند از: حسین اسماعیلی، روناك پوریادگار، امیررضا زرین بخش، حامد كیازال، محمد كیاصادری، آرتمیس گلبازیان، رامبد زارع و دانیال خنیاگر.
لالا کن
خیالپردازی های کودکانه تمامی ندارد؛ اما اگر این خیالپردازی ها در مسیر مناسب و خلاقانه قرار گیرند، می توانند موجب رشد فکری و اجتماعی کودکان شوند. «لالا کن» مفرح و با نشاط است و کودکان را به دنیای خیال انگیزی دعوت می کند که برای آنها بسیار جذاب است. خانواده و شیوه های رفتاری والدین با کودکان از مهمترین جلوه های تربیتی فیلم «لالاکن» است. عوامل فیلم درباره آن نوشته اند:« خیالپردازی و رویا بافی کار بیشتر بچه هاست؛ اما این بار آرش برای فرار از مشکلات و دعواهای پدر و مادرش به خیالپردازی دست می زند. فضای این فیلم برای کودکان طراحی شده و روی آنها تاثیر می گذارد.» مصطفی قربان پور در سال 1397 این فیلم را کارگردانی کرده و امین زندگانی، بهنوش بختیاری و پادینا رهنما بازیگران اصلی آن هستند.
بازیگوش ها
آنچنان که از نام فیلم «بازیگوش ها» مشخص است، داستان آن درباره چند پسر بازیگوش است که محل زندگی شان در استان مازندران را حسابی در هم و برهم کرده اند؛ البته آنها دلشان نمی خواهد که بازیگوشی کنند؛ بلکه خواستار این هستند که در جامعه مورد پذیرش قرار گیرند و جزئی بزرگترها حساب شوند؛ اما راهش را بلد نیستند. «بازیگوش ها» پر از نکات آموزنده است و در آن بچه های فیلم در هر مرحله یاد می گیرند که چگونه رفتار و چطور هیجان هایشان را در مسیر درستش مدیریت کنند. بازی های خوب و داستان بامزه و مفرح، از مهمترین ویژگی های فیلم «بازیگوش ها» است. این فیلم سال 1398 از سوی نادره ترکمانی کارگردانی شده و بازیگران اصلی آن عبارتند از: نعیمه نظام دوست، مهیار مجیب، ساناز سماواتی، پارسیا شکوری، امیر رضا فرامرزی و مهران رجبی.
گیمچی
«شخصیت اصلی داستان نوجوانی به نام حسن است که همه تلاش خود را می کند تا کشتی خراب و به گل نشسته پدرش را که در ساحل دریاچه ارومیه قرار دارد، برای روز تولد او احیا و بازسازی کند که برای رسیدن به هدفش با معضلات و مشکلات بسیاری مواجه می شود...». این خلاصه داستان فیلم «گیمچی» است؛ فیلمی که پارسا اسماعیلی آن را در سال 1396 کارگردانی کرده است. «گیمچی» سرشار از انسانیت است و روح بزرگ انسان های کوچک را چنان به تصویر می کشد که کودک شما قطعا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. احترام به همنوع و کمک به پدر و مادر، اصلی ترین پیام فیلم است. «گیمچی» همچنین درس مسؤولیت پذیری است. مهدی مهاجری، مجید دریس، یوسف خداپرست، یوسف صفری بختیاری، حمیده مقدس زاده، فضیله مجلسی و شراره زندی بازیگران اصلی فیلم هستند.