مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در گفت وگو با «مشعل»
تولیدی شدن دومین چاه میدان سولابدر پس از ۴۲ سال
مشعل تولیدی شدن دومین چاه میدان سولابدر پس از ۴۲ سال، خبری بود که در هفته های اخیر منتشر شد. این میدان در طرح توسعه و نگهداشت 28 مخزن قرار دارد و چهار موقعيت در بسته سولابدر برای حفاري برنامه شده كه نتايج حاصل از چاه سولابدر 4، كمك شاياني به شناخت هرچه بهتر ميدان و كاهش ريسك ها و انجام برنامه هاي مد نظر خواهد کرد. در همین زمینه صادق فتح الهی، مدیر امور فنی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در گفت وگو با هفته نامه «مشعل» به تشریح جزییات فرایند تولیدی شدن دومین چاه میدان سولابدر پرداخته که در ادامه می آید.
وقتی از مدیر امور فنی شرکت مناطق نفخیز جنوب درباره موقعیت و سابقه میدان سولابدر می پرسم، اشاره می کند که ميدان نفتي سولابدر، تاقديسي نسبتا نامتقاران به طول 22 كيلومتر و به عرض 5 كيلومتر روي افق داريان واقع در شهرستان ممسني و در جنوب شرق ميدان گچساران قرار دارد و گروه خامي در ميدان سولابدر داراي دو قسمت بالايي و پاييني بوده که خامي بالايي شامل سازند هاي داريان، گدوان و فهليان و خامي پاييني شامل سازند هاي هيث و سورمه است. اگر بخواهید از قدمت و سابقه حفاری در این میدان قدیمی بدانید، شروع حفاري در اين ميدان براي نخستین بار در سال 1303 هجري شمسي و با حفر چاه هاي سولابدر-1 و سولابدر-2 انجام شده است. صادق فتح اللهی با این توضیح اشاره می کند كه این چاه ها غير اقتصادي تشخيص داده و متروكه شدند. این به معنای بسته شدن پرونده نفتی میدان سولابدر نبود و برای اطلاع از سرنوشت آن، ادامه گزارش و توضیحات فنی وی را دنبال کنید.
سابقه اثبات نفت
وجود نفت در ميدان سولابدر، براي اولين بار در سال 1350 و با حفر چاه سولابدر 3 در مخزن خامي بالايي به اثبات رسيد. چاه سولابدر 4 نيز با هدف توصيف و ارزيابي مخازن بنگستان و خامي در سال 1357 حفاري شد كه به دليل اعتصاب كاركنان، چاه معلق ماند.
در سال 1372 حفاري چاه ادامه یافت که با مشكلات متعددي از جمله هرزروي هاي شديد و مانده گذاري مواجه شد و در نهايت چاه در سازند خامي بالايي تكميل كه به دليل فقدان رشته تكميلي، چاه معلق شد. دوباره در سال 1374 چاه تعمير و در سازند خامي بالايي تكميل شد كه سيال خروجي گاز بود و چاه بسته شد. حفاري چاه سولابدر 5 در سال 1375 شروع شد كه به دليل پايين افتادن سر سازند ها و عدم دستيابي به عمق مطلوب چاه به حالت تعليق درآمد. چاه سولابدر 4، دوباره در سال 1380 تعمير و با هدف توصيف مخزن خامي پاييني در سازند سورمه تكميل شد كه پس از تميزسازي، سيال خروجي نفت با برش آب بالا بود كه درنهايت چاه به دليل برش آب بالاي 90 درصد بسته شد. با وجود ابهامات زمين شناسي و پيچيدگي هاي مخزني ذكر شده در سال 1396 و پس از بررسي هاي به عمل آمده و با هدف توصيف بخش تحتاني سازند فهليان، مسدودسازي خامي پاييني و مشبك كاري سازند فهليان برنامه شد كه بتازگی این عمليات با موفقيت انجام و پس از تميزسازي و اسيدكاري، چاه با فشار جرياني سرچاهي 870 پام و دبي 1000 بشكه در روز آزمايش و توليدي شد. نفت ميدان سولابدر از نوع سبك و با درجه سنگيني 41 درجهAPI است. بر اساس داده هاي فعلي، ميزان ذخيره فعلي نفت مخزن حدود 141 ميليون بشكه بوده كه احتمال تغيير در اين مقدار محتمل است. برنامه ريزي براي توليد روزانه 5 هزار بشكه نفت از اين ميدان انجام شده است.
صادق فتح اللهی در ادامه با اشاره به اینکه ميدان سولابدر در طرح توسعه و نگهداشت 28 مخزن قرار دارد و چهار موقعيت در بسته سولابدر برای حفاري برنامه ریزی شده است، اشاره می کند كه نتايج به د ست آمده از چاه سولابدر 4، كمك شاياني به شناخت هرچه بهتر ميدان و كاهش ريسك ها و انجام برنامه هاي مد نظر خواهد کرد. برای آنکه طرح توسعه و نگهداشت 28 مخزن را به خاطر آورید، این توضیحات را دنبال کنید: طرح نگهداشت و افزایش تولید به عنوان بزرگترین طرح توسعه ای بعد از انقلاب مناطق نفت خیز جنوب است که در پهنه 5 استان جنوب غرب کشور در دست اجراست و وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران نیز اولویت ویژه ای برای آن قرار داده اند. هدف نخست این طرح افزایش 341 هزار بشکه ای تولید نفت است که با توسعه 28 مخزن با استفاده از توان پیمانکاران داخلی و نظارت مستمر کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب محقق می شود. حمایت از ساخت داخل با الزام پیمانکاران به استفاده از تجهیزات داخلی و توسعه عمران و آبادانی مناطق پیرامونی با اختصاص 4 درصد از اعتبار طرح به مسؤولیت های اجتماعی از دیگر اهداف این طرح است.
در گام نخست این طرح 6 بسته قراردادی با پیمانکاران واجد صلاحیت منعقد و در سال 1398 به مرحله اجرا در آمد. ارزش تقریبی اين شش بسته قراردادی 4400 میلیارد تومان است كه شامل طرح توسعه مخزن های منصوري آسماري، رامشیر، گچساران خامی، لالی آسماری، کبود و نرگسی هستند. در بخش اجرایی این شش بسته، 45 حلقه چاه حفاری، 17 حلقه چاه تعمیر و 7 پروژه سطح الارضی عملیاتی می شود و افزایش توان تولید از این مخازن به میزان 39 هزار بشکه در روز و نگهداشت تولید به میزان روزانه 18 هزار بشکه محقق خواهد شد. با اینکه آغاز به كار پيمانكاران و ادامه فعاليت آنها از یک سو با حوادثي همچون وقوع سيل در ابتداي سال 1398 و شيوع ويروس كرونا در پایان اين سال همراه بوده كه بر عملكرد پيمانكاران تاثير منفي داشته؛ اما فعالیت اجرایی طرح 28 مخزن بی وقفه ادامه داشته است. در طرح توسعه 28 مخزن انجام 124 پروژه سطح الارضی، حفاری 282 حلقه چاه جدید، تعمیر 143 حلقه چاه و انجام 165 عملیات انگیزشی روی چاه ها پیش بینی شده است.
با اجرایی شدن این طرح، 80 دکل حفاری شامل 60 دکل توسعه ای و 20 دکل تعمیراتی در مناطق نفت خیز جنوب شروع به کار می کنند.
همچنین ۱۰۰ پروژه سطح الارضی شامل ساخت خطوط انتقال نفت و ایستگاه های پمپاژ با اعتبار حدود ۲۳۰ میلیون دلار اجرا می شود. در زمینه تجهیزات واحد های گاز و گاز مایع که حدود ۱۵۰ میلیون ارزش گذاری شده، قرار است ایستگاه جمع آوری گاز به ارزش ۶۵۰ میلیون دلار احداث و تعمیرات ضروری تاسیسات به ارزش ۳۲۰ میلیون دلار انجام شود.