مخازن پوسیده!

صنعت نفت از صنایع پیچیده و با ریسک بالاست که بروز حوادث در آن می تواند خسارت های جانی و مالی جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. در طول تاریخ، حوادث زیادی در این صنعت رخ داده که پیامدهای فراوانی در بر داشته است؛ از این رو اهمیت درس آموزی از حوادث و سوانح در این صنعت، برای شناسایی مناطق پر ریسک چند برابر می شود. همان طور که می دانید، دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، می تواند اجازه استقرار اقدام های پیشگیرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشی از آن می تواند باعث بهبود رفتار ایمنی در افراد مستقر در فضای صنعت نفت شود. با بهره مندی از نکات «درس آموزی از حوادث»، می توان از نوع وقایع ناخواسته تشدیدکننده و بازدارنده آن، عواقب احتمالی وقایع ناخواسته و... به اقدام های کنترلی که می تواند عواقب ناشی از حوادث را محدود کند، دست یافت. به دلیل اهمیت این موضوع، هفته نامه «مشعل» قصد دارد با چاپ برخی  مطالب درباره «درس آموزی از حوادث صنعت نفت ایران و جهان»، گامی در مسیر کاهش حوادث بر دارد. در ادامه، درس آموزی از حادثه «مخازن پوسیده!» را می خوانید:

در سال ۲۰۰۱ در فرآیند آلکیلاسیون یک پالایشگاه، مخزن اسید سولفوریک مصرفی (حاوی مقداری هیدروکربن) منفجر شد. اسید سولفوریکی که نشت یافته بود، وارد رودخانه شد و خسارات زیست محیطی به بار آورد. پیمانکاران در محوطه مخازن مشغول تعمیر یکی از پلاتفرم ها بودند که ناگهان جرقه ناشی از انجام کار گرم، بخارات قابل اشتعال در مخزن را مشتعل کرد. این مخزن طی چندین سال متوالی به علت شدت خوردگی و پوسیدگی دارای نشتی های متعددی بوده است. قبل از وقوع حادثه، تمامی نواقص مربوط به نشتی ها رفع شده بود ولی یکی از نواقص که چندین ماه قبل منجر به نشتی شده بود هنوز تحت تعمیر قرار نگرفته بود. در زمان وقوع حادثه، سوراخ های جدید در سقف و دیواره مخزن گزارش نشده بود. چند هفته قبل از حادثه، اپراتور «شرایط نا ایمن» را گزارش کرده و مجوز انجام کار گرم نیز به علت غلظت بالای بخارات قابل اشتعال رد شده بود ولی با این حال هیچ گونه اقدامی از سوی مدیریت برای رفع خوردگی صورت نگرفته بود.

در ژانویه ۲۰۱۶ حادثه در پالایشگاه دیگری به علت خوردگی رخ داده است. در شیف شب، اپراتور برای اندازه گیری دما و سطح مایع به روش دستی به محوطه مخازن مراجعه می کند. برای این منظور اپراتور باید روی سقف مخزن برود. پس از مدتی به علت عدم مراجعت و پاسخ ندادن به بیسیم، همکاران وی به محوطه مخازن رفته و به دنبال وی می گردند. همکاران، خودروی اپراتور و سوراخ ایجاد شده در سقف را مشاهده می کنند. اپراتور از سوراخ سقف به داخل مخزن سقوط کرده و جسد وی در کف مخزن پیدا می شود. سقف مخزن در نقاط مختلف از داخل خورده و پوسیده شده بود، به همین دلیل اپراتور داخل مخزن سقوط کرده بود.

شما چه کاری می توانید انجام دهید؟

خوردگی های شدید و سوراخ های ایجاد شده در مخازن را به مدیریت گزارش کنید. اگر اقدامی برای رفع آن صورت نگرفت، تسلیم نشده و در صورت لزوم بر نگرانی خود اصرار بورزید.

 هرگز روی تجهیزاتی که امکان تردد روی آنها طراحی نشده است، قدم نگذارید. روی تجهیزاتی که خوردگی دارند راه نروید، ممکن است تحمل وزن شما را نداشته باشد.

 خوردگی در خطوط لوله، تکیه گاه های خطوط لوله، ظروف، تکیه گاه تجهیزات، نردبان ها، پلکان ها، ایستگاه های کاری استراکچرهای فلزی ساختمان یا هر تجهیز مهم دیگری را گزارش کنید.

آیا می دانستید؟

خوردگی در مخازن و سایر تجهیزات به اشکال مختلف می تواند بسیار خطرناک باشد. برای مثال:

 سوراخ شدن مخازن باعث خروج و پراکنده شدن بخارات قابل اشتعال و سمی در محیط اطراف می شود.

 خوردگی باعث ضعف دیواره مخازن، خطوط لوله و سایر تجهیزات شده و احتمالاً سبب میشود که این تجهیزات شرایط نرمال عملیاتی راتحمل نکنند.

  تجهیزاتی که به شدت خوردگی داشته باشند دچار ضعف ساختاری می شوند. سقف مخزن احتمالاً تحمل وزن انسان را نخواهد داشت، خطوط لوله شکسته می شوند و تکیه گاه های خورده شده ممکن است باعث فروریختن تجهیزات و استراکچرها شوند.