احیای بازار نفت از حرکت باز ایستاده است
حال رو روز عرضه توليدکنندگان نفت در جهان نشان از علائم کند روند بهبود دارد و سرعت احياي مصرف نفت خام و سوخت بسيار کندتر از پيش بيني ها در اوايل سه ماه سوم سال 2020 ميلادي است، اين شرايط حکايت از آن دارد که روند بازگشت توازن به بازارهاي جهاني نفت خام در دو ماه اخير کند شده است.
در تصميم ها و رفتار اعضاي سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش در قالب ائتلافي بزرگتر از صادرکنندگان موسوم به «اوپک پلاس» نشانه هايي از تضعيف تعهد به توافق تاريخي کاهش عرضه نفت در ماه آوريل سال جاري ميلادي مشاهده شده است، به طوري که پس از کاهش عرضه روزانه 9 ميليون و 700 هزار بشکه اي در ماه هاي مه، ژوئن و ژوئيه امسال، از يکم اوت تصميم گرفتند اين توافق را تسهيل کنند و از ماه اوت تا پايان سال جاري ميلادي تنها روزانه هفت ميليون و 700 هزار بشکه از عرضه نفت خود بکاهند.
در همين حال، محور بحث ها در نشست هاي اوپک پلاس يا نشست هاي کميته نظارتي اين ائتلاف (13 عضو اوپک و 10 توليدکننده غيرعضو اوپک) در نشست هاي وزارتي ماهانه درباره مسائل نه چندان جدي مانند تخطي برخي اعضا از سهميه هاي کاهش توليد به دلايل مختلف و نياز به جبران کاهش توليد در ماه هاي آينده يا دريافت درخواست هايي براي معافيت از توافق کاهش عرضه است.
توافق کاهش عرضه نفت اوپک پلاس سيري تجربه شده را در پي گرفته است که در آن پايبندي ها رو به کاهش مي گذارد، به گونه اي که ناگهان هدف اصلي که سبب گردهم آمدن توليدکنندگان و تلاش براي کاهش عرضه نفت شد، رنگ مي بازد. در عين حال، روند احياي مصرف جهاني نفت خام با سرعت پيش بيني شده براي سه ماه سوم سال جاري ميلادي جلو نمي رود و شاهد تداوم شيوع ويروس کرونا و گاه سرعت گرفتن آن و بالا رفتن آمار بيکاري در بسياري از اقتصادهاي بزرگ دنيا هستيم.
توازن بين توليد و مصرف جهاني نفت خام که انتظار مي رفت در پي پايين آمدن سطح ذخيره سازي هاي نفت خام به طور قابل توجهي احيا شود اکنون برآوردها و انتظارها درباره آن به گونه اي است که حداقل در کوتاه مدت همچنان با مازاد عرضه در بازارهاي جهاني نفت خام روبه رو خواهيم بود. تغيير چشم انداز براي توازن بين عرضه و تقاضا (توليد و مصرف) در معاملات هر دو بازار فيزيکي و آتي نفت خام شاخص برنت درياي شمال نمود داشته است و شاهد افت قيمت اين شاخص در دادو ستدها روزهاي اخير بازار نفت بوده ايم. شرايط دادو ستدها در بازارهاي جهاني نفت خام حکايت از اين دارد که ذخيره سازي هاي نفت خام همچنان در سطوح بالا باقي مي ماند. قيمت ها از سطوح پيش بيني شده و آنچه انتظار مي رفت پايين تر معامله مي شود، بعضي از صندوق هاي پوشش ريسک و ديگر ابزارهاي مديريت پول موقعيت هاي کوتاه مدت در معاملات آتي نفت خام شاخص برنت درياي شمال را افزايش داده اند.
با وجود تلاش هاي ائتلاف اوپک پلاس براي بالابردن سطح پايبندي اعضا به سهميه هاي کاهش توليد نفت، روند احياي بازار نفت با مشکلاتي روبه رو شده، تا جايي که ترديد سرمايه گذاران در بازارهاي جهاني نفت خام به توانايي توافق کاهش عرضه اوپک پلاس براي مقابله با آثار سو و منفي ادامه شيوع ويروس همه گيري جهاني کوويد-19 (کرونا) بيشتر شده است.
در اواسط ماه ژوئن سال جاري ميلادي بسياري از تحليلگران انتظار داشتند که توازن بين توليد و مصرف نفت خام در نيمه دوم امسال و پس از آن در سال 2021 ميلادي بهبود يابد و روند کاهش سطح ذخيره سازي هاي نفت خام ادامه داشته باشد.
تجربه نشان داده است که در چنين شرايطي قيمت در بازارهاي تک محموله افزايشي خواهد بود و فرآيند در بازارها و قيمت هاي آتي نفت خام شاخص برنت درياي شمال از حالت کونتاگو (Contango) به سمت بک وارديشن (Backwardation) (قيمت هاي روز از قيمت هاي آينده بيشتر است ) تغيير مسير مي دهد.
در دو ماه اخير قيمت نفت خام برنت در بازارهاي تک محموله با توقف افزايش روبه رو بوده و حتي به سمت کاهش گام برداشته است.
تحولات قيمت نفت بيش از آنکه مطابق بازار کم عرضه باشد با شرايط مازاد عرضه همخوان شده است. به نظر مي رسد هم اکنون بازار نفت به جاي آنکه در يک مرحله کاهش عرضه قرار گيرد، با شرايط عرضه مطلوب روبه رو شده است.
چرخه هاي بازار نفت با هر مقياسي از زمان و حجم همواره وجود داشته است، از جهش شديد (در سال هاي 2007 تا 2008 ميلادي) و کاهش قيمت (در سال هاي 2014 تا 2015 ميلادي) تا تحولات بسيار کوچک تر و خلاصه تر که تنها براي چند ساعت، چند روز يا چند هفته دوام داشته است.
به نظر مي رسد عقب نشيني کنوني در بازار نفت در مقايسه با عقب گرد موقت که در ماه آوريل در پي شرايط شيوع ويروس کرونا و پيش از آن جنگ قيمتي بين عربستان و روسيه در ماه مارس رخ داد، کوچکتر باشد.
از اواسط آوريل تا اواسط ماه ژوئن سال جاري ميلادي، قيمت هاي بازارهاي تک محموله به شدت در حال افزايش بود و بازارهاي آتي به طور يکنواخت در حال تغيير از شرايط کونتانگو (شرايط کونتانگو به شرايطي اطلاق مي شود که نفت خام در قراردادهاي کوتاه مدت نسبت به قراردادهاي بلندمدت ارزان تر معامله مي شود و همچنين سبب مي شود با وجود ضعيف بودن بنيادهاي بازار حجم صادرات افزايش يابد. ) بسيار گسترده به سمت محدودتر و سرانجام حرکت در مسير بک وارديشن بوده است.
با اين حال، از آن پس، معاملات قيمت نفت در بازارهاي جهاني به سمت شرايط کونتانگو رفته است و اکنون قيمت ها در بازارهاي تک محموله نيز عقب نشيني را آغاز کرده است و نشانه هايي از تنگناهاي سه ماه دوم مشاهده مي شود.
شرايط کنوني به معناي آن است که معامله گران بازارهاي جهاني نفت خام با چشم شک و ترديد به اقدام هاي اوپک پلاس براي برقراري تعادل در بازار نفت در ماه هاي باقيمانده امسال و اوايل سال 2021 ميلادي مي نگرند. تا زماني که سرعت رشد اقتصادي جهان و احياي مصرف نفت خام با بهبود قابل توجه اي همراه نباشد، توليدکنندگان عضو ائتلاف اوپک پلاس بايد مقدار بيشتري از عرضه نفت خود بکاهند در غير اين صورت قيمت هاي جهاني نفت خام کاهش مي يابد تا همچنان براي مدت زمان بيشتري شاهد کاهش توليد نفت شيل در ايالات متحده آمريکا باشيم.
نويسنده: جان کمپ
مترجم: امير دشتي
منبع: رويترز