گزارش «مشعل» از فعاليت هاي شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي به مناسبت هفته دولت
مسیر توسعه ادامه دارد
مشعل شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران به عنوان يکي از چهارشرکت اصلي وزارت نفت، راهبري و نظارت بر فعاليت شرکت هاي فرعي شامل شرکت ملي پخش فراورده هاي نفتي ايران، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ايران، شرکت پالايش نفت آبادان، شرکت پالايش نفت امام خميني (ره) شازند، شرکت مهندسي و ساختمان نفت ايران را برعهده دارد. مأموريت شرکت ملي پالايش و پخش به سه بخش توليد، انتقال و توزيع (به عنوان حلقه هاي زنجيره ارزش فعاليت هاي پايين دستي) تقسيم مي شود که علاوه بر سه بخش ذکر شده، مسووليت ارائه خدمات مهندسي و مخابرات به شرکت هاي زنجيره تأمين را نيز برعهده دارد. اين شرکت با اجراي طرح هاي متمادي از سال هاي گذشته تاکنون نقش موثري در بخش پايين دستي صنعت نفت ايفا کرده و در مقاطع مختلف از احياي ارزآوري در بخش صادرات فراورده هاي نفتي گرفته تا تأمين و توزيع سوخت در بازار مصرف و همچنين تأمين خوراک مجتمع هاي پتروشيمي و... تمام توان و ظرفيت هاي بالفعل و بالقوه خود را به کارگرفته است. ظرفيت پالايش کشور با استناد به عملکرد 9 پالايشگاه نفتي و يک پالايشگاه ميعانات گازي از جايگاه تثبيت شده اي برخوردار شده است. با نگاهي به آمار مي توان دريافت که اجراي طرح هاي افزايش توليد از سال 1392 تا سال تاکنون در پالايشگاه هاي کشور ظرفيت پالايش را از 1.7 ميليون بشکه در روز به 2.3 ميليون بشکه افزايش داده که اين عدد بيانگر رشد 43 درصدي ظرفيت پالايشي ايران است. درحال حاضر با راه اندازي و بهره برداري از واحدهاي ارتقاي کيفيت فراورده هاي نفتي از سوي شرکت پالايش و پخش، ظرفيت توليد بنزين به از 56 ميليون ليتر به 115 ميليون ليتر و گازوئيل از 94 ميليون ليتر به 125 ميليون ليتر در روز رسيده است. همچنين ظرفيت توليد بنزين با استاندارد يورو 4 به 79 ميليون ليتر و گازوئيل با همين استاندارد به 54 ميليون ليتر در روز رسيده است که با بهره برداري از طرح تصفيه هيدرو‍ژني نفت گاز در پالايشگاه اصفهان 20 ميليون ليتر ديگر به آن اضافه خواهد شد.ميزان توليد بنزين با استانداردهاي زيست محيطي يورو 4 از سوي اين شرکت، روزانه 91 ميليون ليتر است.
پالایش مصارف انرژی در پالایشگاه ها
رصد، پایش و نظارت بر میزان و چگونگی استفاده از انرژی در پالایشگاه های ده گانه کشور امری ضروری به نظر می رسد که برای محقق ساختن آن، مجموعه اقدامات زنجیرواری صورت گرفته که در نهایت منجر به افزایش بهره وری، کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی در بخش های مختلف این صنعت شده است. از جمله اقداماتی که برای اولین بار در سطح کشور اتفاق افتاده، اندازه گیری و سنجش روزانه معیارهای مصرف انرژی در پالایشگاه ها بوده است؛ به گونه ای که درحال حاضر 8 پالایشگاه موفق به استقرار سیستم مدیریت انرژی بر مبنای ایزو 50001 از شرکت های معتبر شده اند و برای دو پالایشگاه دیگر نیز برنامه ریزی لازم صورت گرفته است.
درآمدزایی ارزی با عرضه فرآورده ها در بورس انرژی
رونق بازار فروش فرآورده ها نیز، یکی دیگر از اولویت هایی بوده است که برای محقق ساختن آن شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی همکاری قابل توجهی را با بورس انرژی آغاز کرده است؛ به گونه ای که با ایجاد یک تعامل دوسویه با این شرکت عرضه فرآورده ها بیش از پیش در بورس انرژی رونق گرفت.
احداث خطوط لوله نفت و فراورده های نفتی در کشور
انتقال نفت خام و فراورده های نفتی از میادین به پالایشگاه ها و از پالایشگاه ها به مقاصد مختلف در 12 منطقه عملیاتی از طریق بیش از 14 هزار کیلومتر خط لوله 4 اینچ تا 32 اینچ، در اقصی نقاط کشور انجام می شود؛ این درحالی است که 110 مرکز انتقال، 56 تاسیسات و 9 ایستگاه فشارشکن در جای جایِ این مناطق تعبیه شده اند. با بهره برداری از 1000 کیلومتر خطوط لوله در دو سال اخیر این روند در کشور تسهیل و منجر به افزایش ضریب ایمنی و سهولت انتقال، کاهش حوادث و هزینه های صورت گرفته در این بخش شده است. خط لوله 20 اینچ فراورده های نفتی نائین- کاشان- ری به طول 430 کیلومتر و تأسیسات مربوط، خط لوله 16 اینچی شازند-ری به طول 264 کیلومتر، خط لوله 14 اینچی تبریز-خوی-ارومیه به طول 169 کیلومتر و خط لوله 26 اینچی آبادان-اهواز به طول 135 کیلومتر با آمدن به روی مدار بهره برداری طول خطوط لوله انتقال نفت خام و فرآورده ها را به بیش از 15 هزار کیلومتر رسانیده است.
سهم سی ان جی در سبد سوخت به عنوان سوخت ملی
یکی دیگر از اقدامات این شرکت، توسعه سهم سی ان جی در سبد سوخت خودروهاست که به نوعی هم به اهداف زیست محیطی کمک کرده و هم از نظر اقتصادی دستاوردهایی را در سطح کلان برای کشور رقم زده است که با باز شدن پای شورای اقتصاد جهش دوم این طرح سرعت بالایی گرفت. با تصویب شورای اقتصاد طرح «حمایت از تولید و تبدیل کارخانه ای و کارگاهی یک میلیون و ۴۶۰ هزار دستگاه خودروی تاکسی، ون (تاکسی)، وانت و مسافربر شخصی بنزینی به دوگانه سوز» به صورت رایگان در دستور کار این شرکت قرار گرفت.
ارسال خوراک به مجتمع های پتروشیمی
براساس این گزارش پالایشگاه ها با افزایش ارسال محموله های خوراک اعم از پروپیلن، نفتا، بوتان، اتان و ... به مجتمع های پتروشیمی اقدامات لازم را در این زمینه اجرایی کرده اند. درحال حاضر روزانه 7 هزار مترمکعب خوراک مایع از پالایشگاه ها به مقصد واحدهای پتروشیمی ارسال می شود.
ذخیره سازی فراورده های اصلی با ظرفیت بیش از 13 میلیارد لیتر
توزیع روزانه بیش از 250 میلیون لیتر انواع فراورده های نفتی اصلی در سراسر کشور یکی از وظایف شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران محسوب می شود. هم اکنون دراین مجموعه ذخیره سازی فراورده های اصلی با ظرفیت بیش از 13 میلیارد لیتر انجام می شود. باید گفت تاسیساتی بیش از 3990 جایگاه عرضه بنزین، 2493 جایگاه عرضه سی ان جی، ۵۰ مرکز سوخت گیری هواپیمایی در کشور استقرار دارند. درحال حاضر تعداد جایگاه های عرضه کننده نفت گاز یورو 4 از 166 باب در سال 97 به 500 باب در سطح کشور افزایش یافته است. همچنین بنزین یورو 4 در اقصی نقاط کشور توزیع می شود؛ این درحالی است که از 8 کلانشهر در سال 97 هم اکنون حدود بیش از 80 درصد شهرهای کشور تحت پوشش بنزین با استانداردهای زیست محیطی یورو 4 قرار دارند.