کارنامه نفت در دولت تدبير و اميد

کیش و مات تحریم در صنعت نفت

مشعل   اينجا «اميد» زنده است؛ صحبت از صنعت نفت و کارکنان آن در مساحتي به وسعت گستره ايران است. براي آنها سال هاست که گرما و سرما، سيل و کرونا، تحريم و صلح بي معناست و راه تلاش و موفقيت را به شکلي آموخته و آزموده اند که حاصل جمع آن کارنامه قبولي براي اين صنعت و ارمغان توسعه براي مردم بوده است.   کارنامه اي که هفته دولت هر سال بهانه اي براي مرور و ارزيابي آن است. سال 99 به عنوان آخرين هفته دولت در يازدهمين دولت جمهوري اسلامي ايران در حالي پشت سر گذاشته شد که در بخش صنعت نفت با مروري گذرا بر اقدام ها و فعاليت ها انجام شده و مقايسه آماري با گذشته، ميتوان نمره قبولي به تمام تلاشگران اين عرصه داد. بيژن زنگنه، وزير نفت مي گويد که «همه توانمان را براي ميدان هاي مشترک گذاشتيم.» بايد بدانيد که توليد گاز ايران از منابع مشترک 2.5 برابر و توليد نفت حدود 6 برابر افزايش يافته است.  اين گزارش با توجه به تمرکز وزارت نفت بر توسعه ميدان هاي مشترک نفت و گاز، نگاهي مختصر بر مهمترين اقدام هاي انجام شده در بخش نفت دارد. مجموعه تلاش هايي که حکايت از اميد به آينده دارد با اين نگاه که تحريم و بانيانش رفتني هستند، اما ايران و ملت ايران ماندني. 

رسم آمار توسعه و شکوفايي

بگذاريد ابتدا از پارس جنوبي، بزرگترين ميدان گازي مشترک ايران و جهان شروع کنيم. منابع مشترک گازي با کشور قطر سالي که دولت تدبير و اميد بر سرکار آمد،به سمت کشور رقيب روانه بود و سهم ما در حال از دست رفتن بود. بايد بدانيم که ظرفيت توليد روزانه اين ميدان در سال 92 حدود 280 ميليون متر مکعب بود که اکنون با افزايش حدود 2.5 برابري به نزديک 700 ميليون متر مکعب در روز رسيده است. در اين مدت 26 سکوي بهره برداري، 228 حلقه چاه، 2160 کيلومتر خط لوله دريايي و 30 رديف پالايشي ايجاد شده که اين شاخص ها در مقايسه با دوره هاي پيش افزايش قابل توجهي داشته است. وزير نفت اعلام کرده است که همه اين اقدام ها مديون تلاش همکاران ما در پارس جنوبي به همراه پيمانکاران و در مجموع حدود 20 هزار کارگري است که در آن منطقه مشغول به کار بوده اند.افزون بر آن طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي با کنار رفتن توتال فرانسه و سي ان پي سي آي چين (شاخه بين المللي شرکت ملي نفت چين) از اين طرح و واگذاري کل کار به شرکت ايراني طرف قرارداد يعني پتروپارس انجام ميشود و پتروپارس قرار است در پاييز نخستين چاه را حفر کند.مرور مختصر آنچه در پارس جنوبي رقم خورده است نوعي کيش و مات رقيبي است که در سايه غفلت سال هاي متمادي ايران، بهره هاي زيادي برد. اگر چه عمر اين خوشي کوتاه بود و از سال 92 به اينسو توانستيم در مقطعي در برداشت از مخزن مشترک با قطر برابر شويم و در دوره کنوني، اين کشور را پشت سر گذاشته ايم.

غرب کارون زنده شد

توسعه ميدان هاي مشترک غرب کارون به دليل همپوشاني منابع هيدروکربوري آن با کشور عراق، يکي ديگر از اهداف مهم توسعه اي وزارت نفت بوده است. ميدان هاي مشترک غرب کارون هم سال 92 آيينه تمام نماي سرمايه هاي از دست رفته بود، حالا روزگار شکوفايي را به خود مي بيند. بهتر است با آمار صحبت کنيم. بد نيست بدانيد در سال 92 ميزان برداشت از ميدان هاي مشترک غرب کارون حدود 70 هزار بشکه بود. اگر اين سوال برايتان پيش آمده که امروز در چه نقطه اي ايستاده ايم؟ اکنون برداشت از اين حوزه مشترک به حدود 400 هزار بشکه رسيده است؛ يعني افزايش حدود 6 برابري در هفت سال. از سال 1392 تاکنون در ميدان هاي مشترک غرب کارون 216 حلقه چاه بالغ بر 6.2 ميليارد يورو سرمايه گذاري شده است و در آينده، ظرفيت برداشت روزانه نفت از ميدان هاي غرب کارون به بيش از يک ميليون بشکه مي رسد.طي اين مدت فقط در ميدان آزادگان جنوبي حدود 150 حلقه چاه حفاري شده است در اين زمينه، ضريب بازيافت اهميت زيادي دارد زيرا در اين منطقه به دليل موقعيت زمين شناسي خاص و نوع سيال، ضريب بازيافت پايين است و هم اکنون انستيتو نفت دانشگاه تهران به طور اختصاصي در حال مطالعه ميدان آزادگان به منظور يافتن راهکارهاي افزايش ضريب بازيافت نفت در اين ميدان است. نتايج بررسي هاي اين مجموعه نشان مي دهد افزايش 10 درصدي ضريب بازيافت آزادگان امکان پذير است.افزون بر ميدان هاي مشترک غرب کارون، در اين دوره قرارداد توسعه ميدان مشترک بلال، آبان و پايدار غرب هم به امضا رسيد و در بخشي ديگر ظرفيت توليد روزانه نفت ميدان مشترک آذر هم به زودي به 60 هزار بشکه مي رسد.

اولويت مهم نفت ؛ خط لوله گوره-جاسك

يكي از مهمترين طرح هاي در دست اقدام وزارت نفت در مسير توسعه همه جانبه صنعت نفت، طرح استراتژيك و ملي انتقال نفت خام گوره به جاسك و تاسيسات نفتي بندرجاسك است.

 اين طرح پراهميت با هدف انتقال يك ميليون بشكه نفت خام سبك و سنگين صادراتي در روز از طريق يك خط لوله 42 اينچ با طول تقريبي 1000 كيلومتر و با استفاده از پنج تلمبه خانه بين راهي و 2 ايستگاه توپکراني، همچنين تعداد 11 پست برق و خطوط انتقال برق به طول تقريبي 180 كيلومتر، در دستور كار شركت ملي نفت ايران قرار دارد. اين طرح شامل پايانه دريافت نفت، 20 مخزن به ظرفيت مجموع 10 ميليون بشكه و تاسيسات جانبي شامل 3 عدد گوي شناور و اسكله صادراتي است.قرار است اين خط لوله تا پايان سال به بهره برداري برسد و با اجراي طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک، استان هرمزگان داراي بزرگ ترين بندر صادراتي نفت در کشور خواهد شد و با اجراي آن، امکان انتقال روزانه يک ميليون بشکه نفت خام از پايانه نفتي گوره در استان بوشهر به منطقه جاسک در ساحل درياي عمان فراهم مي شود و جاسک به عنوان دومين پايانه صادراتي نفت خام کشور، اهميتي راهبردي مي يابد. ضرورت پيشبرد موازي و يکپارچه هر يک از پروژه ها، افزون بر تنوع بخش هاي اجراي کار، بر حساسيت ها، پيچيدگي ها و سختي هاي اجراي اين طرح ملي افزوده است.

طرح هاي مهم چندجانبه

از ديگر اقدام هاي مهم در حوزه نفت، طرح نگهداشت و افزايش توليد نفت است که در قالب 33 بسته کاري در گستره فعاليت سه شرکت تابع شرکت ملي نفت ايران (شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، شرکت نفت فلات قاره ايران و شرکت نفت مناطق مرکزي ايران) در محدوده جغرافيايي هفت استان کرمانشاه، ايلام، خوزستان، کهگيلويه و بوير احمد، بوشهر، فارس و هرمزگان تعريف شده است.منابع مالي مورد نياز اين طرح با اتکا به درآمد حاصل از افزايش توليد نفت در بسته هاي کاري تعريف شده و از طريق انتشار اوراق مشارکت در بازار سرمايه تأمين مي شود.

همگام با برنامه ريزي براي افزايش ظرفيت توليد نفت، هدف اصلي از تدوين و اجراي اين طرح، حفظ جريان کار و اشتغال در ميان پيمانکاران و سازندگان ايراني صنعت نفت است و به اين منظور، ضمن بهره مندي صرف از توان پيمانکاران ايراني، فهرستي از کالاهاي پرمصرف طرح که امکان ساخت داخل آنها وجود دارد تهيه و در قراردادهاي مربوطه گنجانده شده است و پيمانکاران صرفاً ملزم به سفارش اقلام اين فهرست به شرکت ها و کارخانه هاي داخلي هستند. پيش بيني مي شود در پايان اجراي تمامي بسته هاي کاري اين طرح، سهم ساخت داخل بالغ بر 80 درصد باشد.

عمل به وظايف و مسئوليت هاي اجتماعي نيز از طريق اختصاص 4 درصد از مبلغ هر قرارداد به انجام پروژه هاي عام المنفعه در محدوده اجراي هر پروژه لحاظ شده است که اقدام هاي مربوطه در اين زمينه با هماهنگي مقام هاي استاني انجام مي شود. تاکنون در مجموع، تکليف 23 قرارداد يعني بيش از دوسوم بسته هاي کاري اين طرح مشخص شده است. مجموع ارزش اين 23 قرارداد بيش از 2.2 ميليارد يورو است و در مسير اجراي اين پروژه ها، براي حفاري 165 حلقه چاه جديد، تعمير 71 حلقه چاه، تعمير، توسعه يا احداث واحدهاي سطح الارضي مربوطه و نگهداشت و افزايش 280 هزار بشکه اي ظرفيت توليد نفت برنامه ريزي شد.

دستاوردهاي اکتشافي

 در حوزه اكتشاف نيز دستاوردهاي قابل توجهي حاصل شده است و در اين عرصه شاهد تحقق بيش از 130 درصدي تعهدات اکتشاف نفت و 170 درصدي تعهدات اکتشاف گاز در نيمه نخست برنامه پنج ساله اکتشاف کشور بوديم. در اين ميان بايد به اکتشاف هايي همچون كشف ميدان بزرگ گازي ارم با ذخيره 540 ميليارد مترمكعب گاز درجا در تابستان 98 هم اشاره کرد. افزون بر آن ميدان بزرگ نفتي نام آوران با ذخيره 53.3 ميليارد بشكه نفت درجا در پاييز 98 از جمله فعاليت هاي اكتشافي شركت ملي نفت ايران بوده است.

 وزير نفت در توضيح دليل اين نامگذاري اعلام کرد: «اسم اين مخزن به پاس خدمات همه افرادي که در گوشه و کنار کشور به خدمت مي پردازند، به ه ويژه کارکنان مديريت اکتشاف شرکت ملي نفت ايران که نام آوران گمنام صنعت نفت هستند، «نام آوران» گذاشته شد».

عمليات اکتشاف اين مخزن با پيشرفته ترين روش هاي اکتشافي با سه حلقه چاه از سال 95 آغاز شد و با توجه به اينکه حدود 31 ميليارد بشکه اکتشاف هاي پيشين بوده است، حدود 22 ميليارد بشکه به ذخاير نفت درجاي کشور و 2.2 ميليارد بشکه به ذخاير نفت قابل برداشت کشور افزوده شد.

نفت در هفته دولت

طبق گزارش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، مروری بر موفقیت ها و دستاوردهای این شركت در یكسال گذشته نشان دهنده عزم و اراده و همت و پشتكار مجموعه این شركت برای افزایش و استمرار تولید و دستیابی به اهداف و برنامه های از پیش تعیین شده منطبق با برنامه ابلاغی از سوی شركت ملی نفت ایران و مبتنی بر رونق تولید، حمایت از ساخت داخل و بومی سازی نیازمندی ها است.

 

علیرضا سلمان زاده، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره: با وجود تحریم، متولیان و کارکنان بخش دریایی صنعت نفت در تلاش بوده اند پرچم پرافتخار کشورمان را بر فراز خلیج فارس به اهتزاز درآورند و با تولید از میدان های نفتی و گازی به ویژه میداهای مشترک، از این ثروت خدادادی صیانت کنند که نمود بارز این تلاش ها، حفظ سطح تولید در میدان های این شرکت در دو سال گذشته بوده است.

 

علی اصولی، مدیرعامل شرکت نفت خزر: با توجه به تدوین طرح امکان سنجی تولید زودهنگام از سردار جنگل، سردارجنگل در آینده، دروازه تولید نفت ایران در آب های عمیق می شود.

 

رامین حاتمی، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران: از ابتدای سال ۹۸ تا پایان تیرماه امسال، ۸۹ میلیارد و ۸۷۶ میلیون مترمکعب گاز و ۵۵ میلیون و ۸۶۵ هزار بشکه نفت در این شرکت تولید شده است.