هر آنچه که بايد از يک طرح استراتژيک صنعت نفت بدانيد
طرح ملی ارسال نفت سنتزی در فاز تکملی
مشعل: يک طرح استراتژيک ديگر در صنعت نفت رقم خورد؛ طرح ملي ارسال نفت سنتزي. از اين طرح چه ميدانيد و چه اطلاعاتي داريد؟ کاربرد آن چيست و ما را به چه اهدافي ميرساند؟ براي رسيدن به اين سوالات اين گزارش را دنبال کنيد. پيش ا ز ورود به طرح ملي ارسال نفت سنتزي بهتر است به شکل خلاصه بدانيم صنعت نفت چه روزگاري را طي ميکند. روزگار تحريم که البته پاندومي کرونا هم بر سختي هاي آن افزود، صنعت نفت ايران بيش از ديگر بخشها در معرض فشارهاي سياسي اقتصادي از سوي آمريکا قرار گرفت که بدون شک ابعاد زيادي از آن در آينده مشخص خواهد شد. اما در اين ميان، تجربه اين صنعت در مواجهه با اين تحريمها، تلاشگران اين عرصه را به نماد استقامت و نوآوري بدل ساخته است و هر روز اخبار تازه اي از اقدامهاي جديد در صنعت نفت به گوش ميرسد تا نمايانگر تلاش و خستگي ناپذيري در اين بخش استراتژيک باشد که با مديريت مناسب استفاده بهينه را از امکانات موجود دارد؛ از جمله طرح ارسال نفت سنتزي به پالايشگاههاي نفت که هفته گذشته وارد فاز تکميلي شد که بايد آن را حاصل جمع کار گروهي مجموعه هاي مختلف در اين صنعت دانست که در مقطع زماني کوتاه اين مهم را به ثمر رسانده و بايد منتظر اقدامهاي مهمتري در اين عرصه باشيم که در آينده از آن خواهيم شنيد.
نگاهی به طرح ملی ارسال نفت سنتزی
این اقدام طبق اعلام فرخ علیخانی، معاون تولید شرکت ملی نفت ایران، حاصل حرکت گروهی میان شرکتهای ملی نفت ایران، پالایش و پخش فرآورده های نفتی و همچنین مجتمع گازی پارس جنوبی است. ارسال نفت سنتزی پارس جنوبی به پالایشگاهها، برنامه ای است که با هدف استفاده بهینه از مازاد میعانات گازی تدوین و با همکاری سازنده میان معاونت تولید شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای ملی مناطق نفتخیز جنوب و نفت فلات قاره ایران به سرانجام رسیده است.
تجربه ای برای نخستین بار
طرح ارسال نفت سنتزی به منظور دریافت میعانات گازی پارس جنوبی از سوی منطقه عملیاتی بهرگان شرکت نفت فلات قاره ایران، ارسال آن به واحد بهره برداری مارون ۲ و سپس انتقال به پالایشگاههای شمالی برای نخستین بار و با هدفگذاری مصرف بهینه میعانات گازی در صنعت نفت کشور هدفگذاری شده است. چندی قبل بود که معاون تولید شرکت ملی نفت ایران با همراهی مدیران ارشد شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به منظور بررسی ظرفیتهای مناطق نفتخیز جنوب در زمینه ارسال نفت سنتزی به پالایشگاههای کشور، از جمله تلمبه خانه امیدیه و تلمبه خانه مایل ۴۰ ماهشهر بازدید و اظهارامیدواری کرد که این مهم در کمتر از یک ماه به ثمر برسد و اکنون این مهم به نتیجه رسیده است.
دانش و تلاش شبانه روزی
طبق اعلام احمد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، پس از طرح موضوع امکان سنجی ارسال نفت سنتزی به سمت مقاصد پالایشگاهی در ستاد مناطق نفتخیز جنوب و شرکتهای بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و گچساران، گروههای کاری تشکیل و بازدیدهای میدانی و مطالعات انجام شد. به واسطه وجود زیرساختها و شبکه گسترده ای از خطوط لوله جریانی به سمت پالایشگاهها در مناطق نفتخیز جنوب و با دانش و تلاش شبانه روزی همکاران این طرح مهم در بازه زمانی کوتاه نهایی شد. او گفته بود که امکان افزایش ظرفیت دریافت و ارسال نفت سنتزی به پالایشگاهها وجود دارد.
ارسال ۲۰ هزار بشکه نفت سنتزی برای پالایشگاه آبادان
افزون بر این فرخ علیخانی از ارسال روزانه ۲۰ هزار بشکه نفت سنتزی به عنوان خوراک پالایشگاه آبادان از چهارشنبه هشتم مرداد خبر داده است. به گفته معاون تولید شرکت ملی نفت ایران، عمده تولید گاز کشور از پارس جنوبی صورت می گیرد که همراه آن میعانات گازی تولید میشود. میعانات گازی در برخی از پالایشگاهها و پتروشیمی ها به ویژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس استفاده میشود.
مدیریت میعانات گازی
شاید این سوال مطرح شود که راهکارهای پیش رو برای مدیریت میعانات گازی چیست و آیا تمهیدی در این زمینه در نظر گرفته شده است. برای اینکه بهتر بدانیم باید این توضیحات معاون تولید شرکت ملی نفت ایران را دنبال کنیم که تولید نفت سنتزی یکی از روشهای به کارگیری میعانات مازاد بود که در واقع ترکیب نفت خام فوق سنگین و میعانات گازی با نسبتی مشخص برای استفاده در پالایشگاهها به عنوان خوراک است. برای بکارگیری این روش جلسات مختلف و برنامه ریزی های متعددی انجام شده است. ابتدا برنامه ریزی برای استفاده از آن به عنوان بخشی از خوراک پالایشگاههای شمال کشور از مبدا پالایشگاه اصفهان صورت گرفت و پس از عملیاتی شدن و تثبیت شرایط، در فاز تکمیلی تامین بخشی از خوراک پالایشگاه آبادان نیز از این نوع نفت در دستور کار قرار گرفته و اجرایی شده است. نفت سنتزی از بهرگان با استفاده از خطوط لوله شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب به تلمبه خانه امیدیه و بعد به سمت پالایشگاه اصفهان ارسال میشود و با تثبیت شرایط و ایجاد هماهنگی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی، اجرای طرح برای پالایشگاه آبادان هم کلید خورد. با توجه به اینکه خط لوله موردنظر برای ارسال نفت سنتزی به پالایشگاه آبادان وجود نداشت، نزدیک نقاط شناسایی و در مدت ۱۶ روز از سوی شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری، خط لوله مورد نظر بین دو خط ایجاد و هشتم مرداد ماه انتقال نفت سنتزی به پالایشگاه آبادان با دبی روزانه ۲۰ هزار بشکه آغاز شد. اکنون ۵۰ هزار بشکه در روز برای اصفهان و ۲۰ هزار بشکه در روز به سمت آبادان ارسال میشود و پس از دریافت بازخورد پالایشگاه آبادان این برنامه وجود دارد که جمع ارسال خوراک نفت سنتزی به دو پالایشگاه در مجموع بین ۸۰ تا ۹۰ هزار بشکه در روز برسد.
از سایر پالایشگاهها چه خبر؟
طبق اعلام علیخانی، ارسال نفت سنتزی به پالایشگاه اصفهان به معنای ارسال این خوراک به رینگ پالایشگاههای شمال کشور است که پالایشگاههای تهران و تبریز را نیز در بر می گیرد. نکته مهمتر آنکه نفت سنتزی ترکیبی است که به مشخصات خوراک اصلی پالایشگاهها نزدیک است و به حجم خوراک موجود اضافه میشود و بر همین اساس هر میزان که بخواهیم می توانیم نفت سنتزی تهیه و به خوراک اصلی پالایشگاهها اضافه کنیم و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. این موفقیت بزرگ نتیجه تلاش تیمی متشکل از شرکتهای مختلف وزارت نفت و نظارت شخص مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و پیگیری های وزیر نفت است.