رصد لحظه به لحظه
يزداني اظهار کرد: از حفار، کمک حفار، مهندسان سيال، برق و مکانيک تا انباردار و کارکنان خدماتي و پزشک در چارچوب شرح وظايف و با توجه به شرايط کار در مواقع همياري با ديگر همکاران 12 ساعت را يک روز کاري به فعاليت مشغول هستند و در دقايق پاياني کار، شيفت ديگر در همين کسوت سکاندار استمرار کار بي وقفه و شبانه روزي مي شوند.
رئيس دستگاه حفاري 86 فتح افزود: مسووليت کارکنان دستگاه به تناسب کار تعريف شده بسيار حساس و نيازمند دقت عمل و به صورت مداوم استفاده از دانش فني و تجربي و علوم آکادميک است؛ زيرا چرخه عمليات حفاري و رفتار چاه لحظه به لحظه رصد و محاسبه مي شود و به روايتي حفاري چاه هاي نفت و گازستيز با طبيعت ناشناخته و نيروهاي مرموز نهفته در آن است.
وي با اشاره به اينکه چاه 477 ميدان نفتي مارون يک چاه توسعه اي است که حفاري آن از بهمن سال گذشته کليد خورده و هم اکنون مته دستگاه در عمق 3002 متري سير مي کند، گفت: حفارمردان روزها و شب هاي يک فصل و گاهي تا سه فصل را در شرايط اقليمي مختلف گرم، سرد، باراني، گرد و خاک و... در فضاي باز مي گذرانند تا حاصل کار آنان در نيمه شبي مهتابي يا هنگامه طلوع به ثمر بنشيند و چاه به توليد برسد و در آن لحظات است که ماه ها سعي و کوشش آنان گلچين خاطرات مي شود.
يزداني با اين توصيف که رئيس يک دستگاه حفاري بايد روان شناس باشد، افزود: کارکنان عملياتي، پشتيباني و خدماتي اقماري کار، روحيات خاص خود را دارند و در هرماه 14 روز در محيط کار و 14 روز در جمع خانواده بسر مي برند که اين نوع کار و زندگي در روحيه، توان کار، اخلاق و رفتار فرد اثرگذار است، روزي که خانه را ترک و با خانواده خدا حافظي مي کنند و راهي محيط کار مي شوند تا يکي، دو روز حال و هواي خانواده و دل نگراني هاي زندگي را دارند و پس از آن با توجه به ماهيت کار و مسووليت، ذوب کار و تلاش مي شوند، زيرا حفر چاه هاي نفت و گاز کاري پيچيده، فني، تخصصي است و حساسيت، دقت عمل و تمرکز خود را مي طلبد.
رئيس دستگاه 86 فتح ادامه مي دهد: با نزديک شدن به روزهاي پاياني کار 14 روزه در حالي که فرد غرق در کار و تلاش است و در تمام مدت بخشي از ذهن و وجودش کنار خانواده و نزديکان است و اين روحيه قوي تر بر او مستولي است که فقط رست (استراحت) فرا مي رسد و وقتي به جمع خانواده مي پيوندد تا دو تا سه روز پس از برگشت هنوز شرايط محيط کار بر او حاکم است و پس از آن با استراحت و خواب به زندگي عادي خود بازمي گردد و ادامه ايام رست رسيدگي به امور زندگي و خانواده که در غيات او همسر و خانواده به تنهايي اين امور را سر و سامان داده اند، به سرانجام مي رساند.
لحظه به لحظه شیرینی پیشرفت کار
روي دکل حفاري با مسعود نظر زاده کارشناس ايمني دستگاه که جواني 30 ساله و پرانرژي بود، آشنا شديم که اشاره مي کند: در 14 روز و شب کاري، نظارت بر امور کارکنان و تجهيزات را به عهده دارد و اعمال مقررات و ضوابط اچ اس اي در دستگاه از وظايف افسر ايمني و بايد در قبال آن پاسخگو باشد.
وي گفت: کارکنان عملياتي در دستگاه هاي حفاري در مدت خدمت بايد در دوره هاي خاص ايمني شرکت کنند تا با کار ايمن و کاربست نکات و توصيه هاي ايمني چاه نفت يا گاز تکميل شود و در عين حال بر تمامي مراحل کار و فعاليت دستگاه از نظر ايمني، بهداشت و محيط زيست نظارت مي شود. نظرزاده، کار اقماري را سخت توصيف کرده و افزود: در اين نوع کار و زندگي، تا به کار عادت مي کني، بايد به خانه بروي و وقتي به خانه عادت مي کني، بايد به محيط کار بازگردي؛ اين شيوه زندگي تبعات و استرس هاي خاص خود را دارد، اما آنچه بايد به آن تاکيد شود، کار در صنعت حفاري، شيريني خاص خود را دارد، چون لحظه به لحظه پيشرفت کار مشهود و ملموس است.
حفاری ایمن و استاندارد
در ادامه اين بازديد براي ديدار با حفار دستگاه از نردبان دکل بالا رفته و روي سکو با ناصر مهدي پور گفت وگو کرديم. وقتي از او درباره مسووليت حفار سوال مي کنيم، با تبسمي بر لب که سعي دارد خستگي چهره را پنهان کند، گفت: حفار تمام مسووليت دکل و استمرار حفاري چاه را به عهده دارد و افزون بر کارکنان روي دستگاه، مسووليت بخشي از پرسنل هم با حفار است.
وي افزود: هرگونه مشکل در دکل پيش بيايد، مسووليت آن با حفار است و بايد پاسخگو باشد و توضيح بدهد، بايد از دستگاه و تجهيزات مواظبت کند، از رفتار چاه يک لحظه غافل نشود تا خداي ناکرده مشکلات فني مانند فوران پيش نيايد و حفاري در کمال ايمن و سلامت کارکنان و دستگاه و منطبق با استانداردها استمرار يابد.
مهدي پور که آخرين ساعت هاي کاري را در نوبت اقماري و رفتن براي رست پشت سر مي گذاشت، خوشحالي خود را از ديدار خانواده به ويژه دختر چهار ساله اش پنهان نکرد و گفت: در محيط کار فرصت سر خاراندن نيست و اگر گاهي فرصت هم پيش بيايد، صرف به روز رساني دستگاه، تعميرات و رفع نواقص تجهيزات مي شود؛ از اين رو نياز به استراحت بيش از هر زمان ديگر در پايان دو هفته کار پيوسته احساس مي شود.
حفار دستگاه 86 فتح افزود: کارکنان اقماري روزي که مي آيند سرکار دو تا سه روز اول برايشان سخت است، چون دو هفته در کنار خانواده بودند و دلتنگي هايي دارند، زيرا شرايط کار به نحوي است که اگر در نزديک ترين نقطه به محل زندگي هم باشند، نمي توانند به خانواده سرکشي کنند و زمان بازگشت به خانه نيز بايد دو تا سه روز استراحت کنند و خستگي و تبعات محيط کار ناخوداگاه به خانواده هم انتقال پيدا مي کند، براي مثال به خاطر قرار گرفتن در فضاي پرصداي تجهيزات دستگاه حفاري و تاثير آن بر شنوايي با صداي بلند صحبت مي کنند و به شکلي بايد گفت کار افماري مانند سربازي است.
همه در سلامت هستند
در اردوگاه دکل حفاری 86 فتح با پزشک دستگاه نیز ملاقات می کنیم. دکتر مهرداد خلیفه عنوان کرد: با تمهیدات فوریت های پزشکی شرکت، تا کنون موردی از بیماری مشاهده نشده و کارکنان دستگاه در سلامت کامل مشغول کار هستند. وی افزود: فلسفه ایجاد درمانگاه و حضور پزشک در موقعیت های دستگاه های حفاری برای رسیدگی به موقع به مصدومان احتمالی در حین کار بوده است؛ پزشکان در 14 روز کار اقماری به صورت 24 ساعته آماده به کار و در خدمت کارکنان هستند. دکتر خلیفه که چهار سال است با شرکت ملی حفاری همکاری دارد، اظهار کرد: یکی از نکاتی که انتظار می رود همکاران بیشتر به آن توجه کنند، رعایت توصیه های پزشک است، به ویژه دقت در کار تا از صدمه جسمی مانند دردهای استخوانی درامان باشند و همچنین از خود درمانی خودداری کنند. وی استفاده از ماسک و دستکش، رعایت فاصله فیزیکی، عدم تجمع در محیط بسته، استفاده مرتب از مواد ضدعفونی دست و سطوح را یادآوری کرد و گفت: شرایط کار اقماری دشواری های خاص خود را دارد و شاهد آن هستیم که همکاران با عشق و علاقه مندی نسبت به وظایف در انجام کار سنگ تمام می گذارند. در بازدید از آشپرخانه اردوگاه با کارکنان خدمات که رسم مهمان نوازی را با روی گشاده و پرمحبت ادا کردند، آشنا شدیم که کار آنان رضایتمندی از کار و پذیرایی از سر ذوق آنهاست.
علی محمد ظهرابی، سرآشپز اردوگاه که 11 سال سابقه کار دارد، اظهار کرد: کار و مسوولیت سرآشپز بسیار سخت است و باید از نظر پخت غذا، سرویس دهی و کیفیت طبح رضایت همکاران را جلب کند. وی افزود: کارکنان این بخش همه روزه از ساعت 4 بامداد تا 14 و از 16 تا 21 و گاهی دیرتر در خدمت همکاران هستند و آنان علاوه بر پذیرایی، نظافت سالن های پذیرایی، تجهیزات طبخ غذا را مرتب انجام می دهند تا کیفیت خدمات در حد مطلوب انجام شود. با گذشت ساعاتی از شب و آرامش طبیعت، وقتی غرش ماشین آلات دکل بیشتر در فضای بیابانی طنین انداز و در نور چراغ های اردوگاه و کمی دورتر دستگاه حفاری، حرکت سیستم بالابری دکل و رفت و شد کارکنان که از روی شب نمای لباس کار آنان مشاهده می شود، این جمله پیشکسوتان صنعت حفاری در ذهن نقش بسته شد که کار حفاری تعطیل بردار نیست و نخستین تماس مته با زمین، آغاز حرکتی است که تا رسیدن به عمق و دستیابی به مخزن نفت یا گاز بی وقفه تداوم و استمرار دارد.
ایجاد محیط ایمن و دور از نگرانی
در پايان زمان حضور در موقعيت دستگاه حفاري پس از طي فاصله اي کوتاه به اردوگاه دستگاه رسيديم، فضايي که کارکنان دکل پس از 12 ساعت کار طاقت فرسا براي استراحت به آنجا مراجعت مي کنند، فضايي به مساحت بيش از يک زمين فوتبال که در آن کانکس هاي خواب، آشپزخانه، نانوايي، پذيرايي، اداري و سرويس هاي بهداشتي قرار دارد و زير نظر سرپرست اردوگاه خدمات دهي به کارکنان را ارايه مي دهد. امين بهرامي، سرپرست اردوگاه گفت: اين بخش شامل هتلينگ، واحدهاي اداري و تغذيه است و هر آنچه در دستگاه حفاري اتفاق مي افتد و اهميت غيرعملياتي دارد و ارتباط با سازمان هاي خارج شرکت از جمله حفاظت محيط زيست و سازمان آب در موقعيت ها استقرار دکل ها که در قرارداد با کارفرما تدوين نشده در حيطه مسوول اردوگاه است. وي افزود: سرپرست اردوگاه در نوبت کاري 14 روز در تمام ساعات شبانه روز پاسخگو است و تهيه غذا، نظافت فضاي اردوگاهي، امور اداري و تامين نيازهاي کارکنان خدماتي، تعميرات و... از وظايف سرپرست اردوگاه است. سرپرست اردوگاه دستگاه حفاري 86 فتح گفت: در شرايط امروز که متاسفانه جهان درگير پيامدهاي ناشي از شيوع ويروس کروناست و به تبع آن شاهد شيوع آن در کشورمان هستيم، شرکت ملي حفاري ايران نيز برنامه کاري خود را براساس دستورعمل هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت تنظيم کرده و اعمال ضوابط بهداشتي موجب حساسيت و استرس ميان کارکنان مي شود که تلاش شده با رعايت پروتکل ها و تامين نيازهاي بهداشتي، محيط کار ايمن و دور از نگراني براي همکاران ايجاد شود.