نيمه شعبان و حرکت به سوي جامعه آرماني

تربیت نسل مهدوی

يکي از رسالت هاي تربيتي خانواده هاي مهدوي، تربيت نسل مستعد و مهيا از نظر علمي و عملي براي ياوري و اجراي منويات امام زمان(عج) است. خانه هاي نوراني به نور ولايت و امامت، کانون تربيت سربازان امام زمان(عج) و عهده دار پرورش دادن ياوران جان برکف براي حضرت هستند که تربيت ديني آنان بر اساس قرآن و عشق پيامبر و آل پيامبر(ص) به انجام رسيده است.

پيامبر اکرم(ص) در روايتي مي فرمايند: «فرزندانتان را بر سه پايه و خصلت تربيت کنيد: محبت پيامبرتان، محبت اهل بيت او و قرآن.»

براي انجام اين رسالت بزرگ ما از سه الگو و روش استفاده مي کنيم:

1- تربيت فرزند بر اساس اصول تربيتي شرعي و عقلي

2- تربيت فرزند بر اساس توصيه هاي خاص اهل بيت(ع)، با گرايش ولايي و عاشق پروري و عارف پروري نسبت به اهل بيت(ع)

3- تربيت فرزندان بر اساس الگوي صفات ياوران حضرت مهدي(عج)

الگو و روش اول:

در مورد تربيت فرزند بر اساس اصول تربيتي کلي شرعي و عقلي، فهرستي از برخي مسووليت ها براي والدين را مرور مي کنيم:

- گزينش دقيق همسر

- انتخاب نام نيک و شايسته

- تغذيه پاک و حلال

- ملاطفت و بوسيدن فرزند

- آشناسازي فرزند با زمانه و آداب آن

- محبت و مهرباني به فرزندان

- تشويق به دانش پژوهي فرزندان تا رسيدن به مدارج عالي علمي

- حرفه آموزي و هنرآموزي به فرزندان و استقلال بخشي به آنان از نظر اقتصادي

- آموزش ورزش هاي سالم به فرزندان

- آموزش دين و سخنان پيشوايان دين

- تربيت فرزندان بر محور محبت محمد و آل محمد(ص) و قرائت قرآن

- همراهي و بازي با فرزندان

- آموزش بهداشت و نظافت

- رعايت عدالت بين فرزندان

- رعايت مسائل مهم دوره هاي تربيتي (کودکي، نوجواني و جواني)

- فراهم کردن شرايط ازدواج براي فرزندان

- رعايت عواطف بين فرزندان بويژه نسبت به دختران

- تمرين دادن کودکان به نيکي و خدمت به مردم و سخاوتمندي

- آموزش اشعار ارزشي

- تنظيم وصيت نامه عادلانه

- نامه نگاري تربيتي به فرزندان (به عنوان وصيت نامه اخلاقي)

راهکار دوم:

در خصوص راهکار و شيوه دوم، يعني تربيت فرزند بر اساس توصيه هاي خاص اهل بيت(ع)، با گرايش ولايي، عاشق پروري و عارف پروري نسبت به اهل بيت(ع)، به «راهکارهاي علمي» و «راهکارهاي عملي» مي پردازيم.

راهکارهاي علمي و آموزشي

آموزش از طريق قصه گويي

در قرآن و در کتب تربيتي، بر قصه و آثار مثبت آن، تکيه زيادي شده است. قصه گويي و داستان گويي زبان مشترک بين همه تمدن ها و فرهنگ هاست و يکي از بهترين راه هاي نفوذ در افکار و شخصيت انسان ها به شمار مي رود.

زندگي اهل بيت(ع)، تاريخ زندگي پيامبر اکرم(ص)، حضرت علي(ع)، حضرت زهرا(س) و ساير امامان يکي از سالم ترين و بهترين منابع تاريخي بوده که البته مراد ما در اين بخش، صرفا تاريخ نقلي زندگي اهل بيت(ع) يعني نقل حکايت ها و اتفاقات زندگي آن بزرگواران است.

آموزش رفتارشناسي اهل بيت(ع)

قرآن کريم در اين باره مي فرمايد:

(لَقَد کان لکم فيِ رسولِ اللهِ أسوهٌ حَسَنهٌ....)

«مسلما براي شما در زندگي رسول خدا (ص) الگويي نيکو است.»

يا حضرت مهدي(عج) در يکي از توقيعات خود مي فرمايند:

(و في ابنَهِ رسول الله(ص) لي اُسوُهٌ حَسَنَهٌ.)

«و در دختر رسول خدا(ص) براي من الگويي نيکو است.»

لذا اخلاق فردي، خانوادگي، اجتماعي اهل بيت(ع) و بويژه امام زمان(عج) در روزگار ظهور و يا سيره عبادي، مديريتي، سياسي و چگونگي برخورد آنان با دوست و دشمن براي نسل جوان بايد مورد بازخواني و مرور قرار گيرد و تشويق به الگوگيري از سيره مبارکه اين خاندان به عزمي همگاني تبديل شود.

آموزش حديث

يکي از راه هاي دل بستن به کسي، آشنا بودن با آثار و گفته هاي اوست؛ از اين رو اهل بيت(ع) که کلامشان نور است، مي تواند انسان ها را از تاريکي هاي دل و فکر نجات دهد. امام صادق(ع) مي فرمايند:

(بادِروا أحدائَکُم بالحديث....)

«با سرعت و جديّت نوجوانان خود را با احاديث آشنا کنيد.»

از اين رو در جهت تربيت نسل مهدوي بايد با آثار خطايي و کتبي اهل بيت(ع) همچون نهج البلاغه و صحيفه سجاديه اُنس گرفت و با آشنايي با ترنّم مناجات هاي باقي مانده از خاندان معصومين(ع)، ارادت و محبت و معرفت فرزندان را به اهل بيت(ع) بيشتر ساخت.

آشنا ساختن با آيات قرآني درباره حضرت مهدي(عج)

بر اساس آنچه محققان و پژوهشگران جمع آوري کرده اند، بيش از 200 آيه درباره امام زمان(عج) در قرآن وجود دارد. برخي آيات به طور مستقيم بر امام عصر و موضوعات مربوط به ايشان دلالت مي کند.

آشنايي با اين آيات مي تواند ما را با صفات و ويژگي هاي ياوران حضرت مهدي(عج) و خصوصيات حکومت امام(ع) و ديگر موارد و موضوعات مربوط به امام زمان (ع) و خصوصيات حکومت امام(ع) و ديگر موارد و موضوعات مربوط به امام زمان(عج)، مانوس کرده تا زمينه ظهور آن منجي بشريت زودتر تحقق يابد.

آشناسازي فرزندان، با اهل بيت(ع) به زبان هنر و ادبيات

يکي از راه هاي آموزش محبت امام زمان(عج) و اهل بيت(ع) به فرزندان، آموزش از راه شعر، ادبيات، هنر و فرهنگ است. به عنوان نمونه امام صادق(ع) درحديثي مي فرمايند:

(يا مَعشَرَ الشِّيعه عَلَّمُوا أولادَکُم شِعرَ العَبديَّ فأنَّه عَلي دينِ الله.)

«اي گروه پيروان ما! به فرزندان خود اشعار عبدي را آموزش دهيد که او در طريق دين خداست.»

سفيان بن مصعب عبدي کوفي، يکي از شعراي اهل بيت(ع) و از ياران امام صادق(ع) بوده و اکثر اشعار او درباره مناقب اميرالمومنين(ع) و فرزندان گرانقدر ايشان است.

بيان زيبايي هاي اخلاقي و شخصيتي اهل بيت(ع)

ذکر فضايل اخلاقي و کمالات شخصيتي و نمونه هاي تعالي روحي اهل بيت(ع)، در تعميق محبت ايشان در دل هاي فرزندان بسيار مؤثر است و عطش دوستي نسبت به آن بزرگواران را دوچندان مي کند. صفاتي همچون عدالت، سخاوت، شجاعت، حکمت، عبادات، مردم دوستي، تقوي، ايمان، عمل، زهد و قناعت و هزاران صفات پسنديده ديگر که آموزش اين زيبايي هاي اخلاقي و کرامات و شگفتي هاي شخصيت اهل بيت(ع) نقش بسزايي در تربيت نسل مهدوي دارد.

معرفي دوستان و فدائيان اهل بيت(ع)

چهره هاي جذاب، روشن و با کمالي همچون ابوذر، سلمان، اويس قرني، مالک اشتر، عمار ياسر و اصحاب امام حسين(ع) که در مسير عشق ورزي به اهل بيت(ع) از تمام موجودي خود گذشتند و با پايداري کامل و به بهترين وجه ممکن، مرام عاشقي را به سينه تاريخ سپردند، الگوي مناسبي براي فرزندان محسوب مي شوند و آشنا کردن فرزندان با دوستان و دلدادگان خالص اهل بيت(ع) از اثرگذارترين راه هاي آموزش و علمي عشق اهل بيت(ع) است.

آشنا سازي با معرفي دشمنان اهل بيت(ع)

از آموزش هايي که نوجوانان و جوانان را در زمينه ايجاد عشق و عمق بخشي به محبت اهل بيت(ع) ياري مي دهد، معرفي دشمنان اهل بيت(ع) و شناساندن خباثت ها و رذالت هاي اين دشمنان است، چراکه اگر فرزندان بدانند در صورتي که پايگاه دل و عواطف خود را مصروف اشخاصي مقدس همچون حضرت مهدي(عج) و اهل بيت(ع) نکنند، ممکن است به مسيري باطل کشيده شوند و در دام شيادان و جاذبه فريبنده دشمنان اهل بيت(ع) قرار گيرند.

آموزش علم کلام

از آنجا که يکي از اصول دين، اصل امامت است، لازم است براي تربيت نسل مهدوي و امام زماني، فرزندان را با مجموعه عقايد ديني از جمله امامت آشنا ساخته و آنان را آموزش دهيم. قرآن کريم لقمان حکيم را به عنوان يک پدر الهي که به آموزش انديشه صحيح ديني فرزند خود همت مي گمارد، معرفي کرده و مي فرمايد: و اذ قال لقمانُ لابنه و هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لاتُشرِک بالله ِ إنَّ الشِّرکَ لَظلمٌ عظيم.

و زماني که لقمان، فرزندش را موعظه مي کرد و مي فرمود:

«اي فرزندم به خداوند شرک نورز، زيرا شرک، ظلمي بزرگ است.»

همچنين اميرالمومنين علي(ع) در نامه 31 نهج البلاغه در مقام آموزش و تربيت فرزند خويش، بخش هايي از نامه را ويژه پرداختن به تربيت ديني و آموزش انديشه ديني قرار داده و به طرح مباحث اعتقادي از توحيد تا معاد مي پردازد.

آموزش چگونگي توسل به اهل بيت(ع) بويژه امام زمان(عج)

آموزش زيارات و ادعيه هاي اهل بيت(ع) مانند زيارت جامعه کبيره، زيارت عاشورا و يا دعاي عهد، دعاي ندبه و دعاي توسل و... از جمله راه هاي علمي جهت آموزش فرزندان بر محبت اهل بيت(ع) است. آموزش مناجات هايي که از ناحيه مقدس ائمه(ع) براي ارتباط با خدا وجود دارد، مانند: مناجات خمسه عشر، دعاي صحيفه سجاديه، دعاي کميل و... آموختن رعايت ادب هنگام برده شدن نام معصومين(ع) بويژه نام مبارک امام زمان(عج)، آموختن طريقه نوشتن نامه(عريضه) به پيامبر(ص) و اهل بيت(ع) و بويژه امام مهدي(عج) و طريقه راز و نياز با ايشان و کسب معنويت و عنايت از ناحيه ي آنها، آموزش اعمال مستحبي به نيابت از اهل بيت(ع) و صدقه دادن براي امام زمان(عج)، همه و همه از راهکارهاي آموزشي ارتباط با اهل بيت(ع) محسوب مي شوند.

بيان  وظايف منتظران در دوران غيبت حضرت مهدي(عج)

از بررسي روايات، نکات دقيق و ظريفي به عنوان وظيفه شيعه در عصر غيبت به دست مي آيد که به جاست فرزندان را با اين نکات آشنا کنيم؛ برخي از اين نکات عبارتند از:

* تسليم زور نشدن در عصر حاکميت ستمگران

* پرهيز از آلوده شدن به گناهان و انحراف، در زمان آلوده بودن جامعه

* مايوس نشدن از اصلاح گري در برهه اي که فساد فراگير است

* مقاومت در برابر مشکلات و صبر در راه دينداري و دفاع از حق

* زنده نگه داشتن حماسه انتظار و نام و ياد امام زمان(عج)

* ايجاد آمادگي در خويش براي ظهور امام زمان(عج)

* بر پا ايستادن، هنگام شنيدن لقب «قائم» به نشانه احترام و اعلام آمادگي قيام

* تمرين تقوا و پارسايي

* فراموش نکردن دو رکن مهم تبري از دشمنان و تولاي دوستان

* ترک نکردن امر به معروف و نهي از منکر

* ايجاد آمادگي نظامي در خويش براي ياري امام زمان(عج)

* مرزباني از دين در مقابل شبهات و بدعت ها

* تقويت ارتباطات عاطفي، ايثار و همدردي در ميان پيروان اهل بيت(ع)

* ايجاد زمينه فکري، روحي و اجتماعي ظهور در جامعه

مراقبت از فرزندان در مقابل مکاتب انحرافي

يکي از هشدارهاي جدي تربيتي، مراقبت نسل جوان و فرزندان پاک از دسترسي و آلوده شدن به ويروس هاي فکري و مکاتب انحرافي است.

در موضوع مهدويت و امام زمان(عج)، دشمن با پنج شيوه: انکار، تخريب، تحريف، تضعيف و جانشين سازي در طول تاريخ سود برده و گروهي از طرفداران اهل بيت(ع) را به اين سو و آن سو کشانده است که در اين خصوص مکاتب گوناگون و تفکرات متعددي در طول تاريخ به وجود آمده است.

حضرت علي(ع) مي فرمايند:

(هَلَکَ فِيَّ رَجُلانِ: مُحبُّ غالٍ و مُبغِضٌ قالٍ.) «در باب من دو گروه به هلاکت افتادند: دوست افراطي و دشمن کينه توز.»

يا امام صادق(ع) مي فرمايند:

اِحذَرُوا علي شَبابِکُمُ الغُلاهَ لا يُفسِدونَهُم؛ فَإنَّ الغُلاهَ...

«به هوش باشيد که غلات جوانان شما را فاسد نکنند؛ زيرا غُلات بدترين خلق خدا هستند. عظمت خدا را پايين مي آورند و براي بندگان خدا ادعاي ربوبيت مي کنند. به خدا قسم که غلات از يهود و نصاري و مجوس و مشرکان بدترند.»

اميرالمومنين(ع) درباره فرقه منحرف مرجئه مي فرمايند:

«عَلِّموا صِبيانَکُم ما يَنفعُهُم به لا يَغلِبُ عَلَيهِمُ المُرجئَهُ بِرَأيها»

«کودکان و فرزندانتان را مطالبي بياموزيد که برايشان سودمند باشد، پيش از آنکه مرجئه، افکار خود را به آنان القا کنند.»