در زمينه کميته مديريت بحران کرونا بفرماييد که تاکنون چند جلسه تشکيل شده و چه دستورعمل هايي داشته است؟
از پنجم اسفند 1398 هفته اي سه تا چهار جلسه با محور مديريت بحران کرونا تشکيل داده ايم. طي اين مدت نزديک به 30 عنوان دستورعمل صادر و به شرکت هاي صنعتي و مناطق 14 گانه بهداشت و درمان صنعت نفت ابلاغ شده است.
لطفا در اين زمينه بيشتر توضيح دهيد؟
به دليل شرايط خاص مناطق عملياتي صنعت نفت سعي کرده ايم مراقبت و کنترل بيشتري نسبت به عموم جامعه داشته باشيم تا در سطح صنعت نفت کمتر دچار مشکل شويم.
بيشترين دغدغه فکري ما به مناطق اقماري و مناطقي بازمي گردد که زندگي تجمعي دارند. از اين رو دستورعمل هايي براي اين مناطق تهيه و ابلاغ شده است. تاکيد وزير نفت و اچ اس اي روي کنترل شيوع ويروس کروناست. به همين دليل، بخشي از تمرکز خود را روي اين مناطق گذاشته ايم تا فرايندهاي کليدي صنعت نفت دچار اختلال نشود.
در بخش خانواده ها نيز سعي کرده ايم با حداکثر امکانات سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت، سيستم پزشک خانواده و همکاراني که در مراکز سلامت خانواده فعال هستند، برنامه هاي آموزشي خود را براي پيشگيري از ويروس کرونا افزايش دهند.
چه برنامه هايي براي مناطق عملياتي و اقماري داريد؟
فرايندي براي مناطق عملياتي تعريف کرده ايم که شامل سه مرحله مي شود. مرحله نخست اينکه کارکنان قبل از ورود به مناطق عملياتي بايد اظهارنامه اي پر کرده و در آن ذکر کنند که طي چند روز گذشته علايمي مشکوک به کوويد 19 نداشته اند، ضمن آنکه با فرد مبتلا تماس نداشته اند، همزمان با اين اظهارنامه، پزشک نيز آنها را معاينه مي کند و بعد از تاييد، اجازه ورود به مناطق عملياتي داده مي شود. اين روند مي تواند علاوه بر مناطق عملياتي در شهر محل سکونت کارکنان هم انجام شود.
مرحله دوم اين است که در 14 روزي که کارکنان در منطقه فعاليت دارند، روزانه کنترل علايم شبه آنفلوآنزا از سوي تيم آموزش ديده که شامل همکاران اچ اس اي، بهداشت و درمان يا حراست مي شود، از تمام افرادي که در سکو هستند يا در مناطق اقماري خشکي و دريا حضور دارند، صورت مي گيرد. در صورت بروز علايم شبه آنفلوآنزا که شروع آن مي تواند کوويد 19 باشد، افراد شناسايي و به قرنطينه فرستاده مي شوند تا اگر نياز شد به محل سکونت خود باز گردند يا اينکه به بيمارستان فرستاده شوند.
مرحله سوم، بعد از اينکه 14 روز کنترل شدند و مشکلي نبود و خواستند به خانه باز گردند، يکسري آموزش مي بينند و متعهد مي شوند 14 روزي که استراحت هستند، از فعاليت هاي پر خطر که باعث بروز اين بيماري مي شود، جلوگيري کنند و به خانواده خود آموزش دهند. از اين رو چهار شرکت اصلي و تابعه صنعت نفت بايد اين سه مرحله را انجام دهند و ما نيز روي آنها نظارت داريم.
چه برنامه هايي براي بيمارستان ها و درمانگاه هاي مناطق عملياتي در زمينه پيشگيري و مقابله با ويروس کرونا داريد؟
9 بيمارستان در صنعت نفت داريم که تقريبا تمام آنها درگير بستري بيماران هستند؛ اما از ميان آنها بيمارستان هاي تهران، ماهشهر و اهواز تعداد بيشتري بيمار بستري کرده اند و به صورت فعال تري بخش هاي داخلي را تخليه کرده و اتاق هاي ايزوله در آنها طراحي شده است. آي سي يوها را نيز توسعه داده اند تا بتوانند خدمات را به صورت ويژه به بيماران صنعت نفت ارائه دهند.
بخش هاي زيادي از مراکز بهداشتي و درماني و بخش هايي از فعاليت هاي الکتيو (دستور بستري بيمار توسط پزشک) در بيمارستان ها مانند اتاق عمل ها و... کنسل شده و نيروهاي آن براي خدمات رساني در بيمارستان ها تجميع شده اند و در مراکز درمانگاهي نيز به همين صورت است.
نزديک به 300 درمانگاه سلامت کار و پزشک خانواده و مراکز پزشکياري داريم. مراکز سلامت کار، داخل فنس هاي عملياتي صنعت نفت هستند و پزشک خانواده نيز در شهرک هاي مسکوني حضور دارند. تمام اين مراکز درگير غربالگري و شناسي بموقع افراد هستند تا بتوانند افراد مبتلا را شناسايي و قرنطينه کنند.
مهم ترين نقش مرکز سلامت کار، انجام مراقبت هاي بهداشتي است که شامل نظارت بر رستوران ها، کمپ ها، گندزدايي و مداخلات حوزه سلامت مي شود. آموزش هايي براي جمعيت تحت پوشش دارند و بر اساس آمار و اطلاعاتي که دارند، تغييرات روند آماري را بررسي و شرايط آينده را پيش بيني مي کنند.
ضمن آنکه تب سنجي، اورژانس پيش بيمارستاني و جابه جايي افراد با آمبولانس از مراکز عملياتي به سمت بيمارستان ها و بحث پاسخگويي و کال سنتر يا مراکز تلفن را نيز به عهده دارند. اين تلفن براي بهداشت و درمان صنعت نفت تهران 1519 است و هر کدام از بهداري ها در مناطق نيز مرکز تلفن خاص خود را دارند تا با اين روش بتوانند جمعيت هاي نفتي را آموزش دهند.
سامانه غربالگري، پايش و پيگيري کوويد 19 با چه هدفي طراحي شده است؟
اين سايت براي تمام صنعت نفت طراحي شده تا کارکنان قراردادي، رسمي و پيمانکاري با وارد کردن کد ملي و شماره پرسنلي بتوانند علايمي که دارند را وارد کنند و اگر آن علايم براي کوويد 19 باشد بلافاصله همکاران بهداشت و درمان با آنها تماس مي گيرند، در غير اين صورت توصيه پيامکي برايشان ارسال مي شود. در صورت تاييد و بعد از گرفتن درمان اگر فرد به قرنطينه خانگي نياز داشت، طي اين مدت روزانه با او تماس گرفته مي شود تا اگر علايم افزايشي داشت، به بيمارستان مراجعه کند. در اين ميان توصيه هاي لازم براي حفظ سلامت خانواده فرد بيمار داده مي شود که چگونه بيمار را به بيمارستان انتقال دهند.
مي خواهيم اين سايت را به سيستم منابع انساني متصل کنيم، با اين روش براي برخي گروه هاي شغلي محدوديت هاي تردد در نظر گرفته مي شود تا اگر کسي واقعا بيماري دارد و در منزل قرنطينه است، محل کار او نيز مطلع باشد.
يکي از قابليت هاي سيستم کنترل و غربالگري اين است که فايل صوتي آنها ضبط مي شود و از اين طريق کنترل مي کنيم که آيا همکاران ما وظيفه خود را بدرستي انجام داده اند يا خير؟
چه برنامه هاي ديگري در دستور کار داريد؟
از طريق پزشک خانواده و طب صنعتي افراد با ريسک بالا مانند ديابتي ها، سرطاني ها و... شناسايي شده اند تا اين افراد به صورت دورکاري فعاليت داشته باشند. مبتلا شدن آنها به کوويد 19 مي تواند عوارض مرگباري براي آنها به همراه داشته باشد.
ضمن آنکه از طريق مرکز سلامت، گندزدايي را نيز دنبال مي کنيم. اکنون بسياري از خدمات سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مانند معاينه هاي دوره اي، پايش رشد، دندانپزشکي و... را محدود کرده ايم تا روي کوويد 19 متمرکز شويم. با اين روش نيروهاي مجموعه بهداشت و درمان براي کنترل اين ويروس بيشتر فعال هستند.
نظارت روي طبخ و توزيع مواد غذايي چگونه است؟
دستورعمل طبخ و توزيع مواد غذايي را به رستوران ها و آشپزخانه ها ابلاغ کرده ايم. بر اين اساس بخش زيادي از رستوران ها تعطيل شده اند يا روش توزيع مواد غذايي را تغيير داده اند و به صورت پک توزيع مي شود تا افراد در کنار هم قرار نگيرند.
تجهيزات مورد نياز بهداشتي چگونه در اختيار شرکت ها قرار مي گيرد؟
در صنعت نفت، کميته شرايط اضطراري سطح 3 داريم که بر اساس آن شرکت ها کميته هاي خود را فعال کرده اند و به عنوان بهداشت و درمان در اين کميته ها حضور داريم. مديرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به عنوان فرمانده صحنه در اين شرايط اضطراري نقشي کليدي دارد تا بتواند از منابع موجود در سطح وزارتخانه در حوزه هاي بهداشت و درمان، اچ اس اي، منابع انساني و... براي جلوگيري از انتشار اين ويروس استفاده کنند.
دکتر سميع تمام شبانه روز درگير است و روزانه با مديرعامل شرکت هاي اصلي و فرعي جلسه دارد تا بخشي از مشکلات مانند مواد ضدعفوني کننده، ماسک و... با وجود محدوديت هاي موجود خريداري و ميان شرکت ها توزيع شود و اکنون بخش زيادي تامين و در اختيار شرکت ها قرار گرفته است.
سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت چند نفر را تحت پوشش دارد؟
تقريبا 300 هزار نفر نيروي رسمي با خانواده هاي آنها را تحت پوشش داريم و با غيررسمي ها و کساني که در فنس هاي عملياتي هستند و بوميان منطقه، خدمات رساني به بيش از 500 هزار را نفر را به عهده داريم.
برخي از افراد تحث پوشش، دفترچه صنعت نفت ندارند؛ اما آنها را پذيرش مي کنيم؛ زيرا اين بيماري خانواده و غير خانواده، شاغل و غيرشاغل نمي شناسد و همه را بايد با يک چشم ديد و مديريت کرد.
در زمينه مسووليت اجتماعي بفرماييد که اگر بيماري بومي و مبتلا به کرونا به مراکز درماني صنعت نفت مراجعه کند، چه خدماتي به آنها داده مي شود؟
در مناطقي مانند خارک، توحيد جم، عسلويه، گچساران، آغاجاري و... که تنها مرکز درماني منطقه است، بيش از 80 درصد ظرفيت بيمارستاني را بوميان منطقه استفاده مي کنند، انتشار ويروس بومي يا نفتي نمي شناسد، بر اين اساس وظيفه سازماني بهداشت و درمان را که خدمات رساني به بوميان مناطق دور افتاده است، در دستور کار داريم و اکنون با توجه به کوويد 19 بيش از گذشته به اين مساله پرداخته مي شود؛ اما در شهرهاي بزرگي مانند تهران، اصفهان و... که مراکز درماني متعددي دارند، پذيرش بيماران غيررسمي انجام نمي شود.
چه تعداد پزشک درگير کوويد 19 هستند؟
بيش از هزار پزشک رسمي و غيررسمي در صنعت نفت داريم که تمام آنها به صورت مستقيم يا غيرمستقيم با بيماران در ارتباط هستند. اکنون بيشتر فعاليت هاي سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت روي مراقبت هاي کوويد 19 است. به عنوان مثال طب صنعتي به دليل شرايط موجود نداريم؛ اما برگشت به کار بيماران مبتلا به کوويد 19 از طريق طب صنعتي انجام مي شود، يا اينکه روانپزشکان نيز در زمينه کاهش استرس و اضطراب ناشي از اين بيماري فعاليت مي کنند. بايد گفت که بهداشت و درمان صنعت نفت 7 تا 8 هزار کارمند و پزشک دارد و تمام آنها بسيج شده اند تا بتوانند گامي در مسير کنترل اين بيماري بردارند.
بسيج وزارت نفت چه همکاري هايي با شما دارد؟
بسيج وزارت نفت تمام نيروهاي خود را در سطح صنعت نفت سازماندهي کرده تا بتوانند با همکاري سازمان بهداشت و درمان در زمينه پيشگيري کوويد 19 همکاري داشته باشند. در اين زمينه جلسه هايي با بسيج داشته ايم و به کارگروه هاي آموزش، کالا و مواد، سلامت روان و... تقسيم شده اند تا همراه بهداشت و درمان صنعت نفت باشند.
بيمار بايد در چه سحطي باشد که قطعيت ابتلاي او تشخيص داده شود؟
کوويد 19 سه سطح دارد که شامل مشکوک، محتمل و قطعي مي شود. موارد مشکوک افرادي هستند که علامت شبه آنفلوآنزا دارند و تماس با فرد مبتلا داشته اند، براي اين افراد کار زيادي صورت نمي گيرد و مسکن به آنها داده مي شود و توصيه مي کنيم در خانه استراحت کنند و اگر علايم بيشتر شد، به ما خبر دهند. کساني که بيماري آنها محتمل است، يعني در سي تي اسکن نشان مي دهد که فرد مبتلاست؛ اما آزمايش هاي او منفي است. در اين مرحله مي گوييم که احتمال دارد 80 تا 90 درصد مبتلا شده باشند.
قطعي ها نيز کساني هستند که جواب آزمايش آنها 100 درصد کوويد 19 است. به دليل اينکه کيت هاي آزمايشگاهي زياد نيست و نمي توان روي آنها نيز تکيه کرد؛ زيرا ممکن است يک نفر جواب منفي داشته باشد؛ اما مبتلا باشد. در اين زمينه بيمار را قرنطينه مي کنيم.
برخي ادعا مي کنند که داروي اين بيماري را کشف کرده اند، آيا صحت دارد؟
اينکه گاهي اوقات دو دارو را با هم قاطي مي کنند و روي سه بيمار موثر است؛ اما روي 50 بيمار ديگر تاثير نداشته باشد، نمي توان گفت که داروي اين بيماري کشف شده است. با توجه به اينکه اين بيماري نو پديد است و پيچيدگي هايي دارد، هيچ کس نمي داند رفتار اين ويروس چگونه است و آيا با گرم شدن هوا شيوع آن کم مي شود يا زياد؟
علايم تشخيص اين بيماري نيز متفاوت است و تصميم گرفته ايم کيس هاي خود را دوباره بررسي کنيم؛ زيرا علايمي که در ايران گزارش مي شود، با آنچه در چين گزارش شده، فرق دارد. مثلاً روي سر درد، درد عضلاني و درد کمر به عنوان تشخيص قطعي بيماري فکر نمي کرديم؛ اما برخي ها سرفه و تب ندارند، با درد عضلاني و کمردرد مراجعه مي کنند و جواب آنها مثبت است.
به همين دليل مي توان گفت که رفتار اين ويروس تغيير مي کند و وزارت بهداشت هر هفته داکيومنت هاي خود را عوض مي کند و ما نيز همسو با آن هر هفته مستندات و دستورعمل هاي خود را تغيير مي دهيم. تمام اينها به نو پديد بودن کوويد 19 باز مي گردد. کدهاي برخي ويروس ها کوتاه است و براحتي مي توان دارو و واکسن براي آن توليد کرد؛ اما ژنوم ويروس کرونا طولاني است و زمان زيادي براي کشف داروي مؤثر و قطعي نياز است.
چه توصيه اي به کارکنان صنعت نفت داريد؟
مهم ترين و اصلي ترين کار اين است که فاصله اجتماعي رعايت شود و شست و شوي مرتب دست ها را داشته باشند و به هيچ عنوان دست خود را به سمت چشم، دهان، گوش و بيني نبرند. اگر فاصله اجتماعي و مديريت دست را رعايت کنيم، شايد 70 تا 80 درصد احتمال سرايت کاهش يابد.
همچنين افرادي که با کوچک ترين علائم سردرد، سرفه، گلو درد، تب، لرز، درد عضلاني و علايم سرماخودگي مواجه شدند، حتما موضوع را جدي بگيرند و ارتباط خود را با خانواده و همکاران خود کم و از ماسک استفاده کنند و در سايت پايش سلامت بهداشت و درمان نيز خوداظهاري کنند تا در صورت تشخيص از حضور آنها به محيط کار جلوگيري شود.
سخن آخر؟
اين درست است که بيماري کرونا مرگ و مير پاييني دارد؛ اما يک بيماري نو پديد است و نمي دانيم در آينده چه مي شود. رفتارهاي اين ويروس واضح نيست. همچين قدرت سرايت فوق العاده بالايي دارد و اگر به مسائل بهداشتي کم توجه شويم، مي تواند تعداد زيادي کيس بيمار در جامعه و محيط کار ايجاد و حتي برخي فعاليت هاي صنعت نفت را با اختلال مواجه کند. از اين رو خواهش مي کنم، مديران شرکت ها و کارکنان، موضوعات پيشگيرانه را در اولويت کاري خود قرار دهند تا بتوانيم اين ويروس را کنترل کنيم و تبعات کمتري براي صنعت نفت داشته باشد و پيامدهاي آن کنترل شود.