نشست 178 اوپک زير سايه کرونا برگزار شد
بدون حاصل، بدون توافق
مشعل: يکصدوهفتاد وهشتمين نشست اوپک، روز پنجشنبه (15 اسفندماه) در مقر اين سازمان در وين برگزار شد، اما در نهايت به گفته بيژن زنگنه، وزير نفت حاصلي نداشت و او اين نشست را «بي حاصلترين» نشست اوپک ارزيابي کرد. اين نشست در حالي برگزار شد که سايه کرونا بر برگزاري اين نشست و نشست هاي گروهي و اطلاع رساني آن حاکم بود و نمايندگان رسانه هاي حاضر در وين اين نشست را به دليل شيوع ويروس کرونا به صورت ويديوکنفرانس و از محل اختصاص يافته در هتل کمپينسکي پيگيري کردند. در عين حال اين نشست در حالي روز پنجشنبه شروع به کار کرد که روز گذشته آن، نشست کميته وزارتي نظارت بر توافق اوپک و غيراوپک (JMMC) بدون نتيجه به کار خود پايان داده بود.
کاهش 1.5 ميليون بشکه اي توليد در صورت موافقت غيراوپکي ها
وزير نفت پس از پايان نشست 175 اوپک با اعلام اينکه اوپک کاهش توليد يک ميليون و 500 هزار بشکه اي نفت را در نشست مشترک اوپک و غيراوپک، به متحدان خود پيشنهاد مي دهد، گفت: سهم اوپک از اين ميزان يک ميليون بشکه و سهم غيراوپک 500 هزار بشکه تعيين شده است، البته اگر (غيراوپکي ها) قبول کنند. زنگنه در پاسخ به خبرنگاران درباره ادامه معافيت ايران عنوان کرد: ايران، ليبي و ونزوئلا کماکان معاف هستند. او در عين حال در پاسخ به خبرنگاران تصريح کرد که پيشنهاد کاهش توليد يک ميليون و 500 هزار بشکه براي سه ماهه دوم سال 2020 فردا (جمعه) به متحدان غيراوپکي پيشنهاد مي شود. اين يک پيشنهاد است؛ آنها (غيراوپکي ها) مي توانند بپذيرند يا نپذيرند. زنگنه با تاکيد بر اينکه ما بدون توافق آنها (غيراوپکي ها)، هيچ توافقي نخواهيم داشت، درباره اينکه کاهش توليد يک ميليون بشکه چگونه ميان اعضاي اوپک توزيع مي شود، اظهار کرد: همانند گذشته توزيع خواهد شد. وزير نفت درباره ميزان کاهش توليد روسيه در صورت توافق احتمالي گفت: سهم هر يک از اعضاي غيراوپک از کاهش 500 هزار بشکه اي توليد به توافق ميان خودشان بستگي دارد. وي با بيان اينکه اوپک نقش خود را ايفا کرده است، افزود: اگر بخواهيم براساس نسبت محاسبه کنيم، همچون گذشته سهم غيراوپک از کاهش توليد يک سوم و سهم اوپک دوسوم است. زنگنه درباره اينکه اگر روسيه مخالفت کند، آيا اوپک برنامه جايگزين دارد، گفت: نه، ما هيچ طرح ديگري نداريم. وزير نفت درباره اينکه آيا ليبي با کاهش توليد مخالفت کرده است، اظهار کرد: ايران، ليبي و ونزوئلا از کاهش توليد مستثنا هستند.
*کاهش توليد اوپک و متحدانش بايد تشديد شود
اما سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) در بيانيه پاياني نشست فوق العاده 178 خود اعلام کرد که با توجه به گسترش ويروس کرونا، کاهش توليد اين سازمان و متحدانش بايد تا پايان سال 2020 ميلادي تمديد شود.
در اين بيانيه آمده است: گسترش ويروس کرونا تاثير منفي عمده اي بر اقتصاد جهاني و پيش بيني قيمت نفت در سال 2020 ميلادي، به ويژه در سه ماهه نخست و سه ماهه دوم اين سال داشته است. اکنون پيش بيني مي شود رشد تقاضاي جهاني نفت در سال 2020 ميلادي 480 ميليون بشکه در روز باشد، در حالي که پيش از اين انتظار مي رفت اين رقم يک ميليون و 100 هزار بشکه در روز باشد. بر اين اساس، با توجه به عوامل بنيادين بازار و اجماع درباره دورنماي بازار، نشست اوپک تصميم گرفت به هشتمين نشست اوپک و غيراوپک پيشنهاد کند کاهش توليد مورد توافق در نشست پيشين اين گروه، تا پايان سال 2020 ميلادي تمديد شود. نشست 178 اوپک همچنين به نشست وزارتي اوپک و غيراوپک پيشنهاد کرد توليد اين گروه تا 30 ژوئن سال 2020 ميلادي يک ميليون و 500 هزار بشکه در روز کاهش يابد و اين کاهش به صورت نسبي ميان اوپک (با کاهش يک ميليون بشکه در روز) و غيراوپک (با کاهش 500 هزار بشکه در روز) تقسيم شود. در نشست 178 اوپک اشاره شد که اکوادور اعلام کرده از اوپک خارج شده است. در ضمن مقرر شد نشست بعدي اوپک در 9 ژوئن سال 2020 ميلادي در وين پايتخت اتريش برگزار شود. همچنين اين مساله يادآوري شد که ماه سپتامبر سال 2020 ميلادي، مصادف با شصتمين سالگرد تاسيس اوپک است.
پيشنهاد اوپکي ها براي کاهش تعميق توليد نفت تا پايان 2020 است
اما يک روز پس از نشست 178 اوپک، روساي هيات هاي نمايندگي کشورهاي عضو اوپک در نشستي مشورتي پيشنهاد دادند که طرح کاهش يک ميليون و 500 هزار بشکه ديگر تا پايان سال 2020 ادامه داشته باشد. رايزني ها، نظارت ها و بررسي هاي مداوم شرايط فعلي بازار، نشانگر تعهد جدي کشورهاي عضو اوپک براي همکاري در جهت بازگرداندن ثبات بازار نفت است. بيانيه ديروز اوپک، نشان دهنده مصمم بودن اعضاي آن براي برطرف کردن چالش موجود است. در واقع توافق کاهش توليد اوپک و غيراوپک مصوب دسامبر سال 2019 ميلادي براي کاهش توليد روزانه يک ميليون و 700 هزار بشکه اي تا پايان مارس 2020 ادامه خواهد داشت، بنابراين در صورت تصويب طرح جديد پيشنهادي اوپکي ها به غيراوپکي ها مبني بر تعميق کاهش روزانه يک ميليون و 500 هزار بشکه اي از سه ماه دوم آغاز و تا پايان سال 2020 ميلادي ادامه خواهد داشت؛ به گونه اي که اوپک و متحدانش بايد طي 9 ماه از يکم آوريل تا پايان دسامبر 2020 در مجموع روزانه 3 ميليون و 200 هزار بشکه از توليد خود بکاهند.
شکست مذاکرات اوپک پلاس
اما 16 اسفند وزير نفت کشورمان قبل از حضور در نشست مشترک اوپک و غيراوپک تاکيد کرد که در آستانه نشست سختي هستند و عنوان کرد: روسيه تاکنون نظر رسمي موافق درباره پيشنهاد اوپک مبني بر کاهش توليد اعلام نکرده، اما صراحتا هم مخالفتي ابراز نکرده است. وزير نفت اظهار اميدواري کرد که در آن نشست، پيشنهاد اوپک عملياتي شود و از اول ماه آوريل توليد نفت يک ميليون و 500 هزار بشکه کاهش يابد و به همين دليل نشست سختي پيش روي ماست. زنگنه درباره اينکه اگر اوپک و غيراوپک امروز توافق نکنند چه اتفاقي مي افتد، تصريح کرد: اميدوارم اين وضع را شاهد نباشيم. وي به اين پرسش که آيا اين خطر وجود دارد که رابطه اوپک و متحدانش امروز از هم بپاشد، پاسخ داد: ما تلاش مي کنيم که با همکاران خودمان در کشورهاي غيرعضو اوپک به توافق برسيم. وزير نفت درباره اينکه ايران بالاترين موارد ابتلا به ويروس کرونا را خارج از چين دارد، اين مساله چقدر براي شما نگران کننده است، گفت: ما وضع خودمان را اعلام مي کنيم، اما برخي کشورها وضع خودشان را اعلام نمي کنند. وي به اين پرسش که آيا جهان بايد به آمارهاي ايران اعتماد کند، گفت: ما هيچ کمکي از جامعه بين المللي دريافت نکرده ايم، به ويژه آمريکا که دروغ مي گويد. آمريکا نمي گذارد دارو و غذا براي مردم ايران خريداري کنيم. وقتي وزير امور خارجه آمريکا مي گويد، ما هيچ تحريمي براي دارو و غذا نداريم، اين درست نيست. ما با چه پولي غذا و دارو مي خريم؟ وقتي همه صادراتمان، نفت خام، فرآورده ها، پتروشيمي، آهن، مس، همه تحت تحريم هستند، با چه پولي ما مي توانيم غذا و دارو براي مردم ايران بخريم؟
با اين حال ساعاتي بعد و در پايان نشست مشترک اوپک و غيراوپک که بدون نتيجه پايان يافت، وزير نفت در توضيحاتي ديگر تاکيد کرد که نبايد باب مذاکرات را بست؛ چراکه بازار به کاهش توليد نفت نياز دارد. او روز جمعه (16 اسفند) اين نشست را سخت ارزيابي کرد، چراکه دو طرف بر نظراتشان اصرار کردند و در نهايت نشست به نتيجه اي نرسيد. وي در توضيح بيشتر گفت: اعضايي از اوپک اصرار داشتند غيراوپکي ها هم بايد مقدار مشخصي از سهم کاهش توليد را به عهده بگيرند، اما آنها نپذيرفتند و مذاکرات به بن بست رسيد. زنگنه با بيان اينکه شايد ظرف روزهاي آتي از طريق برخي رايزني ها، نتايجي حاصل شود، افزود: بازار نياز به کاهش توليد دارد. وزير نفت عنوان کرد: نهايي شدن تصميم روز گذشته اوپک مشروط به همکاري غيراوپک بود و از آنجا که غيراوپک همکاري نکرد، توافقي به دست نيامد و حتي توافق قبلي مبني بر کاهش توليد 1.7 ميليون بشکه اي اوپک و غيراوپک هم تمديد نشد. وي با بيان اينکه با توجه به تمديد نشدن توافق قبلي اعضاي اوپک و غيراوپک، از ابتداي آوريل همه اعضا مي توانند نسبت به افزايش توليد نيز اقدام کنند، نشست 178 را يکي از بدترين نشست هاي تاريخ اوپک خواند و گفت: بايد تدبيري کرد و به نتيجه رسيد. زنگنه در پاسخ به اينکه برخي اين نشست را آزموني براي اعضا پيش بيني کرده بودند، تصريح کرد: اينکه گفتند آزمون، درست است. اين آزمون با شکست مواجه شد. جلسه مشکلي بود و تجربه اي شد براي آنان که اين جلسه را مديريت کردند. وزير نفت با اشاره به تأخير شش ساعته در آغاز برگزاري نشست اوپک و غيراوپک به دليل انجام مذاکرات خصوصي، ادامه داد: دو طرف، بيشتر سعودي و روسيه، نتوانستند به نتيجه برسند. بايد اجازه داد طرفين به آرامش برسند. نبايد باب مذاکره را بست و بايد بر نقاط مشترک طرفين بيشتر تاکيد کرد. وي در پاسخ به سوالي درباره احتمال برگزاري نشستي ديگر براي حصول توافق گفت: برگزاري نشست جديد به ويژه در شرايط فعلي (کرونا) سخت است، اما ممکن است رايزني هاي دو يا چندجانبه به صورت ويديوکنفرانس برگزار شود. در مذاکره بايد انعطاف داشت؛ در غير اين صورت همه ضرر مي کنند. وزير نفت همچنين در لابي هتل محل اقامت خود در جمع خبرنگاران درباره اينکه آيا نشست بعدي اوپک در ماه ژوئن برگزار مي شود، گفت: معتقدم پيش از نشست ماه ژوئن بايد نشست يا رايزني ديگري براي تصميم گيري انجام شود. بازار در اين وضع به تصميم گيري براي کاهش توليد نفت نياز دارد. زنگنه در پاسخ به اينکه آيا اوپک بدون روسيه توليد نفت را کاهش مي دهد، پاسخ منفي داد و گفت:اوپک بدون توليدکنندگان غيرعضو اوپک تصميمي نگرفت. اوپک تاکيد دارد براي کاهش توليد به همکاري غيراوپک نياز دارد و اين دليل اصلي بود که نتوانستيم امروز به توافق برسيم. وزير نفت با تاکيد بر اينکه براي رسيدن به توافق به زمان بيشتري براي آرام کردن شرايط نياز است، افزود: براي نهايي کردن يک پيشنهاد جديد نياز به يک نشست يا يک ويديوکنفرانس ديگر وجود دارد، زيرا هر دو سوي بازار يعني مصرف کنندگان و توليدکنندگان به کاهش دوباره توليد نفت نياز دارند و اين کاهش جديد به مشورت بيشتري نياز دارد؛ بدون هيچ تنشي. وي در پاسخ به اينکه آيا روسيه خروج از اوپک پلاس را بررسي مي کند، گفت: خير. اوپک پلاس همچنان زنده است.