مروري افتخارآميز در آستانه 41 سالگي انقلاب اسلامي
چراغانی در آسمان صنعت نفت پتروشیمی
مشعل: صنعت پتروشيمي به عنوان صنعتي پيشرو که توانسته است سهم قابل توجهي را براي حضور بخش خصوصي و حضور در بازارهاي داخلي و خارجي فراهم کند، در سال هاي اخير ارزآوري قابل توجهي براي کشور داشته است. اين صنعت در چند دهه گذشته با رشدي شتابان پيش آمده و حالا محصولاتش را به بيش از 60 کشور دنيا صادر مي کند. اين صنعت پس از تحولات انقلاب اسلامي و آسيب هاي بسيار دوران جنگ تحميلي توانست در کوتاهترين زمان وارد دوران گذاري بنيادي شود و جهش اول خود را شروع کند. از نيمه دهه 70 به بعد طرح هاي جديدي همچون بهره برداري از طرح هاي دي آمونيم فسفات رازي، متانول اول شيراز، پتروشيمي بندرامام، پتروشيمي اصفهان، فاز اول پتروشيمي اراک و گسترش دوده صنعتي اهواز آغاز شد و با اين سرمايه گذاري جديد، ظرفيت توليد پتروشيمي از 5.3 ميليون تن در سال 1368، به 10.3 ميليون تن در سال1373 رسيد. اين روند افزايشي در ابتداي دهه 80 با شروع استفاده از منابع هيدروکربوري گازي پارس جنوبي همراه شد و زنجيره ارزش توليد محصولات پتروشيمي با ارزش افزوده بيشتر توسعه يافت و حدود 40 طرح با ظرفيت 34.4 ميليون تن به توليد رسيد. در اين دوران اگرچه سياست هاي خصوصي سازي به شکلي ناقص اجرايي شد، اما تحولات فزاينده و رشد کمي و کيفي صنعت پتروشيمي متوقف نشد و در ادامه جهش دوم آغاز شد. اين جهش با برنامه هاي پنجم و ششم توسعه همزمان شد و صنعت پتروشيمي و اقتصاد کشور با بهره گيري از شرايط اقتصادي توانستند به طور همزمان ارزش افزوده متقابلي براي يکديگر داشته باشند. در جريان جهش دوم صنعت پتروشيمي که تا سال 1400 ادامه دارد، حدود 27 طرح پتروشيمي ديگر به بهره برداري مي رسد و ظرفيت توليد صنايع پتروشيمي از 66 ميليون تن کنوني به 100 ميليون تن در سال 1400 ارتقا مي يابد. صنعت پتروشيمي توانسته علاوه بر اجرايي کردن اهداف جهش دوم و در آستانه بهره برداري بودن طرح هاي اجرايي، زيرساخت ها و برنامه ريزي هاي لازم براي شروع جهش سوم را هم شروع کند. به اين ترتيب در سال هاي 1400 تا 1404 نيز جهش سوم کليد مي خورد و حداقل 26 پروژه اي که از هم اکنون تعريف شده، به نتيجه مي رسد و ظرفيت اين صنعت ارزآور به 133 ميليون تن خواهد رسيد. در کنار اين موارد، روايت مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي هم مي تواند دلگرم کننده تر باشد. بهزاد محمدي چندي قبل در آخرين اعلام نظر گفت که در سال 2025 که توليد عربستان به 43 ميليون تن مي رسد، با توجه به جهش سوم و برنامه هاي پس از آن، توليد ايران به 55 ميليون تن خواهد رسيد و رتبه نخست محصولات پايه پتروشيمي را کسب خواهد کرد.
افتتاح های شیرین چاشنی شب عید
به نظر مي رسد چند پتروشيمي که مدتي است توليد آزمايشي را هم شروع کرده اند، در نوبت افتتاح باشند و آن طور که گفته شده در روزهاي منتهي به اسفند و شب هاي عيد قرار است به خبر خوش دولت براي مردم ايران تبديل شوند.
فاز یک پتروشیمی بوشهر
فاز اول پتروشيمي بوشهر با ظرفيت توليد سالانه 4 ميليون و 111 هزار تن محصول پايه در منطقه عسلويه با 99 درصد پيشرفت، آماده بهره برداري است. فاز يک مجتمع پتروشيمي بوشهر داراي بخش هاي شيرين سازي گاز، استحصال اتان، توليد متانول، آب و واحد توليد اکسيژن است.
متانول کاوه
متانول کاوه به عنوان بزرگترين طرح توليد متانول جهان با ظرفيت توليد سالانه 2 ميليون و 310 هزار تن محصول سهمي قابل توجه در افزايش توليدات پتروشيمي خواهد داشت. اين پروژه به دليل نزديكي به دريا و داشتن اسكله اختصاصي امتياز خوبي براي صادرات دارد.
فاز دوم الفین ایلام
فاز دوم توسعه پتروشيمي ايلام با ظرفيت توليد سالانه 800 هزار تن اتيلن، بنزين پيروليز، پروپيلن در گريدهاي شيميايي و پليمري و سوخت مايع به بهره برداري خواهد رسيد. پتروشيمي ايلام از لحاظ وسعت، ظرفيت توليد و تعداد واحدهاي فرآيندي، بزرگترين پتروشيمي غرب كشور است و مي تواند سالانه 150 هزارتن اتيلن مازاد بر مصرف واحد پلي اتيلن خود را به خط لوله اتيلن غرب تزريق كند و اين روزها عموما حدود 90 درصد پيشرفت هستند.
99 و افتتاح 90 درصدی ها
در سال 99 قرار است تعداد قابل توجهي از پتروشيمي ها به بهره برداري برسند و سهم اين صنعت از بازار منطقه را افزايش دهند و دراين ميان متانول سبلان، پتروشيمي لردگان، پتروشيمي مسجد سليمان در نوبت شش ماهه ابتدايي سال براي افتتاح هستند.
متانول سبلان
طرح سبلان در زميني به مساحت 7 هکتار در فاز دوم منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس (عسلويه) براي توليد يک ميليون و 650 هزار تن ظرفيت، پيش بيني شده و در آستانه بهره برداري است. متانول سبلان از جمله طرح هايي بود که به دليل همکاري نکردن لايسنسور براي تامين کاتاليست با کمي تاخير رو به رو شد، اما در نهايت با کمک شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي نياز اين مجموعه تامين شده و در آستانه بهره برداري است.
پتروشیمی لردگان
مجتمع پتروشيمي لردگان با ظرفيت توليد ساليانه يك ميليون و 755 هزارتن محصول در استان چهارمحال و بختياري (منطقه فلارد) و محصولات توليدي آن اوره و آمونياك است كه بخش عمده اي از آمونياك براي توليد اوره در داخل مجتمع مصرف مي شود و بقيه براي عرضه مستقيم به بازار در نظر گرفته شده است.
بید بلند2
بيد بلند، يکي از پروژه هاي مهم صنعت نفت و گاز کشور به شمار مي رود که با جمع آوري گازهاي همراه از محدوده جنوب شرقي کشور از اتلاف سرمايه ملي جلوگيري مي کند و همزمان از مقدار آلايندگي بيشتر مي کاهد. فرآورده هاي اين مجموعه شامل متان، اتان، پروپان، بوتان، گاز اسيدي و ميعانات است. اين مجموعه که روزهاي پاياني عمليات اجرايي را مي گذراند، در نوبت برنامه هاي افتتاح است و به زودي به بهره برداري مي رسد.
پتروشیمی مسجدسلیمان
طرح اوره وآمونياک مسجدسليمان با هدف توليد سالانه 660 هزار تن آمونياک و 1073 هزار تن اوره با مصرف 861 ميليون مترمکعب گاز طبيعي در سال به عنوان خوراک، در زميني به مساحت 50 هکتار در منطقه هفت شهيدان مسجدسليمان استان خوزستان آغاز به کار کرده و جزو پروژه هاي تاخيري است که ديگر در روزهاي پاياني و منتهي به افتتاح قرار گرفته است.
فاز اول کیمیا صنایع دالاهو
فاز اول پتروشيمي کيميا صنايع دالاهو که با تاخيري قابل توجه سال ها متوقف مانده بود، در دوره جديد دوباره فعال شد و در ليست افتتاح ها رسيده و قرار است در سال 99 با ظرفيت توليد سالانه 60 هزار تن پلي استايرن به توليد برسد.
پتروشیمی میاندوآب
عمليات اجرايي پتروشيمي مياندوآب از سال 83 به عنوان يکي از طرح هاي ملي دولت آغاز شد، اما در ادامه راکد ماند و از ابتداي دولت يازدهم به عنوان طرح هاي اولويت دار مجدد فعال شد و حالا در آستان بهره برداري است. ظرفيت توليد اين مجموعه سالانه 175 هزار تن پلي اتيلن سنگين است.