چطور آسیب روحی اخبار ناگوار را کم کنیم

مشعل   در شرايطي که حجم زيادي از اخبار منفي، نگران کننده و تلخ در ميان بخشي از افراد جامعه يا همه آنها به وجود مي آيد و اندوهي عمومي روزهاي ما را فرا مي گيرد و يا در زماني که افرادي را که دوستشان داريم با يک بيماري ناگهاني يا حوادث و بلاياي طبيعي يا موارد ديگر از دست مي دهيم، جريان عادي زندگي مان دگرگون مي شود. عموما افراد تلفيقي از احساس خشم و نفرت، تلخي، ترس، ناراحتي يا نياز شديد به گريه کردن يا فرياد زدن يا تنهايي طولاني دارند و از درون احساس شکست مي کنند. عموم مردم در طول دوران زندگي، چند بار ممکن است در جريان اين احساسات و شرايط قرار گيرند. اگر احساس مي کنيد که مدتي است در گرداب سختي ها و سوانح ناگوار فراموش نشدني غوطه ور شده ايد، بدانيد که بايد نگران اين شرايط باشيد و تلاش کنيد که در اين موقعيت، براي طولاني مدت باقي نمانيد. اين شرايط روحي مي تواند شما را به بحران هاي روحي و افسردگي طولاني مدت بکشاند. متوجه باشيد که براي داشتن واکنش و بروز علائم ناراحتي اين حوادث معمولا دوره اي کوتاه مدت را در نظر مي گيرند. پس وجود ناراحتي و تلخي در کوتاه مدت عادي و نشانه اي از بروز عادي واکنش هاي رواني است؛ اما براي طولاني مدت بايد به فکر اصلاح باشيد. براي درک اين دوران و عبور از اين شرايط روحي پيشنهادهايي مطرح است که مي توان برخي را مرور کرد تا متناسب با شرايط، آنها را به کار بگيريم.

در روز يا روزهاي ابتدايي بارها آن حادثه ناگوار را در ذهن خود تکرار مي کنيد و فراموش کردن واقعه تقريباً برايتان امکانپذير نيست. هر موضوع يا حرف يا تصويري ممکن است شما را به ياد آن اتفاق بيندازد و دوباره احساسات ناگوار به شما هجوم بياورد.

لازم نيست براي عبور از اين مرحله، خودتان را محدود يا حبس کنيد و دور از ديگران نگه داريد. اجازه دهيد اين جريان ادامه داشته باشد و اگر لازم است احساسات خود را بروز دهيد، به طور مثال گريه کنيد؛ اما لازم است اين شرايط را براي خودتان مرور کنيد و ببينيد چطور مي توانيد اين احساس تلخ را مديريت کنيد؟ هر کاري که ممکن است آرامتان کند، انجام دهيد.

همه افراد، دوراني از سوگواري را تجربه کرده اند و مي توانند شما را درک کنند. پس لازم نيست به خاطر اين شرايط و قضاوت بيروني نگران باشيد. بهتر است در بروز احساستان، حرف زدن با ديگران، گريه کردن يا فرياد زدن، از اعضاي خانواده، دوستان يا يک مشاور کمک بگيريد. همچنين  در اين شرايط تنها نمانيد و اين بسيار مهم است که در شرايطي که حمله احساسي داريد، خودتان را در تنهايي حبس نکنيد.

حرف زدن با ديگران و افرادي که غم يا سوگي مشابه شما دارند، مي تواند در تسکين اين درد کمک کننده باشد. بسياري از افراد حين گفت و گو با ديگران، نکات و جواب هايي را در صحبت هاي ديگران مي شنوند که ممکن است آنها را آزار داده باشد. از سوي ديگر گفت وگوي رو در رو، لبخند و در آغوش گرفتن افرادي که دوستشان داريم، مي تواند ما را از تنهايي دروني و بيروني نجات دهد.

*اگر اخبار و شنيدن رويدادها شما را به آن موضوع حساس کرده و بيشتر نگران يا ناراحتتان مي کند، لزومي ندارد اين اخبار را مرور کنيد و بشنويد. در بسياري از موارد ما تاثيري روي وقوع حوادث و رخدادها نداريم و نمي توانيم روند آنها را تغيير دهيم؛ اما مي توانيم تا حد امکان خودمان را از اين اخبار و حوادث دور کنيم تا کمتر آسيب ببينيم.

بايد توجه داشته باشيم که اخبار تلخ و ناخوشايند و بروز اضطراب، نگراني و خشم بخشي از جريان زندگي در اين دنياست که روند طبيعي خود را مي گذراند. بهتر است با داشتن يک ايدئولوژي و جهان بيني روشن از رخدادهاي اطرافمان، براي اين اتفاقات توضيحي داشته باشيم تا بتوانيم براي آنها جوابي پيدا کنيم. در بيشتر موارد، افراد زماني دچار ياس و نااميدي و تلخي مي شوند که نمي توانند آرمان ها و تصورات خود را با جواب هايي که از دنياي بيرون مي گيرند، تطبيق دهند.

 اگر شاغل هستيد و مشغول کارهاي سخت، يعني علاوه بر فشار رواني موجود در خانواده يا جامعه، مسؤوليتي سنگين هم بر دوش داريد، بهتر است مرخصي روزانه يا چند روزه بگيريد و از اين فضا دور شويد. پناه بردن به دامان طبيعت و رسيدن به آرامش، مي تواند راهکار مناسبي براي دور شدن از اين حالات روحي تلخ و آسيب زننده باشد.

راهکار جدي و هميشه کارساز ديگر هم ورزش کردن و پناه بردن به خنده است. در شرايط روحي سخت و تلخ که اخبار ناگوار در هر لحظه استرس هاي فراوان به شما وارد مي کنند، در مرحله اول، آرامش، غدا خوردن و خوابتان را هدف مي گيرد. بهتر است براي جبران اين شرايط، برنامه مشخصي از ورزش روزانه را دنبال کنيد و به پياده روي روزانه برويد و با تغذيه سالم و به موقع، جلوي بروز انواع بيماري و ضعيف شدن بدنتان را بگيريد.

 وقوع يک حادثه تلخ و ناگوار به معني سياه شدن همه دنيا نيست. اگر فردي کاري اشتباه انجام داده، به معني احتمال بروز اشتباه در همه افراد اطرافتان نيست. اگر فردي را از دست داده ايد، هنوز بسياري افراد مهم ديگر در زندگي تان حضور دارند. به عبارتي لازم نيست با يک حادثه شروع به منفي بافي کنيد و آن اتفاق را به کل جريان زندگي و دنياي خود تسري دهيد.

 راهکار مناسب ديگر در بروز حوادث جمعي اين است که افراد به جاي تنهايي، در دوره هاي دوستانه و گروهي جمع شوند و براي کمک به همنوعانشان بشتابند. کمک به ديگران سبب مي شود از کسالت و نااميدي رها شويد و از ناملايمات فاصله بگيريد. با اين کار نه تنها به آنها احساس خوبي مي دهيد؛ بلکه به خود شما هم احساس بهتري دست خواهد داد.

 در همه اين شرايط سخت و تلخ توجه داشته باشيد که کودکان و افراد کم سن و سال تجربيات کمتري از اين وقايع و حالات روحي و فشارهاي اجتماعي دارند. کودکان تصوري از يک حادثه تکان دهنده همچون سيل يا زلزله يا از دست دادن يکي از اعضاي خانواده ندارند. قرار گرفتن مداوم کودکان در جريان اين وقايع و اخبار براي آنها اثرات مخربي دارد و ممکن است آنها را با سوالات و ابهامات متعددي رو به رو کند. بهتر است ضمن دور نگه داشتن کودکان از اين رخدادها تا حد امکان اين اتفاقات را براي کودکان ساده سازي کنيم و توضيح دهيم؛ چرا که اگر ما با آنها حرف نزنيم، بالاخره آنها از دوستان، همکلاسي ها يا رسانه هاي مختلف در جريان قرار مي گيرند.

 

خداوندان اسرار

«خداوندان اسرار»، هجدهمین آلبوم موسیقی همایون شجریان است که شامل دو بخش است. در بخش اول آن ساز و آوازی بداهه در مقام اصفهان با اشعاری از مولوی اجرا شده و بخش دوم شامل روایتی با نام «رهایی» در سه پرده «مهتاب، خداوندان اسرار، جانی و صد آه» روی اشعاری از خیام، مولوی و حافظ است. در این آلبوم موسیقی، آزاد میرزاپور (بربت)، حسین رضایی نیا (دف)، همایون نصیری (سازهای کوبه ای)، آیین مشکاتیان (کوزه)، محمت اکاتای (سازهای کوبه ای)، آرشاک ساهاکیان (دودوک)، آرین کشیشی (گیتار باس) و سهراب پورناظری (تنبور) آواز همایون شجریان را همراهی کرده اند.

 

حکایت

دو برادر یکی خدمت سلطان کردی و دیگر به زور بازو نان خوردی.

باری این توانگر گفت درویش را که: چرا خدمت نکنی تا از مشقت کار کردن برهی؟

گفت: تو چرا کار نکنی تا از مذلّت خدمت رهایی یابی که خردمندان گفته اند نان خود خوردن و نشستن به که کمر شمشیر زرّین به خدمت بستن.

به دست آهن تفته کردن خمیر

به از دست بر سینه پیش امیر

عمر گرانمایه در این صرف شد

تا چه خورم صیف و چه پوشم شتا

ای شکم خیره به نانی بساز

تا نکنی پشت به خدمت دو تا

*گلستان سعدی

اقلیم هشتم

محسن هجري، نويسنده رمان تاريخي «اقليم هشتم»، براي نوجوانان از داستان زندگي شيخ اشراق يا همان شهاب الدين سهروردي گفته است. لحن پرصلابت هجري، در عين ساده بودن، براي نوجواناني که سراغ متن هاي کهن ادبي نمي روند، مناسب است و داستان پردازي خوبش مي تواند نوجوانان را تشويق کند تا بعد از خواندن «اقليم هشتم»، به سراغ عقل سرخ يا ساير آثار سهرودي بروند و با افکار اين فيلسوف بزرگ آشنا شوند. در اين رمان، گفت وگو نقش پررنگي دارد. هجري به از طريق گفت وگوها و مناظره ها، شخصيت ها را به ما مي شناساند. تا جايي که گفت وگوها شبيه نمايشنامه مي شوند و فضايي نمايشي ايجاد مي کنند. بخشي از کتاب به مناظره هاي بين سهروردي و مخالفانش مي گذرد. مناظره هايي که نويسنده، کاملا بي طرفانه با آن برخورد مي کند. گاهي حس مي کنيم استدلال ابن شداد محکم است و اندکي بعد، حق را به سهروردي مي دهيم.

در اين کتاب، تنها مي خوانيم که سهروردي پس از جست وجوهاي طولاني و سفرهاي فراوانش، هفت اقليم را مانند قفس تنگي مي بيند. هفت اقليمي که در آن جنگ و نابرابري حاکم است. او در پايان کتاب، به سفري متفاوت مي رود. سفري به اقليم هشتم. جايي که در رساله هايش از آن زياد نوشته و حکم آرمانشهر افلاطوني را دارد. او خود را پرنده اي مي داند که بال هايش را شکستند، مبادا به اقليم هشتم برسد؛ اما بعد، خود را به تمام مخاطبان کتاب بسط مي دهد که اگر خوب بنگرند، آن پرنده هميشه در درونشان است. ...

اين رمان، از کتاب هاي طرح رمان نوجوان امروز کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان است.

 

درخت زندگی

بابک و احمد احمدپور دو برادر هستند که حالا بعد از 30 سال از تجربه بازي در فيلم «خانه دوست کجاست؟» ساخته عباس کيارستمي، سخن مي گويند. تجربه بازيگري در سينما در دوران کودکي، چالش بزرگي در زندگي آنهاست و مشکلات روحي، رواني و شغلي زيادي را به گفته خودشان در اين 30 سال به همراه داشته است. بابک احمدپور، احمد احمد پور و خدابخش دفاعي، بازيگران اين فيلم و هومن بابانوروزي کارگردان آن است. فيلم «در خت زندگي» در گروه سينماي هنر و تجربه در حال اکران است.