گفت وگو ي «مشعل» با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي درباره سوخت هاي جايگزين
CNG راه نجات زندگی
سميه راهپيما شايد بارها اين جمله را شنيده ايد که استفاده از انرژي هاي تجديدپذير، تنها راه نجات نسل هاي آينده و بقاي بشريت است. حال بايد ديد که چه کارهايي مي توان در اين زمينه انجام داد تا بتوان سوخت هاي فسيلي را که اکنون در اختيار داريم، به نسل هاي بعد از خودمان نيز انتقال دهيم. با استفاده از سوخت هاي جايگزين مانند خورشيدي، زمين گرمايي، بادي و ... مي توان از استفاده بي رويه سوخت هاي فسيلي جلوگيري کرد و با جايگزيني سوخت هايي که آلودگي کمتري نسبت به سوخت هاي مايع دارند، در مسير حفاظت از محيط زيست گام برداشت. با نگاهي گذرا به پيشينه سوخت سي ان جي در داخل کشور مي توان گفت که اين سوخت در سال 1380 وارد سبد حمل و نقل کشور شد و صنعت آن طي دهه 80 تا 90 به بلوغ رسيد، به گونه اي که مصرف کنوني آن بيش از 21 ميليون متر مکعب در روز است. از جمله دلايل توسعه سي ان جي در ايران قيمت کمتر آن نسبت به سوخت مشابه (بنزين)، افزايش اشتغالزايي، کاهش هزينه هاي يارانه انرژي از دوش دولت، تنوع بخشيدن به سبد تک سوختي خودروهاي سبک کشور و آلايندگي کمتر نسبت به بنزين و گازوييل است.
قيمت سي ان جي از ابتداي ورود آن به سبد سوخت کشور، اختلاف زيادي با قيمت بنزين داشته است. در اين زمينه سيد مهدي مقدسي، رئيس فراکسيون پيشگيري و مديريت بحران مجلس شوراي اسلامي به «مشعل» مي گويد: «با توجه به قيمت بنزين در کشور، استفاده از سي ان جي مقرون به صرفه است. نوع نگاه را نبايد به قيمت معطوف کرد؛ بلکه بايد به اين موضوع سوق داده شود که شهرهاي آلاينده در جهان، سوخت هاي فسيلي را با ذخاير گازي و انرژي هاي تجديد پذير جايگزين کنند، ما در کشور خود، از نعمت گاز طبيعي برخورداريم، از اين رو دولت بايد به فوريت نسبت به افزايش جايگاه هاي سي ان جي اقدام کند و مشوق هايي براي استفاده از ساير انرژي هاي پاک در نظر بگيرد و زير ساخت هاي توليد خودروهاي تمام برقي را فراهم کند.»به گفته او، «اکنون مراکز موجود سي ان جي کافي نيست و با توجه به طرح سهميه بندي بنزين، بايد با بسيج امکانات نسبت به افزايش ظرفيت جايگاه هاي سي ان جي اقدام کنيم تا مردم به دليل ارزان بودن و جلوگيري از مصرف بي رويه سوخت هاي فسيلي، به مصرف سوخت سي ان جي گرايش پيدا کنند، ضمن اينکه نبايد در قيمت مصرف سي ان جي دست برد، بلکه بايد در کنار آن مشوق هايي براي افزايش جايگاه ها از سوي دولت در نظر گرفت.» مقدسي ادامه مي دهد: «بسياري از کشورها به سمت استفاده از انرژي هاي تجديد پذير و پاک رفته اند و استفاده از خودروهاي تمام برقي در اين کشورها مطرح است. اين خودروها با يک شارژ بيش از 800 کيلومتر حرکت مي کنند، ضمن آنکه استفاده از خودروهاي هيبريدي که ترکيبي از بنزين و برق است نيز مورد استفاده قرار مي گيرد، از اين رو بايد به منظور استفاده از اين خودروها در داخل کشور مشوق هايي مانند اختصاص يارانه به خودروسازها و خريداران آن در نظر گرفته شود.»
خودروسازها بايد به سمتي بروند تا بخش هاي تحقيق و توسعه را وارد چرخه توليد خودروهاي تمام برقي و هيبريدي کنند. رئيس فراکسيون پيشگيري و مديريت بحران مجلس شوراي اسلامي در اين باره مي گويد: «براي سوق دادن خودروسازها به سمت تحقيق و توسعه در مجلس شوراي اسلامي، طرح ساماندهي خودرو براي افزايش سرمايه گذاري مطرح و در آن به موضوع خودروهاي تمام برقي و هيبريدي پرداخته شده است، ضمن آنکه به منظور استفاده از انرژي هاي پاک نيز نيروگاه هاي خورشيدي در تامين برق، مورد تشويق قرار گرفته اند. کميسيون صنايع به طور مکرر به خودروسازها توصيه مي کند تا دانش خود را به روز کنند؛ اما متاسفانه هم در توليد خودروهاي برقي و هيبريدي کاري صورت نگرفته و هم خودروهاي دوگانه سوز جدي گرفته نشده اند.»
او توصيه مي کند: «وزارت صنعت، معدن و تجارت بايد به توليد خودروهاي دوگانه سوز اهميت دهد و مشوق هايي را براي توليد آنها در نظر بگيرد. ناوگان حمل و نقل کشور فرسوده است و خودروهايي که در تهران هستند، بايد بازسازي شوند. ما هنوز اين مشکل را حل نکرده ايم، نمي توان با شعار، آلودگي را برطرف کرد؛ بلکه بايد يک سلسله اقدام هاي منطقي در اين زمينه صورت گيرد.» کم توجهي صنعت خودرو به بخش تحقيقات و توسعه، به توليد محصولات بي کيفيت و در نتيجه انباشت هزينه در اين صنعت منجر شده است. براي برون رفت از شرايطي که صنعت خودروي ايران به آن مبتلا است، بايد اصلاح ساختار مالي، اداري و کاهش هزينه ها در دستور کار جدي خودروسازان کشور قرار گيرد، ضمن آنکه تقويت ارتباط صنعت با دانشگاه، بويژه شرکت هاي دانش بنيان با صنعت خودروسازي ايران ضروري و اجتناب ناپذير است، همچنين اصلاح ساختار صنعت خودروي کشور، افزايش کيفيت و متناسب با شاخص هاي زيست محيطي، کاهش قيمت و صادرات از جمله اهداف طرح ساماندهي صنعت خودرو در مجلس شوراي اسلامي به شمار مي رود.
زيرساخت هاي لازم براي توسعه سي ان جي را داريم
علي بختيار، نماينده مردم گلپايگان و خوانسار و عضو کميسيون انرژي در مجلس شوراي اسلامي نيز با اشاره به زير ساخت هاي لازم براي توسعه صنعت سي ان جي مي گويد: « اکنون زير ساخت هاي لازم براي استفاده از سي ان جي را در اختيار داريم؛ اما چند مشکل وجود دارد، يکي اينکه خودروهاي پايه گاز سوز توليد نمي کنيم، دوم اينکه بايد براي خودروهاي پايه گاز سوز مانند برقي و هيبريدي تعرفه گمرکي در نظر گرفته شود.» او با بيان اينکه استفاده از سي ان جي، هم صرفه اقتصادي و هم زيست محيطي دارد، مي افزايد: «توسعه سي ان جي را زماني مي توان افزايش داد که ايمني را در اين نوع از خودروها ايجاد کنيم. برخي مخازن در خودروهاي گاز سوز فرسوده شده اند و نياز به تعويض دارند. متاسفانه اکنون خودروهاي دوگانه اي که توليد مي شوند، پايه گاز سوز نيستند. يکي از اقدام هاي جدي در اين خصوص، توليد ماشين هاي پايه گاز سوز از سوي خودروسازهاست. زير ساخت هاي خوبي در توسعه سي ان جي داريم و مي توانيم از فناوري ديگر خودروسازهاي جهان در زمينه توليد خودروهاي پايه گاز سوز استفاده کنيم.» بختيار ادامه مي دهد: «اين درست است که بايد خودروهاي برقي را توسعه دهيم و يکي از راهکارهاي کنترل آلودگي کلانشهرها توسعه خودروهاي برقي است؛ اما زير ساخت هاي لازم سي ان جي را در داخل کشور داريم و در يک بازه زماني کوتاه مدت مي توانيم آن را توسعه دهيم.»
نقش تحقيق و توسعه در خودروها
علي گلمرادي، عضو کميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي نيز مي گويد: «به صورت اساسي و اصولي همت لازم براي رفع مشکلات موجود در کشور را نداريم، امروزه يکي ازدغدغه هايي که مجلس شوراي اسلامي و دولت دارند، به بنزين باز مي گردد. بايد قاچاق بنزين را کنترل کنيم و مصرف آن را نيز کاهش دهيم تا سرمايه کشور به هدر نرود، به گونه اي که آلايندگي هاي ناشي از مصرف بنزين، آلودگي زيست محيطي را به همراه نداشته باشد.»
او ادامه مي دهد: «در برنامه ششم توسعه تاکيد بر اين است که ناوگان حمل و نقل عمومي کشور را به سمت استفاده از سوخت هاي جايگزين هدايت کنيم. در مقطعي به دليل عدم برنامه ريزي درست، سيستم سوختي بسياري از خودروها را به صورت غير اصولي اصلاح کردند که مشکلاتي به همراه داشت. بهتر است به سمت استفاده از خودروهاي برقي و هيبريدي برويم تا از اين طريق هم به محيط زيست کمک کنيم و هم مصرف بنزين را کاهش دهيم.»
به گفته گلمرادي، «مجلس بايد مصوبات خود را با جديت دنبال کرده و دولت را ملزم به استفاده از سوخت هاي جايگزين از جمله سي ان جي کند. در جلسه هاي کميسيون انرژي و صنايع اين تذکرات داده شده و پيگيري هاي مرتبط با اين موضوع نيز شکل گرفته است؛ اما با توجه به ارزيابي هاي انجام شده، نتوانسته ايم در اين زمينه موفق عمل کنيم.»
اين نماينده کميسيون انرژي ادامه مي دهد: «خودرو سازها دلايل زيادي از جمله مشکل وارد کردن قطعات مورد نياز را مطرح مي کنند؛ اما اينها بهانه است و بايد با جديت و يافتن راهکارهاي مناسب به اين وضعيت سر و سامان داده شود.
اگر اراده اي در وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکم باشد، با وجود مشکلاتي که در اين زمينه داريم، مي توانيم پيشرفت قابل قبولي داشته باشيم.»
او خاطرنشان مي کند: « در برنامه پنجم و ششم توسعه به دولت تاکيد شده که استفاده از سوخت هاي جايگزين را مورد توجه قرار دهد.
در جلسات متعددي که با مسؤولان ذيربط و مشخصا با وزير صنعت، معدن و تجارت داشته ايم، آنها نيز دلايل بسياري از جمله بحث تحريم ها را مطرح و بيان مي کنند که در تامين قطعات خودروهاي برقي و هيبريدي، با چالش هايي از جمله تحريم مواجه هستند؛ اما ما بايد به دنبال راهکار باشيم و با توسعه بخش تحقيق و توسعه در صنعت خودرو، چاره انديشي کرده و در اين مسير حرکت کنيم.»
با مروري بر صحبت هاي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي مي توان اينگونه جمع بندي کرد که استفاده بيشتر از سوخت سي ان جي، يکي از راه حل هاي موثر در تنوع بخشي به سبد سوخت خودروهاست، اما در اين زمينه مشکلاتي وجود دارد که عمده ترين آنها توليد نشدن خودروهايي با پيمايش بالا و خودروهاي پايه گازسوز استاندارد است.