نگاه نوآورانه به صنعت، جايگاه نيروي انساني را ارتقا مي دهد
سورنا ستاري، معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري که مهمان ويژه برنامه افتتاح در ماهشهر بود، در مراسم افتتاح پتروشيمي تخت جمشيد با بيان اينکه پتروشيمي مفهوم حقيقي صنعت است و فرصتهاي زيادي براي توسعه و رشد در اين شرايط سخت دارد، گفت: صنعت پتروشيمي به ياري شرکت هاي دانش بنيان و فعالان زيست بوم نوآوري، به مرحله اي تازه گام نهاده است و بخشي از نيازهاي مهم پتروشيميايي کشور امروز از سوي شرکت هاي دانش بنيان داخلي تأمين مي شود. اين صنعت در سال هاي گذشته به پيشرفت هاي ارزشمندي دست يافته است و مي توان گفت که در حال حاضر ديگر مؤلفه هاي يک صنعت واقعي، پايدار و پويا از جمله لايسنس ها، فرمولاسيون، طراحي و بهينه سازي در اين صنعت به دست متخصصان داخلي انجام مي شود.
او با بيان اينکه تعريف از خام فروشي متفاوت است، اما صنعت پتروشيمي جزء مواردي است که اين خام فروشي را به حداقل رسانده است، از حمايت جدي شرکت هاي دانش بنيان توليدکننده محصولات راهبردي و تحريمي به عنوان يکي از اولويت هاي امسال اين معاونت نام برد و افزود: با توجه به اهميت کاتاليست ها، به طور جدي پيگير حمايت و توانمندسازي شرکت هاي دانش بنيان فعال در اين حوزه مهم هستيم و بخش قابل توجهي از اين نيازها به کمک شرکت هاي دانش بنيان، داخلي سازي شده است.
معاون رئيس جمهور تاکيد کرد که تلاش بخش خصوصي در ماهشهر و اين صنعت راهبردي، ارزشمند و شايسته قدرداني است و نشان دهنده نقش سرمايه گذاري بخش خصوصي در پيشرفت صنعت و تجاري شدن نوآوري هاست.
او به تفاوت مهم کارخانه داري و صنعت اشاره کرد و گفت: کارخانه داري مفهومي ثابت و غير قابل تغيير و بدون نوآوري و خلاقيت است، اما صنعت با خود دانش و خلاقيت و اهميت دادن به نيروي انساني را به همراه دارد؛ صنعت محل بروز طراحي، نوآوري، بهينه سازي و توليد استانداردهاي جديد بر حرکت توليد و ارتقاست و با انعطافي که ناشي از نوآوري نيروي انساني است، خود را بهبود مي دهد و بايد تلاش کنيم در صنعت پتروشيمي نيز آن را تحقق بخشيم. از کارخانه محصول توليد مي شود، اما منتهي به صنعت و فناوري نمي شود. اگر با اين نگاه جديد به ايجاد صنايع بنگريم، نيروي انساني جايگاه واقعي خود را خواهد يافت و صنعت، بر مدار اين تفکر جديد که پايه و اساس اقتصاد دانش بنيان است، به وقوع مي پيوندد.
معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري با بيان اينکه يکي از برداشت هاي ناصحيح اين است که فناوري خريدني است، در حالي که بايد فناوري را آموخت و نوآوري را سوخت حرکت آن قرار داد، افزود: به دليل همين تفکر است که با وجود قراردادهاي متعدد با وجود انتقال فناوري، همچنان در برخي حوزه ها وابسته خارجي ها بوديم.
ستاري با بيان اينکه نسبت به دور پيشين تحريم ها توانمندتر هستيم و صنايع ترس و وابستگي ندارند، اظهار کرد: در حالي که چند سال گذشته کاتاليست يکي از نيازهاي صنايع از جمله فولاد بود، امروز از توليدکنندگان اين کاتاليست ها و برترين توليدکنندگان علم اين حوزه هستيم، همچنين در برخي از شاخص هاي نيروي انساني جزو برترين هاي جهان بر اساس گزارش شاخص هاي جهاني نوآوري هستيم که بايد قدر چنين سرمايه اي را بدانيم.
معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري با اشاره به اينکه هدف ما در اقتصاد دانش بنيان اين است که نيروي انساني، محور حرکت صنعت قرار بگيرد، گفت: با کمک اين تفکر و توسعه زيست بوم نوآوري است که کشور از خام فروشي و نفت محوري فاصله مي گيرد و به اقتصادي مبتني بر نوآوري و خلق ارزش افزوده نزديک مي شود. ساختار مستحکم شده و سايه گسترده اقتصاد نفتي که واردات را بر صادرات و خام فروشي را بر نوآوري مستولي کرده است، با حرکت در اين مسير و کمک به رونق فرهنگ اقتصاد دانش بنيان کنار مي رود و جاي خود را به اقتصاد دانش بنيان و صنعتي شکوفا متکي به نوآوري نيروي انساني مي دهد.
وي با اشاره به اينکه تفکر نفتي اين باور را القا مي کند که دانش، فناوري و صنعت و حتي نوآوري قابل خريداري است، تاکيد کرد: اقتصاد دانش بنيان نشان مي دهد اين ديدگاه ها بايد اصلاح شود و نوآوري نيروي انساني، محور پيشرفت و توسعه پايدار قرار بگيرد، خوشبختانه امروز واحدي افتتاح شد که دانش فني و استانداردهاي آن متعلق به کشور و مصداقي از انديشه اقتصاد دانش بنيان است.
معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري با بيان اينکه اگر ديدگاه صنعت پتروشيمي براساس دانش فني باشد، ما حاضريم ريسک ها را پوشش دهيم و از حمايت مالي و معنوي دريغ نمي کنيم، تصريح کرد: از مهندس زنگنه و حمايت هايي که از نوآوري و شرکت هاي دانش بنيان دارند تشکر مي کنم. اين نوع نگرش بايد در همه بخش هاي صنعت تسري و ترويج يابد.
پيشي از عربستان در توليد محصول پايه
بهزاد محمدي، معاون وزير نفت در امور پتروشيمي و مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي در اين مراسم ضمن ارائه گزارشي از برنامه صنعت پتروشيمي در جهش دوم و سوم گفت: بهره برداري از فاز دوم پتروشيمي تخت جمشيد، نخستين طرح افتتاح شده در دور جديد طرح هاي جهش دوم صنعت پتروشيمي است و تا پايان سال 1400 ظرفيت توليد از 66 ميليون تن کنوني به 100 ميليون تن خواهد رسيد و کلمه جهش همان طور که رئيس جمهوري در روز صنعت پتروشيمي عنوان کردند لايق اين حرکت است.
او در ادامه با تاکيد بر اينکه تا پايان سال 99 به طور ميانگين هر ماه يک طرح پتروشيمي افتتاح مي شود، افزود: طراحي طرح هاي جهش سوم در پنج سال گذشته انجام شده است و از سال 1400 تا سال 1404 محقق مي شود و ظرفيت توليد به 133 ميليون تن و درآمد به37 ميليارد دلار مي رسد.
محمدي با بيان اينکه در ريل گذاري جهش سوم پتروشيمي به سمت کيفي سازي بيشتر صنعت حرکت مي کنيم، افزود: سهم بخش خصوصي هوشمند در طرح هاي جهش سوم 4 برابر طرح هاي جهش دوم خواهد بود. در جهش سوم پتروشيمي در زمينه استفاده از فناوري هاي نوين در جذب از کشورهاي صاحب دانش و هم در توليد تلاش شد و به همان شکل که در جهش سوم افزايش ظرفيت را خواهيم داشت، در حوزه دانش فني، کاتاليست و تجهيزات نيز بايد حرکت شتابان داشته باشيم.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي با اشاره به اينکه يکي از نگراني هاي صنعت پتروشيمي کشور عبور از گاز طبيعي و به همان ترتيب متانول است که دانش فني PVM از سوي شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي انجام شده است، تصريح کرد: اين طرح در سال 99 در اسلام آباد غرب با سرمايه گذاري 550 ميليون دلار و در سه بخش گاز به متانول، متانول به پروپيلن و پروپيلن به پلي پروپيلن و مشتقات آن آغاز خواهد شد.
محمدي با اشاره به اينکه در کل دنيا 33.5 ميليارد دلار بازار کاتاليست داريم که 54 درصد آن وابسته به صنايع پالايشي و پتروشيمي است، افزود: بازار کاتاليست کشور 400 تا 450 ميليارد دلار است که 250 ميليون دلار آن سهم پالايش و پتروشيمي است.
وي با بيان اينکه از 40 گروه کاتاليستي صنعت پتروشيمي تاکنون 16 گروه ايراني سازي شده است، اظهار کرد: 9 گروه ديگر نيز تا سال 1400 تجاري سازي خواهد شد و بقيه نيز در حال تحقيق و توسعه هستند.
محمدي با اشاره به اينکه هم اکنون سعي مي شود پروژه هايي در صنعت تعريف شود که با پروژه هاي گذشته متفاوت تر است، گفت: روند توسعه صنعت در کشور عالي است. هم اکنون ظرفيت توليد محصول پايه در کشور 23 ميليون تن است که اين رقم با جهش دوم و سوم در سال 2025 با 126 درصد رشد به 55 ميليون تن مي رسد. هم اکنون 640 ميليون تن محصول پايه در کشور توليد مي شود که به 810 ميليون تن در سال 2025 مي رسد و حدود 27 درصد رشد خواهد داشت.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي با اشاره به اينکه ايران با توليد 23 ميليون تن محصول پايه هم اکنون در ميان کشورهاي منطقه در صنعت پتروشيمي دوم و پس از عربستان قرار گرفته است، گفت: در سال 2025، توليد عربستان به 43 ميليون تن مي رسد، در حالي که ايران به 55 ميليون تن خواهد رسيد و رتبه نخست محصولات پايه پتروشيمي را کسب خواهد کرد.
توليد 125 ميليون کاتاليست
در اين مراسم علي پژوهان، مديرعامل شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي به عنوان يکي از حاميان اصلي گروه هاي توليد کننده کاتاليستي و طرف قرارداد آن 9 گروه کاتاليست قراردادهاي جديد ، تاکيد کرد که در اين سال ها اين شرکت تلاش کرده بدون رقابت با شرکت ها در جهت تسهيل روند کاري شرکت هاي توليد کاتاليست عمل کند.
او با بيان اينکه اين شرکت مسئوليت تدوين دانش فني توليد محصولات پتروشيميايي را به عهده دارد، اظهار کرد: در صنعت پتروشيمي 40 گروه کاتاليستي مصرف مي شود و ارزش آنها سالانه حدود 260 ميليون دلار است. از اين تعداد، 16 گروه کاتاليستي به ارزش سالانه حدود 105 ميليون دلار بومي شده و در صنعت استفاده مي شود. او گفت که پيش بيني مي شود تا پايان سال 1400، سالانه حدود 125 ميليون دلار کاتاليست در کشور توليد شود و به مصرف برسد.
پژوهان با اشاره به 9 گروه کاتاليستي که قرارداد توليد آن به امضا رسيد، گفت: 15 گروه کاتاليستي باقيمانده نيز در مرحله تحقيق و توسعه هستند که اين گروه ها جزء کاتاليست هاي راهبردي نيستند و مقادير مصرفي آنها نيز بسيار کم است.
وي به رونمايي از قراردادهايي که با همکاري شرکت هاي دانش بنيان هلدينگ HNT انجام شده، اشاره و اظهار کرد: کاتاليست هاي سنتز آمونياک، متاناسيون، انتقال آب-گاز در دماي پايين و بالا، سنتز متانول، ريفرمينگ خشک گازطبيعي و کاتاليست اتيلن اکسايد از جمله اين قراردادهاست.
تامين نياز صنايع خودروسازي، لوازم خانگي و ورزشي با توليدات پتروشيمي تخت جمشيد
پرويز حميدي ، مديرعامل پتروشيمي تخت جمشيد نيز در اين آيين با اعلام اينکه با افتتاح فاز دوم اين پتروشيمي، صنايع لاستيک سازي ايران از واردات مواد اوليه بي نياز شده است، گفت: پتروشيمي تخت جمشيد به منظور تأمين پليمرهاي لاستيکي مورد نياز کشور در دستور اجرا قرار گرفته است و از دانش فني تا مراحل آخر فاز دوم اين طرح از سوي کارشناسان داخلي شرکت هاي دانش بنيان زيرمجموعه هلدينگ HNT اجرايي شده است.
حميدي مجموع ظرفيت توليد اين مجتمع با احتساب فاز دوم در حوزه الاستومرها را سالانه بيش از 131 هزار تن اعلام کرد و گفت: بخش اعظم ساخت تجهيزات اين طرح با توانمندي داخلي ها انجام شده و بيش از 90 درصد اين تجهيزات از سازندگان داخلي در مدت 17 ماه تأمين و اجرا شده است.
او گفت: با راه اندازي اين طرح افزون بر پوشش نيازهاي داخلي کشور در بخش هاي صنايع خودروسازي، لوازم خانگي، لوازم ورزشي و غيره بخش عمده محصول بايد صادر شود و ارزآوري خوبي را هم براي کشور خواهد داشت.
مديرعامل شرکت پتروشيمي تخت جمشيد با بيان اينکه اين طرح دوست دار محيط زيست است و هيچ گونه آلودگي در منطقه ايجاد نمي کند، اظهار کرد: دورريز پساب طرح نيز با استفاده از دانش فني بومي صفر است و بيش از 90 درصد از کارشناسان منطقه در اين طرح جذب شده اند.
او يادآور شد که در فاز دوم بالغ بر 150 نفر به صورت مستقيم و 500 نفر به صورت غيرمستقيم مشغول به کار شده اند.
9 قرار کاتاليستي و خيال راحت صنايع پتروشيمي
جليل سبحاني ، رئيس هيات مديره هلدينگ HNT که در راه اندازي پتروشيمي تخت جمشيد همکاري مشترک داشته اند، در اين مراسم به عنوان خبر خوب، از راه اندازي واحد 40 هزارتني هگزان، 10 هزار تني پنتان و 7 هزار تني هپتان براي پتروشيمي هاي کشور با دانش ايراني در سال آينده خبر داد.
سبحاني با تاکيد بر اينکه اين طرح با توانمندي متخصصان شرکت دانش بنيان هلدينگ HNT اجرايي شده است، تاکيد کرد که استقبال از محصولات اين مجموعه در داخل بالاست و محصولات اين طرح (تخت جمشيد) براي سه ماه آينده پيش فروش شده است و همه کارخانه هاي لاستيک سازي کشور با افتتاح اين طرح به طور کامل با محصول باکيفيت و بهترين قيمت پوشش داده مي شوند.
رئيس هيات مديره هلدينگ HNT با اشاره به 9 قرارداد کاتاليستي با شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي اظهار کرد: اين کاتاليست ها هم اکنون به توليد رسيده و آماده تحويل به مجموعه پالايشگاهي و پتروشيمي کشور است؛ کاتاليست هاي اتيلن اکسايد، پليمري، بنزين سازي و گازوئيل سازي از جمله آنهاست.
سبحاني يکي از توليدات مهم اين مجموعه را کک سوزني عنوان کرد و گفت: يک واحد 10 هزارتني کک سوزني به منظور رفع مشکل اصلي صنعت فولاد تا پايان تابستان با همکاري صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت به توليد مي رسد. همچنين سال آينده واحد 40 هزارتني هگزان، واحد 10 هزار تني پنتان و واحد 7 هزار تني هپتان براي واحدهاي پليمري به بهره برداري مي رسد که تمامي اين امور با دانش ايراني انجام مي شود.
وي با اشاره به اينکه اين مجموعه از دو سال پيش کار روي سوخت کم گوگرد براي کشتي ها را با همکاري صندوق بازنشستگي، پس انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت آغاز کرده و به دانش فني آن دست يافته است، تصريح کرد: اين واحد با ظرفيت سالانه 500 هزار تن در بوشهر برقرار شده است که اميدواريم امسال به پايان برسد. اين واحد قابليت افزايش توليد تا يک ميليون تن در سال را نيز دارد و نياز کامل کشور را پوشش خواهد داد.
همکاري پتروشيمي کارون و هلدينگHNT
اما يکي از برنامه هاي افتتاح هم همکاري مشترک پتروشيمي کارون و هلدينگ کارون براي توليد کاتاليست نيکل بود. عليرضا صديقي زاده - مديرعامل پتروشيمي کارون هم در اين مراسم با اعلام اينکه هزينه هاي اين شرکت با به کارگيري کاتاليست داخلي يک سوم کاهش مي يابد، گفت: به ازاي توليد هر تن ايزوسيانات هم اکنون 400 دلار بايد پلاتين پالاديوم وارد کنيم که با استفاده از نيکل اين 400 دلار به 60 دلار مي رسد و هزينه تمام شده شرکت را کاهش و قيمت تمام شده را يک سوم کاهش مي دهد و حدود 13 ميليون دلار در سال سود براي شرکت به دنبال خواهد داشت.
او با اعلام اينکه پتروشيمي کارون نخستين توليدکننده ايزوسيانات ها در خاورميانه به شمار مي آيد که مظهر بارز جلوگيري از خام فروشي است، افزود: 6 ماده پتروشيميايي که در گذشته به صورت خام فروخته مي شد هم اکنون به عنوان ماده اوليه در اين مجتمع استفاده مي شود.
وي به ظرفيت 500 هزار تني و 220 هزار تني محصول قابل فروش پتروشيمي کارون اشاره کرد و افزود: نزديک به 70 شغل جديد با راه اندازي اين مجتمع در کشور ايجاد شده است.
مديرعامل پتروشيمي کارون با اشاره به اينکه مبناي کار اين مجتمع فرآيندمحور است و کاتاليست بالايي مصرف مي کند، ادامه داد: حدود 35 درصد قيمت تمام شده توليدات اين شرکت صرف کاتاليست پلاتين و پالاديوم مي شود که با همکاري هلدينگ HNT قرار شد نيکل جايگزين آنها شود؛ کارهاي اوليه آن نيز تاکنون انجام شده و در حال پيگيري است.
سيد اميد شهيدي نيا، مديرعامل منطقه ويژه اقتصادي پتروشيمي هم در ادامه اين مراسم با اشاره به فاز بندي هاي گذشته و در حال برنامه ريزي براي منطقه ماهشهر گفت: اين منطقه ظرفيت توليد 26 ميليون تن محصولات پتروشيمي را دارد که سهم 35 درصدي از صنايع پتروشيمي کشور را شامل مي شود و مي توان گفت که استمرار جريان توسعه صنعت پتروشيمي در منطقه ماهشهر است.
مديرعامل منطقه ويژه اقتصادي پتروشيمي با اعلام اينکه 24 طرح در حوزه صنايع بالادستي، مياني و پايين دستي در اين منطقه فعال است که بخشي از اين طرح ها براي نخستين بار در کشور اجرا خواهند شد و مي توانند ظرفيت و تنوع توليد را افزايش دهند و در همين راستا طرح توسعه منطقه ويژه اقتصادي پتروشيمي به جديت دنبال مي شود و به دنبال دريافت مجوزهاي مربوطه هستيم.