گفت و گوي «مشعل» با رئيس بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان

درمان در مناطق دورافتاده

سميه راهپيما- بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان، يكي از مناطق 19 گانه سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت است كه رسالت ارائه خدمات بهداشتي و درماني به کارکنان نفت در استان هاي مركزي و لرستان را به عهده دارد. اين مركز در دي سال 1370 تاسيس شد و يكي از بهداري هاي فعال در اين سازمان به شمار مي رود.   بهداشت و درمان صنعت نفت مركزي و لرستان با دارا بودن 238 کارمند رسمي، قراردادي، پيمانكاري و پركيس در يک كلينيك تخصصي، سه مركز بهداشتي درماني، دو مركز سلامت كار و هفت مركز پزشكياري  در استان هاي مركزي و لرستان مشغول به كار است. جمعيت تحت پوشش اين بهداري حدود  14 هزار نفر مي شود كه 4 هزار نفر از اين جمعيت بازنشسته هستند. درباره چگونگي ارائه خدمات درماني اين منطقه  با  رحيم معصومي، رئيس بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان به گفت و گو نشسته ايم که در ادامه مي خوانيد:

  در زمينه همکاري با 115 مرکز درماني در استان هاي مرکزي و لرستان بفرماييد که اين تعامل چگونه است؟

درمان ها در مناطق مرکزي و لرستان به دو صورت مستقيم و غيرمستقيم انجام مي شود. در بخش غيرمستقيم برخي خدمات را از بخش هاي دولتي و خصوصي خريداري و با 115 مرکز در استان مرکزي و لرستان قرارداد منعقد کرده ايم كه تمامي مراکز دولتي استان هاي مرکزي و لرستان را دربرمي گيرد، ضمن آنکه با برخي مراکز خصوصي نيز به صورت انتخاب شده، تفاهمنامه داشته ايم.  خدمات بهداشتي پيشگيرانه در امر درمان اهميت ويژه اي دارد، از اين رو محافظت از سلامت شاغلان را سرلوحه کار خود قرار داده ايم و خدمات تخصصي طب کار، معاينه هاي دوره اي، اقدام هاي پيشگيرانه و محافظت از سلامت شاغلان را دنبال مي کنيم. همچنين در کلينيک ها خدمات پزشکي خانواده ارائه مي شود.

 با توجه به اينکه آموزش، يکي از ارکان اصلي فرهنگسازي   به شمار مي رود، چه اقدام هايي از سوي بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان در اين باره صورت گرفته است؟

در زمينه آموزش، برنامه هاي متنوعي داريم که از جمله آن مي توان به برگزاري دوره هاي آموزشي مدون تخصصي براي پزشكان و پيراپزشكان با همكاري دانشگاه علوم پزشكي و اخذ امتياز بازآموزي، برگزاري دوره هاي آموزشي مديريتي در ارتباط با وظايف شغلي اشاره کرد، ضمن آنکه با توجه به تحقق برنامه ريزي آموزشي و ارتقاي دانش كاركنان رتبه برتر آموزشي در مناطق را کسب کرده ايم.  برگزاري دوره هاي آموزشي كمك هاي اوليه، روانشناسي، مهارت هاي زندگي، ارگونومي، تغذيه سالم و... براي كاركنان شركت هاي نفتي منطقه، برگزاري كلاس هاي آموزشي مهارت هاي زندگي براي خانواده ها، انجام معاينات آموزشي در مدارس با كمك آموزش و پرورش و مديران مدارس و برگزاري همايش هاي ديابت و تغذيه بر اساس برنامه هاي پزشكي خانواده از ديگر مواردي است که در زمينه آموزش انجام داده ايم.

لطفا درباره ارائه خدمات بهداشتي و درماني در مناطق مرکزي و لرستان توضيح دهيد؟

پلي کلينيک تخصصي اراک در سال 1395 با حمايت  وزير نفت و مسوولان سازمان بهداشت و درمان تجهيز و به بهره برداري رسيد. اين مركز در دو شيفت به ارائه خدمات درماني و پاراکلينيکي مي پردازد.  دو درمانگاه در شهر مهاجران فعاليت دارند که يکي از آنها درمانگاه حضرت وليعصر(عج) است که به صورت شبانه روزي به ارائه خدمات مي پردازد. خدمات اين مرکز شامل اورژانس،  متخصص اطفال، راديولوژي، فيزيوتراپي، آزمايشگاه، دندانپزشکي (سطح يک و دو) و... مي شود. درمانگاه حضرت فاطمه(س) نيز به صورت يك شيفت در منطقه پتروشيمي فعاليت دارد و امكانات آن شامل اورژانس، پزشك عمومي و داروخانه مي شود.  مركز سلامت با حضور متخصصان طب كار و پزشكان سلامت و كارشناسان مربوطه در مراكز صنعتي پالايشگاه و پتروشيمي به صورت شبانه روزي فعاليت دارد و ضمن ارائه خدمات سلامت كار، به صورت 24 ساعته، بيماران مراكز صنعتي و حوادث را پوشش مي دهد. علاوه بر اين، يك مركز سلامت كار خانواده نيز در منطقه لرستان در 24 كيلومتري شهر خرم آباد با حضور پزشك، پرستار و كارشناسان مربوطه فعاليت دارد. همچنين 6 تلمبه خانه تنگ فني، پل بابا، آسار، رازان، افرينه و برداسپي نيز در منطقه لرستان وجود دارد  كه به نيروهاي عملياتي، امكانات بهداشتي و درماني ارائه مي کند. بتازگي نيز با همكاري دانشگاه علوم پزشكي استان مركزي، مقدمات به كارگيري بالگرد درماني و اورژانس هوايي در صنعت نفت منطقه ايجاد شده است. در مرکز سلامت کار پتروشيمي شازند نيز متخصصان طب کار، پزشکان طب صنعتي، کارشناسان بهداشت حرفه اي و عمومي حضور دارند و خدمات اورژانس و سرپايي ارائه مي دهند و در صورت نياز، فرد حادثه ديده به ديگر مراکز درماني براي ادامه درمان منتقل مي شود. بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان موفق به كسب گواهينامه IMS-HSE شامل استانداردهايiso 9001-is14001 –ohsas18001  و اچ اس اي از شركت URS انگلستان و استقرار بهينه الزام استانداردهاي فوق براي افزايش كلينيك خدمات و رضايتمندي بيماران شده است.

تا کنون چه اقدام هايي براي بهبود عملکرد و ارائه خدمات بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان انجام داده ايد؟

استقرار قانون ارتقاي سلامت اداري و مقابله با فساد و طراحي ساز و كارهاي اجرايي، تشكيل كار گروه اجراي قانون سلامت اداري، شناسايي و كنترل نقاط آسيب پذير و گلوگاه هاي فساد از جمله برنامه هايي است که دنبال مي کنيم، ضمن آنکه آموزش و طراحي روش اجراي قانون سلامت اداري و مقابله با فساد و همچنين برگزاري آزمون براي مسؤولان و کارکنان را نيز داشتيم. در اين زمينه از پيشتازان طرح فوق در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت به شمار مي رويم.  ضمن تدوين و اجراي 40 تا50 برنامه سالانه، همسو با استراتژي سازمان، در تمامي حوزه هاي بهداشت و درمان، خدماتي به منظور بهبود كيفيت خدمات درماني و بهداشتي، افزايش ميزان رضايتمندي بيماران، ايجاد صرفه جويي، افزايش بهره وري و آمادگي مواجهه با شرايط اضطراري و بحران ها را انجام داده ايم.  به منظور پايش و نظارت بر فرايندهاي خدمات درماني و بهداشتي و حصول اطمينان از عملكرد صحيح و اثربخش  واحدها در ارائه خدمات با كيفيت، براي ارتقاي سطح رضايتمندي بيماران، واحد نظارت بر درمان تشكيل شد. اين واحد با انجام بازديد هاي برنامه ريزي شده، ضمن شناسايي نقاط ضعف سيستم، اقدام هاي اصلاحي و پيشگيرانه را براي اجرا ابلاغ مي کند، همچنين با پيگيري هاي منظم براي اطمينان از اثربخش بودن اقدامات، تشويق و تنبيه مناسب نيز در نظر گرفته مي شود.

تعامل با شركت هاي نفتي و دانشگاه هاي علوم پزشكي در سطح دو استان مركزي و لرستان چگونه است؟

با شركت هاي نفتي، دانشگاه هاي علوم پزشكي، سازمان تامين اجتماعي و مراكز درمان خصوصي در دو استان مركزي و لرستان، جلسات ماهانه اي را با هدف پيگيري موضوعات مطرح شده و رفع مشكلات جمعيت طبي برگزار مي کنيم.

واحد سلامت كار بهداشت و درمان مركزي و لرستان چه وظايفي را به عهده دارد؟

در سال 1397، تعداد  7 هزار و 432  کارمند رسمي، قراداد مدت موقت و پيمانكاري شركت هاي تحت پوشش، از مراکز سلامت بهداشت و درمان صنعت نفت مرکزي و لرستان، خدمات طب کار دريافت کرده اند.  با توجه به وجود مراكز انتقال مواد نفتي  استراتژيك در دو استان لرستان و مركزي و اهميت سلامت کارکنان در اين مراكز، تيم سيار سلامت كار بهداشت و درمان مركزي و لرستان طي برنامه هايي منظم در مراكز انتقال مواد نفتي (شامل تلمبه خانه هاي تنگ فني، آسار، پل بابا حسين، برد اسپي كوهدشت، منطقه چنار، رازان و ازنا) چند بار در هر تلمبه خانه طي سال 97 حضور پيدا كرده و از نزديك علاوه بر انجام معاينه هاي شغلي، به رفع مسائل بهداشتي و  درماني پرسنل پرداخته است. واحد تغذيه بهداشت و درمان مركزي و لرستان براي ايجاد سند بهبود تغذيه كاركنان صنعت نفت، شركت ملي پخش فراورده هاي اراك را به عنوان الگو در سال 97 انتخاب كرده و طي بازديدهاي مكرر و اصلاح رژيم هاي غذايي متناسب با شرايط فيزيكي و فيزيولوژي كاركنان و همچنين برگزاري كلاس هاي آموزشي تغذيه براي كاركنان و خانواده هاي آنها تلاش قابل قبولي داشته است. واحد بهداشت عمومي و محيط سلامت كار نيز  طي بازديدهاي برنامه ريزي شده و انجام تست هاي كلر و تست آب و همچنين بازرسي از محموله هاي مواد پروتييني رستوران ها فعاليت در خور توجهي در پيشگيري از بيماري ها داشته است. ضمن آنکه بخش پرستار صنعتي مراكز سلامت كار، علاوه بر انجام وظايف پرستاري در شرايط نرمال عملياتي شركت هاي تحت پوشش، در تعميرات اساسي شركت ها نيز حضوري فعال داشته و با توجه به حوادث مكرر در سايت هاي عملياتي، بخصوص در زمان تعميرات اساسي، حضور و تجربه همكاران پرستار، باعث كاهش شدت پيامد ناشي از حوادث شده كه اين امر تقدير مديران از عملكرد اين بخش در شرايط اضطراري را به همراه داشته است.  با توجه به احتمال حوادث آتش سوزي در سايت هاي عملياتي شركت هاي تحت پوشش، طي پيگيري هاي مكرر و رايزني هاي بسيار با مديران پالايشگاه امام خميني(ره) شازند، مقرر شد واحد سوختگي، با الگوبرداري از ساير مراكز  اورژانس ،در مركز سلامت كار پالايشگاه احداث شود.

 ارائه خدمات درماني به بوميان منطقه چگونه است؟

در گذشته شهر مهاجران کاملا نفتي بود؛ اما اکنون از اين حالت خارج شده و بوميان نيز در آنجا ساکن شده اند، به طوري که تعداد جمعيت آنها چند برابر جمعيت نفتي هاست. اين شهر مرکز درماني ندارد، از اين رو با مجوزي که از سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت گرفته شده، از سال 1371 به بوميان خدمات درماني ارائه مي شود و امروز بيش از 50 درصد مراجعه کنندگان به مراکز درماني مناطق عملياتي، بومي هستند و 30 درصد هزينه خدمات را خود آنها پرداخت مي کنند.

و سخن آخر

پيشرفت اقدام هاي آموزشي، خدمات پيشگيرانه، سلامت کار و سلامت خانه، از مهمترين برنامه هايي است که  امسال در دستور کار داريم. در نيمه نخست امسال، سه دوره برنامه آموزشي براي خانواده ها برگزار کرديم؛ يکي از اين برنامه ها ديابت است که تاکنون شش جلسه آموزشي از سوي تيم سلامت خانواده برگزار شده است، ضمن آنکه متخصصان طب کار براي برخي کارکنان، آموزش چهره به چهره دارند و آنها را براي بهتر شدن بيماريشان راهنمايي مي کند. الگوي تغذيه سالم و فعاليت هاي بدني، يکي از برنامه هاي آموزشي پيش روي ماست که در بحث سلامت بسيار مؤثر است. بهداشت و درمان مرکزي و لرستان، نخستين مرکزي است که توانسته مجوز مرکز تخصصي سلامت کار در صنعت نفت را دريافت کند و با حضور دو متخصص طب کار، اين مجوز گرفته شده و در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت نيز به ثبت رسيده است.  علاوه بر اقدام هاي پيشگيرانه، سلامت کار، سلامت خانواده، آموزش و تغذيه اهميت زيادي دارد، ضمن اينکه ارتقاي کيفيت و استانداردسازي خدمات درماني نيز در مراکز درماني به مراجعان و بيماران مورد توجه قرار دارد. در اين زمينه بخشي از نوسازي تجهيزات و امکانات مراکز درماني انجام شده و بخشي ديگر نيز تا پايان سال انجام خواهد شد. مي خواهيم به سمت کيفيت استاندارد مورد نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي کشور و دستور سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت حرکت کنيم. در مسير استانداردسازي تا پايان سال ناوگان حمل و نقل، تجهيزات و امکانات را استانداردسازي خواهيم کرد تا خدمات با کيفيتي ارائه کنيم. صنعت نفت در درجه اول مي تواند به کارکنان خود خدمات ارائه دهد و در مرحله بعد به بوميان شهرهايي که کم برخوردار هستند. ما به جاهايي ارائه خدمات داريم که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي کشور تاکنون به آنجا نرفته و حتي امکان حضور نيز وجود ندارد، مانند تنگ فني که شريان و مرکز مهم انتقال نفت شمال به جنوب است.