چترحمایتی برسر شرکت های  دانش بنیان و فن آور

سعيد محمد بگي  - رشدروزافزون صنعت گاز از سويي و ايجاد ضرورت هاي جديدتر در اين صنعت زيربنايي ازسوي ديگر، موجب شده است شرکت هاي دانش بنيان و فن آور (استارت اپ) نيزپا به عرصه بگذارند وفعاليت هاي تازه اي را درخلق ايده هاي نو و پشتيبان براي صنعت گاز، آغاز کنند.  دراين ميان، تاکيد بيژن زنگنه، وزيرنفت، مبني براستفاده ازظرفيت هاي استارت آپ ها وشرکت هاي دانش بنيان، خود دستمايه تحولي دراين بخش شده است تاآنجا که با برگزاري «نخستين رويداد توسعه فناوري، ويژه اقلام پرمصرف گاز» و برگزاري نمايشگاه جانبي مرتبط با آن، به اهتمام صندوق نوآوري وشکوفايي نهاد رياست جمهوري وشرکت ملي گازايران، گامي عملي دراين زمينه برداشته شد.   آنچه مي خوانيد، گزارشي است ازآيين افتتاحيه اين رويداد مهم در آغازين روزهاي هفته گذشته که باحضور وزيرنفت، جمعي از مديران ارشد صنعت گاز و شماري از شرکت هاي دانش بنيان و فن آور در ساختمان صندوق نوآوري وشکوفايي رياست جمهوري برگزارشد.

 

همه چيزمطابق برنامه، آماده است. سالن، سيستم هاي صوت ونور، محل نشستن ميهمانان ويژه ازجمله بيژن زنگنه، وزيرنفت که تازه از «وين» واجلاس177 سازمان کشورهاي صادرکننده نفت(اوپک)به وطن بازگشته است.  صندلي هاي سبز و زرد محل برگزاري «نخستين رويداد توسعه فناوري، ويژه اقلام پرمصرف گاز» ترکيبي زيبا ايجاد کرده اند و ديواره هاي چوبي تيره رنگ نيز باهارموني خاصي، به اين زيبايي افزوده اند.  ميهمانان ويژه به محل استقرارشان راهنمايي شده اند وديري نمي پايد که «شيخ الوزرا» نيزدرسالن حاضر ومراسم با تلاوت آياتي از کتاب خدا و طنين انداز شدن سرود جمهوري اسلامي ايران آغاز مي شود.

سياوس ملکي به عنوان معاون صندوق نوآوري وشکوفايي رياست جمهوري، کوتاه سخن گفت و به ارائه گزارشي مختصر از روند شکل گيري صندوق وفعاليت ها آن، همچنين برگزاري «نخستين رويداد توسعه فناوري، ويژه اقلام پر مصرف گاز، بسنده کرد.

 ميزبانان اين گردهمايي نيز، حرف ها وگزارش هاي خود را ارائه کردند و وزيرنفت نيزکه به عنوان ميهمان ويژه با دقت به همه آنها گوش داده بود، سخناني گفت ازجنس شرکت هاي دانش بنيان و استارت اپ ها.

قدرداني   از شرکت ملي گاز

زنگنه با بيان اين که راه اندازي رويداد توسعه فناوري، نيازمند اراده جدي مديريت هاست، تصريح کرد: وقتي مديريت ها خود اهتمام کنند، پيگير باشند و وقت بگذارند، بيش از70درصد از کار انجام خواهدشد.  وي با اشاره به همکاري شرکت ملي گازايران باصندوق نوآوري و شکوفايي براي توسعه فناوري وخودکفايي افزود: کاري که شرکت ملي گاز ايران انجام داده، بسيارمهم است و از مديران وکارکنان اين شرکت سپاسگزارم و اميدوارم اين کار را باجديت ادامه دهند و به نتيجه برسانند.

اختصاص شهرک به شرکت هاي دانش بنيان

وزيرنفت بر حمايت از شرکت هاي دانش بنيان تاکيد و تصريح کرد: امسال وقت زيادي براي حمايت از شرکت هاي دانش بنيان و استارت اپ ها گذاشته ام و قرار شد شهرک بزرگي درمنطقه ري ايجاد شود.   وي اظهار کرد: هم اکنون بخشي از منطقه مزبوربه وسعت 25 هکتاربه استارت اپ ها وشرکت هاي دانش بنيان اختصاص داده شده است.  زنگنه با يادآوري اين که پيش ازاين نيزدرهاي پژوهشگاه صنعت نفت را به روي استارت اپ ها وشرکت هاي دانش بنيان بازکرده بوديم، افزود: نخستين گام فعاليت بايد استفاده ازمحيط فيزيکي پژوهشگاه صنعت نفت باشد، سپس به سراغ منطقه ري برويم، زيراممکن است راه اندازي اين منطقه کمي طول بکشد.  وي درباره راه اندازي شهرک مزبور در منطقه ري گفت: مزيت هاي زيادي براي اين منطقه در نظر گرفته شده که که تبديل آن به يک پارک با همه مزايايي که همه پارک ها دارند، يکي از آنهاست.  زنگنه يادآور شد: دراين شهرک، شرکت هاي دانش بنيان ازحمايت صندوق نوآوري وشکوفايي بهره مند خواهندشد وتلاش مي کنيم حداکثرسفارش ها از طرف شرکت هاي تابع صنعت نفت باشد وامکان استفاده ازتسهيلات نخستين خريد را داشته باشند.

خريد تضميني برخي اقلام

وزير نفت گفت: ايده من اين است که يک سري ازکالاها را تاييد کنيم و خريد تضميني براي آنهاداشته باشيم و نگذاريم هر خريدي الزاما به يک خريدار وصل شود. مانند گندم که خريد تضميني دارد، درصنعت نفت نيز، يک سري اقلام خريد، تضميني شودوهرکسي ازدانش بنيان ها واستارت اپ ها نخريد، ما خريداري کنيم؛ اين سبب مي شود که خيلي از مشکلات حل شود.  زنگنه ادامه داد: بايد در وزارت نفت کاري کنيم تاهرکالايي که به توليد داخل رسيد، ديگرازخارج کشورخريداري نشود. انجمن نفت به هر کالايي که گواهي کيفيت داد، آن کالا بايد ازداخل کشورخريداري شود، بنابراين سودي که ازايجاد اشتغال و رونق توليد حاصل مي شود، قابل توجه خواهد بود.  وي افزود: تسهيلات اعتباري، دسترسي به امکانات آزمايشگاهي و امکانات پژوهشگاه صنعت نفت، ازجمله مزايايي است که دراختياردانش بنيان ها قرار مي گيرد.

از جوانان روحيه مي گيرم

وزير نفت گفت: هرزمان باجوانان فعال درشرکت هاي دانش بنيان صحبت مي کنم، ازآنها روحيه مي گيرم واکنون نيزبا جديت، عشق و علاقه به دنبال اين هستم که کسب وکارها براي حال وآينده کشورفعال شود وآينده با ابتکارات اين جوانان رقم بخورد.  زنگنه همچنين ازتاييد تاسيس صندوقي باسرمايه 100ميليارد تومان خبرداد و افزود: سهامداران اين صندوق مشخص شده اند و مدارک آن بايد براي ارائه وتصويب درهيئت شورايي صندوق توسعه ونوآوري و شکوفايي، آماده شود.

وزيرنفت تاکيد کرد: بايد درزمينه توسعه فناوري وشرکت هاي دانش بنيان کارشود تا مجموعه هاي فناورانه شرکت هاي دانش بنيان و استارت اپ ها رشد کنند.  زنگنه رشد وگسترش فعاليت شرکت هاي دانش بنيان را مهم برشمرد و افزود: اين کار از نظرمن آنقدر مهم است که تصميم دارم هفته اي چند بار وقت بگذارم تا به استارت اپ ها کمک کنم وازهمکاران خود نيز مي خواهم به استارت اپ ها کمک کنند.

تنوع فعاليت استارت اپ ها وجلوگيري ازهدررفت ثروت ملي

وزير نفت درباره تقاضاهاي مطرح شده در حوزه استارت اپ ها و دانش بنيان ها گفت: هم اکنون يک سري اقلام ازخارج خريداري مي شوند يابه هر نحوي به آنها دسترسي مي يابيم که بايد درداخل کشورساخته شوند؛ اين اقلام بيشتر به عنوان قطعات يدکي هستند.  زنگنه تصريح کرد: زماني که قصدي مبني برساخت يک پالايشگاه گازي باشد، اين مهم درقالب قراردادي پي سي (تامين کالاونصب و راه اندازي) به پيمانکار واگذاروتقريبا هيچ قطعه اي ازسوي ما خريده نمي شود و اقدام به خريد اقلام مورد نياز، از زماني است که به شرکت ملي گاز ايران تحويل مي شود.  وي افزود: بنابراين، اگرشرايط عادي رادرپيش بگيريم، سالانه 15تا 20 ميليارد دلاردرصنعت نفت سرمايه گذاري مي شود که مقدارکمي ازاين رقم مربوط به قطعات يدکي است وبخش مهمي ازآن گردش مالي است که به مسائل فني ربطي ندارد.  زنگنه بااشاره به شرکت هاي دانش بنيان گفت: هميشه به دوستان توصيه مي کنم که نفت را ازجايگاه هاي بالا ببينيد، ايده بگيريد ودنبال کسب وکار باشيد، زيرااين موضوع خيلي مهم است که زمينه هاي جديد شناخته شوند.  وي تصريح کرد: شرکت ملي نفت ايران، شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي وشرکت ملي صنايع پتروشيمي نيزبايد در راهي که شرکت ملي گاز ايران پيش قدم شده است، وارد شوند. اين مسير فقط بحث دولت نيست، بلکه موضوعي ملي است.  زنگنه با بيان اين که زمينه هاي متعددي براي فعاليت شرکت هاي دانش بنيان وجود دارد، تصريح کرد: براي مثال ما اکنون باموضوع هايي مانند بنزين و قاچاق فرآورده روبه رو هستيم که فني نيستند ومي شود براي آنها راه حل هايي پيدا کرد.  زنگنه درادامه به موضوع پيمايش واستفاده ازجي پي اس اشاره و تصر يح کرد: در زمينه پيمايش مي گفتند بايد 600دلاربدهيم تادستگاه جي پي اس بسازيم ، درحالي که اين دستگاه تنها با سه دلار ساخته و روي همه خودروها نصب مي شود.  وي بااشاره به افزايش سوخت شناورها باوجودکاهش صادرات و واردات سوخت درسال هاي اخير گفت: اين به چه معناست؟ معلوم است اين وسط يک اتفاقاتي رخ مي دهد و مي توان ميلياردها دلار ازهدر رفت ثروت ملي جلوگيري کرد.  زنگنه اظهارکرد: براي توزيع سوخت نيزمي خواستيم سيستمي مثل تاکسيراني اينترنتي راه بيندازيم که برخي مخالفت کردند و گفتند اين مثل يک بمب ساعتي است، اما براي آنها توضيح داديم و فکرمي کنم که قانع شدند.  وي گفت: ازميانه تهران به بالاقيمت زمين بسيارگران است وديگر نمي توان جايگاه ساخت. دولت هم زميني ندارد که براي ساخت جايگاه اختصاص دهد، اما با راه اندازي سوخت رساني سيارهم مردم وهم توزيع کنندگان نفع مي برند. اين کارهم اشتغال زا و هم درآمدزا است.  زنگنه درباره ديگر جنبه هاي قابل بررسي براي شرکت هاي دانش بنيان درصنعت نفت گفت: سالانه چند صدميليارد تومان دربهداشت و درمان صنعت نفت هزينه مي شود و هنوزسيستمي وجود نداردکه پرونده پزشکي، روند درماني وداروهاي مصرفي همه کارکنان و خانواده هايشان، مشخص باشد؛ اين در حالي است که همه دفترچه هاي درماني نيز به قوت خود باقي مانده اند.  وي تاکيد کرد: بنابراين، موضوعات مهمي درصنعت نفت وجود دارد که براي شرکت هاي دانش بنيان قابل توجه است.

اين پايان راه نيست

وزيرنفت گفت: غيرازمسائل فني ومهندسي، روش هاي مدرن ونويني وجود دارد که شرکت هاي دانش بنيان مي توانند دراين زمينه ها به ما کمک کنند اين آغازکاراست وپايان راه نيست و من نيزبه طورقاطع ازاين کار حمايت مي کنم. 

  زنجيره پالايش تا توزيع در 5 سال آينده

 حسن منتظرتربتي، معاون وزيرنفت و مديرعامل شرکت ملي گازايران که به نوعي ميزبان و يکي از سخنرانان اين نشست بود، حضور وزير نفت را باوجود مشغله هاي فراوان، نشانه توجه وي به شرکت هاي دانش بنيان وفن آور و اهميت آنها در عرصه هاي مختلف نفت به ويژه صنعت گاز توصيف کرد.  وي بااشاره به تکميل فرايند داخلي سازي صنعت گازدرپنج سال آينده، تاکيدکرد: با تکميل فناوري وداخلي سازي، به گونه اي عمل مي کنيم که زنجيره پالايش تا توزيع، بدون نيازبه خارج از کشورانجام شود.  تربتي افزود: خودکفايي و توليد داخل، فرايندي است که به راحتي به دست نمي آيد، اما درسال هاي اخير آن را با جديت دنبال کرده ايم.  وي فعاليت شرکت هاي دانش بنيان واستارت اپ ها رامهم برشمرد و افزود: اين موضوع ازابتداي امسال ازسوي مهندس زنگنه مطرح وهم اکنون نيزبرپيگيري آن تاکيد شده است.

گام هاي بلند خودکفايي پس ازانقلاب اسلامي

معاون وزير نفت درامورگاز بااشاره به اين که پس از پيروزي انقلاب اسلامي، گام هاي بلندي درصنعت گازبرداشته شده است، افزود: اين صنعت هم اکنون به ميزان قابل توجهي به خودکفايي نزديک شده است.

تربتي بابيان اين که تحريم ها هميشه گريبانگير صنعت گازبوده است، اظهارکرد: دراين صنعت غالب نيازخودراداخلي سازي کرده ايم، تا جايي که هم اکنون دوبرند ساخت توربوکمپرسورفعال درکشور، به بخش عمده نياز صنعت گازدراين حوزه پاسخ مي دهند ودربخش پالايشگاهي نيزاين اتفاق افتاده است.  تربتي همچنين به حضورشرکت هاي دانش بنيان و فن آوردرنمايشگاه جانبي نخستين رويداد توسعه فناوري، ويژه اقلام پرمصرف گازاشاره کرد و از خريد دوهزارميليارد توماني صنعت گازازآنها خبرداد.

6 هزاراستار تاپ و 30 مجوز

علي وحدت، رئيس هيئت عامل صندوق نوآوري و شکوفايي رياست جمهوري نيز، کوتاه اما مفيد سخن گفت.  وي با بيان اين که درسال هاي اخير، شکل دهي اکوسيستم نوآوري در کشور، موقعيت بهتري پيدا کرده است، افزود: اکنون نزديک به 6 هزار استارت اپ درکشورفعاليت مي کنند وبه30 صندوق پژوهش و فناوري نيز مجوز داده شده است.  وحدت افزود: اکنون مراکز نوآوري و کارخانه هاي نوآوري نيز درحال شکل گيري هستند، البته تامين مالي اين حوزه ها شرايط خاص خود را دارد، اما بايد توان آنها را بسنجيم تا ببينيم درحل مسائل تا چه اندازه توانمند هستند.  وحدت ادامه داد: صندوق شکوفايي و نوآوري رياست جمهوري به شرکت هاي دانش بنيان، فارغ ازدولتي يا خصوصي بودن، تسهيلات مختلفي ارائه داده است.   نخستين رويداد توسعه فناوري، ويژه اقلام پرمصرف گازباحضور شماري ازشرکت هاي دانش بنيان وفن آور برگزار شد. حضور وزير نفت و جمعي ازمديران ارشد صنعت گاز دراين رويداد رامي توان نشانه اهميت اين رخداد دانست؛ موضوعي که وزير نفت نيز در صحبت هاي خود به آن اشاره کرد. اين گردهمايي که17آذرماه افتتاحيه آن بود، دو روز ديگر نيزبا برگزاري نشست هاي تخصصي ادامه يافت اميد آنکه عرصه فعاليت شان بيش ازپيش گسترش يابد وکمکي باشد بر روان تر چرخيدن چرخ هاي عظيم صنعت نفت.