گزارش «مشعل» از مردان بی ادعای پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد؛
آنان که به دل خطر می زنند
سید مرتضی هاشمی «شب از نیمه گذشته، بدون هماهنگی به سراغشان می روم. هر یک از آنان در حال انجام کار در ایستگاه هستند. مسئول اتاق کنترل، بی سیم به دست در حال انجام وظایف محوله است و دیگری در محوطه پارکینگ، تست تجهیزات و وسایل اطفای حریق خودروهای آتش نشانی را به عهده دارد، اما آژیر خطر که به صدا در می آید، در یک چشم به هم زدن با هدایت افسر، آتش نشانان خود را به پارکینگ خودروها می رسانند و با هدایت افسر وقت و تجهیزاتی که در اختیارشان است، عازم ماموریت می شوند. وقتي که به محل حادثه مي رسند، در آن شرايط چیزی به جز نجات جان همکاران و حفظ تاسیسات در ذهنشان نيست و همه تلاششان را براي نجات افراد در معرض خطر انجام مي دهند، حتي اگر در سخت ترين شرايط باشند، حاضرند از جان خود بگذرند. از روز اول كه وارد اين حرفه شده اند، مي دانند که باید خطر کنند! اما خداوند اين ايمان و اطمينان را به آنان داده و در این موضوع، شکی نیست. راه را درست انتخاب کرده ای و مي داني توفیقی است که خداوند نصيبت کرده و اگر هم قرار باشد اتفاقي برايت رخ دهد، با جان و دل خطر کرده ای، پس براي هميشه ترس را از دلت بيرون مي کني و جايش را به ايمان مي دهي. در این بین گاهي هم مجبوري غم از دست دادن همکارت را در حوادث تحمل کني، غم کسي که ممکن است هم درجه ات باشد، يا فرمانده ات و يا حتي رئيس ايستگاه. فرقي نمي کند، همیشه آماده اید براي فداکاري و حتي از جان گذشتن. رمز این کار عاشقی و ایثار است و دست و پنجه نرم کردن با آتش برای نجات جان انسان ها. آتش نشانان جز عشق چیز دیگری نمی شناسند، اما هرروز بی ادعا زندگی را حیاتی دوباره می بخشند، تلاشگرانی که در سخت ترین شرایط به جنگ آتش و حوادث می روند و در این مسیر پرخطر، هیچ ادعایی ندارند.
در جمع صمیمی آتش نشانان پالایشگاه خانگیران حاضر می شویم تا حرف دلشان در خصوص این شغل را برایمان روایت کنند.
پالایشگاه را از یک فاجعه بزرگ نجات دادیم
پس از بازگشت آتش نشانان از مانور فرضی به ایستگاه، در چهره شان خستگی دیده نمی شود. کمی جلوتر می روم. راننده در حال ترک خودرو آتش نشانی است، ضمن خسته نباشید و خداقوت از او می خواهم مهمان مصاحبه ما شود. متولد 1365 شهرستان تربت جام، متاهل و دارای سه فرزند است. به قول خودش علاقه اش سبب شد تا این شغل را انتخاب کند و در سال 83 پس از شرکت در آزمون و مصاحبه و قبولی در تست های ورزش و آمادگی جسمانی، جذب آتش نشانی پالایشگاه شد و هم اکنون در سمت راننده آتش نشانی مشغول انجام وظیفه است.
خودتان را برای خوانندگان ما معرفی و یک روز کاری را تشریح کنید.
سهراب ولی نصب هستم، متولد شهرستان تربت جام و هم اکنون به همراه خانواده در شهر سرخس سکونت داریم. با توجه به شرایط کاری در پالایشگاه که یک محیط صنعتی و با آتش نشانی شهری دارای تفاوت های عمده است، مشغول انجام وظیفه در پالایشگاه هستیم. شرح وظایف آتش نشانان مشخص است و بر این اساس، وظیفه بررسی تجهیزات و کامیون ها از نظر کارکرد عملیاتی را به عهده دارم. نوبت کاری ما 12 ساعته و در نوبت کاری های گردشی روزکار و شب کار است.
برای جلوگیری از بروز حوادث هنگام کارهای عملیاتی و جوشکاری در واحدهای عملیاتی در کنار همکاران حضور و بر نحوه فعالیت آنان نظارت داریم.
یک خاطره شیرین در طول دوران فعالیت را برای ما تعریف کنید.
تاکنون چند نوبت شاهد نشت گاز در واحدهای تصفیه گاز بوده ایم که پس از اعزام به واحدهای عملیاتی و با همکاری دوستان توانستیم افراد را از حوادث احتمالی نجات دهیم، همچنین در حوادث مشابه یکی از کارگران در داخل کانال های عملیاتی، گیرافتاده بود که با ابزار و تجهیزات آتش نشانی موفق به نجات او شدیم و ماموریتی که به عهده آتش نشانان پالایشگاه بود، با موفقیت انجام شد.
زمان طلایی رسیدن آتش نشانان به محل حوادث، یکی از شاخص های مهم شغل آتش نشانی است. این زمان به محل حوادث بستگی دارد که اگر در داخل پالایشگاه باشد، بین دو تا سه دقیقه است.
در طول فعالیت با چه سختی هایی روبه رو هستید؟
گاز خوراک تاسیسات، سه و نیم درصد معادل سی و پنج هزار PPM گاز خطرناک و سمی هیدروژن سولفوره دارد. سرعت عمل و رسیدن به موقع در صحنه حوادث، ملاک ارزشیابی کار آتش نشانان و یکی از سختی های کار این است که باید همیشه آماده باشیم و جز در مواقع نماز، نمی توانیم کفش هایمان را از پا بیرون بیاوریم و این مسئله هم در نوبت کاری روز و هم در شب کار، ملاک است، زیرا کار در واحد ما به نحوی است که یک ثانیه هم ارزش دارد.
روند کار به دلیل احتمال نشتی گاز، نیازمند سرعت عمل است و اگر یک لحظه دیرتر به محل حادثه برسیم، ممکن است خیلی دیر شود. 12 ساعت کار و نخوابیدن در نوبت کاری شب هم، از سختی کار واحد به شمار می رود.
آتش نشانان با انجام ورزش، کلاس های دوره ای، بازدید کامیون ها و تجهیزات آتش نشانی و مانورهای عملیاتی در داخل واحد، همیشه سعی می کنند در آمادگی جسمانی کامل باشند.
تا چه اندازه برای رویارویی با حوادث آمادگی دارید؟
اگر روزی در پالایشگاه، حادثه ای رخ دهد؛ در حالی که همکاران از محل خطر دور می شوند، واحد آتش نشانی وظیفه اش ایجاب می کند به دل خطر برود و این مسئله نیازمند روحیه آتش نشان و عِرق سازمانی اوست؛ به گونه ای که در بیشتر حوادث، باید از جان هم بگذریم.
نظر خود را درباره این واژگان بگویید.
جدال با آتش؛ جنگ در جبهه
دوری از خانواده؛ دلتنگی
نماز اول وقت؛ حس آرامش
آموزش؛ یادگیری و تجربه
در ایستگاه، خودروها و تجهیزات همیشه باید آماده باشند. فرقی نمی کند چه پس از ماموریت باشد و چه قبل از آن، همان طور که در حال بررسی و تست تجهیزات است، دستی بر پیشانی می کشد و به سمت کابین می رود. بطری آب را بر می دارد و تشنگی را از تن می زداید، چهره اش آرامش خاصی به آدم می دهد. همین که صورتش را برمی گرداند، سلام می کنم و با محبت پاسخ می دهد، اسمش هادی حیدری است و با لهجه شیرین شمالی، تاریخ تولدش را اولین روز از بهار 1362 در شهرستان مینودشت عنوان می کند، دارای یک فرزند است و مدرک تحصیلی را در رشته مکانیک به پایان رسانده و سال 85 پس از مشاهده آگهی جذب نیرو پالایشگاه، در آزمون ورودی شرکت کرد و پس از مصاحبه و تست های آمادگی جسمانی، در واحد آتش نشانی شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد مشغول به کار شد. در حال حاضر 10 سال از عمر خود را در این واحد گذرانده و در سِمت راننده آتش نشانی فعالیت می کند. وی به دلیل اهمیت شغل و حضور در منطقه عملیاتی خانگیران به همراه خانواده در شهرستان سرخس سکونت کرده است.
کار آتش نشانی برای شما تا چه اندازه اهمیت دارد؟
شغل آتش نشانی یعنی نجات جان افراد، تاکید می کنم که در همه مراحل کاری آنچه برای یک آتش نشان از درجه اهمیت زیادی برخوردار است، نجات جان نفرات، سپس تاسیسات و ساختمان ها.
خانواده چقدر به کارتان اهمیت می دهد؟
اوایل که جذب پالایشگاه شده بودم، خانواده ام به شغل و کارم اهمیت فراوان می دادند، اما این موضوع هم اکنون کمرنگ شده، یکی از علت های کاهش دلبستگی به کارم، عدم توجه به کارکنان است، با توجه به اینکه جزء نیروهای قرارداد مستقیم در صنعت هستیم، اما توجهی به نیروهای قراردادی و پیمانکاری را شاهد نیستیم.
لحظه به صدادرآمدن آژیر خطر تا رسیدن به محل حادثه را تشریح فرمایید.
به طور معمول راننده های آتش نشانی باید سریعتر از دیگر همکاران خود را به ماشین ها برسانند و خودروهای آتش نشانی را آماده اعزام به محل حوادث کنند، برای اینکه در طول مسیر باید رانندگی کنیم، از نظر وضعیت ظاهری، پوشیدن لباس، کلاه، وسایل امدادی و تجهیزات برای رانندگان به لحاظ دردسرهای طول مسیر امکان پذیر نیست تا همکاران را سالم به محل حوادث برسانیم، به محل حادثه که رسیدیم، نوبت ما است که تجهیزات ایمنی را برتن و در محل حضور پیدا کنیم.
سرعت عمل یک آتش نشان در اتفاقات بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد و بزرگترین آرزوی ما به عنوان یک آتش نشان نجات دادن جان افراد و سربلندی خودمان است.
در محل کار با چه مشکلاتی روبه رو هستید؟
از لحاظ مشکلات معیشتی، میزان دریافت حقوق پایین است. از زمانی که از نیروی پیمانکاری به قرارداد مستقیم تبدیل وضعیت شده ایم، میزان حقوق دریافتی کاهش پیدا کرده، در گذشته که به عنوان نیروی پیمانکاری فعالیت می کردیم، از حقوق دریافتی رضایت داشتیم، اما در حال حاضر هیچ نفعی برایمان ندارد، به طوری که 11 ماه از سال به عنوان نیروی کارگری درنظر گرفته می شویم، اما اسفندماه اعلام می کنند شما در رده کارمندی قرار دارید. انتظار ما از مدیران شرکت، رسیدگی به وضعیت حقوقی، درمانی و امکانات رفاهی در کنار نیروهای رسمی است. پس از این مصاحبه به سراغ دیگر دوستان می روم، همان طور که از اتاق آبدارخانه بیرون می آید، به سمت اتاقش می رود، لیوان چای را روی میز می گذارد، بی سیم را بر می دارد و افسر وقت از وی می خواهد گزارش ماموریت را از پشت بی سیم اعلام کند. منتظرم تا پیام را اعلام کند. به سمتش می روم با چهره ای بشاش و خندان او را به مصاحبه دعوت می کنم. کمی امتناع می کند و از اهمیت اتاق کنترل آتش نشانی برایم می گوید. با اصرار بنده همان طور که در حال پاسخگویی به بی سیم است، جواب پرسش هایم را می دهد.
رامین قرایی متولد 19 دی ماه 1360 در بندرعباس. در سِمت آتش نشان و مسئول اتاق کنترل با مدرک فوق دیپلم مکانیک و متاهل است. در بهار سال 83 برای تعمیرات اساسی به پالایشگاه آمده بود. در همان سال واحد اچ اس ای به منشی نیاز داشت و پس از هشت ماه کار در این واحد، آتش نشانی نیرو جذب می کرد و براساس علاقه ای که داشت، وارد حیطه آتش نشانی شد.
از کار در اتاق کنترل برایمان بگویید.
بیشترین استرس در اتاق کنترل بابت دریافت تماس ها و دریافت مکان است. افراد پشت خط با استرس پیام را بیان می کنند. در پالایشگاه هر پنج دقیقه از تمامی واحدها تماس دریافتی داریم. نظارت بر کار همکاران در واحدهای عملیاتی و جلوگیری از بروز حوادث، ایجاب می کند همکارانم در واحدها حضور داشته باشند. در زمان تعمیرات اساسی، تماس ها بیشتر است.
اگر تماس، بابت بروز حادثه ای باشد، پشت بی سیم سعی می کنیم خونسردی حفظ شود و موقعیت را دقیق دریافت کنیم، سپس با آرامش از افراد می خواهیم گزارشی از محل و نوع حادثه اعلام کنند.
محل و نوع حادثه با بلندگو به همکاران اعلام و بلافاصله تیم آتش نشانان به محل اعزام می شود.