آرامش از ديدگاه آموزه هاي ديني ( بخش دوم)
جهان بيني رحماني و درون انسان ها
به راستي، با استفاده از کدام روش ها و تکنيک ها مي توان به آرامش دست يافت؟ چگونه مي توان از آثار سوء تنش ها و کشمکش ها کاست؟ مهارت هاي کنترل فشار رواني کدام است؟ با استفاده از کدام روش هاي عملي مي توان استرس را مديريت کرد؟ حل مسئله استرس براي دسترسي به آرامش در کدام راه حل ها نهفته است؟ و به طورکلي راز آرامش چيست؟ بخش دوم دستيابي به آرامش از ديدگاه آموزه هاي ديني را با اين پرسش ها آغاز مي کنيم و راه خود را ادامه مي دهيم.
راهکارهاي ايماني ـ شناختاري
1- جهان بيني ايماني
فشار رواني در سطح وسيع با نگرش ها و باورهاي انسان ارتباطي عميق دارد. نگرش ها، حالات ذهني، افکار و عقايد يک فرد در برداشت ها و تفسيرهاي او از عامل تنش زا و نحوه رويارويي با آن تأثير مستقيم دارد. احساسات از افکار برمي خيزند و افکار و انديشه هاي انسان، سازندگان عالم درون و بيرون بشر هستند. از سوي ديگر، انديشه هاي بشري بر نظام ارزش ها و بينش هاي فرد استوار است. انسان ها مي توانند با تغيير نگرش ها و ديدگاه ها شيوه زندگي خود را تغيير دهند. با پذيرش ارزش هاي جديد، انسان قادر است رفتارها و موقعيت هاي خود را تغيير دهد. اعتقادات و نگرش هاي انسان در اختيار خود اوست و هر لحظه که اراده کند امکان تغيير آن وجود دارد. البته عوامل مختلف فرهنگي نظير رسانه ها، مطبوعات، افکار عمومي و محصولات فرهنگي در ساماندهي بينش ها و باورهاي انسان تأثيرگذارند، اما از اين نکته مهم نبايد غفلت ورزيد که تصميم گيرنده نهايي خود ما هستيم و آدمي هر لحظه که اراده کند، مي تواند آينده اي متفاوت براي خود رقم زند.
خداوند دو عمر در اختيار انسان مي گذارد؛ عمر محدود و عمر نامحدود. از سوي ديگر خالق هستي انسان را آزاد آفريد و به او اين امکان بسيار مهم را عطا فرمود که با استفاده از زمان اندک براي خود ابديت بسازد. اراده آزاد بشر و انتخاب هاي وي سازنده آينده اوست. اين خود ما هستيم که تعيين مي کنيم از زندگي خود لذت ببريم، راحت زندگي کنيم، شاد باشيم، درست عمل کنيم يا اينکه زندگي را فلاکت بار، تلخ و رنج آور کرده و خود را گرفتار سازيم.
جهان بيني، نوع نگرش و بينش انسان نسبت به خدا، جهان و انسان است. بينش آدمي در رابطه با سه مقوله پيش گفته مي تواند در تصميم ها، انتخاب ها و تفسيرها نسبت به جهان درون و بيرون تأثيرگذار باشد. آخرين نامه الهي نگرش هايي در اختيار ما مي گذارد که با آن بينش ها مي توان حياتي پاک و ابدي داشت، ضمن آنکه از زندگي آسان در اين جهان هم بهره مند شد. دنيا و آخرت به دست انسان ساخته مي شود و زندگي همان چيزي است که ما آن را مي سازيم و اين قدرت شگرف يعني توان ساختن را خداوند به ما عنايت فرموده است. به راستي اگر خواهان زندگي آرام در همين جهان خاکي هستيم، بهترين راه اصلاح نگرش و بينش است. نسبت ميان بينش ها و نيز سبک زندگي توحيدي با مؤلفه آرامش را مي توان به گونه هاي مختلف تبيين کرد:
بيان نخست: خداوندِ رحمان
داستان رحمت رحمان و عالم هستي بسيار عميق است؛ خداوند دو گونه اسما دارد؛ اسماي جمال و اسماي جلال. شايد در آغاز بپنداريم اين دو دسته اسما هم عرض بوده و هم افق هستند، اما داستان آفرينش اين گونه نيست. ماجراي خلقت و آفرينش اينگونه است که اسم «رحمان» بر تمام اسما اعم از جلال و جمال حاکم است و دولتي بر هر دو دسته اسما دارد. يعني اگر در جايي «قهر» وجود دارد، بي علت نيست بلکه علت آن مهر و «رحمت» است. به اين مثال توجه کنيم: کودکي که در کوچه تنبيه مي شود از سر دشمني يا حسادت است، اما اگر مادري فرزندش را تنبيه کند، تنبيه او علتي دارد، علت قهر مادر، محبت اوست. پشتوانه کم توجهي خدا و قهر او، قهر او نيست بلکه مهرورزي و بسط رحمت اوست. خداوند گاهي به بنده ها کم توجهي مي کند، به اين دليل که او را جذب و مهرش را شامل او فرمايد و دستش را بگيرد و بالا برد.
بيان دوم: خداوندِ مالک
توحيد مالکيت به ما مي گويد فقط او مالک است وغير او در عالم کسي توان مالکيت ندارد مگر به اذن او. هرگونه مالکيتي چه به صورت تکويني و چه به صورت اعتباري، ظهور و توسعه مالکيت خداست. مظاهر مالکيت در عالم اصالت، حقيقت و استقلال ندارند.
نتيجه مهمي که از اين مطلب حاصل مي شود، اينکه ما مالک هيچ چيز نيستيم و بر اساس آيه 39 سوره «کهف» بهره ما در اين عالم فقط تلاش است و کوشش ما از توان ما ناشي مي شود و توانمندي انسان ها از خداست. از سوي ديگر فعاليتي که انجام مي دهيم، طبعاً به نتيجه اي مي انجامد و نتيجه بخش عالم خداست يعني اوست که به دنبال فعل ما نتايجي پديد مي آورد؛ معناي «توکل» دقيقاً همين است.
حال اگر بر اساس تلاش و فعاليتي چيزي به دست آمد، آن موضوع مملوک و «داشته ما» نيست، بلکه «داده خداست». در اينجا مفهومي جالب شکل مي گيرد:
اگر چنين است پس ما نبايد نسبت به هر آنچه در اختيار ما گذارده شده است، «احساس مالکيت» داشته باشيم.
اگر انسان مي خواهد از درد و رنج خود بکاهد و بر آرامش خويش بيفزايد، راه اين است که به تملک گرايي پايان دهد، زيرا چيزي در اين جهان از آنِ انسان نيست تا مالک آن باشد و همه چيز مخلوق و مملوک ديگري است.
يکي از ابعاد هواي نفس، حس تملک به داشته هاست. هر چه به سمت بخشش، انفاق و خدمت به ديگران متمايل باشيم، بيشتر با کائنات هماهنگ شده ايم و در اين صورت هستي امکانات خود را در اختيار ما قرار خواهد داد. ناگفته پيداست که قصد معامله هم جالب نيست.
سعي مؤمن اين است که «احساس تملک» را به «احساس امانتداري» تبديل کند هرچند به لحاظ عرفي و قانوني مالک اموري باشد. حال مي توان گفت: همواره سعي کنيم بيش از آنکه از جهان چيزي بگيريم، به جهان عطا کنيم و ببخشيم. اگر مالک عالم کس ديگري است و ما فقط امانتدار و نگهدار داده هاي موجود ديگري هستيم و ما و تمام امکانات، مملوک و مسخر ديگري است و ما فقط در مملکت او نفس مي کشيم، چه جاي اندوه، هراس و اضطراب، مي توان آرام بود و به خوبي امانتداري کرد.
جمله هاي طلايي
* مهندسي عالم بر اساس مهر و محبت است و قهر و عذاب، راهبرد اصلي و استراتژي خدا نيست بلکه تاکتيک اوست براي انبساط رحمت.
* تمام عالم و جهان بر اساس امامت مهر آفريده شده است.
* رحمان، نامه هدايت مي دهد، رحمان مي آفريند، ما فقط در مملکت رحمانيم و او بي هيچ چشمداشتي بخشش خود را شامل ماسوي الله (آنچه غيرخداست) مي کند. اگر چنين است پس چه جاي اندوه و نگراني. نگراني فقط از خطاي بشر است.
* تمام داشته هاي ما داده هاي خدا و مملوک اوست نه مملوک ما.
خدمات رساني ستاد اربعين به زائران
حجت الاسلام والمسلمين رضا حيدري، مسؤول قرارگاه فرهنگي وزارت نفت در خوزستان در گفت وگويي از ويژگي هاي فعاليت هاي امسال براي خدمات رساني به زائران اربعين خبر داد.
وي گفت: شرکت هاي تابع وزارت نفت در جنوب با تشکيل ستاد اربعين، خدمت رساني خود به زائران اربعين حسيني را توسعه دادند.مطابق سال هاي گذشته با فرا رسيدن ماه محرم و آغاز فعاليت هاي نهادهاي دست درکار در برگزاري مراسم اربعين حسيني، درخواست هاي زيادي از سوي استانداري خوزستان، فرمانداران شهرهاي مرزي و ستاد اربعين استان براي خدمت گزاري به زائراني که از مرز شلمچه و چزابه در خوزستان به کشور عراق سفر مي کنند، به شرکت هاي تابع وزارت نفت در خوزستان رسيد. شرکت هاي تابع وزارت نفت در خوزستان، اعم از شرکت هاي تابع شرکت ملي نفت ايران، شرکت ملي گاز ايران، شرکت ملي پالايش و پخش فراورده هاي نفتي ايران و شرکت ملي صنايع پتروشيمي و نيز مجموعه هاي بهداشت و درمان صنعت نفت در راستاي انجام مسؤوليت هاي اجتماعي و خدمات رساني، با تشکيل ستادهايي، امکانات و توانمندي هاي خود را براي خدمت رساني به زوار اربعين تجميع کردند.حجت الاسلام والمسلمين رضا حيدري، مسؤول قرارگاه فرهنگي وزارت نفت در خوزستان در اين باره افزود: از ويژگي هاي فعاليت هاي امسال، تشکيل يک ستاد، متشکل از همه شرکت ها با محوريت شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و به رياست مديرعامل اين شرکت و عضويت همه شرکت ها بود تا نيازمندي هاي ستاد اربعين استان به صورت متمرکز دريافت و کارها متناسب با توانمندي ها و امکانات و تجهيزات شرکت ها بين آنها تقسيم شود. آماده سازي زير ساخت ها مانند جاده دسترسي، پارکينگ، آبرساني و دفع فاضلاب و جابه جايي زائران با اتوبوس از مبادي مرزها تا شهرهاي استان، از نيازمندي هاي اعلام شده به مجموعه نفت بوده است. همچنين بزرگترين نمازخانه در مرز چزابه با عنوان موکب شهداي صنعت نفت از سوي حوزه بسيج شهيد تندگويان مانند سال هاي گذشته در حال خدمت گزاري است.
آشنايي با سيره اخلاقي پيامبر اعظم (ص)
کتاب آشنايي با سيره اخلاقي پيامبر اعظم (ص) نوشته جواد محدثي است و پژوهشکده حج و زيارت آن را در سال 1386 منتشر کرده است. اين كتاب در يازده بخش اخلاق و سيره پيامبرگرامي اسلام (ص) را در ابعاد مختلف بررسي و در هر بخش از منظرهاي گوناگون از روش پيامبر گرامي اسلام (ص) درس هاي اخلاقي و روش زندگي استخراج كرده است.
شهيد عليرضا عين بين
شهيد عليرضا عين بين سال 1327 در اهواز متولد شد. او از آذرماه 1350 همکاري خود را با شرکت ملي نفت آغاز کرد و30 مهر 1359در جاده خسرو آباد خوزستان در اثر سانحه در حين جابه جايي مجروحين به درجه رفيع شهادت نائل آمد. کبري آقا خاني زاده، همسر شهيد درباره شهيد عين بين مي گويد: شهيد عين بين قبل از پيروزي انقلاب فعاليت چشمگيري داشت. اطلاعيه ها و نوارهاي سياسي و مذهبي را که به دستش مي رسيد، چاپ و تکثير مي کرد و در تمام صحنه هاي مبارزاتي ظاهر مي شد، به طوري که چندين بار به عنوان عامل تحصن بازداشت شد و به همين دليل حکم اخراج از وزارت نفت به او ابلاغ شد، اما دست از مبارزه خود بر نداشت؛ به طوري که حکم اعدام شهيد عين بين را پس از پيروزي انقلاب در پرونده ها و مدارک سازمان امنيت به دست آوردند. او در باره خصوصيات اخلاقي همسر شهيدش مي گويد: هرگز آثاري از تکبر، غرور و رياست طلبي در ذات پاک و بي آلايش او ديده نمي شد و هيچگاه دربرابر روساي خود تملق و چابلوسي نمي کرد تا مبادا دورنگي ها و دورويي ها به زندگي بي تزوير و بي ريايش آسيبي رساند.
سبک زندگي رسول اعظم(ص) از نگاه امير مومنان علي(ع)
رسول الله (ص) روى زمين غذا مي خورد و چون بندگان مى نشست و پارگى كفشش را خود، به دست خود مى دوخت و جامه اش را خود، به دست خود وصله مى زد. بر مرکب بى پالان سوار مي شد و بسا كسى را هم بر ترك خود مي نشاند. پرده اى بر در خانه اش آويخته بودند و بر آن نقش و نگارى چند، همواره مي فرمود: اين پرده را از جلو چشمم دور كنيد. زيرا هرگاه به آن مي نگرم به ياد دنيا و زيورها و زينت هايش مي افتم.
رسول الله (ص) روي دل به دنيا برگردانيده و ياد دنيا را در وجود خود ميرانده بود و دوست داشت كه زينت دنيا را از برابر چشم خود دور كند تا مبادا چيزى از آن برگيرد. دنيا را پايدار نمى دانست و در آن اميد درنگ نداشت. پس علاقه به دنيا را از خاطر دور ساخت و از دل براند و از نظر انداخت، زيرا كسى كه چيزى را ناخوش دارد، نگريستن به آن را نيز ناخوش شمارد و نخواهد كه نزدش از آن سخن گويند (نهج البلاغه خطبه 160).