تاریخچه خواندنی خمیر دندان
امروزه انواع و اقسام خميردندان ها را مي توان در مارک هاي مختلف در بازارها و فروشگاه ها پيدا کرد. خميردندان هايي که هر کدام عطر و طعم خاصي دارند و شرکت هاي سازنده آنها مدعي اند که در نوع خود بهترين هستند؛ از خميردندا ن هاي زغالي گرفته تا خميردندان هاي سفيدکننده، گياهي و... . بهداشت دهان و دندان از گذشته تاکنون اهميت زيادي داشته، به طوري که گفته مي شود تاريخ استفاده از خمير دندان در ميان مصريان باستان به 3 تا 3500 سال قبل از ميلاد مسيح بازمي گردد. مصريان باستان از پودري که حاوي سنگ نمک خرد شده، نعناع و فلفل خشک بود استفاده مي کردند و براي تميزي دهان آن را روي دندان هايشان مي ماليدند. پس از آن، ايرانيان حدود هزار سال پيش از ميلاد مسيح به اين پودر، پوسته سوخته لاک حلزون يا صدف و گياهان مختلف و عسل را اضافه کردند و مورد استفاده قرار دادند.
نخستین طعم دهنده
استفاده از خمیر دندان در میان رومیان و یونانیان نیز رایج بود. آنها هم از خمیری که حاوی استخوان های خرد شده، پوسته های صدف، پوسته های تخم مرغ و پودر زغال بود، برای تمیز کردن دندان هایشان استفاده می کردند و به نظر می رسد که رومی ها اولین قومی بودند که به ترکیب خمیردندان طعم دهنده اضافه کردند تا بوی نامطبوع دهان را برطرف و کاربری خمیر را آسان تر کنند. 500 سال پیش از میلاد هند و چین هم برای از بین بردن بوی بد دهان، از پودرهایی که حاوی نمک دریا، جنسینگ و خوشبوکننده های گیاهی بود، استفاده می کردند.
خمیرهای تمیزکننده
ایده های اصلی تمیز کردن دندان هزاران سال به همین شکل باقی ماند و تغییری نکرد، به طوری که مردم همچنان با انواع پودرها و خمیرهایی که خودشان می ساختند، دندان هایشان را تمیز می کردند.
در قرن چهاردهم و پانزدهم میلادی در انگلستان ترکیبات اصلی خمیر دندان عسل و نمک، آرد گندم یا چاودار همراه با ذرت بود. توصیه پزشکان در آن زمان برای کسانی که وضع مالی خوبی نداشتند، این بود که با مالش خاکستر نان سوخته، دندان هایشان را تمیز کنند. یکی دیگر از دستورعمل های قرن نوزدهم برای تمیز کردن دندان ها استفاده از رزین گیاهی بود. این ماده قرمزرنگ که خون اژدها نامیده می شد، شاید برای زخم های دهانی مفید بود، اما تاثیری در تمیزی و سفیدی دندان ها نداشت. مشکل اصلی خمیر دندان های دوران باستان، اثر سایندگی شدید، طعم نامطبوع و گرانی آنها بود، مسئله ای که باعث می شد همه اقشار جامعه نتوانند از آن استفاده کنند.
نسخه های جدید
پس از نمونه های قدیمی، توسعه خمیردندان از سال های ۱۸۰۰ آغاز شد که در نسخه های اولیه حاوی صابون بود. پودر بی کربنات سدیم و بوراکس نیز اجزای اصلی خمیردندان ها را تشکیل دادند و کم کم گلیسیرین نیز به دیگر اجزای آن اضافه شد تا هم به شکل امروزی درآید و هم مانع خشک خمیر شود. خمیری که اولین بار داخل شیشه و به شکل کرم به بازار عرضه شد، اما بعد از گذشت چند سال، قالب های پلاستیکی برایش در نظر گرفتند. سال های زیادی طول کشید تا مواد دیگری جایگزین صابون موجود در خمیردندان شوند. موادی که به خمیر شکل نرم تری دادند، شکلی که امروز هم در خمیردندان ها دیده می شود.
مراقبت از دهان و دندان
نکته جالبی که در پایان باید به آن اشاره کرد، اهمیت پاکیزگی دهان و دندان است که از دوران باستان و زمان اجدادمان تاکنون ادامه داشته است. امروز خمیردندان در اشکال مختلف با طیف وسیعی از خواص دارویی و بهداشتی وجود دارد، خمیردندان هایی که هدف نهایی شان مراقبت از دندان ها و بهداشت دهان است. همان چیزی که اجدادمان را به تکاپو انداخته بود تا ماده ای برای پاکیزگی دندان هایشان بیابند و به آن اهمیت دهند.
اضافه شدن فلوراید
در نیمه دوم قرن بیستم، خمیردندان های مدرن برای کمک به پیشگیری و درمان بیماری ها و شرایط خاصی مثل حساسیت های دهان و دندان توسعه پیدا کردند و فلوراید به ترکیب آنها اضافه شد تا از فساد دندان ها جلوگیری کند.
پیشرفت های جدید در خمیر دندان شامل توسعه خمیر دندان های سفیدکننده و خمیر دندان حاوی تریکوسان است که حفاظت بیشتری را در برابر پوسیدگی، پلاک دندانی و... ایجاد می کند. امروز خمیر دندان ها معمولاً از فلوراید، رنگ، طعم دهنده، شیرین کننده و... تشکیل شده اند.
و اما مسواک
پيدايش مسواک هم مانند خميردندان در نوع خود جالب توجه است. بابلي ها و مصري ها اولين بار با خرد کردن انتهاي يک شاخه، توانستند چيزي شبيه به مسواک را بسازند.
علاوه بر اين دو قوم، چيني ها نيز مسواکي طراحي کردند که از شاخه درختان معطر ساخته مي شد.
گفته مي شود، چيني ها اولين مسواک طبيعي خود را از موي خوک ساختند. اين مسواک مويي وقتي از چين به اروپا برده شد، اروپايي ها با اقتباس از طرح آن، به جاي استفاده از موي خوک از موي اسب که نرم تر بود، استفاده کردند.
ويليام آديس اولين کسي بود که مسواک را ساخت. او که به جرم آشوب و اغتشاش، دوران محکوميتش را در زندان مي گذراند، به دنبال راهي براي تميز کردن دندان هايش بود. اين زنداني آشوبگر تکه اي از استخوان غذايش را کنار گذاشت، سوراخ هاي کوچکي روي آن ايجاد کرد و بعد تارهاي نخي را که از نگهبان گرفته بود، گره زده و داخل سوراخ ها فرو برد و با چسب آنها را چسباند.
آديس بعد از آزادي از زندان شروع به توليد مسواک کرد. در آن زمان مسواک بسته به نوع پرزي که در آن به کار رفته بود، کيفيت متفاوتي داشت و در قيمت هاي مختلف به فروش مي رسيد.
تا قبل از اختراع نايلون، براي ساخت مسواک از موي طبيعي حيوانات استفاده مي شد و پس از توليد نايلون، ساخت مسواک مدرن آغاز شد و بعد از آن نيز مسواک با ساختار نايلوني نرم تر توليد شد. اولين مسواک برقي هم در سال 1939 ساخته شد.
در حال حاضر در بازارها و فروشگاه ها هر دو مسواک دستي و الکتريکي به شکل و اندازه هاي متفاوت ديده مي شود که معمولا از دسته هاي پلاستيکي يا چوبي ساخته شده اند. موي مسواک ها هم معمولا مصنوعي هستند و از بافتي نرم تشکيل شده اند، سرهاي مسواک با توجه به نوع سن متغيير است.
اصول اساسي مسواک از زمان مصريان و بابليان تاکنون تغيير چنداني نکرده و همچنان يک دسته براي گرفتن و يک برس براي شست وشوي دندان است که با آن مي توان دندان ها را تميز کرد.