وزير نفت از مپنا بازديد کرد

از سازندگی تا شکوفایی

مشعل: از سال 68 که بيژن زنگنه ايده ساخت مديريت پروژه هاي نيروگاهي ايران (مپنا) را مطرح کرد،   سه دهه مي گذرد. وزير جوان روزهاي سازندگي که امروز دوره اي را پشت سر مي گذارد که براي خود نام آخرين نبرد را گذاشته است، هفته گذشته به مپنا رفت؛ مجموعه اي که اکنون به عنوان يکي از بازيگران اصلي صنعتي کشور در حال نقش آفريني است. عباس علي آبادي، مديرعامل مپنا نيز در همان ساعات نخستين بازديد زنگنه، اين دستاورد مهم او در بنيان مپنا را يادآوري کرد و خطاب به وزير نفت گفت که «وقتي دستاوردهاي مپنا را براي دبيرکل اوپک تعريف کرده و او متوجه شده که زنگنه بنيانگذار مپناست؛ بارکيندو، دبيرکل اوپک گفته است که بايد به زنگنه «نوبل صنعتي» داد.» بي هيچ اغراقي در شرايط کنوني کشور، مي توان به اهميت تدبير زنگنه در دوران جواني با وجود مجموعه اي چون مپنا پي برد، آن هم در ايامي که تلاش براي تحميل تحريم ها و انسداد اقتصادي کشور، فناوري هاي موجود در اين کارخانه به عنوان يک مقاومت و سدي برابر اين فشارها تلقي مي شود. در آن زمان، هدف اين بود که مپنا به شرکتي تبديل شود که با اتکا به ظرفيت داخلي در کنار همکاري با شرکت هاي بين المللي، توسعه و خودکفايي در بخش نيروگاهي را رقم بزند. از آن زمان تاکنون مپنا بيش از يکصد اَبرپروژه   اجرا کرده و نه تنها در بخش نيروگاهي کارنامه موفقي داشته، بلکه در بخش حمل و نقل ريلي نيز کمک شاياني به توسعه کشور کرده و در بخش نفت و گاز نيز ظرفيت قابل توجهي را ايجاد کرده که در ساليان آينده مي تواند باعث افزايش حضور اين شرکت در صنعت مهم نفت و گاز شود.

حضور وزير نفت در مپنا و بازديد از سالن هاي مونتاژ توربين هاي صنعتي، تست توربين و بخار شرکت مهندسي، ساخت توربين مپنا (توگا) و سالن توليد کارخانه شرکت مهندسي و همچنين ساخت پره توربين مپنا (پرتو) و فناوري هاي پيشرفته آن با اشتياق زنگنه و سوال و جواب هاي او از فعالان اين کارخانه همراه بود. او رد فعاليتي را ديد که خود نهال آن را کاشته و درباره آن گفت: آينده مپنا را روشن مي بينم و اميدوارم به قله هاي جديدي در توسعه فناوري ملي برسيم. همانطور که انتظار داشتم، مپنا پيشرفت خوبي داشته و خوشبختانه همه کارخانه هاي اين گروه در اين شرايط فعال است.

موسسان شايسته و با تجربه

وزير نفت درباره ايده تاسيس مپنا گفت: مرداد سال 1367 وقتي وارد وزارت نيرو شدم، به اين موضوع که براي داخلي سازي نيروگاه چه کاري بايد انجام شود، فکر کردم و در نهايت به اين نتيجه رسيدم که حلقه اصلي براي داخلي سازي نيروگاه ساخت نيست، بلکه مديريت پروژه نيروگاهي است و به اين دليل، شرکت مديريت پروژه هاي نيروگاهي ايران ايجاد  شد. با تشکيل اين شرکت و با اجراي نخستين پروژه، صرفه جويي جدي به دست آمد. شرکت مپنا هم اکنون به درخت تنومندي تبديل شده است که انبوه ديگر از درخت ها در کنار آن شکل گرفته اند. افرادي که از روز نخست، اين شرکت را تشکيل دادند، آدم هايي بسيار شايسته، باتجربه و فهيم بودند که بدرستي هدف از تشکيل اين شرکت را مي دانستند. اين موضوع در کنار مديريت وقت وزير نيرو و تداوم اين حمايت سبب موفقيت اين شرکت شده است، ضمن اينکه کارکنان آن نيز تلاش زيادي براي اين موفقيت انجام دادند.

او از مپنا به عنوان شاخص نماد فناوري ملي ياد کرد و افزود: اتکا و سرمايه اين شرکت در ابتداي تاسيس، سرمايه انساني و ظرفيت تجربي بود و توانست با تکيه بر همين عوامل براي بخش نيروگاه سازي ايران کار بزرگي انجام دهد. شرکت مپنا در ماشين هاي دوار به عنوان قلب صنعت نفت، پيشرفت هاي خوبي داشته و مي تواند در بهره برداري و تعميرات ماشين هاي دوار به ما کمک کند.

از مپنا تا پارس جنوبي

اگرچه نگاه وزير نفت در زمينه توسعه صنايع داخلي به آن ايام محدود نشد و مرور اقدام هاي وزارت نفت در سال هاي اخير، بيانگر مسيري است که براي تقويت صنايع داخلي کشور طي شده است که در بيان آن مي توان فهرستي بلندبالا را  مورد اشاره قرار داد؛ اما مپنا که ريشه آن از سوي زنگنه کاشته شد، حالا به تعبير مديرعامل آن، به درختي تنومند بدل شده است که خارجي ها هم نسبت به اين پيشرفت مبهوت هستند.

مصداق آنچه را بارکيندو به عنوان نوبل صنعتي ياد کرده، مي توان در جنوب کشور و در حوزه صنعت نفت سراغ گرفت. پارس جنوبي که نماد اقتدارايران است، در سال 76 زمين بايري بود که حسرت هدررفتن سرمايه اي را داشتيم و قطري ها در حال برداشت از آن بودند؛ حالا اما ورق برگشته است و طبق آخرين توضيحات وزير نفت «تا اواخر امسال يا اوايل سال آينده، همه بخش دريايي 27 فاز پارس جنوبي پايان مي يابد.»

وزارت نفت افزون بر آن، با اتکا به توان سازندگان داخلي طي سال هاي اخير، گام هاي حمايتي بلندي را برداشته است. آنگونه که در ماه هاي اخير، شاهد امضاي قراردادهاي مختلفي هستيم که يک به يک سازندگان ايراني، سهم خود را در بخش هاي مختلف توسعه اي صنعت نفت ارتقا مي دهند. همچنين طرح بومي سازي 10 گروه خانواده کالاهاي کاربردي صنعت نفت از سال 93 کليد خورده و در حال اجراست و مسعود کرباسيان، مديرعامل شرکت ملي نفت ايران هم از اضافه شدن هشت گروه کالايي جديد به طرح بومي سازي 10 گروه کالاهاي کاربردي نفت خبر داده است.   وزير نفت مي گويد: «مي خواهيم بيشتر کار در صنعت نفت را به شرکت هاي داخلي بدهيم و از اين فرصت براي توسعه صنعت داخلي و نه تنها صنايع؛ بلکه واحدهاي فناوري و دانش بنيان داخلي هم استفاده کنيم.» با وجود کارنامه اي که زنگنه از خود به گذاشته است، همچنان مورد اتهام است که طرفدار غربي هاست. وقتي در اين بازديد از سوي خبرنگاران مورد سوال قرار گرفت که هميشه اين انتقاد درباره شما مطرح بوده که طرفدار غربي ها هستيد تا داخلي ها، او اظهار کرد: «ايده تاسيس مپنا، فرآب، پتروپارس و پتروايران از سوي کساني مطرح شده که از اين نوع اتهام ها به آنها مي زنند. بازار اتهام رايج است. يکبار هم گفتم، اگر دولت از اتهام زدن و دروغ گفتن ماليات مي گرفت، درآمد آن بيشتر از درآمد نفت بود.»

ماموريت نفتي زنگنه به مپنا

وزير نفت به «گروه مپنا» يک ماموريت هم داد؛ ساخت تجهيزات و تکنولوژي هاي پيچيده صنعت نفت که از آنها با عنوان تکنولوژي هاي «هاي تک صنعت نفت» ياد مي شود. به گفته زنگنه، خدمات «هاي تک» نفتي فقط در انحصار يک تا دو شرکت بين المللي است و اگر ايران بتواند در اين زمينه موفق شود، بخش اعظمي از مشکلات و فشارهاي ناشي از تحريم رفع خواهد شد.  وزير نفت در پاسخ به اينکه آيا وزارت نفت افزون بر فروش نفت، توسعه را نيز در اولويت قرار داده است، اعلام کرد: وقتي نفت مي فروشيم، مي توانيم توسعه را نيز تسريع و تقويت کنيم . ما يک سازمان برونگرا هستيم، البته بايد درونزا هم باشيم. درونزايي به اين معناست که بيشترين کار را به داخلي ها بدهيم و از اين فرصت براي توسعه صنعت داخلي و واحدهاي فناوري و دانش بنيان داخلي هم استفاده کنيم. وي درباره اينکه آيا در ساخت سکوي فشارافزاي گاز از ظرفيت مپنا استفاده مي شود، گفت: «يکي از بحث هايي که امروز مطرح شد، همين موضوع بود و قرار است اين شرکت با شرکت نفت و گاز پارس در اين زمينه و بخصوص در بخش کمپرسورها مذاکره داشته باشد.» زنگنه افزود: «در موضوع سکوي فشارافزا هدف ما فقط فاز 11 پارس جنوبي نبوده، بلکه هدف دستيابي به اين فناوري براي اجرا در ديگر فازهاي پارس جنوبي بوده است.»

قول مديرعامل مپنا به وزير نفت چه بود؟

پس از اين بازديد، عباس علي آبادي،  مديرعامل گروه مپنا نيز در جمع خبرنگاران با تشريح محور ديدار با وزير نفت و هيات همراه توضيح داد: با توجه به زيرساخت هاي گسترده مپنا، اطمينان مي دهم که اين شرکت در دستيابي به فناوري «هاي تک» موفق خواهد شد. آقاي زنگنه به طور تلويحي به ما ماموريت دادند در فناوري «هاي تک» که به صورت انحصاري در اختيار چند شرکت دنياست، وارد شويم و بتوانيم نيازهاي کشور را در اين زمينه برطرف کنيم. قرار شد طرح جامعي براي اين منظور تهيه شود.

علي آبادي به نقل قول وزير نفت مبني بر اينکه مپنا امروز به درخت تناوري که شاخ و برگ هاي گسترده اي دارد، اشاره کرد و افزود: با توجه به زيرساخت هاي گسترده مپنا، اطمينان مي دهم که در دستيابي به فناوري «هاي تک» موفق شويم. به عنوان نمونه ما امروز مي توانيم ادعا کنيم که بيشتر نيازهاي صنعت برق از جمله توليد موتورهاي دور متغير را که جانشين خوبي براي ماشين هايي با کارايي پايين است، تامين کنيم.

مديرعامل گروه مپنا موضوع تزريق آب به ميدان هاي نفتي، تامين فشار لازم در چاه ها براي افزايش عملکرد آنها و ساخت تجهيزات «هاي تک» در حفاري هاي پيشرفته را از خواسته هاي وزير نفت در اين نشست عنوان کرد و گفت: قرار شد به صورت جدي در اين بخش ها ورود کنيم و ماموريت هاي لازم به بخش هاي مهندسي، تحويل و توسعه مپنا داده شود.وي افزود: بحث گاز طبيعي مايع شده (ال ان جي) و فروش آن در بازارهاي جهاني از ديگر موضوع هايي بود که در اين نشست مطرح و قرار شد امکان سنجي ورود به اين بخش نيز انجام شود.

پيشنهاد استفاده از خودروهاي برقي

علي آبادي با بيان اينکه پيشنهاد استفاده از خودروهاي برقي که مي تواند جانشين خوبي براي مصرف بنزين باشد، در اين نشست به وزارت نفت ارائه شد، گفت: معتقديم حرکت به سمت برقي کردن خودروها افزون بر آثار زيست محيطي، امکان خوبي براي افزايش صادرات بنزين ايران فراهم مي کند. وي با بيان اينکه با توجه به سرمايه گذاري خوبي که در سال هاي اخير براي افزايش ظرفيت بنزين در کشور انجام شده، اکنون بهترين فرصت براي صادرات اين فراورده است، تصريح کرد: امکان دارد 10 سال ديگر اين فرصت فراهم نباشد. اکنون نيز ما زيرساخت هاي لازم را براي تبديل ماشين هاي برقي داريم. مديرعامل گروه مپنا، صادرات برق را ديگر محور مذاکره با وزير نفت عنوان کرد و افزود: قرار شده اين موضوع به صورت دقيق بررسي شود؛ زيرا ما فکر مي کنيم از جمله ظرفيت هاي لازم براي تامين ارز مورد نياز و درآمدزايي، تبديل گاز به برق و صادرات آن است. وي با بيان اينکه در اين نشست صحبت هايي در زمينه توسعه ميدان هاي پرنج و پارسي شد، افزود: وزير نيز موافق بودند که مپنا در اين زمينه وارد شود؛ البته مذاکره براي توسعه اين ميدان ها از مدت ها پيش آغاز شده و ما نيز آماده امضاي قرارداد شده ايم. علي آبادي درباره قرارداد افزايش ظرفيت توليد و نگهداشت ميدان دانان نيز اظهار کرد: هم اکنون در حال انتقال دکل و تجهيزات به ميدان هستيم و معتقدم در زمان بندي اعلام شده، پروژه را اجرا خواهيم کرد.