وفس؛ روستای 3 هزار ساله

شبنم اعماري     روستاي تاريخي و بزرگ «وفس» در شمال غربي استان مرکزي و شمال شهرستان کميجان جا خوش کرده است. منطقه اي که قدمتي 3 هزار ساله دارد و آب و هواي مطبوع و کوچه باغ هاي زيبايش چشم اندازهاي بي بديلي را پيش روي گردشگران قرار مي دهد. نام اين ديار علاوه بر وفس؛ وبس، وَوس و وُوس نيز تلفظ مي شود. براساس اسناد تاريخي، روستاي زيباي وفس در گذشته سکونتگاه مادها بوده و زبان مردم اين ديار نيز زبان تاتي است. دورتادور وفس را کوه هاي بلند محصور کرده اند و اين منطقه به غير از سمت شمال در شرق، غرب و جنوب در محاصره کوهستان است.  وفس با آب و هواي دلچسب، چشم اندازهاي ديدني، مزارع و باغ ها، چشمه هاي فراوان و بافت تاريخي منحصربه فردش مي تواند مقصد مناسبي براي عاشقان طبيعت باشد. اين منطقه که با حضور در آن متوجه بکر بودنش مي شويد، تا چشم کار مي کند سرسبزي و زيبايي دارد. در وفس زندگي به معناي واقعي کلمه جاري است و آرامش در اين سرزمين حکمراني مي کند.

تنها صدايي که در اين روستاي تاريخي و دست نخورده به گوش مي رسد، آواي طبيعت و جنگل است. موسيقي طنين اندازي که با نواي پرندگان آوازه خوان، جويبارهاي جاري و وزش بادهاي گاه و بي گاه عجين شده است.

قدم زدن در روستا و ديدن اهالي باصفاي وفس که بسيار هم مهمان نوازند، شما را از سفر به اين منطقه خرسند خواهد کرد.

خانه هاي مسکوني روستا هم در نوع خود جالب توجه هستند. خانه هاي پلکاني که باعث شده وفس به ماسوله استان مرکزي معروف شود. اين خانه ها با بافتي متراکم در يک طبقه و ايوان و سقف مسطح روي دامنه‏ کوه ها بنا شده‏اند که در کنار کوچه باغ هاي پيچ در پيچ و درختان سايه دار سر به فلک کشيده، تصويري وصف ناشدني را خلق کرده اند.

در ماسوله مرکزي، باغ هايي که در ميان دره ها ايجاد شده اند و زمين هاي زراعي که در شيب کوهپايه‏ها قرار گرفته اند، چشم اندازي زيبا را به وجود آورده که به محض ديدن آنها غرق در شگفتي مي شويد.

به گفته برخي گردشگران و کوهنوردان که وفس را منطقه مناسبي براي گشت و گذار عنوان کرده اند، فسيل هايي در وفس ديده شده که از نوع آهکي و رسوبي هستند. اين فسيل ها کوه هاي اين روستاي زيبا را دربر گرفته اند و بقاياي موجودات زنده که در لايه هاي زمين گير افتاده اند، در ميان آنها ديده مي شود. وجود فسيل در وفس نيز جذابيت اين روستاي تاريخي دست نخورده را دوچندان کرده است.

جداي از زيبايي هايي که تنها با راهي شدن و حضور در اين منطقه مي توانيد آنها را بخوبي درک کنيد، وفس يکي از قديمي ترين گويش ها را دارد که به گويش وفسي معروف است.

گويشي که به آن «وُوسي» نيز مي گويند، زبان تاتي است؛ شاخه اي از زبان ماد که تمام ويژگي هاي زبان را داراست.

روستاي وفس علاوه بر جلوه هاي طبيعي و تاريخي، سوغات زيادي دارد که از جمله آن مي توان به صنايع دستي، محصولات لبني، خشکبار و عسل کوهي اشاره کرد.

سوغات اصلي وفس، عسل کوهي است که يکي از ناب ترين عسل هاي کوهي ايران محسوب مي شود.

اهالي اين روستا در حوزه صنايع دستي نيز تبحر خاصي دارند و در بافت زيراندازهاي نفيس و زيبا، رودوزي هاي سنتي، گيوه دوزي، گليم بافي، بافت انواع دستكش، جوراب هاي پشمي، سوزن دوزي، سبدبافي، نمدمالي، جاجيم بافي و... زبانزد هستند.

از لحاظ ارتباطي، وفس در يک بن بست قرار گرفته که تنها راه ارتباطي اش، جاده آسفالته 18 کيلومتري است که اين روستاي تاريخي را به کميجان و از آنجا به ديگر نقاط متصل مي کند.

فاصله اين روستا تا شهر کميجان 18 کيلومتر و تا اراک، مرکز استان 120 کيلومتر است. وفس در فاصله مساوي از همدان، ساوه و اراک واقع شده است. با توجه به آنچه گفتيم، وفس پاييزي پرنقش و نگار دارد که مي توان با حضور در ماسوله مرکزي، سفري رويايي را تجربه کرد و اندکي در خيال و آرامش غرق شد.

 

هتل های سنتی ایران

هتل هاي سنتي شيراز

شيراز، پايتخت فرهنگ و تمدن ايران، يکي از زيباترين و پرجاذبه ترين استان هاي کشور است، جايي که با حضور در آن، حسي ناب از اصالت و مهرباني شيرازي ها به شما منتقل مي شود. در اين شهر علاوه بر ديدن جاذبه هاي شگفت انگيز، نبايد طعم اقامت در هتل هاي سنتي را از دست داد.

 

هتل نيايش

اين هتل که در دل بافت شهر تاريخي شيراز جا خوش کرده، يکي از هتل هاي سنتي اين شهر است که از مجموع شش خانه سنتي و تاريخي و با طراحي خاص شکل گرفته است. اقامت در هتل دو طبقه نيايش با آن اتاق هاي سنتي و پنجره هاي شيشه اي رنگي و حوضچه کوچک وسط حياط، فضايي دوست داشتني را خلق کرده است. نوشيدن چاي در بام اين هتل هم مي تواند شب نشيني خاطره انگيزي را برايتان رقم بزند.
هتل خانه پنج دري

اين هتل خانه که قدمتي 120 ساله دارد، به دوره قاجار برمي گردد. پنج دري، يکي از محبوب ترين و زيباترين هتل هاي سنتي شيراز است که 11 اتاق دارد. با اقامت در اين هتل حس و حال زندگي در دوران گذشته را بخوبي درک مي کنيد. پنجره هاي چوبي خوش آب و رنگ، حياط مصفا با آن حوضچه کوچک زيبا در کنار عطر درختان بهار نارج فضايي رويايي را در پنج دري ايجاد کرده که دلتان نمي آيد آرامش را در اين مکان دلنشين تجربه نکنيد.

هتل راز

يکي ديگر از هتل هاي سنتي شيراز، هتل راز است؛ هتلي که به اقامتگاه سنتي گلستان راز نيز معروف است و در محله اي آرام و در بافت سنتي شهر قرار گرفته است. ساختمان اين هتل که 300 متر وسعت دارد، در دوران پهلوي ساخته شده است. در و پنجره هاي سنتي هتل سنتي راز، در کنار فضاي سبز حياط، تصويري زيبا از اين هتل ترسيم کرده که مسافران به محض ورود بخوبي آن را درمي يابند.

 

موج بافي

يکي از کهن ترين صنايع دستي و هنرهاي سنتي ايران که در استان کرمانشاه و در بين عشاير و برخي روستاييان اين استان رواج دارد، موج بافي است.

موج ها پارچه هاي بافته شده از پشم گوسفند هستند که از آنها به عنوان رختخواب پيچ، پتو، پشتي، رويه کرسي، سجاده و گاه براي چادرهاي عشاير استفاده مي شد. در گذشته از موج در ماه هاي سرد به عنوان روانداز استفاده مي کردند و قديم ترها نيز به عنوان يک پوشش تزييني روي کرسي ها ديده مي شد.

نقوش تزييني موج ويژگي هاي مشابهي دارد و در محدوده خاصي سير مي کند. طرح هاي موج که از اصالت و خصوصيات محلي برخوردارند، عبارتند از: پر طاووسي، چهارخانه، سياه و سفيد، تخت قرمز، شمشيري دولتي، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکي، شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهي، پرنده، قيچي، درخت و ماهي، ترنج دار گنبدي، برگ بيدي، چشم بلبلي (چشم خروسي)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه اي.  نقوش قصري، ايلامي، چهل طوقي و كردستاني هم معروف ترين نقوش موج هستند. صنعت موج بافي در منطقه کردستان سابقه طولاني دارد و بيشتر موج بافان در شهرهاي اين استان ساکن هستند.  در حال حاضر موج بافي در منطقه اورامانات، جوانرود، اسلام آباد غرب و گيلانغرب رايج است. نکته قابل اشاره درباره هنر موج بافي اينکه امروزه اجناس بي کيفيت خارجي جاي اين هنردستي را در ايران پر کرده اند و موج بافان زيادي بيکار شده اند؛ اتفاقي که باعث شده اين صنعت کهن به دست فراموشي سپرده شود.

 

سوغات کرمانشاه

استان کرمانشاه که در غرب ايران قرار گرفته، به دليل دارا بودن جاذبه هاي گردشگري زياد، به يکي از مقاصد گردشگري محبوب تبديل شده است. در کرمانشاه هم سوغات متنوعي وجود دارد که مي توانيد به عنوان يادگار سفر به اين استان آنها را تهيه کنيد.

نان برنجي: اين شيريني خوشمزه کوچک که قدمتي 160 ساله دارد، اصلي ترين سوغات کرمانشاه است که در آثار معنوي کشور  ثبت شده و به عنوان يک شيريني ملي هم شناخته مي شود.

کاک: يوخه يا کاک، نوعي شيريني سنتي ايران است که علاوه بر کرمانشاه در شيراز نيز پخته مي شود. شيريني ورقه اي سبک بسيار نازک که هم خوشمزه است و هم پرانرژي.

نان خرمايي: يکي از سوغات لذيذ کرمانشاه است که در زبان محلي به آن نان خانقي مي گويند. نان خرمايي، شيريني مقوي و پرانرژي است که طعمي شبيه به کلمپه کرمان دارد.

شيريني بژي: اين شيريني معمولا در جشن ها و مراسم عزاداري کرمانشاهي ها پخته مي شود که ماندگاري بالا و طعم بي نظيري دارد.

روغن حيواني: اين روغن يکي از سوغات ارزشمند و شناخته شده کرمانشاه است که شهرت زيادي در ايران دارد. روغن حيواني که به زبان کرمانشاهي به آن «رون دان» مي گويند، فراورده اي از شير گوسفند و گاو است.