دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت برنامه هاي اين کميته را تشريح کرد
حفظ محیط زیست با استفاده پایدار از منابع انرژی
سميه راهپيما - همزمان با برگزاري چهارمين همايش مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت بود که از سوي وزير نفت «سياست ها و نظام نامه نحوه ايفاي مسؤوليت هاي اجتماعي در صنعت نفت» ابلاغ شد. در اين نظام نامه آمده است: «تمام شرکت هاي اصلي، فرعي و تابعه وزارت نفت مشمول مفاد اين نظام نامه مي شوند.» همچنين اولين بخش از «موضوعات و زمينه هاي عمل» در نظام نامه به موضوع محيط زيست اختصاص يافته که اين اولويت از سوي وزير نفت در همايش مسؤوليت اجتماعي نيز مورد تاکيد قرار گرفت. از سويي يکي از اثربخش ترين موضوعات مرتبط با محيط زيست، «استفاده پايدار از منابع انرژي» است که شرکت ملي نفت ايران نزديک به دو دهه است، از طريق شرکت بهينه سازي مصرف سوخت به اين موضوع پرداخته است. از اين رو بتازگي در اين مسير گام هاي جديدي نيز برداشته شده که از آن جمله مي توان به تشکيل کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت اشاره کرد. نخستين جلسه اين کميته نيمه اول مرداد امسال برگزار شد و بر ضرورت کنترل مصرف انرژي و در پي آن کاهش آلودگي هوا و ضرورت آموزش و اطلاع رساني در راستاي فرهنگ سازي تاکيد شده است.
محمدعلي مانيان، عضو شوراي راهبري مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت و دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت مي گويد: «تبيين و تثبيت جايگاه شرکت بهينهسازي مصرف سوخت در ايفاي مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت از اهداف اصلي اين کميته به شمار مي رود، البته بايد گفت که شرکت بهينه سازي مصرف سوخت با تلاش فراوان مديران و کارکنان خود، قبل از تشکيل کميته مسؤوليت اجتماعي نيز به ايفاي بخشي از مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت پرداخته است. بر همين اساس، شرکت بهينه سازي مصرف سوخت از نخستين همايش مسؤوليت اجتماعي درصنعت نفت تا کنون حضوري فعال داشته و در همايش دوم که در سال 95 برگزار شد، مقاله «مروري برتجربه صنعت نفت ايران در زمينه ايفاي مسؤوليت اجتماعي شرکت از طريق بهينه سازي مصرف سوخت» را ارائه کرد. اين مقاله از سوي هيات داوران اين دوره ازهمايش، ارزيابي و به عنوان يکي از مقاله هاي برتر معرفي شد.»
او به اعضاي تشکيل دهنده اين کميته اشاره مي کند و ادامه مي دهد: «با توجه به نگاه فراگير شرکت به حوزه مسؤوليت اجتماعي، در ترکيب اين کميته، مديران شرکت بهينه سازي مصرف سوخت (صنعت، ساختمان، حمل و نقل، برنامه ريزي، منابع انساني، اچ اس اي و روابط عمومي) حضور داشته و رياست و راهبري کميته نيز از سوي محسن دلاويز، مديرعامل شرکت صورت مي گيرد. علاوه بر اين کميته اصلي، کميته هاي تخصصي نيز تشکيل داده ايم. يکي از اين کميته هاي تخصصي، کميته «تدوين گزارش ها و ارزيابي و ارائه شاخص ها» است ؛ البته به دنبال تشکيل کميته هاي ديگري مانند کميته مديريت استراتژيک بر مبناي مسؤوليت اجتماعي هستيم که بايد در بخش صنعت نفت به نگاه استراتژيک بيشتر پرداخته شود تا بتوانيم برنامه هاي راهبردي را بر اساس مسؤوليت اجتماعي شرکت ها تنظيم کنيم.»
به گفته مانيان، «کميته مسؤوليت اجتماعي سه بعد محيط زيست، اقتصاد و اجتماع را مورد هدف قرار مي دهد و هر کدام را با توجه به استانداردهاي مرتبط با آنها پيش مي بريم و همزمان براي طرح هاي آتي نيز ايده پردازي مي کنيم. نقطه ورود شرکت بهينه سازي مصرف سوخت به مسؤوليت اجتماعي، حفظ محيط زيست از طريق استفاده پايدار از منابع انرژي است و بخش هاي اقتصادي و اجتماعي را به صورت غير مستقيم پوشش مي دهد. حمايت از به کارگيري شيشه هاي دو جداره در ساختمان ها، يکي از ده ها فعاليتي است که شرکت بهينه سازي مصرف سوخت در ساليان گذشته انجام داده و آثار مثبت اين اقدام در سطح جامعه مشهود است.»
برنامه هاي در حال بررسي
دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت در ادامه به برنامه هاي کوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت اين کميته مي پردازد و مي گويد: «برنامه هاي کوتاه مدت را بر مبناي فلسفه تشکيل کميته مسؤوليت اجتماعي در نظر گرفته ايم. نخستين محور به تبيين و تثبيت جايگاه شرکت بهينه سازي مصرف سوخت در ايفاي مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت اختصاص دارد که براي تحقق اين امر تعامل و هم افزايي با ديگر مراکز مرتبط با مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت را دستور کار داريم.» او يکي ديگر از برنامه هاي کوتاه مدت کميته مسؤوليت اجتماعي را آموزش و اطلاع رساني بيان مي کند و ادامه مي دهد: «تاکنون فعاليت هاي رسانه اي کمي براي تبيين مسؤوليت اجتماعي شرکت انجام شده است، از اين رو بيشتر با رسانه ها در ارتباط خواهيم بود، ضمن آنکه تشکيل کميته هاي تخصصي، همچون کميته تدوين و تعريف گزارش مسؤوليت اجتماعي را نيز در دستور کار داريم.» مانيان با اشاره به برنامه هاي ميان مدت کميته مسؤوليت اجتماعي مي گويد: «در برنامه هاي ميان مدت، طراحي دوره هاي آموزشي براي کارکنان صنعت نفت را در دستور کار داريم تا به اين طريق کارکنان صنعت نفت با ادبيات مسؤوليت اجتماعي در حوزه استفاده پايدار از منابع انرژي آشنا شوند و بر اساس اين دوره هاي آموزشي، بتوانند ميزان بهينه مصرف سوخت مجموعه خود را ارزيابي کرده و گزارش دهند. مخاطبان اين دوره ها کارشناسان و کارکنان صنعت نفت هستند که گزارش هاي پايداري و مسؤوليت اجتماعي را تهيه مي کنند.» او ادامه مي دهد: «صنعت نفت به عنوان يک صنعت پيشتاز و پيشران در صنايع مختلف کشور به شمار مي رود، از اين رو وقتي يک ساختار در اين صنعت با موفقيت انجام شود، به صنايع مختلف کشور نيز سرايت مي کند.» مانيان با بيان اينکه عمده خروجي هاي کميته از سال آينده خواهد بود، بيان مي کند: «تا پايان امسال نخستين گزارش پايداري در حوزه مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت را در بخش داخلي و ملي تدوين خواهيم کرد. ضمن آنکه علاوه برطرح ريزي راهبردهاي مربوط به مسؤوليت اجتماعي، تعريف شاخص هاي عملکردي را نيز خواهيم داشت.» دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت ادامه مي دهد: «برگزاري چهار دوره آموزشي مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت را در دستور کار داريم تا بدنه شرکت و کارشناسان با اين موضوع آشنا شوند، دو دوره آن بزودي با محوريت آشنايي با استاندارد ايزو 26000 و مسؤوليت اجتماعي سازمان ها با نگاه صنعت نفت برگزار خواهد شد. يکي ديگر از کارهاي پيش رو، تدوين دستورعمل اختصاصي براي محاسبه اثرات کاهش هزينه هاي اجتماعي طرح هاي بهنيه سازي مصرف سوخت است.»
استفاده پايدار از سوخت
عضو شوراي راهبري مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت از ابلاغ نظام نامه «نحوه ايفاي مسؤوليت هاي اجتماعي در صنعت نفت» به عنوان يک فرصت طلايي نام مي برد که در اختيار تمام زيرمجموعه هاي صنعت نفت قرار گرفته است تا در حوزه هاي مختلف آن، بخصوص محيط زيست و استفاده پايدار از منابع انرژي برنامه هايي را در دستور کار خود داشته باشند. به گفته او «از زمان تشکيل شرکت بهينه سازي مصرف سوخت تاکنون، اين شرکت در زمينه استفاده پايدار از منابع سوخت، برنامه هاي متنوعي داشته است.» مانيان در ادامه به فلسفه تشکيل شرکت بهينه سازي مصرف سوخت و ارتباط آن با مسؤوليت اجتماعي اشاره مي کند و مي گويد: «با ابلاغيه وزير نفت در سال 79 وظايف شرکت بهينه سازي مصرف نفت ابلاغ شد و تمام اين مدت، داشتن عملکرد مسؤولانه را سرلوحه کار خود قرار داده است، در اين مسير از تدوين استانداردها و قوانين بسياري براي نهادينه کردن بهينه سازي سوخت پايدار استفاده شد. با اين روش هم مي توان بازار مصرف داخلي انرژي در کشور را تامين کرد و هم از منافع صادرات بهره مندشد. » مانيان با طرح اين سوال که اگر موضوع بهينه سازي مصرف سوخت مطرح نبود، اکنون چه شرايطي را تجربه مي کرديم؟ ادامه مي دهد: «سال 93 تا 94 بررسي هايي در پاسخ به اين سوال انجام و اين نتيجه اتخاذ شد که اگر بر اساس روال گذشته حرکت مي کرديم، تا سال 1404 ميزان مصرف داخلي با توليد مساوي مي شد و توان صادرات خود را از دست مي داديم، از اين رو از دو دهه گذشته تاکنون، بهينه سازي مصرف سوخت مورد توجه قرار گرفت که از اين روند مي توان به عنوان ايفاي مسؤوليت اجتماعي در کنار حفظ منافع صادراتي صنعت نفت نام برد.»
سير تحول مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت
دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت با اشاره به سير تحول ايفاي مسؤوليت اجتماعي از طريق بهينه سازي مصرف سوخت مي گويد: «سير تحول مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت در مقابل جامعه در چند مقطع با نقاط عطفي مواجه شد که يکي از آنها در سال89 ابلاغ سياست هاي اصلاح مصرف سوخت از سوي مقام معظم رهبري بود. در همان سال اسناد بالا دستي تکميل و يکسري قوانين از سوي مجلس شوراي اسلامي به دولت ابلاغ شد و اقدامات انجام شده در صنعت نفت در راستاي بهينه سازي مصرف سوخت، تقويت شد. نقطه عطف ديگر به آغاز شکل گيري نظام مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت در سال 92 بازمي گردد.» او با بيان اينکه صنعت نفت در ادامه فعاليت هاي مسؤولانه خود در قبال اجتماع، سال 93 طرح هاي ماده 12قانون رفع موانع توليد را در بخش هاي حمل و نقل، صنعت و ساختمان ارائه کرد، مي گويد: «با در دستور کار قرار گرفتن اين ماده، ساختار جديدي در مقابل عملکرد مسوولانه در قبال جامعه شکل گرفت تا صرفه جويي انرژي حاصل شود.»
همکاري با مراکز دانشگاهي
دبير کميته مسؤوليت اجتماعي شرکت بهينه سازي مصرف سوخت مي گويد: «همانطور که وزير نفت در چهارمين همايش مسؤوليت اجتماعي گفته اند «بايد همه درهاي صنعت نفت روي استادان و دانشجويان حوزه علوم اجتماعي باز باشد»، طرح «فرصت هاي مطالعاتي در صنعت» براي اعضاي هيات علمي دانشگاه ها در دستور کار واحد پژوهش و فناوري شرکت قرار گرفته و شرکت بهينه سازي مصرف سوخت به منظور تقويت همکاري با دانشگاه ها و مراکز پژوهشي در قالب پروژه هاي زود بازده و کوتاه مدت، با هدف استفاده بهينه از ظرفيت هاي علمي اعضاي محترم هيات علمي دانشگاه ها، مشارکت آنها در فرايندهاي سياستگذاري، شناسايي و چاره انديشي چالش ها و نيز آينده پژوهي و اکتساب فناوري هاي اولويت دار حوزه کاري اين شرکت، اقدام به عقد قرارداد هاي پژوهشي با رعايت مفاد و الزام هاي ابلاغيه مربوط وزير نفت در خصوص دوره هاي فرصت مطالعاتي اعضاي هيات علمي دانشگاه ها و موسسات پژوهشي در وزارت نفت مي کند. دراين زمينه طبق فراخوان انجام شده، پيشنهادهايي از استادان دانشگاه ها گرفته مي شود که از اين پيشنهادها در مسير هرچه بهتر شدن سياست هاي مسؤوليت اجتماعي استفاده خواهيم کرد.»
مديريت انرژي
مانيان به همکاري ميان شرکت بهينه سازي مصرف سوخت و سازمان توسعه صنعتي ملل متحد (يونيدو) در سال 1397 براي اعطاي جايزه انرژي صنعت نفت اشاره مي کند و مي گويد: «در جايزه انرژي، چهار شرکت اصلي صنعت نفت و زيرمجموعه هاي آن، تعامل خوبي با ما داشتند و شبکه اي از ارتباطات کارشناسي در حوزه مديريت انرژي شکل گرفت که از اين شبکه ارتباطي مي توان به منظور گسترش تعاملات در مسير ايفاي مسؤوليت اجتماعي و مديريت مصرف انرژي بهره برد. در اين فرصت مي توان از ظرفيت هاي ابلاغيه وزير نفت در خصوص استقرار ايزو 50001 نيز استفاده کرد و از اين طريق به کيفي سازي استقرار اين استاندارد پرداخت که در اين زمينه نيز گسترش تعاملات شرکت بهينه سازي مصرف سوخت با ديگر زيرمجموعه هاي صنعت نفت در دستور کار قرار دارد.» عضو شوراي راهبري مسؤوليت اجتماعي صنعت نفت در پايان خاطرنشان کرد: «پيشنهاد مي کنيم، شرکت هاي اصلي و تابعه صنعت نفت بر اساس نظام نامه ابلاغي، بخشي از فعاليت هاي خود را به استقرار روش هاي پايدار مصرف سوخت معطوف کنند. در اين ميان شرکت بهينه سازي مصرف سوخت به آن دليل که جزئي از صنعت نفت است، مي تواند با تشريفات کمتر و هم افزايي بيشتر کمک کند تا از فرصتي که در نظام نامه مسؤوليت اجتماعي فراهم آمده، در ارائه برنامه، اختصاص بودجه و تدوين گزارش نهايي، استفاده شود.»