ضرورت است و باوري که در شرکت کارون وجود دارد و به صورت DNA در اين شرکت نهادينه شده، اين است که ما پذيرفته ايم مسئوليت اقتصادي مان بايد همسو با مسئوليت هاي اجتماعي و رعايت الزام هاي محيط زيستي باشد. به عبارت ديگر، ما توليد را به هر قيمتي نمي خواهيم و توليدي در نظر ما مطلوب است که همه شاخص ها، مؤلفه ها و استانداردهاي محيط زيستي را در حوزه آب، خاک و هوا رعايت کند و اگر قرار است آلايندگي هم داشته باشد، به اصطلاح در حد شخصيت و توان طبيعت باشد؛ چرا که اعتقاد داريم اگر اين اتفاق نيفتد، بي ترديد طبيعت جلوي ما را خواهد گرفت. بنابراين کنترل هاي لازم در اين زمينه انجام مي شود. ما در حوزه پاکيزگي هوا، پروژه هاي متعددي براي جمع آوري گازهاي همراه نفت داريم. تا پيش از انقلاب اسلامي حدود 20 درصد از گازهاي همراه جمع آوري مي شد، ولي در حال حاضر بيش از 90 درصد اين گازها، با راه اندازي ايستگاه هاي تقويت فشار جمع آوري مي شود و براي حدود 10 درصد باقي مانده برنامه ريزي گسترده اي انجام شده است. ما براي اين موضوع سه روش کوتاه، ميان و بلندمدت را اتخاذ کرده ايم. در راهکار کوتاه مدت در بحث فلرينگ، بحث به سوزي را پيگيري مي کنيم و به طوري که در واحد بهره برداري شماره (3) اهواز با هدف به سوزي مشعل اندکي که وجود دارد، اقدام هايي انجام شده و در حال نهايي کردن به سوزي مشعل اهواز(2) هستيم که ارزش آن بيش از 30 ميليارد ريال است. علاوه بر آن پروژه هاي جمع آوري و ذخيره سازي گاز را براي مواقع حساس نيز داريم. در مورد خاک هم پروژه انتقال پساب از واحد بهره برداري شماره (2) تا واحد شماره (يک) به طول 22 کيلومتر و استفاده از فناوري هاي جديد و به کارگيري لوله هاي غيرفلزي GRE با بودجه بيش از 120 ميليارد ريال در حال تست هيدروليک است. علاوه بر آن در حال مجهز کردن گودال هاي پساب خود به سيستم هاي ژئوممبراين هستيم که در اين روش، پساب ها، ايزوله شده و مانع هرگونه نفوذ به اطراف و بسترهاي زمين مي شود. در اين زمينه در سال 95 روزانه حدود 85 هزار بشکه در روز تزريق پساب داشتيم که نسبت به سال 94 افزايش 20 هزار بشکه اي دارد. همچنين به دليل ذات فرايند، يک سري لجن هاي نفتي در پايين مخازن ته نشين مي شود که با همكاري ارزنده اي که با شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب انجام شد، تخليه و بازيافت لجن هاي نفتي در حال انجام است. مناقصه اين کار برگزار شده و پس از مشخص شدن پيمانکار، کار به آن واگذار شده است. همچنين شرکت کارون، يکي از شرکت هايي است که از نظر داشتن گواهينامه هاي منحصربه فرد دريافت شده از طريق NGOها رتبه نخست را دارد. بر اين اساس، شرکت کارون حائز لوح صنعت سبز از NGO مورد تاييد سازمان حفاظت محيط زيست شده است و ما حتي از انجمن مديريت سبز اروپا نيز با توجه به اقدام هاي زيست محيطي و مميزي هاي انجام شده، از بين 11 هزار اثر ارائه شده، رتبه برتر را دريافت کرده ايم. ما دو سال پياپي به عنوان شرکت برتر زيست محيطي در کل شرکت ها معرفي شديم که نشان دهنده اقدام ها و ميزان تعهد اين شرکت به حفاظت از محيط زيست است.
شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون چه جايگاهي در صنعت نفت كشور دارد؟
شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون به عنوان بزرگ ترين شرکت زيرمجموعه شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب است که به دلايل متعدد، جايگاهي راهبردي در صنعت نفت كشور دارد، به طوري که در زمينه توليد محصولات هيدروکربوري، رتبه نخست را داشته و 25 درصد از محصولات هيدروکربوري کشور را توليد مي كند. همچنين در زمينه توليد گازهاي همراه، حدود 20 درصد از گازهاي همراه و بيش از 50 درصد از 65 تا 70 هزار بشکه مايعات گازي توليدي در کل مناطق نفت خيز جنوب از سوي شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون توليد و ارسال مي شود. به دليل اهميتي که اين محصولات در ورودي پالايشگاه هاي کشور دارند، مي توان گفت که شرکت کارون به گونه اي باعث ادامه حيات پالايشگاه ها اعم از پالايشگاه تهران و آبادان است. همانطور که مي دانيد، شرکت کارون متعهد است خوراک روزانه پالايشگاه تهران را به ميزان 400 هزار بشکه در روز مبتني بر استانداردهاي روز و با توجه به کيفيت مورد نظر شرکت پالايش و پخش ارسال کند و در زمينه پالايشگاه آبادان نيز وضع به همين ترتيب است و روزانه حدود 140 هزار بشکه نفت نيمه سبک توليدي، به اين پالايشگاه فرستاده مي شود که از اين لحاظ نيز جايگاه منحصربه فردي در حوزه پايين دستي دارد، ضمن اين که خوراک برخي پتروشيمي هاي بندر امام، به ويژه شرکت پتروشيمي رازي از طريق مايعات گازي توليدي اين شرکت تامين مي شود و خروجي گاز هاي ان جي ال 700 و 800 به عنوان ورودي پتروشيمي مارون در جوار تاسيسات ما مورد استفاده قرار مي گيرد. اين گاز پس از دريافت محصولات سنگين تر، جداسازي و به ماهشهر فرستاده مي شود که در اين زمينه هم شرکت کارون وظيفه خطيري ايفا مي کند. علاوه بر آن شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون مانند يک قلب عمل مي کند، به طوري که دريافت کننده بخشي از نفت شرکت مناطق مرکزي شامل ميادين چشمه خوش، دهلران و ميدان جديد آذر است. همچنين نفت توليدي شرکت اروندان و عمدتاً ميادين غرب به گونه اي از تاسيسات اين شركت عبور مي کنند و ما اين وظيفه خطير را به عهده داريم، ضمن اين که نفت توليدي شرکت هاي مسجدسليمان و … نيز از سوي واحد هاي ما دريافت و به مبادي اوليه فرستاده مي شود. بنابراين شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون به دلايل گفته شده، يک شرکت معين براي شرکت هاي بزرگ نيز محسوب مي شود و اگر اين حلقه واسط کنار گذاشته شود، عملا زنجيره ارزش افزايي توليد دچار مشکل و اختلال مي شود. براي نمونه مشکلي براي شرکت اروندان در نشت نفت به هور به وجود آمد که ما با به کارگيري بوم ها و پدهاي جاذب نفت، توانستيم با کمک به اين شرکت، نفت را از سطح آب جمع آوري کنيم. همچنين در ساير نقاط نيز در صورت اعلام نياز، به سرعت خدمات رساني خواهيم کرد.
عملکرد شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون در سال گذشته را به طور خلاصه توضيح دهيد.
توليد انباشتي اين شرکت در سال 95 با حذف کاهش هاي تکليفي و رفع تحريم هاي ظالمانه، حدود 38 درصد نسبت به سال 94 افزايش يافت. به گونه اي که توليد واقعي اين شرکت در اسفند سال گذشته به يک ميليون و 30 هزار بشکه در روز رسيد که اين ميزان، قبل از اجراي برجام حدود 700 هزار بشکه در روز بود. اين موضوع شايد در نگاه اول ساده به نظر برسد، ولي اقدام ها و برنامه ريزي گسترده اي براي به نتيجه رسيدن آن انجام شده است که مستندات آن مي تواند يک مجلّد قطور باشد. در زمينه نگهداشت تاسيسات و به روز بودن ماشينري با انجام به موقع تعميرات اساسي، اقدام هاي پايشي و کنترلي با همکاري و مساعدت همه ديسيپلين ها و ادارات شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، توانستيم تاسيسات خود را به روز نگه داشته و در شرايط پس از برجام، بسرعت به حالت قبل از تحريم ها بازگرديم.
در زمينه نگهداشت و افزايش توليد چه اقدام هايي انجام داده ايد؟
ويژگي سيستم هاي فرازآوري با گاز که در شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون مورد استفاده قرار مي گيرد و اين شرکت را منحصربه فرد کرده، استفاده از فناوري هاي روز است و به نوعي اين شرکت دروازه ورود فناوري هاي نو در سطح شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب به شمار مي رود. مخازن اين شرکت از پيچيدگي بسيار زيادي برخوردار است، به طوري که ميزان ضريب بازيافت مخازن اين شرکت نسبت به کل ميادين مناطق نفت خيز جنوب، 7 درصد کمتر است. بنابراين توليد از اين ميادين با دشواري هاي بيشتري مواجه بوده و نيازمند استفاده از فناوري هاي روز دنياست؛ البته به اعتقاد بنده با توجه به اينکه مخازن نفتي کشور به نيمه دوم عمر خود رسيده اند، دوران توليد نفت آسان سپري شده است، به طوري که توليد يک بشکه نفت نسبت به سال هاي گذشته، به دليل فاکتورهايي که اعمال شده و گذشت سال ها، بسيار سخت تر و گران تر شده است. براي نمونه توليد از ميدان اهواز شامل آسماري، بنگستان و … كه از نظر ظرفيت نفت درجا به عنوان يک ابر مخزن بوده و شايد در کل جهان رتبه ششم يا هفتم را داشته باشد، با دشواري هاي زيادي همراه است؛ چراكه اين ميدان در حال حاضر در نيمه دوم عمر خود قرار دارد و با پيچيدگي ها و مشکلاتي مانند توليد آب همراه، ماسه و … و تخليه لايه هاي بهره ده مواجه است. با اين وجود خوشبختانه توانستيم توليد از اين ميدان را در سطح قابل قبولي نگه داريم. بنابراين استفاده از روش هاي ازدياد برداشت در اين زمينه ضروري است. در حوزه فرازآوري مصنوعي نيز بايد گفت که شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون، تنها شرکتي است که تلمبه هاي درون چاهي و چندفازي را در ميادين خود استفاده مي کند. به بيان ديگر اين شرکت، نخستين شرکتي است که از اين فناوري بهره مي برد. در حال حاضر بيش از 50 تلمبه درون چاهي از نسل جديد در ميادين اين شركت وجود دارد. در اين زمينه تعامل خوبي نيز با سازندگان داخلي انجام شده و برخي مشکلات را با کمک هم حل کرده ايم. براي نمونه کابل نوع گرد به نوع کتابي تبديل شده و محل نصب اين پمپ ها كه از نظر ميزان خنک شدن، بسيار مهم است، مشخص و باعث کاهش مشکلات شده است. ما در ميادين خود از سه نوع پمپ، برقي درون چاهي (ESP)، نسل جديد تلمبه هاي ميله اي کششي (SRP) با ميزان مصرف انرژي پايين و کارايي بالا و تلمبه هاي پيچشي (PCP) در حوزه فراز آوري مصنوعي استفاده مي کنيم. اينها در حوزه درون چاهي است. در سطح نيز ما از گذشته تاكنون، از تلمبه هاي با فناوري روز با عنوان تلمبه هاي چندفازي بهره مي بريم. در مخازن ديگر مانند آغاجاري نيز از گس ليفت يا فرازآوري مصنوعي با گاز استفاده مي کنيم که در حوزه شرکت گچساران است. در حوزه نگهداشت توليد و ارتقاي زيرساخت به دليل نگاه توسعه پايداري که وجود دارد، ما در سال 95 حدود 477 مورد تعميرات اساسي انواع و اقسام تجهيزات زير 4 هزار اسب بخار را انجام داديم که نسبت به سال94، 42 درصد رشد داشته است. اين در حالي است که پس از برگشت به سقف توليد و پوشش ظرفيت عملياتي واحدهاي خود، با توجه به ضرورت نگهداشت تاسيسات و سامانه هاي فراورشي، توانستيم همزمان با تعميرات اساسي، حدود 27 هزار مورد انواع درخواست هاي تعميراتي را نيز انجام دهيم. در اين زمينه، شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون، عهده دار تعميرات اساسي توربين هاي TA ساترن مربوط به شرکت مسجدسليمان بود که اين موضوع، نشان دهنده دانش و تخصص همکاران ما در اين حوزه است. علاوه بر آن در سال گذشته 9 مورد اورهال کل واحدهاي خود را داشتيم که نسبت به سال 94، 20 درصد افزايش داشته است. براي اين منظور تمام تجهيزات و ادوات ابزار دقيق، ادوات برقي و مکانيکي واحدهاي کامل مانند ايستگاه تقويت فشار گاز بنگستان شماره (2) (3)، منصوري، آب تيمور، رديف (3) واحد گاز و گاز مايع 700 و... جداسازي و ايمن شده و پس از آن به شرکت توربين تحويل داده شده است. در سال 95 نيز تعداد تلمبه هاي درون چاهي اين شرکت از 30 به 54 دستگاه رسيده است.
به عنوان پرسش پاياني، بگوييد که اقدام هاي اين شرکت در حوزه اقتصاد مقاومتي چه بوده است؟
رويکرد ما در حوزه اقتصاد مقاومتي، استفاده از شرکت هاي دانش بنيان و به کارگيري نيروهاي بومي در حوزه ساخت قطعات و در اصطلاح دستيابي به دانش آن است. در اين زمينه ما در سال گذشته با حمايت از توليدکنندگان داخلي، حدود 176 قلم کالا را داخلي سازي کرديم که اين قطعات در حيات دستگاه هاي ما بسيار اهميت دارند. از اين ميزان 98 قلم کالا درون استان و 77 قلم در بيرون استان ساخته شده است. در حوزه پيشنهادهاي پژوهشي نيز ساخت يک دستگاه فشارسنج الکترونيکي داراي حافظه نيز در دستور كار قرار گرفته که پرپوزال آن تهيه و ساخت آن نيز تقريبا نهايي شده است. در حال حاضر در زمينه بحث بومي سازي و استفاده از شرکت هاي دانش بنيان نيز اقدامات ارزشمندي انجام شده است که براي نمونه بايد گفت در زمينه پمپ هاي تزريق پساب، قطعات چهار نوع از اين تلمبه ها که به طور مرتب داراي مشكل بودند، بومي سازي شدند و با قاطعيت اعلام مي کنيم براي اين نسل از تلمبه ها، وابستگي بسيار اندکي به خارج داريم. نمونه آن، تلمبه سانداين ارتقا يافته است که به صورت سيار، از سوي يک شرکت دانش بنيان ساخته شده و در حال نصب است. همچنين جاري سازي دستورعمل هايي در مورد ضرورت خريد از داخل در شرکت بهره برداري نفت و گاز کارون نهادينه شده است. در حوزه بهينه سازي مصرف انرژي نيز اقدام هاي خوبي انجام شده است، به عنوان مثال همکاران ما با شرکت هاي دانش بنيان در مورد موتورهاي برقي دور ثابت همکاري کرده و در زمينه متغير کردن دورهاي اين موتورها کار کرده و توانسته اند در برخي نقاط تا 20 درصد کارايي را افزايش دهند، ضمن اين که پذيرش ريسک استفاده از قطعات داخلي در سامانه هاي مهم و کليدي اين شرکت از جمله توربين ها، کمپرسورها، تلمبه ها و همچنين به کارگيري روي تاج چاه هاي نفتي از ديگر اقدام هاي اين شرکت براي تقويت بنيه ساخت داخل و استفاده از کالاهاي ايراني است.