گزارش «مشعل» از سفر دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) به ايران
تک روي در اوپک ممنوع
مشعل - «محمد سانوسي بارکيندو»، دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) مهمان بيست و چهارمين نمايشگاه بين المللي نفت، گاز، پالايش و پتروشيمي بود. او که در 2 ژوئن 2016 به عنوان نامزد کشور نيجريه، جانشين محمد سالم البدري، دبيرکل اوپک انتخاب شد، در ايامي به ايران آمد که بازار نفت جهان و به تبع آن، کشورهاي صادرکننده اوپک ايام حساسي را پيش رو دارند. آن هم به واسطه تحريم هايي که صادرات نفت ايران را نشانه رفته است. جمله کليدي او در اين سفر اشاره به اين بود که «ما در اوپک تلاش مي کنيم تا نفت را غيرسياسي اداره کنيم. به همه همکارانم در اوپک گفته ام وقتي وارد اين سازمان شديد، بايد پاسپورت هاي تان را در خانه بگذاريد.» بيژن زنگنه، وزير نفت کشورمان نيز در سخنراني گشايش نمايشگاه تاکيد کرد که بازار نفت را با بيانيه نمي شود اداره کرد؛ آنچه تعيين کننده است، توليد واقعي نفتي است که در بازار عرضه مي شود. پيامي که از ديدارهاي وزير نفت ايران و دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) بازتاب يافت. تاکيد بيژن زنگنه بر اين موضع بود که «ايران در اوپک به دليل منافعش عضو است و اگر اعضايي از اوپک بخواهند ايران را تهديد و گرفتار خطر کنند ايران هم آن را بي پاسخ نخواهد گذاشت.» بارکيندو نيز اين نکته را در حضور خود به ايران يادآوري کرد که «در اوپک تک روي نداريم.»
«محمد سانوسي بارکيندو» ابتدا در نشستي با خبرنگاران در حاشيه بيست وچهارمين نمايشگاه بين المللي صنعت نفت در محل سالن کنفرانس شماره يک، ايراد سخنراني کرد. به نظر، او در سخنراني اش قصد داشت ثابت کند که شناخت کاملي از ايران دارد، از اين رو در حرف هايش هم از دوره سخت جنگ ايران و عراق گفت و هم از سير تحولات و پيشرفت در ايران و از خودکفايي بنزين تا سرمايه گذاري، گازرساني و ... هم سخن به ميان آورد.
دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) گفت: ما در اوپک تلاش مي کنيم تا نفت را غيرسياسي اداره کنيم. به همه همکارانم در اوپک گفته ام وقتي وارد اين سازمان شديد، بايد پاسپورت هاي تان را در خانه بگذاريد.
او مردم ايران را شجاع خطاب کرد و گفت: به مردم شجاع ايران تبريک مي گويم که در مقابل چالش سيل، همبستگي خود را نشان دادند و زنان و بچه ها در مناطق مختلف جمع شدند تا به سيل زدگان کمک کنند. شما توانستيد با حادثه طبيعي مقابله کنيد و اميدوارم در مقابل چالش زيست محيطي هم موفق باشيد. در عين حال به بازماندگان اين حادثه تسليت مي گويم. بارکيندو در ادامه با بيان اينکه جمهوري اسلامي ايران از بنيانگذاران اوپک است و حدود 60 سال همراه اين سازمان بوده است، گفت: من بيست وهشتمين دبيرکل اوپک هستم و نخستين دبيرکل اين سازمان نيز ايراني بوده است.
زنگنه در دهه هاي متمادي حامي اوپک بوده است
او باسابقه ترين وزير نفت در اوپک است که به خاطر تجربه هايش بارها با ايشان ديدار داشته ام، زنگنه در دهه هاي متمادي، حامي و طرفدار اوپک بوده است و همچنين نقش مهمي در همکاري اوپک و غيراوپک ايفا مي کند. پيش از بيانيه تاريخي 2016 مبني بر کاهش توليد نفت اوپک با زنگنه در اين زمينه مشورت کردم. دبيرکل اوپک همچنين از مشاوره و همکاري ديگر کارشناسان ايراني مستقر در اوپک با هدايت حسين کاظم پور اردبيلي، نماينده ايران در هيات عامل اوپک، قدرداني و تاکيد کرد: ايران يکي از مراکز مهم انرژي در جهان و دارنده بزرگ ترين ذخاير نفت و گاز جهان است.
بارکيندو با بيان اينکه ايران طي دهه هاي گذشته با وجود چالش هايي که داشته، توانسته سرمايه گذاري گسترده اي در اين صعنت کند، افزود: ايران در اين مدت توانسته توليد بسياري از تجهيزات را بومي سازي کرده و همچنين بعد از انقلاب، بيشترين اکتشاف را در بخش نفت و گاز از جمله اکتشاف ميدان هاي آزادگان داشته باشد.
وي با اشاره به چهار برابر شدن کل ذخاير نفت و گاز ايران پس از انقلاب خاطرنشان کرد: طي 40 سال اخير، توليد بخش پايين دستي در ايران چهار برابر شده، ضمن اينکه با توسعه زيرساخت هاي نفت و گاز، گازرساني به شهرها و روستاها و همچنين توليد بنزين سوپر سبب کاهش آلودگي هوا در کشور شده است.
دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت، وجود بيش از دو هزار جايگاه عرضه سوخت سي ان جي و همچنين تامين 70 درصد سوخت مايع نيروگاه ها را از جمله اقدام هاي قابل توجه وزارت نفت، همسو با گام برداشتن در مسير انرژي پاک عنوان کرد.
بارکيندو ايران را مثال خوبي در زمينه تنوع سازي در بخش انرژي و کاهش سهم نفت از درآمدهاي کشورها ذکر کرد و افزود: ايران در مقابله با فقر انرژي پيشتاز بوده و همچنين در زمينه تنوع بخشي منابع انرژي، يک قهرمان است. سهم نفت در توليد ناخالص داخلي ايران به کمتر از 40 درصد رسيده است و همه اين موارد دستاوردي معمولي نيستند.
ايران الگويي براي نفت منطقه
دبيرکل اوپک، ايران را در دستيابي به اهداف در 40 سال اخير، الگويي براي صنعت نفت در منطقه خواند و گفت: اين کشور در شرايط سخت به اهداف خود رسيده است، در حالي که بعضي از کشورهاي عضو اوپک وابستگي شديدي به نفت دارند.
بارکيندو، با بيان اينکه اوپک يکي از قديمي ترين سازمان هايي است که در متوازن کردن بازار نفت موفق عمل کرده، تصريح کرد: در بيانيه همکاري اوپک، بر رعايت توازن در بازار نفت، حفظ توليد و تلاش براي ثبات نفت به نفع ذي نفعان تاکيد شده است. دبيرکل اوپک به چالش هايي که اين سازمان طي دهه هاي اخير داشته، اشاره کرد و افزود: اوپک در همه اين سال ها توانسته است در زمينه ثبات بازار نفت در شرايط مختلف با چالش هايش مقابله کند و پيروز شود.
بارکيندو با بيان اينکه اوپک به تازگي 6 چرخه قيمت نفت را شناسايي کرده است، تصريح کرد: دوره نخست مربوط به سال 1973 ميلادي است که به شوک اول نفتي معروف است. انقلاب اسلامي ايران و جنگ عراق نيز از ديگر چرخه هاي قيمت نفت بوده است. وي ضمن توضيح دوره هاي ديگر مانند برهم خوردن عرضه و تقاضا که سبب کاهش قيمت نفت در اوايل دهه 80 ميلادي شد يا افزايش توليد نفت آمريکا که سبب شد عرضه روزانه نفت بيش از تقاضا باشد، افزود: در مقطع سال 2000 ميلادي، اوپک براي بازگرداندن ثبات به بازار نفت تصميم گرفت روزانه 3 ميليون بشکه نفت از توليد خود بکاهد. 17 سال بعد تاريخ دوباره تکرار شد و اعضاي اوپک تصميم مشابهي را در سال 2014 گرفتند.
دبيرکل اوپک ادامه داد: در واقع هر يک از چرخه ها شوکي را به بازار وارد کردند؛ اما اقدام هايي که در اوپک انجام داديم، سبب شد تا بتوانيم بر اين شوک ها غلبه کنيم. بارکيندو بار ديگر بر نقش ايران به عنوان يکي از اعضاي پيشرو و فعال اوپک براي غلبه بر مشکلات اين سازمان تاکيد کرد.
برنامه ريزي براي 60 سال آينده اوپک
وي همچنين گفت: اکنون که در 60 سالگي اوپک به سر مي بريم، بايد براي 60 سال آينده برنامه ريزي کنيم. اينکه آيا مي توانيم تا 60 سال ديگر با همين راهبرد به کارمان ادامه بدهيم؟ اعضا بايد سياست هاي شان را هماهنگ کنند.
بارکيندوگفت: ايران نه تنها يکي از اعضاي بنيانگذار اوپک بوده، بلکه چراغ راه اوپک نيز بوده است.
حذف نفت ايران غيرممکن است
محمد سانوسي بارکيندو در حاشيه نشست خبري خود در بيست وچهارمين نمايشگاه بين المللي نفت، گاز، پالايش و پتروشيمي در گفت وگو با خبرنگاران، درباره تهديدهايي که بتازگي درباره عرضه نفت ايران مطرح شده است، گفت: در خصوص مسأله ايران در سطح وزارت و دبيرخانه اوپک گفت وگوهايي داريم تا راهکارهاي ممکن را بررسي کنيم.دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) حذف نفت ايران از بازار را غيرممکن دانست و گفت: در اوپک تک روي نداريم. وي با اشاره به اينکه ايران در سالهاي گذشته نيز با چالشهايي از اين دست روبه رو بوده و مطمئنم بر اين مسائل فائق مي آيد، تصريح کرد: ما در 60 سال تاسيس اوپک تاکنون، با چالش هاي زيادي روبه رو بوده ايم؛ اما هميشه آنچه به ما کمک کرده، اتحاد ميان کشورها بوده و اگر اين اتحاد را حفظ کنيم، باز هم بر مشکلات غلبه مي کنيم.بارکيندو در پاسخ به اين پرسش که دو عضو اوپک ادعاي جايگزيني نفت ايران را کرده اند، موضع اين سازمان چيست؟ گفت: اوپک تصميم هاي گروهي مي گيرد و تک روي نداريم. سياست اوپک بر اين است تا با مشورت با کارشناسان دبيرخانه همه اعضا در کنار هم و بر اساس خرد جمعي تصميم بگيرند.
وي در پاسخ به اين پرسش که آيا از نظر فني امکان حذف نفت ايران از بازار وجود دارد يا نه؟ گفت: لازم به تکرار نيست، امکان حذف ايران از بازار نفت غيرممکن است.به گفته دبيرکل اوپک، همه داده ها و آمارهاي منابع ثانويه در ماه ژوئن بررسي و سپس در اين باره تصميم گيري مي شود. در اوپک فقط نفع کشور خاصي در نظر گرفته نمي شود. به طور کلي ما منافع کل گروه را در نظر مي گيريم تا افزون بر تامين منافع تک تک اعضاي عضو، عرضه نفت هم تامين شود.بارکيندو با يادآوري اينکه پيش تر هم گفته ام که هر کدام از اعضاي اوپک مي توانند برنامهها و تصميم هاي خودشان را داشته باشند، اما وقتي در گردهمايي هستيم، کشورها به عنوان يک فرد نيستند و هر کدام عضوي از يک گروه هستند و ما منافع گروه و مصرف کنندگان را در نظر مي گيريم، تصريح کرد: البته بايد متوجه عواقب تصميم هاي خود باشيم، در عين حال در اوپک بايد به تامين عمليات عرضه فکر کنيم، زيرا نفت منبع انرژي است و تصميم هاي ما هم بايد بر اساس همين شرايط باشد.
نگران تفرقه اعضاي اوپک نه نوپک
بارکيندو با اشاره به اينکه وزير نفت توانمند ايران در اوپک سابقه زيادي دارد و از تجربه و خرد بالايي برخوردار است و همه اعضا به حرف ايشان گوش مي دهند، تصريح کرد: در عين حال چالش ايران تنها براي اين کشور نيست و روي کل اوپک تاثير مي گذارد و اتفاق هايي که در ايران، ونزوئلا يا ليبي رخ مي دهد، روي کل بازار و صنعت نفت تاثير دارد.
وي در پاسخ به پرسشي درباره حفظ سقف عرضه اوپک و رفتار نوپک در مقابل اوپک هم گفت: برنامه ما از سال 2017 خيلي خوب پيش رفته و کسي آن را تغيير نداده است. درباره لايحه نوپک هم تاکنون اقدامي در سطح کنگره آمريکا انجام شده که فعلا نمي دانيم به نتيجه مي رسد يا خير، اما آنچه براي ما مهم و نگران کننده است، اين است که ما تفرقه داشته باشيم و کشورها پس از 60 سال از هم جدا شوند.دبيرکل اوپک گفت: اوپک تنها يک سازمان نيست، بلکه کل صنعت نفت دنيا را تحت تاثير قرار داده است. به طور ميانگين روزانه 100 ميليون بشکه نفت در دنيا مصرف مي شود و اوپک نقش زيادي در تامين نياز بازارهاي جهاني و ثبات آن دارد و هميشه توانسته ظرفيت خود را متناسب با نياز بازار پيش ببرد.
منافع ایران در اوپک به خطر بیفتد، آن را بی پاسخ نمی گذاریم
بيژن زنگنه و دبير کل اوپک با هم ديدار و گفت وگو کردند. زنگنه پس از ديدار با محمد سانوسي بارکيندو، دبيرکل سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) در تهران درباره محور اين ديدار گفت: مذاکراتي درباره بازار نفت، مشکلات و شکنندگي بازار داشته ايم که بيشتر تبادل نظر بود تا تصميم گيري. ايران در اوپک به دليل منافعش عضو است و اگر اعضايي از اوپک بخواهند، ايران را تهديد و گرفتار خطر کنند، ايران هم آن را بي پاسخ نخواهد گذاشت.
وي، صحبت درباره نشست آينده اوپک را محور ديگر اين مذاکره عنوان کرد و افزود: به آقاي بارکيندو گفتم که اوپک به دليل يکجانبه گرايي از سوي برخي اعضا در خطر است و احتمال فروپاشي اين سازمان وجود دارد.
تصميم هاي يکجانبه عليه ايران کارايي ندارد
محمدسانوسي بارکيندو نيز پس از ديدار با بيژن زنگنه، وزير نفت در تهران با اشاره به پربار بودن اين ديدار و تبادل ديدگاه ها اظهار کرد: آقاي زنگنه در نشست هاي وزيران نفت و انرژي اوپک با سابقه ترين وزير بوده و توجه به سخنان ايشان بويژه در شرايط حساس رويارويي دوباره با چالش هاي ژئوپوليتيک و تاثير آن بر شرايط کشورهاي عضو اوپک، همواره با ارزش است. تصميم هاي يکجانبه عليه جمهوري اسلامي ايران کارايي ندارد.
وي افزود: با آمدن به نمايشگاه بين المللي نفت تهران و مشاهده استقبال از اين رويداد و همچينين ديدار با آقاي زنگنه با يک تير دو نشان زدم و در ديدار امشب با وزير نفت از مشاوره ايشان استفاده کردم.دبيرکل اوپک تصريح کرد: شکي نيست که ما امروز با چالش هاي بزرگي روبه رو هستيم؛ اما اطمينان دارم با حضور دولتمرداني همچون زنگنه، اين کشتي غرق نخواهد شد.بارکيندو در پاسخ به اين پرسش که اقدام هاي يکجانبه برخي اعضاي اوپک عليه ايران را چگونه ارزيابي مي کنيد، گفت: اوپک هميشه به صورت جمعي تصميم گرفته و ما در گذشته بارها شاهد بوده ايم زماني که کشورهاي عضو اقدام هاي يکجانبه داشتند، اين رويه کارايي نداشته و اين بار هم همين طور خواهد بود.وي با يادآوري برگزاري نشست وزيران نفت و انرژي اوپک در ماه ژوئن امسال اظهار کرد: ما در اين نشست مانند يک خانواده دور هم مي نشينيم.
رونمایی از فاز سوم داده های حجیم
همزمان با نشست خبری محمدسانوسی بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در حاشیه بیست وچهارمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی، فاز سوم داده های حجیم (Big data) و چشم انداز سال ۲۰۴۰ اوپک رونمایی شد.
راه اندازی دفتر نمایندگی شرکت ملی نفت ایران در عراق
دفتر نمایندگی شرکت ملی نفت ایران به منظور تسهیل فعالیت سازندگان ایرانی در کشور عراق راه اندازی می شود. در حاشیه بیست وچهارمین نمایشگاه بین المللی نفت تهران، برای نخستین بار نشستی میان مدیران ارشد وزارت نفت عراق با سازندگان تجهیزات صنعت نفت با حضور محمود عبدالامیر هاشم، معاون وزیر نفت عراق، رامین قلمبر دزفولی، مدیر پشتیبانی، ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران و سازندگان تجهیزات نفتی، به منظور بررسی راهکارهای تسهیل راه اندازی دفتر نمایندگی شرکت ملی نفت ایران در عراق برگزار شد.
تاکید برحمایت از شریکان ایرانی
آشیش کومار پاتاک، نماینده شرکت انگلیسی هیت تریس، درباره آینده فعالیت این شرکت در ایران ابراز خوشبینی کرد و گفت: برای آینده هم توسعه خوبی در راه است و پروژه های مطلوبی در ایران وجود دارد و هر گاه نیاز باشد، ما برای حمایت از شریکان ایرانی خود آمادگی داریم.
شرکت های آلمانی آماده همکاری مستقل
کلاس فریدریش (Klaaus Friedrich)، مشاور اقتصادی انجمن مهندسی ماشین آلات و تجهیزات آلمان (VDMA)، گفت: شرکت های آلمانی می توانند به طور مستقل سیاست ها و راهکارهایی ویژه را برای گسترش همکاری ها با بخش انرژی ایران اتخاذ کنند.
پیگیری راهکارهای تسهیل روابط
آلکس لوپز (Alex Lopez)، مهندس فنی و مدیر فروش شرکت توپه (Tope) اسپانیا در پاسخ به پرسشی درباره راهکارهای توسعه روابط ایران و اسپانیا در شرایط تحریم عنوان کرد: در نظر داریم طی دیدارهایی با دفتر بازرگانی سفارت اسپانیا، راه حل های موجود برای تسهیل روابط اقتصادی بین شرکت های دو کشور را بررسی کنیم.
تداوم همکاری هلند با ایران
خسرو سالور، مسؤول پاویون هلند در حاشیه بیست وچهارمین نمایشگاه بین المللی نفت گفت: با وجود کارشکنی دولت آمریکا و نگرانی بانک های هلندی، شرکت های هلندی همچنان در صنعت نفت ایران حضوری فعال دارند. وی افزود: شرکت های هلندی به صورت های مختلف با صنعت نفت ایران همکاری می کنند.
برای تجارت با ایران مصمم هستیم
آری رولیانتو، مدیر بخش آسیا در شرکت ریم ایتالیا در حاشیه نمایشگاه بین المللی نفت گفت: با وجود تحریم های آمریکا علیه ایران، این شرکت برای یافتن راهی به منظور تجارت با ایران مصمم است.