گشت و گذاري خاطره انگيز در نگين کوير ايران
از برج ساعت تا ساباط های یزد
شبنم اعماري - گشت و گذار در شهر باستاني يزد و ديدن جاذبه هاي شگفت انگيز آن، علاوه بر اينکه شکوه و عظمت تاريخي اين نقطه از ايران را به رخ مي کشد، بازديدکنندگان را به عمق تاريخ مي برد و اندکي در خود غرق مي کند، لحظاتي که تجربه اش بسيار لذت بخش است.
در ادامه و در بخش دوم آشنايي با جاذبه هاي اولين شهر خشتي دنيا به معرفي ديگر جاذبه هاي يزد پرداخته ايم.
برج و ميدان ساعت
قديمي ترين و اولين ساعت شهري ايران در ميداني نصب شده که به آن ميدان وقت الساعت مي گويند. اين ميدان داراي برجي قديمي است که به دوران قاجار برمي گردد. برج ساعت يزد، ساختماني خشتي به شکل مکعب مستطيل است که طاق ها و قوس ها، تزيينات آجري و کاشيکاري هاي به کار رفته در آن، جلوه اي خاص به آن داده است. اين بناي تاريخي در سال 1378 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
نشاني:تقاطع بلوار بسيج، خيابان امام خميني
موزه آب
اين موزه خانه اي پنج طبقه است که با حضور در آن غرق تاريخ چند هزار ساله آب در اين مرز و بوم مي شويد. در موزه آب يزد که در شمال ميدان اميرچخماق جا خوش کرده، کاريز يکصد ساله اي ديده مي شود که از ميان اين خانه عبور مي کند. در پشت بام اين خانه قديمي هم چاه خانه اي قرار دارد که به وسيله چرخ چاه از آن آب مي کشيدند و آب انبار خانه را که در طبقه همکف بود، پر مي کردند.
نشاني:خيابان امام، شمال ميدان اميرچخماق، خيابان قيام
دروازه قرآن
کوير دروازه قرآن يزد، يکي ديگر از کويرهاي منحصر به فرد استان يزد است که در نزديکي شهر خودنمايي مي کند و جاذبه اي متفاوت را در خود جاي داده است. با حضور در اين منطقه کويري با منظره اي چشم نواز و درياچه اي در ميان شن ها و رمل ها روبه رو مي شويد که از پساب تصفيه فاضلاب يزد درست شده که به حوض جعفر معروف است.
از جمله امکاناتي که در اين منطقه وجود دارد، مي توان به به شترسواري، پرواز با کايت باگي، اسکي روي شن، پرواز با پاراگلايدر، زيپ لاين، رستوران شيشه اي، موسيقي زنده، موتور چهارچرخ و... ديگر اشاره کرد.
نشاني: يزد، کوير دروازه قرآن
هتل موزه فهادان
اين ساختمان تاريخي که در دوره قاجار ساخته شده، اولين هتل موزه ايران است که حدود250 سال پيش در اختيار خانواده تاجري به نام تهراني بود. هتل موزه فهادان که در قلب شهر تاريخي يزد خودنمايي مي کند، 28 اتاق دارد. از خصوصيات منحصر به فرد اين هتل موزه مي توان به گنجينه هاي مختلفي از آثار تاريخي و قديمي آن اشاره کرد؛ گنجينه هايي که جذابيت هايش را دوچندان کرده است.
نشاني:خيابان امام خميني، خيابان فهادان، مقابل زندان تاريخي اسکندر
بازار مسگرها
اين بازار حدود 600 سال پيش ساخته شده است. به مرور مسگر ها در آن جمع شدند تا به بازار مسگرها تبديل شد. هنر مسگري در زمان هاي نه چندان دور در بيشتر شهرهاي ايران رونق زيادي داشت که يزد هم از اين قاعده مستثنا نبود. رونق مسگري و ساخت ظروف مختلف مسي باعث شده اين بازار همچنان سرپا بماند. در بازار مسگرهاي يزد بيش از 60 باب مغازه مسگري فعال بود، اما امروزه برخي تغيير کاربري داده اند و صنايع دستي و پوشاک مي فروشند. با اين حال ديدن اين بازار قديمي حسي فوق العاده به بازديدکنندگان منتقل مي کند که نبايد ديدن آن را از دست داد.
نشاني: خيابان قيام، حوالي حمام خان
بانک شاهي
اين بانک، يکي از قديمي ترين بانک هاي استان يزد است که در زمان ناصر الدين شاه ساخته شد. بانک شاهي يزد بنايي آجري دارد که در قسمت هاي بالاي سردر ورودي، گچبري گلداني برجسته اي روي ديوار حياط و چهار سوق بانک ديده مي شود. در هاي اصلي بانک که همگي چوبي هستند، شيشه هاي رنگي زيبايي دارند که در نوع خود جالب توجه است. در حال حاضر از اين بناي تاريخي به عنوان نمايشگاه و انجمن هاي هنرهاي تجسمي استفاده مي شود. بانک شاهي در سال 1377 به ثبت ملي رسيده است.
نشاني: خيابان قيام، ميدان خان
عمارت بوستان ناجي
عمارت بوستان ناجي يکي از باغ هاي يزد است که به دوره قاجار برمي گردد. اين عمارت پس از اهدا به شهرداري به صورت بوستان درآمد. اين بوستان که در مسير قنات نجف آباد قرار دارد، علاوه بر جنبه هاي تاريخي، امکانات رفاهي مناسبي براي بازديد و استراحت به گردشگران ارائه مي دهد. در بوستان ناجي، عمارتي به چشم مي خورد که بر زيبايي هاي بوستان افزوده است. اين بوستان به عنوان سي ويکمين باغ ثبتي استان يزد، در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
نشاني: بلوار شهيد حسن دشتي، مسير قنات نجف آباد
بازار زرگرها
بازار تاريخي زرگري شهر يزد که قدمتي 200 ساله دارد، يکي از جاذبه هاي گردشگري اين شهر کويري است. اين بازار، يکي از بازارهاي قديمي و پررونق يزد است که در سال 1382 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. هما ن طور که مي دانيد طلاي يزد از ويژگي هاي خاصي برخوردار است، پس اگر به ديدن طلاهاي خاص علاقه مند هستيد، ديدن اين بازار را فراموش نکنيد.
نشاني:شمال خيابان قيام
آتشکده بهرام
اين آتشکده که يکي از جاذبه هاي شاخص يزد به شمار مي رود، ارزش زيادي براي زرتشتيان دارد. اين بناي تاريخي که در دوران پهلوي اول ساخته شده و به آتشکده ورهرام نيز معروف است، آتش مقدس ورهرام را با قدمتي بيش از 1500 سال در خود دارد. از جذاب ترين تزيينات ساختمان آتشکده، مي توان به نگاره فروهر که بر بالاي ورودي آن خودنمايي مي کند، اشاره کرد. آتشکده يزد در سال 1378 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
نشاني:خيابان آيت الله کاشاني، کوچه آتشکده
خانه هاي قديمي
مانند بسياري از شهرهاي تاريخي کشورمان، يزد هم خانه هاي قديمي و تاريخي زيادي دارد که از ويژگي هاي منحصر به فرد آنها مي توان به وضعيت استقرارشان در جهت قبله اشاره کرد. حضور در اين خانه ها شما را در خود غرق مي کند و به عمق تاريخ مي برد. از جمله اين خانه هاي زيبا که معماري خاص خودشان را دارند مي توان به خانه لاري ها، حيراني، شيخ پور، محمودي، شاه شجاع، خانه ملک التجار و... اشاره کرد.
نشاني: بافت قديم يزد
زورخانه صاحب الزمان
اين زورخانه بزرگ ترين زورخانه استان يزد است. بنايي که در ميان مجموعه اميرچخماق قرار گرفته است. در واقع زورخانه صاحب الزمان، در نتيجه تغيير کاربري مخزن آب انبار پنج بادگير اميرچخماق است که به همت پهلوان علي درهمي (معروف به محمد مشتي) در سال 1380 مجوز تغيير کاربري گرفت و به زورخانه تبديل شد. حدود دو سال طول کشيد تا آب انبار به زورخانه تبديل و درهايش روي بازديدکنندگان باز شود.
نشاني:ميدان اميرچخماق، کوچه بازار مازار
بقعه دوازده امام
بقعه دوازده امام از آثار به جا مانده از دوران سلجوقيان است که گنبد آن نمونه اي بارز از معماري اين دوره محسوب مي شود. برخلاف اسم اين مکان، سنگ قبري در آن ديده نمي شود و گفته مي شود که در دوران مختلف، سنگ ها را به تاراج برده اند. اين اثر تاريخي اهميت زيادي از نظر سبک بنا، نقش و نگار و کتيبه کوفي رنگي در معماري اسلامي دارد. اين اثر قديمي ترين بناي سرپاي مانده يزد است. بقعه دوازده امام که کسي نمي داند چرا و چگونه به دوازده امام معروف است در سال 1313 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
نشاني: بافت قديم، محله مهادان، جنب زندان اسکندر
حمام ابوالمعالي
اين بنا که در قلب بافت تاريخي يزد قرار گرفته، براساس معماري منطقي و حساب شده اي با آجر، ريگ، گچ و ساروج در شهر يزد ساخته شده و تزيينات به کار رفته در سقف آن زيبايي و اصالت خاصي دارد. ساختمان اين بناي تاريخي با داشتن قسمت هاي دست نخورده حمام قديمي که شامل هشتي، راه پله ورودي، فضاي ورودي و حوضچه هاي متعدد آب گرم و سرد، خزينه، اتاق استراحت، شاه نشين، گرمخانه و... مي شود، نمونه کاملي از معماري دوره قاجاريه است. حمام ابوالعمالي در سال 1377 به عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
نشاني: خيابان امام، محله فهادان، کوچه رختشوي خانه، روبه روي زندان اسکندر ساباط هاي يزد
کوچه پس کوچه هاي سرپوشيده يزد، يکي از زيبايي هاي اين شهر کويري است که به آنها ساباط يا راهرو و دالان مي گويند. جايي که در تابستان سوزان يزد، مي توان از گرماي هواي کوير به اين کوچه ها پناه برد و به دل را به اين سايبان هاي بي نظير سپرد.
نشاني: بلوار امامزاده جعفر، خيابان مصلي
علاوه بر آثاري که به آن اشاره کرديم، يزد مملو از جاذبه هاي ديدني ديگري است که هر کدام ويژگي هاي خاص خود دارند که مطمئنا بازديد از آنها برايتان شگفت انگيز خواهد بود.