نگاهي به برنامه هاي پتروشيمي در بيست و چهارمين نمايشگاه بين المللي نفت ، گاز ، پالايش و پتروشيمي
پتروشیمی تحریم ناپذیر است
مشعل- بيست وچهارمين نمايشگاه بين المللي نفت، گاز، پالايش و پتروشيمي يازدهم تا چهاردهم ارديبهشت ماه در محل دائمي نمايشگاه بين المللي تهران با حضور شرکتهاي داخلي و خارجي برگزار شد و فارغ از حضور و مشارکت بسياري از شرکت ها، حواشي و برنامه هاي جنبي در نمايشگاه رخ داد که بسياري از آنها زمينه ساز تحولاتي در آينده است. در عين حال بسياري از مديران زيرمجموعه هاي صنعت نفت با حضور رسانه هاي داخلي و خارجي، گزارشي از اقدام هاي خود ارائه داده و درباره برنامه هاي آينده خود هم صحبت کردند.
شرکت ملي صنايع پتروشيمي در روزهاي نمايشگاه به جز ديد و بازديدهاي نمايشگاهي و اعلام برنامه ها و گفت و گوي مديران با رسانه ها، يک نشست خبري را هم با حضور مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي و جمعي از مديران آن و اصحاب رسانه برگزار کرد. در اين نشست بهزاد محمدي آمارهايي از صنعت پتروشيمي و برنامه هاي آينده آن مطرح و اعلام کرد که تا 1400 بيش از 18 طرح پتروشيمي افتتاح مي شوند و درآمد حاصل از فروش محصولات پتروشيمي با 46 درصد افزايش 25 ميليارد دلار مي رسد.
وي با اشاره به درآمدزايي صنعت پتروشيمي براي کشور گفت: صنعت پتروشيمي بنگاه اقتصادي نيست؛ اين صنعت امروز يک نظام اقتصادي به شمار مي رود و با توجه به نقش مهم آن در درآمدهاي ارزي کشور، اهميت فوق العاده اي دارد. در يک نگاه کلان ما در صنعت پتروشيمي حدود 25.3 ميليون تن خوراک را از پالايشگاه هاي نفت و گاز و پروژه هاي ان جي ال دريافت مي کنيم که از اين ميزان خوراک، خوراک هاي گازي را دوسوم و يک سوم را نيز خوراک هاي مايع تشکيل مي دهند.محمدي با بيان اينکه دو هاب عملياتي در صنعت پتروشيمي وجود دارد، عنوان کرد: هاب نخست در منطقه ماهشهر و هاب دوم نيز در منطقه عسلويه قرار دارد و بخش سوم توليدات ما را نيز مجتمع هاي ديگر تشکيل مي دهد، همچنين در هاب عسلويه 16 مجتمع توليدي پتروشيمي وجود دارد و در هاب ماهشهر نيز 20 مجتمع ايجاد شده است و در ديگر مناطق کشور نيز 19 مجتمع توليدي وجود دارد که در مجموع 55 مجتمع را تشکيل داده است و 25.3 ميليون تن خوراک را نيز دريافت مي کنند.
وي ادامه داد: حجم کل محصولات توليدي پتروشيمي ما حدود 55 ميليون تن است که بخشي از اين محصول به شکل داخلي مصرف مي شود و بخش قابل فروش اين محصولات 31 ميليون تن محصول در سه حوزه پليمري، شيميايي و غير شيميايي است.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي با اشاره به 18 گروه محصول پليمري، حدود 300 گريد محصول پليمري و 44 تن محصول شيميايي که در صنعت پتروشيمي توليد مي شود، گفت: 31 ميليون تن محصول پتروشيمي قابل فروش داريم که از اين 31 ميليون تن محصول پتروشيمي 22.5 ميليون تن آن را به مقاصد و کشورهاي مختلف صادر و 8.5 ميليون تن آن را نيز در داخل کشور عرضه مي کنيم که 4.7 ميليون تن آن در بورس عرضه مي شود.
محمدي به ارزآوري صنعت پتروشيمي اشاره و عنوان کرد: از فروش 31 ميليون تن محصول پتروشيمي 17.1 ميليارد دلار درآمد کسب مي کنيم که از اين ميزان 12.1 ميليارد دلار درآمد ارزي حاصل از صادرات بوده و 5 ميليارد دلار نيز ارزش محصولاتي است که در داخل کشور و در بورس عرضه مي شود.
وي به اشتغال زايي صنعت پتروشيمي اشاره کرد و افزود: اکنون در مجموعه ها و مجتمع ها و طرح هاي در حال اجرا 67 هزار نيروي انساني به صورت مستقيم مشغول فعاليت هستند و 41 هزار نفر نيز در پروژه هاي ما فعاليت مي کنند.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي يادآور شد که محصولات پتروشيمي 30 مقصد صادراتي اعم از اروپا، آسيا و کشورهاي مختلف ديگر دارد و چند صد مشتري نيز در نقاط مختلف دنيا و با تنوع محصولات دارد و همين موضوع اين صنعت را تبديل به صنعتي تاب آور کرده است.
محمدي با اشاره به قراردادي که در ايام نمايشگاه براي توليد کاتاليست متانول به امضا رسيد، از برنامه مفصل اين مجموعه براي توليد انواع کاتاليستهاي مورد نياز پتروشيمي، خبر داد و گفت: در سال 98 کارخانه توليد کاتاليست پلي اتيلن سبک در لرستان به بهره برداري مي رسد و ما در بخش توليد متانول در سال 1404، به 12 برند توليد متانول خواهيم رسيد.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي همچنين از توسعه اين صنعت در کنار درياها خبرداد و گفت: يکي از اين حوزه ها توسعه صنعت پتروشيمي در نواحي ساحلي درياي خزر است که اين موضوع نيز در حال بررسي است، همچنين مطالعاتي را براي تامين خوراک اين واحدها با خط لوله سراسري گاز طبيعي و يا انتقال نفتا از مسير خطوط پالايشگاهي در حال انجام داريم.
وي در پاسخ به اين پرسش که گفته شده مرحله پس از تحريم نفت، تحريم صنعت پتروشيمي خواهد بود، براي اين اتفاق چه پيش بيني هايي صورت گرفته است، گفت: از نظر ما پتروشيمي صنعتي تحريم پذير نيست و تاب آوري بالايي دارد، اما بايد خودمان را براي هر اتفاق و شرايطي آماده کنيم.
مديرعامل شرکت ملي صنايع پتروشيمي گفت: فروش محصولات پتروشيمي در مقابل فروش نفت، شرايط متفاوتي دارد و به عنوان نمونه همچون نفت مبادي مشخص صادراتي و نفتکش هاي عظيم قابل رديابي ندارد. پتروشيمي حداقل 350 نوع محصول با صدها خريدار به ده ها مقصد صادراتي دارد و به همين دليل انعطاف پذيري اش بالاست. به عبارتي صنعت پتروشيمي شرايط مختلفي در حمل زميني و دريايي دارد و تنوع محصول و مشتري نمي گذارد اين صنعت تحريم پذير باشد. در عين حال با همکاري هلدينگ هاي صادراتي کارگروه تحريم را تشکيل داده ايم و از هفته آينده نشست هاي اين کارگروه برگزار مي شود.
وي ادامه داد: ما بايد به دنبال انتقال فناوري باشيم و افزون بر دانش فني توليد کاتاليست بايد به دنبال دانش فني فرايند خاص باشيم و شرکت ملي صنايع پتروشيمي نيز در طرح MTP به عنوان ريسک پذير سرمايه گذاري حضور خواهد داشت، زيرا پلي پروپيلني که از متانول تهيه مي شود، به عنوان خاويار صنعت پتروشيمي در توليد اشتغال بسيار راهگشاست.
وي درباره انتخاب زمين طرح توسعه صنعت پتروشيمي در ماهشهر نيز گفت: هم اکنون 6 گزينه زمين در منطقه ماهشهر وجود دارد و پس از بررسي به دو گزينه رسيديم که تا پايان خردادماه جمع بندي و منطقه نهايي در طرح توسعه اي منطقه ويژه اقتصادي ماهشهر اعلام خواهد شد.
امضاي نخستين قرارداد تأمين کاتاليست توليد متانول
اما در حاشيه بيست و چهارمين نمايشگاه بين المللي نفت، گاز پالايش و پتروشيمي، نخستين قرارداد تأمين کاتاليست توليد متانول ميان شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي و پتروشيمي سبلان نيز به امضا رسيد. براساس نتايج تلاش هاي شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي براي ساخت کاتاليست بومي سنتز متانول و انجام تست هاي لازم و پايلوت، قرارداد تأمين اين کاتاليست با شرکت صنايع پتروشيمي سبلان (از زيرمجموعه هاي شرکت انرژي سپهر) امضا شد.
علي پژوهان، مديرعامل شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي در آيين امضاي نخستين قرارداد تأمين کاتاليست توليد متانول با اعلام اينکه شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي حدود 10 سال است که روي فرايند و کاتاليست متانول مطالعه و فعاليت دارد، گفت: با گذراندن مراحل مطالعاتي، آزمايشگاهي، پايلوت و دمو موفق به کسب دانش فني کاتاليست توليد متانول شديم. در اين راه حلقه فناوري آن را تکميل و به اندازه قابل قبول محصول توليد کرديم.
او با اعلام اينکه اين محصول تأييد دو شرکت بين المللي شناخته شده را دريافت کرده و کيفيت آن تضمين شده است، گفت: شرکت پتروشيمي سبلان اين اعتماد را به شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي کرد و منجر به امضاي اين قرارداد شد. از سال 1404 به بعد، مصرف اين کاتاليست به حدود 1200 تن در سال خواهد رسيد و هر پلنت يک ميليون و 600 هزار تني بين 280 تا 300 تن کاتاليست مصرف مي کند که ارزش اقتصادي اين کاتاليست حدود 5 ميليون دلار است.
وي همچنين ارزش اين محصول را پنج ميليون دلار اعلام کرد و گفت: تعهد اين پروژه حدود 300 تن براي اين بچ کاتاليست پيش بيني شده است که در مدت 7 ماه بايد تامين شود.
محمد زالي، مديرعامل مجتمع پتروشيمي سبلان هم با اعلام اينکه اين واحد براي يک ميليون و 650 هزار تن محصول در سال پيش بيني شده و امسال به بهره برداري کامل مي رسد، اظهار اميدواري کرد که اين همکاري کمک بزرگي به اقتصاد مقاومتي و بومي سازي اين کاتاليست مهم در کشور باشد.
وي با اشاره به بررسي هاي کارشناسي اين کاتاليست، تصريح کرد: پس از آزمايش هاي دوباره اطمينان پيدا کرديم که اين کاتاليست مي تواند جايگزين مناسبي براي محصولات اروپايي باشد؛ خوشحال هستيم که با اين همکاري زمينه توليد و معرفي اين کاتاليست به بازار داخلي و خارجي فراهم مي شود و مي توانيم ضمن ايجاد اشتغال، از خروج ارز از کشور جلوگيري کنيم.
روزهای پر رنگ پژوهشگاه صنعت نفت در نمایشگاه
پژوهشگاه صنعت نفت، به عنوان يکي از پرکارترين غرفه هاي زيرمجموعه صنعت نفت در بيست و چهارمين نمايشگاه نفت،در اين چهار روز سه توافق نامه ، پنج تفاهم نامه، دو موافقت نامه و شش قرارداد را به امضا رساند. يکي از اين تفاهم نامه ها، تفاهم همکاري ميان پژوهشگاه صنعت نفت و سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران بود.
جعفر توفيقي، رئيس پژوهشگاه صنعت نفت در حاشيه امضاي اين تفاهم نامه گفت: سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، سازماني بسيار ريشه دار و داراي نقشي برجسته در صنايع مختلف است. وي تصريح کرد: شرايط ايجاب مي کند مراکز پژوهشي بيش از پيش توانمندي هاي خود را به اشتراک گذارند و خلأ حضور شرکت هاي بين المللي را در اين شرايط پر کنند تا سرانجام بتوانيم براي صنعت عظيم نفت گام هاي موثري برداريم.
روزآمد کردن دانش فني فرايند ايزومريزاسيون
يکي ديگر از اين تفاهم نامه ها، تفاهم همکاري پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت اکسير نوين فرايند آسيا با هدف روزآمد کردن دانش فني فرايند ايزومريزاسيون بود. جعفر توفيقي، رئيس پژوهشگاه صنعت نفت و جليل سبحاني، رئيس هيات مديره شرکت اکسير نوين فرايند آسيا در جهت روزآمد کردن دانش فني فرايند ايزومريزاسيون، همکاري در توسعه بازار و فروش دانش فني فرايند، اين تفاهم نامه را امضا کردند. همکاري براي توسعه سينيتيک کاتاليست هاي ايزومريزاسيون موجود و ساخته شده توسط شرکت اکسيرنوين (پايه آلومينا و پايه زيوليت) و مدل سازي و بهينه سازي کارايي راکتور ايزومريزاسيون، از ديگر مفاد اين تفاهم نامه است.
راه اندازي آزمايشگاه هاي مرجع نفت
توافقنامه همکاري هاي فني، نظارتي، آموزشي، پژوهشي و اجرايي به منظور تجهيز، استقرار و راه اندازي آزمايشگاه هاي مرجع نفت، فرآورده هاي نفتي، گاز و ميعانات در منطقه آزاد قشم، يکي ديگر از تفاهم نامه هاي مشترک با پژوهشگاه صنعت نفت موسسه آموزش عالي قشم و شرکت مشاوران آزماي نفت ايرانيان بود که در حاشيه نمايشگاه نفت امسال امضا شد. اين توافقنامه سه جانبه با هدف تقويت و تعميق ارتباط موثر و فعال در راستاي توسعه اشتغال در جزيره قشم به صورت مستقيم و غير مستقيم و همکاري در تهيه و تدوين بسته هاي آزمايشگاهي، پژوهشي و آموزشي بر اساس استانداردهاي ملي و بين المللي مرتبط با موضوع توافقنامه امضا شده است. از ديگر اهداف اين توافقنامه به حضور فعال در حوزه پژوهش و آزمايشگاهي و آموزشي در جزيره قشم و حوزه خليج فارس مي توان اشاره کرد.
مطالعات امکان سنجي پايلوت ازدياد برداشت
پژوهشگاه صنعت نفت، تفاهم نامه ديگري را هم با شرکت توسعه پتروايران در زمينه مطالعه جامع ميدان ها، فناوري هاي نوين در بهبود توليد چاه محور و مطالعات امکان سنجي پايلوت ازدياد برداشت امضا کرد که بهبود برداشت چاه محور (ازدياد برداشت زودبازده)، مطالعه جامع مخازن، ارائه طرح توسعه ميدان ها و آماده سازي مطالعات امکان سنجي پايلوت ازدياد برداشت، از مهم ترين اهداف اين تفاهم نامه است.
تفاهم نامه همکاري با دانشگاه آزاد تبريز
پژوهشگاه صنعت نفت و دانشگاه آزاد تبريز براي همکاري هاي فناورانه تفاهم نامه همکاري امضا کردند.جعفر توفيقي، رئيس پژوهشگاه صنعت نفت با اعلام اينکه دانشگاه آزاد تبريز در سال هاي گذشته از نظر کمي و کيفي توسعه زيادي داشته و گام هاي بلندي در مسير همکاري با صنعت برداشته است، گفت: اين دانشگاه درصدد است مرکز نوآوري داشته باشد و از اين طريق ارتباطات خود را با بخش هاي صنعتي بيشتر کند، ضمن اينکه ما با دانشجويان ارشد و دکتراي ديگر دانشگاه ها در حوزه صنعت همکاري خواهيم کرد و از به اشتراک گذاشتن رساله هاي آنها استقبال خواهيم کرد.عزيز جوانپور، رئيس دانشگاه تبريز نيز گفت: دانشگاه آزاد تبريز 130 آزمايشگاه و کارگاه و پنج مرکز تحقيقاتي و 500 نفر عضو هيات علمي دارد که مي توانند در خدمت صنعت نفت باشند. اميدواريم کمکي براي صنعت باشيم و ارتباط خوبي بين صنعت و دانشگاه برقرار کنيم.
رونمایی از 5 دستاورد فناورانه پژوهشگاه نفت
در کنار برنامه ها و تفاهم نامه های مشترک از پنج دستاورد فناورانه پژوهشگاه صنعت نفت نیز در حاشیه بیست وچهارمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برای رسانه ها و اطلاع عموم رونمایی شد. فناوری های طراحی و توسعه سامانه MICRO CHP، تجاری سازی سنسورهای گازی، آب، خاک، روغن کمپرسور هوا SSR Ultra Coolant، کاتالیست واحد RCD پالایشگاه اراک و سیلیس کروی توخالی پنج دستاورد جدید پژوهشگاه صنعت نفت هستند که رونمایی شدند. جعفر توفیقی، رئیس پژوهشگاه صنعت نفت در این مراسم با اشاره به اینکه نیاز داریم صنعت و اقتصاد کشور به سمت اقتصاد و صنعت دانش بنیان حرکت کند، اظهار کرد: تجربه جهانی نشان می دهد که ارزش افزوده بیشتر مرهون توجه هرچه بیشتر به دانش و مراکز دانشی و پژوهشی است. وی با بیان اینکه محدودیت های بین المللی اعمال شده برای کشور، فرصت بسیار خوبی برای استفاده از توانمندی های داخلی است، افزود: پژوهشگاه صنعت نفت تنها به نیازهای جاری صنعت نفت نگاه نمی کند، بلکه به دنبال کسب فناوری های نو برای توسعه و پیشبرد هرچه بهتر و بیشتر صنعت نفت در آینده است.ابراهیم طالقانی، سرپرست مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران نیز در این مراسم با اشاره به اهمیت تولید با اتکا بر پایه دانش داخلی، افزود: تولید براساس دانش داخلی سبب افزایش اشتغال زایی، شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها می شود. وی با بیان اینکه تجاری سازی حسگرهای گازی، آب، خاک سبب کاهش واردات و خوداتکایی در کشور می شود، اظهار کرد: این حسگرها در شرکت نفت فلات قاره و شرکت پایانه های نفتی ایران در جزیره خارک به صورت پایلوت استفاده شده است.