تغییر رویکرد از عرضه محوری به تقاضامحوری
عبدالعلی علی عسکری، مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس هم در رویداد «پتروفن» با تأکید بر اینکه تمرکز بر اقتصاد مقاومتی متکی بر اقتصاد دانش بنیان و فناوری های تحول آفرین، ضامن عبور کشور از اقتصاد شکننده و وابسته است، گفت: کلید پیشرفت صنعت پتروشیمی در این حوزه، افزایش اعتماد به شرکت های دانش بنیان است. وی تحریم ها را سبب افزایش خودباوری درکشور وصنعت پتروشیمی برشمرد و گفت: ایران به لطف مردم غیور و با همت و نخبگان، در تحریم ها به فولاد آبدیده تبدیل شد. هلدینگ خلیج فارس امروز به لطف عزم جهادگونه همکاران و با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان به جایگاهی مناسب در صنعت پتروشیمی کشور دست یافته و با اتکا به روحیه خودباوری و امید، در تلاش برای ارتقای جایگاه جهانی خود است. مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با بیان اینکه نگاه صادرات محور از ضرورت های زمان کنونی است، گفت: اقتصاد ما باید قوی و درون زا باشد؛ اما نباید کشوری درون گرا باشیم و باید برای فتح بازارهای جهانی تلاش کرد. زمانی که چنین عزمی شکل بگیرد، شاهد روحیه جهادی و حماسی در صنعت خواهیم بود. علی عسکری با اشاره به اینکه ورود به بازارهای جهانی سبب تقویت قابل توجه تولید و اقتصاد کشور می شود، افزود: کلید پیشرفت صنعت پتروشیمی در این حوزه، افزایش اعتماد به شرکت های دانش بنیان وتوسعه محصولات دانش بنیان درصنعت پتروشیمی است. باید برای استفاده از شرکت های دانش بنیان در صنعت، تلاش بسیار بیشتری شود و به جایگاه امروز قانع نباشیم. مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، راه عبور از اقتصاد شکننده و وابسته را تمرکز بر اقتصاد مقاومتی متکی بر اقتصاد دانش بنیان و فناوری های تحول آفرین و برتری ساز درکشور عنوان و بر لزوم اصلاح نگاه سیستم اداری کشور به شرکت های دانش بنیان تأکید کرد. علی عسکری همچنین با اشاره به جایگاه مهم شرکت های دانش بنیان در راهبردهای ترسیم شده برای هلدینگ خلیج فارس، طراحی پارک های فناوری پتروشیمی را با هدف رویکرد شکل گیری زنجیره ارزش، توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری از طریق نفوذ فناوری و نوآوری در شرکت های بزرگ و استفاده از شرکت های دانش بنیان در حل معضلات صنعت پتروشیمی و کشور ازجمله راهبردهای عملیاتی این هلدینگ عنوان کرد. وی با بیان اینکه تصمیم گرفتیم در هلدینگ خلیج فارس، پژوهش ها را تابع نیازهای شرکت قرار دهیم، فلسفه تولد و رشد «پتروفن» را تغییر رویکرد از عرضه محور به تقاضامحور اعلام کرد. مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با اشاره به اهمیت و جایگاه رگولاتوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ابراز امیدواری کرد که با مشارکت این سه رگولاتور در رویداد «پتروفن»، شاهد گسترش جایگاه دانش بنیان ها در صنعت پتروشیمی باشیم. علی عسکری، تقدیر از شرکت های پیشرو در روز سوم رویداد «پتروفن» را از ابتکارات مثبت در این دوره خواند و یادآور شد: معتقدیم ایجاد حس و فرهنگ نوآوری در شرکت ها، موجب ارتقای سودآوری و بهره وری در آنها می شود.
نقش فناوری های صنعت پتروشیمی در کاهش خروج نخبگان
مجید دفتری، مدیرعامل شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی هم در این رویداد، با اشاره به تعدد بالای فناوری های مورد نیاز در صنعت پتروشیمی گفت: صنعت پتروشیمی با حدود ۲۶۰ فناوری، صنعتی دانش محور است. وی با اشاره به برنامه ریزی صورت گرفته در دولت سیزدهم برای داخلی سازی همه کاتالیست های مورد نیاز صنعت پتروشیمی تا پایان دولت گفت: براساس برنامه ریزی انجام شده تا پایان برنامه هفتم و هشتم توسعه، این میزان ظرفیت دو برابر می شود و صنعت پتروشیمی می تواند موتور محرکه تمام صنایع کشور باشد و در داخلی سازی تجهیزات، کاتالیست و مواد شیمیایی بخش بالایی از شرکت های دانش بنیان را می تواند جذب کند و با اشتغالزایی سبب جلوگیری از خروج نخبگان کشور شود.
دفتری با بیان اینکه شرکت پژوهش و فناوری در دو سال اخیر در دولت سیزدهم با حمایت وزارت نفت و صنعت پتروشیمی، مرجع صادرات فناوری ، کاتالیست و مواد شیمیایی به کشورهای مختلف شده است، گفت: بهره گیری از فناوری بومی و دانش بنیان، مزایایی دارد که از آن جمله می توان به بهبود فرایند بر اساس بازخوردهای واحدهای صنعتی، ایجاد مرجع برای صادرات فناوری و خدمات به کشورهای دیگر و ارزآوری، جلوگیری از فرار مغزها و نخبگان، ایجاد اشتغال و جلوگیری از خروج ارز، پشتیبانی از شرکت های تولیدکننده تجهیزات، کاتالیست و موادشیمیایی داخلی، کاهش چشمگیر قیمت تمام شده واحد صنعتی ومحصولات دانش بنیان و توانمندسازی شرکت های داخلی و ... اشاره کرد.
حمایت بیشتر از شرکت های دانش بنیان کوچک و متوسط
رضا اسدی فرد، معاون توسعه شرکت های دانش بنیان معاونت علمی، فناوری واقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، هم در نشست های تخصصی رویداد «پتروفن» با اعلام اینکه وزارت نفت با همه زیرمجموعه هایش درمجموع بیشترین عملکرد را در تولید بار اول در میان دستگاه های اجرایی داشته است، گفت: رویکرد حمایت ازشرکت های دانش بنیان، بیشتر شرکت های کوچک و متوسط فعال در حوزه تولید محصولات با فناوری پیشرفته بود؛ اما اقتصاد کشور تحت تأثیر صنایع بزرگ مانند پتروشیمی و فولاد قرار داشت که بیشتر دولتی، نیمه دولتی و بخشی نیز خصوصی بود. وی با اشاره به محدودیت های همکاری شرکت های دولتی و نیمه دولتی با شرکت های دانش بنیان و حتی دانش بنیان شدن این شرکت ها افزود: این تجارب سبب شد قانون جهش تولید دانش بنیان تدوین و تغییر رویکرد از شرکت های دانش بنیان به اقتصاد دانش بنیان انجام شود.
اسدی فرد با تشریح ظرفیت های قانونی تولید بار اول در ماده ۱۰ قانون جهش تولید دانش بنیان و اعتبار مالیاتی در ماده ۱۱ این قانون گفت: پایه هر نوآوری یک تحقیق و توسعه است. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در قانون جهش تولید برای حمایت از فعالیت های تحقیق و توسعه و سرمایه گذاری های فناورانه و نوآورانه تعریف شده است.
لزوم حرکت به سمت فناوری های نو
فوزیه مروت، مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز در این نشست با تشریح اهداف و برنامه های نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با اشاره به اینکه «نوآوری اهرم توسعه پایدار صنعتی» شعار ماست، اظهار کرد: صنعت پتروشیمی صنعتی جهانی، دارایی محور، با حجم سرمایه گذاری بالا و فناوری های بالغ شده است که باید به سمت فناوری های نو گام برداریم. وی افزود: شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، رویکردهای فناوری جهانی را در ۶ شرکت مشاور مطالعه اصولی و بررسی کرده است.
مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس روندهای اصلی در چارچوب مدیریت نوآوری را در پنج قالب همکاری ها، توسعه کسب وکار، سرمایه گذاری، توسعه پایدار و منابع کلیدی اعلام کرد و گفت: شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس کلان روندها، نوآوری در محصول و نوآوری در فرایندها را مطالعه کرده است. مروت ادامه داد: توسعه پایدار اقتصاد چرخشی، تحول دیجیتال، مدیریت منابع (آب و انرژی)، کاربردهای جدید، منابع تجدیدپذیر، گسترش و توسعه موازی از روندهای کلان فناوری و نوآوری هستند که در شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس تعریف شده است. وی با اشاره به چهار محور فروش، منابع انسانی، دارایی ها و توسعه کسب وکار در نوآوری ارزش محور اظهار کرد: تاب آوری در عملیات و بهره وری، سرآمدی در بازارهای جهانی و تسلط و تصاحب دانش فنی را از مضامین راهبردی نوآوری در شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس عنوان کرد. مدیر راهبرد و زیرساخت توسعه محصول فناوری و نوآوری شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس تأکید کرد: تنظیم مقررات فناوری و نوآوری، بومی سازی و تسلط بر دانش فنی، توسعه و بهبود محصولات زنجیره ارزش و توسعه زیرساخت و نظام نوآوری محورهای اصلی برنامه های شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس است.
داخلی سازی 12 هزار کالا در صنعت پتروشیمی
مهیار نادری، مسؤول امور توسعه کسب وکارهای دانش بنیان و ساخت داخل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم از راه اندازی سامانه هوشمند سازندگان و منابع مورد تأیید صنعت پتروشیمی برای به هم رسانی نیاز شرکت های پتروشیمی، توانمندی شرکت های داخلی و بازخورد اقلام ساخته شده خبر داد. وی گفت: این شرکت بتازگی بااستفاده از زیرساخت های موجود شرکت های دانش بنیان و عملکرد شرکت پژوهش و فناوری پترو شیمی، اقدام به تجمیع اطلاعات و نتایج داخلی سازی ها در صنعت پتروشیمی کرده است. بر اساس رسالت احصای نیازمندی ها و شناسایی توانمندی ها و به هم رسانی عرضه و تقاضا در حوزه دانش بنیان مجموعه ای پدید آمده که خروجی آن سامانه هوشمندی است که نیازهای شرکت های پتروشیمی و توانمندی های شرکت های دانش بنیان در این سامانه تغذیه می شود. مسؤول امور توسعه کسب وکارهای دانش بنیان و ساخت داخل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: بر اساس بانک اطلاعاتی جمع آوری شده ۱۲ هزار کالا داخلی سازی در صنعت پتروشیمی کشور انجام شده که مطمئن هستیم آمار بیش از این است. به گفته نادری، براساس این اطلاعات، هلدینگ خلیج فارس رتبه نخست ساخت داخل در صنعت پتروشیمی را با ۳۵ درصد به خود اختصاص داده است؛ هلدینگ تاپیکو نیز با ۲۱ درصد در رده دوم و هلدینگ های باختر و پارسیان در رتبه های بعدی قرار دارند.
وی گفت: در آینده نزدیک سامانه هوشمند سازندگان و منابع مورد تأیید صنعت پتروشیمی برای تجمیع نیاز شرکت های پتروشیمی، توانمندی شرکت های داخلی و بازخورد اقلام ساخته شده راه اندازی می شود که اطلاعات آن مرتب به روز خواهد شد.
مسؤول امور توسعه کسب وکارهای دانش بنیان و ساخت داخل شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر معرفی نیازمندی های شرکت های پتروشیمی به شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای ارائه راهکارهای مناسب از طریق سامانه هوشمند تأکید کرد.
ورود دانش بنیان ها به حوزه خلق دانش
هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه ریزی وزیر نفت گفت: انتظارم از شرکت های دانش بنیان این است که در حوزه خلق دانش های بومی صنعت پتروشیمی بیش از پیش فعال شوند تا بتوانیم تکمیل زنجیره ارزش را که سیاست دولت سیزدهم است، بیش از پیش تحقق بخشیم. وی اظهار کرد: بسیاری از افراد به دلایل مختلف در جامعه نمود پیدا می کنند. باید بپذیریم که دانشمندان و افراد نوآور که در اقتصاد و پیشرفت کشور و ارتقای جایگاه ایران در دنیا نقش آفرینی می کنند، بیش از دیگران باید مورد توجه و تشویق قرار گیرند که چنین رویدادهایی انگیزه مضاعفی به آنها می دهد تا پیشرفت بیشتری را نصیب کشور کنند. ایران نسبت به کشورهای اروپای شرقی و غربی، بالاترین میزان مهندس را داراست؛ براساس آمارها نسبت فارغ التحصیلان علوم و فناوری و مهندسی ایران ۳۹ درصد، آمریکا ۱۷ درصد، روسیه ۳۵ درصد و ژاپن ۱۵ درصد است. معاون برنامه ریزی وزیر نفت با بیان اینکه ایران نیروی انسانی متخصص قابل توجهی دارد و باید از این سرمایه وسیع استفاده حداکثری کنیم، ادامه داد: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، سهم ایران از تولید علم در دنیا یک صدم درصد بوده؛ اما هم اکنون به ۲ درصد رسیده است. جایگاه ایران باید بالاتر از این باشد و باید از چنین فرصت هایی استفاده حداکثری کرد. فلاحتیان به حدود ۷۰ مجتمع پتروشیمی فعال و طرح های پتروشیمی در حال اجرا در کشور اشاره کرد و گفت: اگر ۲ تا ۴ درصد از سود این شرکت ها در بخش تحقیق و توسعه هزینه شود، منشأ تحولات و پیشرفت های اساسی برای کشور خواهد شد. وی با اشاره به وابستگی صنعت پتروشیمی در لایسنس های مورد نیاز برای تکمیل زنجیره ارزش تصریح کرد: انتظارم از شرکت های دانش بنیان این است که در حوزه خلق دانش های بومی بیش از پیش فعال شوند تا تکمیل زنجیره ارزش که سیاست دولت است را بتوانیم بیش از پیش تحقق ببخشیم. معاون برنامه ریزی وزیر نفت با اشاره به اینکه در معاونت مهندسی وزارت نفت اقدام به ایجاد بانک اطلاعاتی نیازهای فناورانه صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی شده است، اظهار کرد: از شرکت های دانش بنیان دعوت می کنم که فهرست این نیازها را در سایت وزارت نفت مشاهده و برای بومی سازی آنها برنامه ریزی کنند.
فلاحتیان افزود: برای ساخت تجهیزات بار اول، مشوق های زیادی در نظر گرفته شده و از بومی سازی تجهیزات مورد نیاز بویژه در شرایط تحریم به منظور خودکفایی کشور استقبال می کنیم. وی تأکید کرد: درحالی که معادل حدود هفت میلیون بشکه در روزمصرف انرژی کشور است، در طول برنامه هفتم توسعه کاهش یک میلیون و ۲۸۰ هزار بشکه ای مصرف انرژی هدف گذاری شده که این هدف به طور عادی انجام نمی شود و شرکت های دانش بنیان و فناور باید به صحنه بیایند و کمک کنند تا این شدت مصرف انرژی را به حداقل ممکن برسانیم. بازدهی این سرمایه گذاری، بسیار سریع خواهد بود و برای کشور تولید ثروت و ارزش افزوده بالایی خواهد کرد.