گفت و گو ی خانوادگی بایک همکار نفتی هنرمند
ترنم های مادرانه درنقش قالی
مشعل حمید مرادی، کارمند بخش حراست ستاد مرکزی دوم شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران است که نزدیک به 24 سال سابقه کار در این حوزه دارد. او متولد سال 1350 است و افزون برفعالیت در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، فعالیت های هنری همچون قالیبافی، آینه کاری و تکه دوزی با پارچه راهم انجام می دهد. او می گوید، یکی از مهم ترین دلایلی که باعث شد به هنرعلاقه مند شود، تماشای مادرش هنگام قالیبافی وشعرهای او در دوران کودکی است.
مرادی در گپ وگفت با «مشعل«، علایقش به هنرهایی که ریشه در دوران کودکی و مهرمادری دارد را بازگو کرد.
از چه زمانی درشرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران مشغول به کار هستید؟
ازسال 1387 وارد صنعت نفت شدم و در شرکت خطوط لوله ومخابرات نفت ایران خدمت می کنم. قبل ازاینکه درصنعت نفت مشغول به کارشوم، پدرم (حسین مرادی) نیز در این حوزه کار می کرد که البته هم اکنون بازنشسته شده است. من از کودکی کم و بیش و به واسطه پدرم با نفت آشنا بودم، البته ورودم به صنعت نفت و کار در این حوزه از طریق پدرم نبوده؛ بلکه به واسطه یکی از دوستان و به صورت کاملا تصادفی برای کار در حراست معرفی شدم و تا امروز هم مشغول خدمت هستم.
فعالیت هنری خود را چگونه آغاز کردید؟
پیش از هر چیز باید بگویم یکی از مهم ترین دلایلی که من به هنرهای دستی علاقه مند شدم، این است که در دوران کودکی، وقتی مادرم قالی می بافت، همزمان شعرهایی هم زمزمه می کرد و من با تماشای مادر و شنیدن این شعرها که برایم بسیار لذت بخش بود، قالیبافی را یاد گرفتم. در واقع شنیدن شعرهایی که مادرم هنگام ریشه زدن درکنار دار قالی می خواند، برای من یکی از بهترین خاطرات دوران کودکی ام است.
علاقه به بافندگی از آن دوران درمن باقی ماند، طوری که در بزرگسالی نیز آن را ادامه دادم و افزون بر طراحی، تابلو فرش های مختلفی هم بافته ام؛ البته بجز بافت فرش، هنرهای دستی دیگری را هم انجام می دهم. به عنوان مثال برخی اوقات سعی می کنم به جای آنکه با گوشی، خود را سرگرم کنم، فعالیت های هنری مثل تکه دوزی با پارچه را انجام دهم. آینه کاری نیز از دیگر فعالیت هایی است که اوقاتم را با آن می گذرانم. البته این نکته را باید بگویم که من هیچ یک از این هنرها را در جایی آموزش ندیدم و یاد گیری آنها خودجوش بوده است.
از تولیدات هنری خود به عنوان منبع درآمد هم استفاده می کنید؟
در گذشته همسرم با گذراندن دوره های عروسک سازی، این حرفه را یاد گرفت و من نیز این کار را از او یاد گرفتم و در کنار هم، سیسمونی تولید می کردیم و از این راه درآمدی هم داشتیم؛ اما بعد از آن با ورود کالاها و عروسک های چینی، کار ما دیگر مشتری نداشت؛ اما درباره دیگر فعالیت هایی که درحال حاضر انجام می دهم، باید بگویم بیشتر دلی بوده و هنوز هم به عنوان یک منبع درآمد به آنها نگاه نمی کنم، مگراینکه کسی بخواهد و سفارش کار بدهد. گاهی سفارش هایی در خصوص تابلوفرش و آینه کاری داشته ام.
چه چیز باعث شد که به هنرهای دستی علاقه مند شوید؟
از کودکی همیشه به طراحی و نقاشی علاقه مند بودم و زمانی که بزرگ تر شدم، تلاش کردم خودم برخی از این رشته های هنری مانند آینه کاری یا تکه دوزی با پارچه را یاد بگیرم. به یاد دارم که چند سال پیش در یکی از روزنامه ها، برای شرکت در مسابقه ای، فراخوان داده بودند که شرکت کننده در آن، باید تعدادی طرح با مضمون «الرحمن الرحیم» ارائه می کرد. من نیزاین طرح ها را روی آینه زدم که البته در این مسابقه هم شرکت نکردم. معتقدم برای یادگیری چنین هنرهایی، باید علاقه ذاتی داشت.
چند سال است که به تولید هنرهای دستی مشغول هستید؟
نزدیک به 25 سال است که دراین زمینه کار می کنم. قبل از ورودم به صنعت نفت در صنعت طلاکاری مشغول به کار بودم که به دلایلی این کار ادامه نیافت و آن را رها کردم.
برنامه ای برای توسعه فعالیت هنری خود دارید؟
بله؛ تقریبا سه سال دیگر بازنشسته می شوم و درنظر دارم بعد از بازنشستگی، یک کارگاه قالیبافی راه اندازی کنم. درحال حاضر، زمان کافی برای اینکه بتوانم به صورت حرفه ای این کار را ادامه دهم، ندارم؛ البته نمی دانم درآمد چنین کارهایی اگر به صورت حرفه ای دنبال شود، چقدر است و آیا کفاف زندگی را می دهد یا خیر؟
کدام یک از اعضای خانواده در زمینه هنرهای دستی فعالیت می کنند؟
30 سال است که ازدواج کرده ام و یک دختر و یک پسر دارم. دخترم ازدواج کرده و دو فرزند دارد و پسرم نیز 14 ساله است. هیچ کدامشان در زمینه هنری فعالیت ندارند و فقط من و همسرم به هنر علاقه داریم ودر این حوزه فعالیت می کنیم.
قالیبافی بعد از یک روز خسته کننده که به خانه بازمی گردید، سخت نیست؟
با توجه به علاقه ای که به هنرهای دستی دارم، زمانی که ازسرکار به خانه بازمی گردم، در کنار همسرم قالیبافی می کنم. درست است که بعد از کار و رسیدن به منزل خسته هستم؛ اما ریشه زدن و قالیبافی برای من نوعی تفریح است که موجب آرامش روحم می شود. به همین دلیل هیچ گاه از این کار خسته نمی شوم.
چه اهدافی را در خصوص این فعالیت های هنری برای خود ترسیم کرده اید؟
یکی از مهم ترین اهدافم این است که بتوانم در نمایشگاه قرآن امسال شرکت کنم و تابلوفرش های خود را در معرض دید قرار دهم.
لذت قالیبافی در کنار همسر
مرضیه رمضانی، همسر حمید مرادی درباره همکاری با همسر خود در زمینه تولید هنرهای دستی از جمله قالیبافی می گوید: هردوی ما از کودکی به قالیبافی علاقه مند بودیم؛ به همین دلیل زمانی که با یکدیگر ازدواج کردیم دار قالی گرفتیم و درکنارهم، قالیباقی کردیم و تا امروز این کار ادامه دارد؛ البته علاقه همسرم به قالیبافی بیشتر از من بود، به طوری که بارها از خواب خود می زند و قالی می بافد.
وی تاکید می کند: از آنجا که همسرم خیلی به قالیبافی علاقه دارد، معمولا طرح هایی که برای تابلو فرش ها استفاده می کنیم را ایشان طراحی می کنند؛ البته درحال حاضر هیچ درآمدی از تابلوفرش ها نداریم و بیشتر برای علاقه و تفریح، این کار را انجام می دهیم.
رمضانی می گوید: اینکه در کنار همسرم فعالیت های هنری را دنبال کرده و در کنار هم رج می زنیم، برای من بسیار جذاب است؛ چون لذت قالیبافی را در کنار هم تجربه می کنیم و این همکاری بیش از 10 سال است که ادامه دارد. در واقع می توان گفت این همکاری سبب شده تا به یک هماهنگی در زندگی دست پیدا کنیم.