دومین کنفرانس و نمایشگاه بین المللی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی ایران برگزار شد
عزم مجلس و دولت در بهینه سازی مصرف انرژی
مشعل بهینه سازی مصرف سوخت در کشور، متولیان زیادی دارد و افزون بر وزارت نفت و وزارت نیرو که در بخش تولید و عرضه انرژی فعال هستند، وزارتخانه های کشور، راه و شهرسازی، صمت، وزارت جهاد کشاورزی، علوم همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی نیز در این حوزه نقش و سهمی مهم دارند. با توجه به فراسازمانی بودن موضوع بهینه سازی مصرف سوخت، روزهای 23 و 24 مردادماه امسال، کنفرانس بین المللی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی در ایران به میزبانی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد.در افتتاحیه این کنفرانس بین المللی، جواد اوجی، وزیر نفت، میزبان محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، برخی نمایندگان کمیسیون انرژی و دیگر ذی نفعانی بود که درحوزه بهینه سازی مصرف سوخت، نقش و سهمی دارند و به این موضوع از زوایای مختلف، پرداخته شد. گزارشی از این کنفرانس را می خوانید.
«بهینه سازی مغفول واقع شده است و برای رفع آن باید چالش های این عرصه را شناسایی کرد و به ارائه راهکارهای عملی پرداخت.»
وزیر نفت در آیین افتتاحیه کنفرانس بین المللی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی در ایران با بیان این که وزارت نفت تامین 95 درصد از انرژی کشور را به عهده دارد، گفت: ناترازی گاز و فرآورده های نفتی بسیار مهم است؛ به همین دلیل افزایش تولید و بهینه سازی مصرف باید مورد توجه قرار گیرد.
همراهی مجلس برای افزایش تولید نفت و گاز
وزیر نفت تصریح کرد: در دولت سیزدهم با همراهی مجلس شورای اسلامی، برنامه ریزی خوبی برای افزایش تولید نفت و گاز صورت گرفته است.
اوجی با اشاره به اینکه امروز به رقم سه میلیون و ۱۹۰ هزاربشکه در تولید نفت و یک میلیارد متر مکعب در تولید گاز کشور رسیده ایم، ظرفیت تولید نفت را روزانه سه میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه اعلام و اظهار کرد: سال گذشته پروژه های نیمه تمام نفتی با هزینه 12 میلیارد دلار به بهره برداری رسید و امسال نیز ۱٥ میلیارد دلار پروژه نیمه تمام به بهره برداری خواهد رسید.
وی افزود: بهره برداری از فاز 14 پالایشگاه پارس جنوبی، یکی از طرح های انجام شده است که با احداث آن ۵۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت فرآورش گازکشور افزوده شده است، ضمن این که شاهد بهره برداری فاز 2 طرح توسعه پالایشگاه آبادان در سال گذشته نیز بودیم.
اوجی با بیان این که با بهره برداری از این طرح، ۲۱۰ هزار بشکه به ظرفیت پالایشگاه آبادان و ظرفیت پالایش نفت کشور افزوده شده است، اظهار کرد: در زمینه جمع آوری گازهای مشعل نیز پروژه ان جی ال ۳۲۰۰ به بهره برداری رسیده است.
وزیر نفت همچنین با اشاره به آماده بودن فاز 11 پارس جنوبی گفت: این طرح که 20 سال روی کاغذ مانده بود، در آینده نزدیک با حضور رئیس جمهوری به بهره برداری خواهد رسید.
وی با بیان این که این که پروژه های دیگری نیز در دستور کار است، تاکید کرد: با وجود افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز در کشور، لازم است به بهینه سازی در بخش مصرف نیز توجه شود.
اوجی با اشاره این که در این دولت و مجلس انقلابی، مصوبات خوبی در بهینه سازی مصرف سوخت داشته ایم، تصریح کرد: یکی از این موارد، ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید است که سال ۹۲ تصویب شد، اما انگیزه ای برای سرمایه گذار نداشت؛ برای رفع این مشکل نشست های زیادی در مجلس شورای اسلامی برگزار و با استفاده از دیدگاه های مجموعه صنعت نفت، تغییراتی در آن ایجاد شد.
36 میلیارد دلار پروژه بهینه سازی در شورای اقتصاد
وزیر نفت با تاکید بر قانون بودجه سال 1402 گفت: در قانون بودجه امسال، حساب بهینه سازی شکل گرفته است و از محل صرفه جویی سوخت یامعادل آن به قیمت فوب خلیج فارس به سرمایه گذار تحویل می شود؛ تا به این وسیله برای سرمایه گذار ایجاد انگیزه شود.
وی به ناترازی مصرف سوخت پرداخت و گفت: اگر در بهینه سازی مصرف سوخت خوب کار کنیم، بخش اعظمی از این ناترازی انرژی جبران می شود، اکنون ۳۶ میلیارد دلار پروژه در شورای اقتصاد برای بهینه سازی در بخش های مختلف داریم.
حماسه آفرینی کارکنان صنعت نفت
رئیس مجلس شورای اسلامی نیز که در افتتاحیه کنفرانس بین المللی بهینه سازی و بهره وری انرژی ایران حضور داشت، با اشاره به زمان بندی مناسب این کنفرانس گفت: درحال تنظیم برنامه هفتم توسعه کشور هستیم و بناست برنامه ای تحولی داشته باشیم که پیشران آن موضوع انرژی است.
محمد باقر قالیباف با تاکید بر اهمیت موضوع انرژی در قیاس با مسائل دیگر افزود: این موضوع بسیار مهم است و در تصمیم گیری های مربوط به این حوزه نباید تردید کرد.
قالیباف با بیان اینکه باید با نگاه خردمندانه، موشکافانه و هوشمندانه به صنعت نفت نگاه کنیم، ادامه داد: تردیدی نیست که جوانان و کارکنان صنعت نفت نیز در شرایط کنونی که در تحریم هستیم، برای حفظ این ماده حیاتی، مانند دوران دفاع مقدس، حماسه آفرینی خواهند کرد.
وی با بیان اینکه در ترکیب موضوع های سیاسی و تشخیص علمی باید مسیری برای تصمیم گیری یک راهبرد و مدیریت و پیشبرد آن داشت، گفت: باید تصمیم گیری ها بر این اساس باشد و نوع مدیریت در این مسیر از جنس داینامیکی و مکانیکی نباشد و نگاهی سایبرنتیک داشته باشیم، اما امروز در مدیریت انرژی که حرف از بهینه سازی مصرف می زنیم، قانون بد می نویسیم یا اجرای قانون را نداریم، زیرا گاهی اجرایی سازی قانون را نیز در قانون گذاری در نظر نمی گیریم که باعث می شود کاری پیش نرود.
استفاده از فرصت ها
قالیباف در ادامه به ظرفیت ذخایر حوزه نفت و گاز که رتبه نخست جهانی را دارد، پرداخت و گفت: متاسفانه این نقطه قوت امروز ما در زمینه ذخایر نفت و گاز تبدیل به نقطه ضعف شده و برای دشمنان شرایط تهدید ایجاد کرده است.
وی افزود: امروزه فرصت ها پیش روی ما قرار دارند که می توان آن را به دو بخش با ریسک و بدون ریسک تقسیم کرد. در این میان جهش برای یک تحول بزرگ از طریق توجه به فرصت های با ریسک ایجاد می شود که نفت و انرژی نیز در این بخش قرار دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه هر تحول نیازمند استفاده از فرصت های با ریسکی است که امروز وجود دارد، ادامه داد: امروز ناترازی در کشور ما همان فرصت با ریسک است که باید به آن توجه کنیم. ناترازی کنونی هم اکنون با سرعت در حال حرکت به سمت بحرانی شدن است و نتوانسته ایم آن را متوقف کنیم.
صرفه جویی یک ضرورت است
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: امروز به ازای هر یک میلیون مترمکعب گاز ۷ تا ۸ میلیون دلار هزینه می کنیم، در حالی که هزینه برای صرفه جویی کمتر از یک دلار است، از این رو نیازی به فکر کردن یا تصمیم گیری نیست و بی شک ناگزیریم بحث صرفه جویی در مصرف را به سرعت پیش ببریم و مانع رشد مصرف شویم که ما را از ناترازی دور کند و به سمت تعادل ببرد و از سوی دیگر ظرفیت های مالی مناسبی برای ما ایجاد کند.
وی گفت: هوشمندسازی، شفاف سازی و مردمی سازی سه پایه اصلی کارآمدسازی است. امروز ایران در حوزه شدت مصرف انرژی در صدر جدول کشورهای دنیا قرار دارد که نقطه تحول در این حوزه حضور مردم و پای کار آوردن آنهاست. حضور مردم نیز به معنای این نیست که در زمستان و تابستان آنها را محدود کنیم، یا راهکار این باشد که صنعت را تعطیل کنیم.
قالیباف ادامه داد: راهکار برخی این است که یک صنعت بخاری کم مصرف تولید کند تا حجم مصرف انرژی کاهش یابد، اما مردم پول خرید بخاری نداشته یا انگیزه آن را ندارند، از این رو برای ایجاد انگیزه باید راهکاری در نظر گرفت. باید در اقتصاد به عرضه و تقاضا توجه کنیم و انتفاع مردم را در اولویت قرار دهیم.
به گفته وی، باید شرایطی را فراهم کرد که مردم قدرت خرید کالاهای صرفه جویی مصرف انرژی را پیدا کنند و به سمت استفاده از این وسایل بروند. متاسفانه با مصرفی که امروز در بنزین داریم، نمی توانیم صرفه جویی کنیم. از سوی دیگر امروز نه تنها به سمت تولید خودروهای هیبریدی و برقی نرفته ایم، بلکه اسقاط خودروها را نیز متوقف کرده ایم. خودروهایی هستند که گازوئیل و بنزین زیادی مصرف می کنند، اما اسقاط نشده اند و همین سبب آلودگی هوا شده است.
اعتقاد مردم به صرفه جویی
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت ایجاد انگیزه صرفه جویی برای صنایع مصرف کننده انرژی گفت: مردم باید به صرفه جویی اعتقاد پیدا کنند تا جایی که گزارش ها حکایت از کاهش مصرف انرژی داشته باشد و در کنار آن باید به سمت هوشمندسازی کنتورها و دیگر لوازم برای صرفه جویی برویم.
قالیباف با تأکید بر اینکه نباید در پشت درهای دیوانسالاری بمانیم، افزود: ما در مجلس در کنار دولت آماده ایم تا کارها را تسهیل کنیم و تا صرفه جویی در مصرف انرژی از طریق بهینه سازی محقق شود.
آسیب شناسی انرژی در برنامه هفتم توسعه
در ادامه دومین کنفرانس و نمایشگاه بین المللی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی ایران، مالک شریعتی نیاسر، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به برنامه هفتم توسعه اقتصادی کشور گفت: وضع شدت مصرف انرژی در کشور مطلوب نیست، از ابتدای برنامه پنجم تا انتهای برنامه ششم توسعه باید شاخص شدت مصرف انرژی ۵۰ درصد کاهش می یافت، اما در عمل این اتفاق نیفتاده است.
مالک شریعتی نیاسر با بیان اینکه بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار فرصت صرفه جویی در حوزه مصرف انرژی در کشور وجود دارد که معادل ۳.۵ میلیون بشکه نفت خام است و اگر تنها ۲۵ درصد آن را بهینه سازی کنیم، گام مهمی برداشته ایم، افزود: ۱.۷ درصد سهم ظرفیت ذخیره سازی گاز در ایران است، این میزان یک ششم میانگین جهانی است.
نیاسر افزود: متوسط بهره وری نیروگاه ها ۳۹ درصد است، در ۱۶ نیروگاه گازی کشور بهره وری کمتر از ۲۵ درصد است و در ۷ نیروگاه سیکل ترکیبی بهره وری ۴۰ درصد برآورد می شود، ضمن آنکه به دلیل شرایط جغرافیایی و سیاسی در منطقه می توانیم به عنوان یک هاب انرژی تبدیل شویم، اما اگر بهینه سازی انجام نشود، این فرصت از دست خواهد رفت.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه آسیب شناسی در تدوین برنامه هفتم توسعه در زمینه بهینه سازی انرژی انجام شده است، ادامه داد: در کنار آسیب شناسی چند موضوع را در برنامه هفتم توسعه دنبال می کنیم.
وی با بیان این که دراین برنامه تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه، مردمی سازی بهینه سازی مصرف انرژی، ایجاد بازار متشکل انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی مبتنی برگواهی صرفه جویی، ایجاد متولی واحد برای بهینه سازی مصرف انرژی مبتنی بر گواهی صرفه جویی را دنبال می کنیم، تصریح کرد: زمینه سازی روی بازتوزیع یارانه های انرژی به هر کدملی، افزایش تعرفه حامل های انرژی در بخش هایی که دارای تبعات کمتری است، تمرکز برجمع آوری گازهای مشعل، ذخیره سازی گاز طبیعی و هوشمندسازی، از دیگر موارد مورد توجه دراین برنامه است.
درحاشیه کنفرانس و نمایشگاه بین الملی بهینه سازی مصرف و بهره وری انرژی ایران، نشست های تخصصی با موضوعاتی مانند«حکمرانی بهینه سازی مصرف انرژی در کشور، چالش ها و راهکار»، «بهینه سازی و بهره وری انرژی، موثرترین راهکار حل ناترازی بخش انرژی»، «سیاست های قیمتی، تجربیان گذشته و راهکارهای آینده» برگزار شد.