گفت و گوی اختصاصی «مشعل» با معاون مدیریت انرژی پالایشگاه امام خمینی(ره)
اهتمام در مسیر مدیریت انرژی
سمیه راهپیما پالایشگاه های نفت، به عنوان بزرگ ترین واحدهای فرایندی در دنیا که تولیدکننده حامل های انرژی مورد مصرف در بخش های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، حمل و نقل و بخش های خدمات و مصارف خانگی هستند، خود نیز از بزرگ ترین مصرف کنندگان انرژی به شمار می روند. از این رو برای مدیریت و کنترل مصرف انرژی داخلی پالایشگاه ها، همچنین امکان تحلیل و ارزیابی مصارف انرژی، شاخص های مصرف انرژی تعریف شده که این شاخص ها در واحدی به نام مدیریت انرژی، مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرند. برای واحد مدیریت انرژی در پالایشگاه، اهداف مختلفی تعریف شده است که از آن جمله می توان به کنترل و محاسبه میزان مصرف انرژی در واحدهای مختلف عملیاتی و ستادی و اتخاذ راهکارهایی برای مطابقت دادن میزان مصرف انرژی پالایشگاه با استانداردها، قوانین و سیاست های کشور اشاره داشت که این اهداف با طرح ریزی، تدوین چشم انداز و برنامه راهبردی در حوزه مدیریت انرژی حاصل می شود.
توسعه فعالیت های مدیریت انرژی و تعریف فعالیت های جدید، همسو با مکانیزه کردن روش ها، ارتقای سطح کیفی فعالیت ها و طرح ریزی اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه در حوزه مصرف انرژی، همچنین حرکت در مسیر تعالی سازمان در سایه این اهداف میسر خواهد بود.
مدیریت انرژی پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند با ایجاد بستر لازم و تشکیل کارگروه انرژی، توسعه تعامل و همکاری با مراکز علمی- تخصصی و دانشگاهی، همچنین شناسایی فرصت های سخت افزاری و نرم افزاری نوین به دنبال توسعه فعالیت های گروهی در حوزه مدیریت انرژی در این پالایشگاه است. بنا بر اهمیت موضوع با سمیه ابراهیمی، معاون اداره مهندسی انرژی پالایشگاه امام خمینی(ره) گفت و گویی انجام شده است که در ادامه می خوانید.
با توجه به اینکه موضوع ذخیره سازی انرژی، یکی از مباحث مهم در پالایشگاه های کشور به شمار می رود، بفرمایید که پالایشگاه امام خمینی(ره) چه گام هایی در این مسیر برداشته است؟
در زمره نخستین پالایشگاه های کشور هستیم که توانستیم گواهینامه ورژن 2018 را به دست آوریم و با اخذ این استاندارد، مسیر راه مدیریت انرژی مشخص شد. ضمن آنکه سال 1399 نیز گواهینامه ایزو 50001 (یک استاندارد بین المللی جدید برای سیستم مدیریت انرژی ) را گرفتیم. در این مسیر، تجهیزات انرژی بر در پالایشگاه، شناسایی و حدود 3 هزار تجهیز که یکهزار و 300 مورد آن تجهیز برقی است، مشخص شدند. پس از شناسایی تجهیزات انرژی بر و بررسی عملکرد و راندمان آنها، این امکان وجود دارد که دیتای این تجهیزات به صورت دایم، پایش و هرگونه تغییر در شاخص های انرژی نیز مدیریت شود.
همچنین در پالایشگاه، روی فایل سرور، فایل اکسل تعبیه کردیم که روی آنها کنترل فرایندی صورت می گیرد. همکاران ما در بخش عملیات، به صورت روزانه در دو شیفت کاری، اطلاعات را وارد فایل ها می کنند. پایان ماه، دیتاگیری از نوسان لحظه ای، بدون دخالت نیروی انسانی و صرفا از طریق دستگاه انجام می شود. عملکرد انرژی واحدها و تمام محاسبات سوخت و ضایعات پالایشگاه و همچنین محاسبه انحرافات مورد نظر، با دستگاه انجام می شود.
عملکرد انرژی چند واحد با توجه به مقادیر مصرف آنها شناسایی شده اند؟
خط مبنای انرژی 30 واحد عملیاتی، شناسایی و عملکرد بهبود انرژی در آنها محاسبه شده است. روزانه در دو نوبت کاری، خط مبناها کدنویسی شده و به صورت خودکار، شناسایی و انحراف از معیار سنجیده می شود. همچنین از همکاران خواسته ایم دلایل توجیهی انحراف از معیار را در گزارش های خود بیاورند.
با توجه به موقعیت جغرافیایی پالایشگاه امام خمینی(ره)، می توان از انرژی خورشیدی بهره گرفت. در این زمینه چه اقدام هایی انجام شده است؟
در پشت بام ساختمان «الف» پالایشگاه، نیروگاه خورشیدی ایجاد کرده ایم که ظرفیت آن 20 کیلووات است و امسال این میزان را به 200 کیلووات برای استفاده در ساختمان های اداری و ستادی خواهیم رساند.
افزون بر این، چه فعالیت های دیگری برای مدیریت انرژی و ذخیره سازی آن از سوی پالایشگاه امام خمینی(ره) انجام شده است؟
از دیگر فعالیت های انجام شده در زمینه مدیریت انرژی، می توان به ارائه گزارش مستمر سوخت و ضایعات آن به شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران اشاره کرد، ضمن آنکه همکاران ما، روزانه تنظیمات کوره ها را بررسی می کنند و هر جا کوره ای بد سوزی داشته باشد، برای بهبود آن اقدام می کنند. در طول سال و به صورت مستمر، جلسات کارگروه انرژی که بیشتر روسای ارشد و مدیرعامل پالایشگاه حضور در آن دارند، برگزار و پیشنهادهای مربوط به کاهش انرژی در واحدها بررسی می شود. با راه اندازی فاز جدید، واحد قدیمی هیدروژن از سرویس خارج شده و توانسته ایم مصرف گاز در پالایشگاه را روزانه تا پنج هزار مترمکعب کاهش دهیم که با توجه به قیمت گاز طبیعی، روزانه حدود 25 هزار دلار صرفه جویی انرژی می شود.یکی دیگر از پروژه های مطرح، جایگزینی DGA با DEA است که در بسیاری از پالایشگاه ها برای تصفیه و شیرین سازی گاز مورد استفاده قرار می گیرد. اکنون با تولید DEA در داخل کشور شاهد کاهش هزینه و انرژی در این بخش هستیم.